همان گونه که حدیث از پیامبر (ص) بیان شده که می فرماید :

ان من خیر نسائکم الوادود السیره العزیزه فی اهلها الذلیه مع بعلها المتبرجه من زوجها الحصان عن غیره التی تسمع قوله و تطیع امره پیامبر خدا ( ص) فرمود : بهترین زنان شما زنی است که بیشتر برای شوهرش آرایش و زینت می‌کند اما از بیگانگان خود را می پوشاند^[۱۲۱] .

۲-نفقه زوجه مریض :

از مباحث مهم که حائز اهمیت است و برهر کسی در زندگیش پیش می‌آید بیماری است راه درمان وهزینه هایی برای معالجه آن صرف می شود حال مخارج و مداوای زوجه مریض تا چه حدی برزوج واجب می شود .

برای تهیه داروهای متعراف که احتیاج به آن ها به علت بیاری و دردهایی است که کمتر کسی در طول سال به آن مبتلا نمی شود علی الظاهر دارو و مخارج سنگینی که احتیاج به مخارج بسیار سنگینی داشته احتیاج به هزینه های بالا دارد و اصولا افرادی به آن ها مبتلا می شود مثل رگل – جزء نفقه واجب برشوهر نیست .

مخصوصا اگرمعالجه همسر احتیاج به مخارج سنگین داشته باشد اجرت رگ زدن یا حجامت در صورت احتیاج محل تأمل و اشکال است ^[۱۲۲].

در زمینه بیماری و ابتلاء پرداخت نفقه آن دو حالت وجود دارد :

۱-بیماری های ساده مثل مالاریا و چشم درد و … که هزینه و مداوای آن ها از قبیل پول و دستمزد پزشک و هزینه بیمارستان و مسافرت به خارج ،عمل جراحی و امثال آن ها برعهده شوهر است و جزء نفقه ی زوجه محسوب می شود .

۲-درباره بیماری هایی که مداوای آن ها نیاز به هزینه های سنگین و فراوان دارد .

باید توضیح داده شود که اگر زوج فقیر و زوجه غنی باشد با خود زوجه است .

اما اگر زوج غنی و زوجه فقیر باشد به عهده زوج است .

چرا که زوج در این زمینه برزوجه تقدم دارد از باب این که شریک زندگی او است و سرپرستی زوجه خویش را برعهده دارد چنانچه هر دو فقیر باشند با یکدیگر هزینه را تامین می‌کنند چرا که شرع حدی برای نفقه بیان نکرده بلکه عرف و عادت امثال او در آن زمان و مکان را بیان داشته است ^[۱۲۳].

بیان شده که هزینه زایمان داخل در نفقه زوجه است که در سوال ذیل به آن اشاره شده است .

آیا هزینه زایمان داخل در نفقه زوجه است یا اولاد ؟ جواب : نفقه زوجه است^[۱۲۴] .

پس از لحاظ کمیت و کیفیت پرداخت هزینه های دارو و درمان زوجه به عرف جامعه نگاه می‌کنیم و اینکه نوع بیماری زوجه چه می‌باشد اما با توجه ‌به این که خرج و هزینه ای که مرد برای همسر خویش می کند ثواب دارد به نظر می‌رسد که مرد بهتر است این لطف را در حق همسرش نماید همان گونه که در روایت زیر به آن اشاره شده است .

دینار انفقته فی سبیل الله و دینار انفقته فی رقبه و دینار تصدقت به علی مسکین و دینار انفقته علی اهلک اعطمها اجرا الدی انفقته علی اهلک .

یک دینار در راه خدا هزینه نموده ای یک دینار برای آزاد کردن برده ای و دیناری به بینوایی صدقه داده ای و دیناری هم برای خانواده ات هزینه کرده ای اینک پرشکوه ترین آن ها در پاداش و ثواب آن دیناری است که ‌بر خانواده ات هزینه نموده ای^[۱۲۵] .

۳-نفقه سفر زوجه :

این نکته مهم به نظر می‌رسد که باید بدانیم سفر زوجه از چه نوعی می‌باشد سفر واجب یا غیر واجب و آنگاه تکلیف مرد در دادن نفقه زوجه به چه صورت می‌باشد .

در حال اول چنانچه زن بدون اجازه شوهر به سفری رود که براو واجب نیست باید نماز را تمام بخواند و نفقه از مرد ساقط می شود ‌بنابرین‏ با مسافرت اگر همسرش نباشد حق هم خوابی و آمیزش از بین می رود و قضای آن برعهده شوهر نیست ^[۱۲۶].

حالت دوم : این که زوجه به خاطر انجام واجب شرعی مثل سفر حج مسافرت نماید باید نمازش را شکسته بخواند و نفقه زوجه برمرد ثابت است پس تکلیف مرد به پرداخت نفقه ی زوجه اش می‌باشد .

در صورتی که هم زوجه برای امور حیاتی مثل : مسافرت برای معالجه ، سفر کند نفقه زوجه برعهده شوهر است ^[۱۲۷].

مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را به سفر ببرد باید خرج او را بدهد^[۱۲۸] .

طبیعت حق زن برنفقه :

مقصود از طبیعت یا ماهیت حق زن برنفقه آن است که آیا زن آنچه را که شوهر به عنوان نفقه به او (زوجه) می‌دهد مالک می شود یا فقط اذن انتفاع در آن را به زوجه داده است تا از آن ها در جهت رفع نیازهایش استفاده نماید البته نکته حائز اهمیت آن است که اموالی که زوج به زوجه اش می پردازد متفاوت است پس بین نوع اموال و استفاده از آن ها نیز تفاوت است .

زوجه در هر روز مالک هزینه زندگی آن روز است که در آن است و نفقه اش برعهده شوهر می‌باشد نفقه هر روز عبارت است از آن مقداریکه چیزی از آن برای فردای آنروز باقی نماندو چنانچه باقی بماند ملک شوهر است که باید به وی برگرداند در حالی که زوجه تمکین کرده باشد و زوج نفقه اش را نپردازد به صورت دین برذمه مرد است ^[۱۲۹].

اموال به دو دسته تملیک یا انتفاع تقسیم می شود :

۱-آن دسته از اموالی که با بهره گرفتن از آن ها عین آن ها باقی نمی ماند مثل خوراکیها و آشامیدنی ها به مقدار مصرف لازم برای یک شبانه روز قبل از شروع روز باید به زن داده شود تا ‌به‌تدریج‌ مصرف نماید و زوجه مالک آن ها تلقی می‌گردد .

چنانچه زنی قناعت کرده و مقداری از آن ها به خاطر صرفه جویی ذخیره کرده باشد باز هم آنچه را که برای زن باقی مانده مالک می شود و اگر زن در بین روز از اطاعت خارج شود و در واقع ناشزه شود آنچه را که تا آن زمان قبل از نشوز متعلق به زوجه است و از زمان نشوز باید به زوج باز گردانده شود .

۲-نوع دیگر از اموال آنهایی است که با انتفاع عین آن ها باقی می مانند مثل مسکن ، لباس که همه این اموال از نظر عرف و عادت و اراده شوهر یکسان نیستند .

حال ‌در مورد مسکن و اثاث معمولا شوهر فقط اذن انتفاع از آن را به زن می‌دهد نه تملیک .

از این شوهر هر لحظه می‌تواند آن ها را بفروشد یا به اموال دیگر تبدیل نماید .

درباره لباس و کفش … اختلاف است .

۱-بعضی ها گفته اند این اموال برای انتفاع در اختیار زن داده می شود و زن مالک آن ها نیست و فقط بخاطر احتیاج زن است و حق زن استفاده از اموال است .

۲-‌بر اساس عرف اختیار این اموال در دست زوجه بخاطر تملیک است و اراده شوهر برحسب متعارف این است که می‌خواهد این اشیاء را به زن خود تملیک کند تا از آن ها استفاده نماید و بعد از مدتی از بین می رود که در این صورت از ملکیت هر دو خارج می شود .

چنانچه زوجه ای که مالک این اموال می شود نمی تواند به طور غیر متعارف و به زیان شوهرش در آن ها تصرف نماید ^[۱۳۰].

در حقوق مدنی ‌به این امر ( ماده ۱۱۱۸ ق و م ) اشاره شده است که زن هر نوع تصرفی رادر اموالش دارد .

زن مستقلا می‌تواند در دارایی خود هر نوع تصرفی را که می‌خواهد بکند^[۱۳۱] .

پس زن مالک نفقه آن روزی است که در آن است و برشوهر نیز لازم است که احتیاجات زن را که شامل غذا – پوشاک و خرید کردن .. است را هر روز به وی بپردازد و زوجه حق مطالبه نفقه زمان آینده را ندارد زیرا ممکن است که دچار نشوز یا فوت یا طلاق شود و برذمه زوج ثابت و برقرار نشده است^[۱۳۲] .

در واقع نفقه در مقابل احتباس زوجه برزوج ثابت وواجب است ^[۱۳۳]