۱-۴ اهداف تحقیق

هدف کلی این تحقیق، بررسی ارتباط بین سرمایه فکری با ارزش بازار ، عملکرد مالی ، ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ها می‌باشد.در این تحقیق برای سنجش سرمایه فکری از ضریب ارزش افزوده فکری پالیک استفاده می شود و ارتباط آن را با ارزش بازار ، عملکرد مالی ، ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ها بررسی می‌گردد. در این تحقیق به بررسی این موضوع می پردازیم که هر یک از اجزای سرمایه فکری شامل سرمایه ساختاری^[۷]، سرمایه انسانی^[۸]، سرمایه به کار گرفنه شده ^[۹] دارای قدرت تبیین متفاوتی برای ارزش بازار ، عملکرد مالی ، ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ها می‌باشند.

این تحقیق، همچنین بر این موضوع تأکید می‌کند که سرمایه فکری عاملی قدرتمند در بالا بردن ارزش واحد تجاری و بهبود عملکرد مالی و سودآوری شرکت ها می‌باشد و مدیران به منظور ماندن در عرصه رقابت جهانی باید توجه ویژه ای به سرمایه فکری و مدیریت صحیح آن داشته باشند.

۱-۵ پرسش های تحقیق

به طور کلی هدف این تحقیق بررسی رابطه اجزای سرمایه فکری با معیارهای نوین ارزیابی عملکرد در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از مدل ضریب ارزش افزوده فکری می‌باشد . پرسش های اصلی و فرعی این تحقیق پیرامون موضوع بررسی تاثیر اجزای سرمایه فکری بر ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده سهام‌داران شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از مدل ضریب ارزش افزوده فکری می‌باشد به صورت زیر می‌باشد :

پرسش های اصلی تحقیق :

1. 1. آیا بین سرمایه فکری با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

1. آیا بین سرمایه فکری با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

پرسش های فرعی تحقیق :

۱) آیا بین کارایی سرمایه انسانی با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

۲) آیا بین کارایی سرمایه ساختاری با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

۳) آیا بین کارایی سرمایه بکارگرفته شده با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

۴) آیا بین کارایی سرمایه انسانی با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

۵) آیا بین کارایی سرمایه ساختاری با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

۶) آیا بین کارایی سرمایه بکارگرفته شده با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد؟

۱-۶ فرضیه های پژوهش

در جریان تحقیق حاضر فرضیات زیر مورد آزمون قرار گرفته و بر اساس آن در خصوص موضوع تحقیق به بحث و تجزیه تحلیل خواهیم پرداخت.

فرضیه های اصلی:

1. 1. بین سرمایه فکری با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

1. بین سرمایه فکری با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

فرضیه های فرعی:

۱) بین کارایی سرمایه انسانی با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۲) بین کارایی سرمایه ساختاری با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۳) بین کارایی سرمایه بکارگرفته شده با ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۴) بین کارایی سرمایه انسانی با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۵) بین کارایی سرمایه ساختاری با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۶) بین کارایی سرمایه بکارگرفته شده با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد.

۱-۷ قلمرو تحقیق

هر تحقیق باید دارای حدود مشخص و تعریف شده ای باشد تا محقق بتواند در تمامی مراحل انجام کار، احاطه کافی و قابل اطمینان بر آن داشته باشد. همچنین نتایج به دست آمده از تحقیق نیز باید قابل تعمیم به کل جامعه باشد. تحقیق حاضر نیز از این قاعده مستثنی نیست و از نظر موضوعی، مکانی و زمانی دارای ویژگی های زیر است :

قلمرو موضوعی – بررسی رابطه اجزای سرمایه فکری با ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده سهام‌داران با بهره گرفتن از مدل ضریب ارزش افزوده فکری می‌باشد

قلمرو مکانی – تحقیق حاضر بر اساس اطلاعات مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است.

قلمرو زمانی – به منظور آزمون فرضیه های مطرح شده دوره زمانی ۹ ساله (۱۳۹۲-۱۳۸۴) برای تحقیق تعیین شده است.

۱-۸ روش تحقیق

در این پژوهش ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده سهام‌داران شرکت ها با سرمایه فکری متفاوت، از نظر دارا بودن تفاوت آماری مورد بررسی قرار می گیرند. برای محاسبه سرمایه فکری از مدل ضریب ارزش افزوده فکری که توسط پالیک تدوین شده است، استفاده می‌کنیم. از نظر آماری، ابتدا با بهره گرفتن از ماتریس همبستگی پیرسون، استقلال متغیرهای مستقل مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس فرضیه های تحقیق، با بهره گرفتن از روش رگرسیون پانل دیتا مورد آزمون قرار می گیرند.

۱-۹ روش گردآوری اطلاعات

اطلاعات مورد نیاز این تحقیق با بهره گرفتن از لوح فشرده اطلاعات مالی شرکت ها، ارائه شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران که شامل فرمت PDF صورت های مالی سالانه و یادداشت های توضیحی همراه صورت های مالی می‌باشد، و نیز سایت بورس اوراق بهادار تهران جمع‌ آوری شده است.

داده های جمع‌ آوری شده با بهره گرفتن از برنامه اکسل طبقه بندی گردیده و سپس متغیرهای مورد نظر برای آزمون فرضیه های تحقیق بر اساس روش های اندازه گیری نام برده محاسبه گردیدند.

نحوه جمع‌ آوری سایر اطلاعات و مطالب نیز، شامل مطالعه ی اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از سایت های علمی می‌باشد.

۱-۱۰ جامعه و نمونه آماری

روش نمونه گیری این تحقیق از نوع روش حذفی می‌باشد. در این تحقیق از ۴۴۸ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که اطلاعات آن ها در لوح فشرده اطلاعات مالی شرکت ها ارائه شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران موجود می‌باشد، فقط ۲۵۸ شرکت در هر ۹ سال دوره تحقیق گزارش خود را به بورس ارائه نموده بودند. در ادامه برای انتخاب نمونه، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با در نظر گرفتن ویژگی های زیر انتخاب گردیدند :

• • تا پایان سال ۱۳۸۳ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.

• • سال مالی آن ها منتهی به پایان اسفند باشد.

• • طی دوره تحقیق تغییر سال مالی و وقفه معاملاتی بیش از ۳ ماه نداشته باشند.

• • جزء شرکت های سرمایه گذاری، واسطه گری مالی، لیزینگ و بانک نباشند.

• • در طی دوره تحقیق زیان ده نباشند(سود خالص داشته باشند) وزیان عملیاتی نیز نداشته باشند.