جو گروهی با تداوم پائین و پایداری در برابر تغیر بالا:

نیازهای اطلاعاتی بر ارزش­ها، نمادها و درک اینکه شرکت چه هست و چه انجام می­دهد تکیه دارد نیاز کمی وجود دارد که بدانیم دیگران چه ‌می‌کنند و اینکه سازمان ممکن است چه انجام دهد. نیاز کمی به دکومانتاسیون برای کنترل و محافظت حفظ می­ شود. تاریخ سازمان توسط خود اعتماد حفظ می­ شود. برای جهانی با این سرعت، بالا، معتقدیم که پایداری در تغییر کم اثر اجباری نباشد، لااقل مطلوب است.

جو هدف منطقی و توسعه پایداری کمی در برابر تغییر دارند. در این شرایط، پایداری زیادی در برابر تغییرات ممکن است خطرناک باشد. حتی اگر سازمان تداوم کم و اعتماد زیادی داشته باشد. البته تداوم کم و اعتماد زیاد بد نیست، اما اولویت اول یا حتی مورد غیر قابل اجتناب برای سازمان موفق هم نیستند. اولویت نخست پائین نگه داشتن پایداری نسبت به تغییر و ایجاد انعطاف پذیری است (ریچار دام بورتن، ۱۹۹۵).

جو سازمانی و فرهنگ سازمانی گاهی به نام ایدئولوژی سازمانی نامیده می­ شود که به راه­های غیر تهاجمی زندگی و تنظیم نرم­ها (نرم یا هنجار یعنی معیارهای قابل قبول رفتاری در دورن گروه که متعلق به همه اعضای گروه است) که باید تمرین شود. چگونه بودن فرد و پاداش افراد و چگونگی نظارت و کنترل وجود دارد و به صورت یک بیانیه یا آرمان برای انواع کارمندان و افراد و شغل­ها بر پا می­دارند و وضعیت آموزش و درجات تحرک و حرکت را تعین می­ کند (راجر هاریسون، ۲۰۰۴).

رفتار روز به روز برتر، مهم­ و ویژه، در سازمان­ های گوناگون به چیزهای گوناگون از جمله برداشت و پنداشت کارکنان، ‌در مورد ویژگی­های اصلی و بنیادی مدیریت ارتباط پیدا می­ کند و بسیاری از رفتارهای سطحی و عادی مدیران نیز به جو روانی سازمان بر می­گردد. (دوگلاس مک گرگور، ۲۰۰۴).

موضوع جو سازمانی یک موضوع فردی نیست اما سازمان خود از عناصر و افراد تشکیل دهند آن ساخته شده است. تعداد پروژه­ های برای تحقیقات جو سازمانی انجام شده است اما ساده­ترین روش تنظیم آن یک پروژه که شامل پاسخ دهنده­ها ‌می‌باشد، است و برای سازمان­ های بزرگ ممکن است که پروژه­ های جداگانه­ ای برای تقسیمات مختلف داشته باشد. در هر پروژه موضوع یکی است. بعد از جمع ­آوری اطلاعات، گزارش تهیه می­ شود که اطلاعات را یکی و مرتب و روشن می­سازد. جو سازمانی اینگونه تعریف می­ شود: کیفیت روابط نسبی در محیط داخلی به نحوی که:

الف) توسط اعضا اجرا شود.

ب) بر رفتار آن­ها اثر بگذارد.

پ) به وسیله­­ی عباراتی از ارزش­های یک سری ویژگی یا نگرش شخصی در سازمان توصیف می­ شود. (ریچار دام بورتن، ۱۹۹۵).

۲ – ۱۱ محیط :

محیط سازمانی شامل همه اجزا مانند اشخاص، دیگر سازمان­ها و عوامل اقتصادی و و اشیاء که در خارج از مرزهای یک سازمان قرار دارند می­ شود. در محیط سازمانی اشخاص شامل مشتریان ، اهدا کنندگان، تنظیم­کنندگان امور، دیگر سازمان و سهام داران ‌می‌باشد.

منظور از دیگر سازمان­ها در محیط سازمان­ها، رقبا، قانون­گذاران و سازمان­ها­ی تنظیم کننده­ امور می­باشند. عوامل اقتصادی شامل سود پول، کسری موازنه­ی بازرگانی و نرخ رشد تولید ناخالص ملی، اشیاء شامل ساختمان­ها، وسایل نقلیه، درختان و نظایر آن­ها و وقایعی که می ­توانند بر سازمان­ها اثر بگذارند شامل شرایط جوی، انتخابات و جنگ ‌می‌باشد.

۲ – ۱۱ – ۱ محیط چیست؟

محیط را ‌می‌توان به عنوان هر پدیده­ای که در خارج از مرزهای سازمان قرار دارد تعریف کرده به مرزسازمان، به عنوان یک خط خیالی جدا کننده متغیرهایی که تحت کنترل سازمان هستند اشاره شده است. هر چیزی خارج از این مرز چه عامل فیزیکی، چه عامل اجتماعی، تشکیل دهندۀ عنصری از محیط بیرونی است. سرآمد این عامل­ها، ساختار جمعیتی، شرایط اقتصادی، شرایط سیاسی، ساختار فرهنگی، شرایط حقوقی، شرایط جغرافیایی و شرایط تکنولوژی ‌می‌باشد.

بررسی شرایط محیطی از جنبه­ ابعاد و عناصر جداگانه مانند سرعت تغیر، پیچیدگی، ابهام روشی است که بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال شرایط محیطی از جهت ابعادی مانند تعادل، تغییریابی، سرعت تغییر، پیچیدگی، ابهام مورد بررسی قرار گرفته و مناسب با این ابعاد ساختار سازمانی و فرآیندهای آن توفیق و تحقیق شده است. لازم به ذکر است ، نوعی هماهنگی و تفاهم درباره این موارد که شرایط محیطی با کدامین ابعاد باید مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد وجود ندارد. نوسندگان مختلف در بررسی و تحقیق محیط از ابعاد مختلفی استفاده کرده ­اند. در ذیل دیدگاه بعضی از نویسندگان را در این زمینه می­آوریم.

نویسندگان

چگونگی

ابعاد محیطی

اری و کریست (۱۹۶۵)

بی­رابطه

رابطه

تری بری (۱۹۶۸)

ساکن

متلاطم

کامپسون (۱۹۶۷)

همگون

ناهمگون

چایلد (۱۹۷۲)

ساده (ساکن)

متغیر (متغیری زیاد)

بارنر و استاکر (۱۹۶۱)

متغیری کم

متغیری

لاورسن و لورچ (۱۹۶۹

متعادل

متغیر

البته برای تحقیق صحیح و درست، باید طریق اندازه ­گیری این ابعاد ابعاد نیز نشان داده شود. ‌بنابرین‏ موقعی که محیط را به عنوان یک عامل تأثیرگذار به ساختار سازمان و فرآیندهای آن می­نگریم، مناسب­ترین ساختارها و فرآینده در شرایط محیطی با ابعاد گفته شده متفاوت خواهد بود. برای مثال در شرایط محیطی با جو ساکن و قابل پیش ­بینی ساختار و فرآیندهای مورد استفاده و به طور مداوم تغیر کرده و متلاطم است، متفاوت خواهد بود. بدین گونه اساس اندیشه­ روی آوردن اقتضا و مشخص کردن مناسب­ ترین ساختار سازمانی و فرآیندهای آن در شرایط محیطی مختلف، متفاوت ‌می‌باشد. بارنر و استاکر، لاورنس و لورش، امری و کریست، جیمز تاسپون و رابرت دانکی بررسی و تحقیق خود را در این مورد انجام داده ­اند.

۲ – ۱۱ – ۲ متغیرهای محیطی :

نظریه سیستم راه دنیای مدیریت را به محیط بیرون گشود و نظریه اقتضا آن را فرآیندها و شیوه ­های مدیریت مورد تجزیه و تحلیل تأکید قرار داد. متغیرهای محیطی در مدیریت معمولاً به عوامل محیطی برون سازمانی اطلاق می­گردد. اما امروزه بعضی از عوامل درون سازمانی هستند که مدیریت سازمان حداقل در کوتاه مدت تأثیر چندانی بر آن­ها نمی­تواند داشته باشد. این در حالی است که آن­ها در چگونگی مدیریت سازمانی بسیار مؤثر هستند. پس بعضی متغیرهای محیطی درون سازمانی هستند که مدیریت، کنترل چندانی بر آن ها ندارد و مانند متغیرهای محیطی برون سازمانی مؤثر عمل می­ کند ‌بنابرین‏ محیط به دو نقش محیط درون سازمانی و محیط برون سازمانی تقسیم می­گردد.