۳- تأیید: به منظور تشویق و حمایت مراجع در خلال فرایند تغییر، درمانگر سبک مصاحبه انگیزشی مکرراً مراجع را در قالب عبارات مبتنی بر درک و قدردانی، مورد تأیید قرار می‌دهد. برخی نمونه های ساده تأیید و تصدیق عبارتند از: «برای انجام آن کار جرات و شجاعت به خرج دادی.» یا «واقعاً ایده و نظر خوبی است.»

۴- خلاصه و جمع بندی: خلاصه ها، نقش مهمی را در سرتاسر جلسات مصاحبه انگیزشی ایفا می‌کنند. انجام این کار نه تنها نشان دهنده این است درمانگر گوش می‌دهد ،بلکه می‌تواند مطالب و موضوعات را به هم ربط داده تا بتوان از آن ها در تأکید و تمرکز بر نکات خاص و معینی کمک گرفت.

۵- فراخوانی صحبت معطوف به تغییر: در پنجمین تکنیک، درمانگر بدون این که حامی و مدافعه تغییر باشد، به طور آگاهانه ای صحبت معطوف به تغییر را بیرون کشیده و استخراج می‌کند. صحبت معطوف به تغییر، مرکب از عبارات و صحبت هایی است که تمایل، توانایی ادراک شده، نیاز، آمادگی، دلایل و علل و یا تعهد و الزام به تغییر را منعکس می‌کنند. عبارات نشان دهنده الزام و تعهد به تغییر، قوی­ترین شاخص نتایج درمانی خوب هستند (میلر و رولنیک، ۲۰۰۲؛ آرکوویتز و همکاران، ۲۰۰۸؛ میلر و رولنیک، ۲۰۰۲). صحبت معطوف به تغییر را در چهار طبقه تقسیم بندی می‌کند: ۱- شناسنایی ابعاد منفی و ضررهای وضعیت بینابین فعلی. ۲- شناسایی ابعاد مثبت و فواید تغییر. ۳- ابراز خوش بینی ‌در مورد تغییر و ۴- بیان قصد و نیت مبنی بر تغییر.این چهار نوع عبارت در برگیرنده ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری متعهد شدن به تغییر است فراخوانی صحبت معطوف به تغییر یکی از مهارت های اصلی و عمده مصاحبه انگیزشی است و از طرفی یکی از مهارت­ های پیچیده و دقیق است زیرا برای انجام آن راه های زیادی وجود دارد (آرکوویتز و همکاران، ۲۰۰۸؛ واگنر و مک ماهان^[۱۸]، ۲۰۰۴).

ارائه اطلاعات در مصاحبه انگیزشی به صورت سنتی انجام نمی گیرد بلکه تبادل اطلاعات صورت می‌گیرد و بر اساس دستورالعملی انجام می شود،که ضرورت مشارکت بیشتر از جانب مراجع را می طلبد. بدین منظور از دو راهبرد «قطعه اطلاعات – بررسی و کنترل آن با مراجع- قطعه اطلاعات بعدی» و«فراخوانی اطلاعات از مراجع- ارائه اطلاعات جدید – فراخوانی مجدد اطلاعات» برای تبادل اطلاعات استفاده می­ شود. ارائه اطلاعات در این شیوه به صورت خنثی، بر اساس نیاز و با اجازه مراجع انجام می شود و به مراجع فرصتی داده می­ شود تا اطلاعات را ضمن پردازش، تغییر و تفسیر کنند (برودی^[۱۹]، ۲۰۰۵ آنستیس، ۲۰۰۹؛ میلر و رولنیک، ۲۰۰۲).

۲-۲-۵- برخی فواید مصاحبه انگیزشی

۱- آمادگی خوبی برای درمان عمل محور است.

۲- به برقراری رابطه و کاهش مقاومت کمک می‌کند.

۳- باعث افزایش ماندگاری و مشارکت در درمان می شود.

۴- به حل و برطرف شدن حالت دو سوگرایی کمک می‌کند.

۵- باعث افزایش انگیزه و صحبت معطوف به تغییر می‌گردد.

۶- به افزایش حس اطمینان در مراجع کمک می‌کند.

۷- از فرسودگی شغلی درمانگر یا مشاوره پیشگیری می‌کند (نویدیان، پورشریفی، ۱۳۹۰).

۲-۲-۶- نظریه ها و مدل های مصاحبه انگیزشی

هر چند گاهی اوقات از مصاحبه انگیزشی به عنوان شکلی از درمان شناختی رفتاری صحبت می شود ولی تفاوت های بسیار مهمی بین رویکرد مصاحبه انگیزشی و درمان شناختی رفتاری و حتی روان درمانی وجود دارد. شاید یکی از مهمترین تفاوت ها،آن است که مصاحبه انگیزشی بر کمک به فرد برای حل دو سوگرایی درباره تغییر بیشتر ازکمک به کسب مهارت های شناختی، هیجانی، مقابله ای و رفتاری مورد نیاز برای یک زندگی سالم تأکید می‌کند (آنستیس، ۲۰۰۹).

مصاحبه انگیزشی به جای یک مکتب درمانی، بیشتر یک شیوه برخورد و زندگی با دیگران است. مصاحبه انگیزشی و دیگر انواع روان درمانی ها از این نظر که مقاومت و دو سوگرایی را به عنوان پدیده ای می­دانند که اطلاعات مهم درمانی در اختیار قرار می­ دهد، با هم مشترکند ولی از نظر نوع اطلاعات مهم دانسته شده و نحوه برخورد با آن متفاوتند. برای نمونه در مکتب روان تحلیلی دو سوگرایی، تعارض ناخودآگاهی است که از گذشته منتقل شده است در صورتی که مصاحبه انگیزشی، بدون توجه به گذشته به »اینجا و اکنون» تأکید دارد. در عوض در رویکردهای شناختی درمانی، گرچه برخی رفتار درمان گران و درمانگران شناختی رفتاری، مسئله مقاومت را مطرح کرده‌اند، ولی برای مقاومت دو سوگرایی ارزش و جایگاهی قائل نیستند. رفتار درمانی که پیشرو و منادی درمان شناختی رفتاری بود، مقاومت را به بی کفایتی درمانگر در مفهوم سازی اوضاع و شرایطی که رفتارها را کنترل می‌کند، نسبت می‌دهد. شناخت درمانگرانی مانند بک، مقاومت را به عنوان، فراهم نمودن اطلاعاتی در خصوص تفکرات و باورهای تحریف شده مراجع مورد توجه قرار می‌دهند. در مقایسه با مصاحبه انگیزشی، درمان شناختی رفتاری یک رویکرد نسبتاً دیکته شده و تجویزی است که بر آموزش رفتارهای جدید و روش های اصلاح باورهای ناکارآمد مراجعان تأکید دارد.استفاده از عبارت «تکالیف خانگی»، نقش درمانگر را بیشتر به عنوان معلم، در امرخطیر تغییر، پر رنگ تر می­سازد (آرکوویتز همکاران، ۲۰۰۸؛ میلر و رولنیک، ۲۰۰۲).

مصاحبه انگیزشی از دیدگاه «روان شناسی سنتی»، تلاش برای «ثبات»، «جبران» و یا «معالجه» فردی تلقی می­­شود که تا حدودی ناکارآمدی دارد. از نظر «روان شناسی مثبت نگر» روشی است برای کمک به فرد تا با ارزش ها و تجربه هیجانات مثبت در مسیر خود به سمت بهبود سلامت جسمانی و روان شناختی، مجدداً پیوند برقرار نماید. در واقع مصاحبه انگیزشی توانایی تجربه هیجانات مثبت، علاقمندی، امید، خرسندی و حس الهام بخش درونی را در فرد پرورش می­ دهد تا بیماران بتوانند آینده بهتری را برای خود تصور کنند، موفقیت­های گذشته را بخاطر آورده و اطمینان به توانایی خود برای تغییر و اصلاح را در زندگی گسترش دهند و این شاید یکی از مکانیسم های اثر بخشی این رویکرد مشاوره ای باشد (آنستیس، ۲۰۰۹).

مصاحبه انگیزشی نه یک الگوی مداخله­ای کاملاً جدید و نه هم یک الگوی مجزا است بلکه ترکیبی از اصول و فنون برگرفته شده از مجموعه ­ای از مدل های بسیارگسترده روان درمانی و تغییر رفتار است (کاکس و کینگر، ۲۰۰۴)، که مهمترین آن ها عبارت است از:

۱- مدل مراحل تغییر(پروچسکا و دی کلمنته، ۱۹۹۲): نقش مکمل را در تکامل مصاحبه انگیزشی و سایر مداخله های کوتاه مدت مبتنی بر مصاحبه انگیزشی ایفا می‌کند. دیدگاه فرا نظری ‌در مورد تغییر رفتار، شامل یک سری مراحل تدریجی است که در برگیرنده وظایف متعدد و فعالیت­های مقابله­ای مختلفی است. مشاوران نیاز دارند تا فرایند تغییر را به منظور عادی ساختن روند تغییر برای مراجعان و استفاده از راهبردهای مناسب برای کمک به آنان در جریان گذر از مراحل مختلف تغییر، درک کنند (میلر و رولنیک،۲۰۰۲). مدل مراحل تغییر، ۹۳ % مراجعان را می ­تواند از نظر میزان آمادگی و انگیزه برای تکمیل یا پایان زودرس دوره درمان، پیش‌بینی کند (ووگل ،هانسن،استیل و گوتستام^[۲۰]، ۲۰۰۶).