جدول ‏۱‑۱:آمار مقایسه ای افت تحصیلی در آموزش الکترونیکی

نوع سیستم آموزشی بررسی شده
آموزش حضوری
آموزش الکترونیکی
منبع

تک درس برخط

۸%

۱۸%

لوی^[۹] (۲۰۰۷)

دروس برخط

۲۵%

۴۸%

ردفیلد^[۱۰](۲۰۰۴)

دروس برخط

۱۹%

۲۰%

بسیج^[۱۱](۲۰۰۵)

دروس برخط

۱۶%

۲۱%

فریدن برگ^[۱۲](۲۰۰۷)

دوره الکترونیکی

–

۲۳٫۹%

نیستور و نیوبر^[۱۳](۲۰۱۰)

کارآموزی برخط

–

۳۳٫۷%

ویلینگ و جانسون^[۱۴](۲۰۰۴)

دروس برخط

–

۳۵%

اسمیت^[۱۵](۲۰۰۶)

دوره الکترونیکی

–

۳۶%

یوکسال ترک و اینان^[۱۶] (۲۰۰۶)

کار آموزی بر خط

–

۵۴٫۲%

پارک (۲۰۰۹)

آمار افت تحصیلی در آموزش الکترونیکی را این‌گونه ‌می‌توان جمع ­بندی کرد:

1. 1. افت تحصیلی در تحصیل الکترونیکی به مراتب بیشتر از حضوری است.

   

1. نرخ افت تحصیلی متفاوت است اما متوسط افت تحصیلی ۳۲ درصد در آموزش­های الکترونیکی مشهود است.

هر چند تردیدی بر بالا بودن افت ­تحصیلی در آموزش الکترونیکی نیست، اما مهم‌تر از گزارش توصیفی آمار افت تحصیلی، بررسی علل زمینه ساز و ارائه راهکارهای مناسب جهت مدیریت این معضل است. این پژوهش با علم ‌به این واقعیت که عوامل متعددی ممکن است زمینه ساز این معضل شوند، در صدد شناسایی متغیرهای پیش ­بینی کنندۀ افت تحصیلی دانشجویان الکترونیکی است. ضرورت موضوع پژوهش از چند دیدگاه قابل بررسی است:

• • • مدیران و دست­اندرکاران نظام­های آموزشی در تصمیم ­گیری خود برای توسعه و پذیرش فناوری در آموزش، پایین بودن شکست و بالا بودن موفقیّت دانشجویان را به عنوان یک شاخص حیاتی لحاظ ‌می‌کنند، لذا برای زمینه­سازی پذیرش همگانی آموزش الکترونیکی در سیستم­های آموزشی، کاهش میزان افت و تضمین موفقیت دانشجو از اهمیت به سزایی برخوردار است. از طرف دیگر، شناخت عوامل زمینه­ ساز عدم موفقیت دانشجو در تحصیل الکترونیکی، با کاهش هزینه­ ها و افزایش رضایت­مندی مشتری، زمینه اثربخشی هر چه بیشتر مؤسسه‌ آموزشی را فراهم می­ کند.

  

• • اساتید و کارکنان با درک عوامل مرتبط با ریزش، مشروطی، افت یا ترک تحصیل دانشجویان می ­توانند اقداماتی انجام دهند تا میزان مشروطی را کاهش دهند.

• • دانشجویان وقت و هزینه قابل توجهی برای تحصیل به روش الکترونیکی صرف ‌می‌کنند، این هزینه­ ها شامل هزینه­ های مستقیم (شهریه) و هزینه فرصت – ادامه تحصیل به روش دیگر یا ورود به بازار کار- است که برای دانشجوی مشمول افت بسیار سنگین خواهد بود؛ لذا مدیریت این پدیده و پیش ­بینی وضعیت تحصیلی دانشجو، در وقت و سرمایه وی صرفه­جویی خواهد کرد.

• از آنجا که آموزش، یک صنعت بزرگ در جهان محسوب می­ شود، شکست و خروج هر دانشجو به معنای از دست دادن یک مشتری و موجّه نبودن سرمایه ­گذاری در حوزه آموزش الکترونیکی خواهد بود؛ لذا شناسایی علل زمینه ساز و تضمین موفقیت دانشجو، صنعت آموزش الکترونیکی کشور را به صنعتی پایا و مطمئن تبدیل خواهد کرد.

با توجه به آنچه گذشت و نظر به نوپا بودن این نوع آموزش عالی در ایران و با اهتمام به بالا بودن افت تحصیلی می‌توان اهمیت پرداختن ‌به این پژوهش را توجیه و تبیین کرد.

۱-۴ سؤال ‌های تحقیق

هدف کلی این پژوهش شناسایی عوامل پیش ­بینی کننده میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی و ارائه مدل مبتنی بر هوش مصنوعی برای عوامل پیش ­بینی کننده است. نظر به پیچیدگی عوامل مؤثر بر وضعیت تحصیلی دانشجو به ویژه یادگیرنده الکترونیکی، پس از بررسی دقیق پیشینه پژوهش­های انجام شده در خارج از کشور که مشروح آن در فصل دوم خواهد آمد، مهم‌ترین علل زمینه­ ساز به ویژه از بعد یادگیرنده، شناسایی و با توجه به اهمیت در سؤالات پژوهشی گنجانده شد که به قرار زیر است:

1. 1. متغیرهای دموگرافیک (جنسیت، سن، تأهل)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین می‌کنند؟

1. 1. متغیرهای مربوط به پیشینه تحصیلی (فاصله بین دو مقطع تحصیلی، معدل مقطع قبل)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین ‌می‌کنند؟

1. 1. متغیرهای اجتماعی- اقتصادی (اشتغال، سکونت، ‌تامین کننده هزینه تحصیل)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین ‌می‌کنند؟

1. 1. متغیرهای روانی- فنی (اطمینان رایانه ای، اضطراب امتحان، مرکز کنترل، استقلال در یادگیری)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین ‌می‌کنند؟

1. 1. متغیرهای رسانه­ای (دسترسی به اینترنت، رایانه قابل حمل، تلفن همراه)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین ‌می‌کنند؟

1. 1. متغیرهای مربوط به تجارب یادگیری الکترونیکی (عادت به یادگیری الکترونیکی، معدل اولین ترم تحصیل، رضایت­مندی تحصیلی)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین ‌می‌کنند؟

1. 1. متغیرهای مدیریتی (توانایی مدیریت زمان، خود نظم دهی)، چه مقدار از تغییرات میزان موفقیت دانشجو را در آموزش الکترونیکی تبیین ‌می‌کنند؟

1. دانشجویان چه دلایلی را برای موفقیت و عدم موفقیت خود بیان می‌کنند؟

۱-۵ اهداف تحقیق

هدف کلی این پژوهش شناسایی عوامل پیش ­بینی کننده میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی و شناسایی مدل مبتنی بر هوش مصنوعی برای عوامل پیش‌بینی کننده است.

اهداف جزئی زیر برای رسیدن ‌به این هدف پژوهش دنبال می­ شود:

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای دموگرافیک در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای مربوط به پیشینه تحصیلی در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای اجتماعی- اقتصادی در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای روانی- فنی در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای رسانه­ای در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای مربوط به تجارب یادگیری الکترونیکی در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی نقش متغیرهای مدیریتی در تبیین میزان موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.

1. 1. شناسایی علل موفقیت و عدم موفقیت دانشجویان در آموزش الکترونیکی.