بخش دوم: رضایت شغلی

۲-۲-۱ )تعاریف رضایت شغلی^[۱۷] :

۲-۲-۱-۱)مقدمه: یکی از پیامدهای رفتاری و نگرشی مثبت منتج از جو اخلاقی، رضایت شغلی است که از متغیرهای بسیار مطرح در حوزه ی مدیریت و روانشناسی سازمانی است. بررسی رضایت شغلی، با توجه به اینکه، شغل بخش عمده ای از زندگی ما را در بر گرفته و رضایت ناشی از آن، بر رضایت کلی ما از زندگی نفوذ دارد، حائز اهمیت است. رضایت شغلی نشان می‌دهد که افراد، تا چه اندازه به شغل خود علاقمند هستند.

۲-۲-۱-۲)تعاریف

رابینز رضایت شغلی را نگرش کلی فرد درباره کارش می‌داند. به عقیده او نگرش ارزیابی یا برآوردی است که به صورت مطلوب یا نامطلوب درباره شیء، فرد یا رویدادی صورت می‌گیرد(رابینز،۱۳۸۹) (عزیزی، ۱۳۹۰).

بنا به تعریف وی رضایت شغلی یک حالت عاطفی مثبت یا خوشایند ناشی از ارزیابی شغلی یا تجربه شغلی یک نفر است(عزیزی، ۱۳۹۰).

رضایت شغلی: به عنوان احساسی که فرد ‌در مورد شغل و تجارب شغلی دارد، تعریف شده است (صلاحیان و همکاران، ۱۳۸۹).

اصطلاح رضایت شغلی به جهت گیری عمومی فرد در رابطه با شغلش تعریف می شود. فردی با میزان بالای رضایت شغلی، جهت گیری مثبتی نسبت به شغلش دارد، در حالی که یک فرد با عدم رضایت شغلی، جهت گیری منفی نسبت به آن دارد(قاسمی، ۱۳۹۰، ص ۱۴۰و رابینز، ۱۳۸۶، ص۲۸۲).

خشنودی شغلی زمانی حاصل می‌آید که فرد از یک بخش و یا تمامی شغل خود رضایت داشته باشد. مطابق با تعاریف این مفهوم، “خشنودی شغلی، احساس ها و نگرش های مثبت و منفی، ‌در مورد شغل است، که فرد به صورت ارزش یابانه ای جنبه یا بخش هایی از آن را در نظر می‌گیرد و این احساس ها و نگرش ها مجموعاً، میزان رضایت فرد را از شغلش، تعیین می‌کنند”. به عبارتی، خشنودی شغلی نگرشی است مثبت، که افراد شاغل نسبت به شغل خود دارند و می توان آن را نوعی سازگاری فرد با شغل و شرایط آن دانست. ‌بنابرین‏ انتظار می رود که مسائل و مشکلات محیط شغلی نسبت به مسائل فرا شغلی، ارتباط بیشتری با خشنودی شغلی داشته باشد.(هاشمی شیخ شبانی و همکاران، ۱۳۹۰).

سیل و نایت، رضایت شغلی را پاسخهای عاطفی مؤثر و کلی کارکنان، به خود کار، تعریف می‌کنند.

چن و همکاران^[۱۸]، نیز رضایت شغلی را نوعی احساس خشنودی و رضایت خاطر فرد از شغل خود در سازمان تعریف می‌کند رضایتی که با کار متناسب با استعدادها، میزان موفقیت در شغل، تأمین نیازهای منطقی، شکوفایی استعدادها، پیشرفت شغلی، تجربه های موفق و جو سازمانی ارتباط دارد. HongLu et al. 2007)).

رضایت شغلی مجموعه هایی از احساسات سازگار و ناسازگار است که کارکنان با آن احساس ها به کار خود می نگرند.(عزیزی، ۱۳۹۰).

لاک^[۱۹] می‌گوید که رضایت شغلی را می توان حالت هیجانی خوشایند یا مثبت تلقی کرد که از شغل یا تجربه شغلی منبعث می‌گردد. همچنین، رضایت شغلی بر محیط انجام کار تأکید داشته، و واکنش مستقیم به ابعاد مشهود محیط کاری را منعکس می کند (رسولی و همکاران، ۱۳۹۱).او رضایت شغلی را حالت عاطفی مثبتی تعریف می‌کند که نتیجه، درک فرد از شرایط کاری می‌باشد ۲۰۰۳) (Taejo, و ) .(Cortese, 2007

۲-۲-۲)اهمیت رضایت شغلی:

رضایت شغلی همواره به عنوان یک مسأله در سازمان ها مطرح بوده به طوری که تا سال ۱۹۸۰ میلادی بیش از چهار هزار مقاله پیرامون آن انتشار یافته است (جولایی و همکاران،۱۳۹۱).

مسئله اساسی برای مدیران سازمان ها این است که چطور می توان هم زمان با تجهیز فعالیت های افراد در جهت هدف های سازمان طوری عمل کرد که افراد از کار و کوشش خود در سازمان رضایت شخصی و پاداش کسب نمایند، هیچ تردیدی نیست که رضایت شغلی اهمیت بسیار بالایی دارد، حداقل مدیران به سه دلیل به رضایت شغلی افراد و اعضای سازمان اهمیت می‌دهند، زیرا:

۱- افراد ناراضی سازمان را ترک می‌کنند و بیشتر استعفا می‌دهند؛

۲-کارکنان راضی از سلامت بهتری برخوردارند و بیشتر عمر می‌کنند؛

۳-رضایت شغلی از کار پدید ه ای است که از مرز سازمان فراتر می رود و اثرات آن در زندگی خصوصی

فرد و خارج از سازمان مشاهده می شود(عزیزی، ۱۳۹۰)و(رابینز، ۱۳۸۶، ص۳۱۰).

اهمیت رضایت شغلی از آنجا ناشی می شود که بیشتر افراد تقریباً نیمی از ساعات بیداری خود را در محیط کاری می گذرانند. از این رو شناسایی متغیرهای مؤثر بر عملکرد منابع انسانی و تأمین آن، حائز اهمیت است. یکی از این متغیرها رضایت شغلی است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که کارکنان با رضایت شغلی بالاتر از نظر فیزیک بدنی و توان ذهنی در وضعیت خوبی قرار دارند. از سوی دیگر صاحب نظران علم مدیریت معتقدند چنانچه به نیازهای واقعی کارکنان توجه کافی نشود، با کاهش بهره وری در سازمان مواجه خواهیم شد. از اینرو این تحقیق به دنبال بررسی رابطه بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی از طریق شناسائی شاخص های مؤثر بر رضایت شغلی و بررسی وزن هر یک از این شاخص ها در سازمان هدف، از طریق بررسی میزان همبستگی و ارتباط این عوامل با تعهد سازمانی می‌باشد.

یکی از جنبه‌های رضایت شغلی که معمولاً نادیده انگاشته می شود رابطه آن با سلامت کارگر یا کارمند است. تحقیقات زیادی نشان داده است که افراد ناراضی از شغل خود، مستعد است پیرامون اثراتی که این پدیده بر کل جامعه خواهد داشت هنگامی که کارکنان و اعضای سازمان از کار خود لذت می‌برند، زندگی خصوصی آن ها بهبود می‌یابد. برعکس یک کارمند ناراضی، نگرش منفی خود را با خود به خانه می‌برد. کارکنانی که از شغل خود راضی هستند در جهت رضایت شغلی شهروندان قدم برمی دارند این افراد نگرش مثبت تر به زندگی می‌دهند و از نظر روانی، جامعه را سالم تر می نمایند(رابینز، ۱۳۸۶، ص۳۱۰).