تغییرخلق (ایجاد): تغییر، نوآوری و ابتکار، به عنوان اهداف اولیه نظام؛ افزایش تلاش برای جستجو و توسعه دانش نوین در راستای تغییرات روز افزون موجود.

اصول اخلاقیاصول اخلاقی اکتشافی: اتخاذ اصل اخلاقی بر مبنای نوآوری و فناوری ناشی از آن، جهان شمول شدن اصول اخلاقی.الگوهای زمانطراحی آینده از قبل: توجه به گذشته به طور گزینشی؛ پیش‌بینی آینده بر اساس تجارب گذشته و وضعیت کنونی سازمان؛ طرح ادعایی برای ایجاد جامعه ای بهتر.خلاقیتخلاقان، تولید کننده و محرک دیگران هستند: ایجاد مهارت ها و تأکید بر روی نوآوری و خلاقیت؛ کارکردن مطابق با محدودیت ها؛ تأکید بر پیشرفت و توسعه سازمان با برقراری ارتباط با محیط کار.فناوریتعیین مسیر احتمالات جدید: فناوری شامل تلاش انسان ها برای واپایش سرنوشتشان و مدیریت جهان می‌باشد؛ فناوری هنگامی به کار گرفته می شود که به عنوان پایه ای برای ایجاد احتمالات جدید عمل کند.

۲-۳ توان ‌پاسخ‌گویی‌ به محیط

۲-۳-۱ اهمیت محیط سازمانی برای بقای سازمان

آنچه بیش از هر چیز بقای یک سیستم باز و از جمله سازمان را تهدید می‌کند عدم انطباق با محیط و نادیده گرفتن تغییرات آن است. ‌بر اساس تئوری سیستم ها همه سازمان‌ها سیستم های بازی هستند که تنها از طریق تعامل موفق و مداوم با محیط خارجی می‌توانند به بقای خود ادامه دهند اما تنها توجه به محیط خارجی کافی نیست، بلکه هر اقدام سازمان نتیجه جمع‌ آوری و تفسیر اطلاعات از محیط است و ازطرفی هر حرکت سازمانی منجر به بروز تغییراتی در محیط می شود. ‌بنابرین‏ چرخه ای ازتطبیق با محیط، جمع‌ آوری اطلاعات از محیط، تفسیر و تطبیق دوباره با محیط شکل می‌گیرد. پیامد طبیعی عدم توفیق سازمان‌ها در ‌پاسخ‌گویی‌ به محیط به خطر افتادن بقای سازمان‌ها و نزدیک شدن آن ها به افول بوده است (عطافر و مهدیه نجف آبادی، ۱۳۹۲).

‌بنابرین‏ نتیجه می گیریم محیط تعاملی سازمان‌ها و از جمله دانشگاه ها به عنوان یکی از سازمان‌های مهم و اثر گذار در جامعه می‌تواند تاثیر زیادی بر موفقیت آن ها داشته باشد. پس شناخت دقیق شرایط محیطی و ‌پاسخ‌گویی‌ متناسب به آن می‌تواند بقای یک سازمان را تضمین کند. دانشگاه ها برای پاسخ به اقتضائات محیط و اثربخشی در شرایط متحول امروزی باید بتوانندخود را به طور مستمر و به نحو اثربخشی باز آفرینی کنند تا بتوانند به بقای معنادار در محیط دست پیدا کنند (ترک زاده، ۱۳۸۸)، به علاوه شرایط محیطی، چالش‌های درونی و بیرونی بسیاری را برای آموزش عالی پدید آورده است. واکنش آموزش عالی به شرایط و اقتضائات محیطی و چالش‌ها و نیازهای ناشی از آن، به توان سیستم آموزش عالی در متحول سازی خود و خلق تغییر بستگی دارد. در حقیقت آموزش عالی اگر می‌خواهد از تغییرات عظیم و سریع محیطی عقب نماند و کارآمدی، معناداری و استمرار بقای خود را از دست ندهد باید در خود و محیطش، تغییرات قصد شده، هدفمند و معنادار بیافریند (ترک زاده ۱۳۸۷).

۲-۳-۲ محیط و انواع آن

منظور از محیط، مجموعه عواملی است که بر هدف و عملکرد نظام اثر تعیین کننده ای دارد ولی نظام بر آن کنترل چندانی ندارد. دسته بندی های مختلفی ار محیط صورت گرفته از جمله: در تحلیل راهبردی، محیط به دو دسته زمینه ای (کلان) و تعاملی (اختصاصی) تقسیم می شود. منظور از محیط زمینه ای آن است که بر سیستم تاثیر می‌گذارد و یا از آن تاثیر می پذیرد، اما سیستم مذکور هیچ کنترلی بر آن ندارد یا نفوذ بسیار کمی در آن دارد. عوامل مربوط ‌به این محیط در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی، حقوقی، فناوری شناسایی و تحلیل می‌شوند. محیط تعاملی نیز افراد، گروه ها، سیستم ها و سازمان هایی را در بر می‌گیرد که سیستم مستقیما با آن ها ارتباط دارد. عوامل مربوط ‌به این محیط ‌به این محیط بر حسب موضوع و ارتباط مستقیمی که با آن می‌یابند شناسایی و سپس تحلیل می‌شوند. عوامل محیطی (بیرونی) ممکن است متضمن فرصت ها یا تهدیدهایی برای تحقق مطلوبیت راهبردی ترسیم شده باشند. فرصت به معنای وجود زمینه یا شانس مطلوبی در محیط برای انجام کاری یا تحقق چیزی است که سیستم از طریق بهره برداری از آن می‌تواند به نتایج یا عواید قابل توجهی در راستای تحقق مطلوبیت های راهبردی خویش دست یابد. در مقابل، تهدید برآیند وضعیتی است که عوامل و شرایط محیط بر خلاف خواسته و خارج از کنترل عمل می‌کنند و از این حیث، روند امور مطلوب نیست و احتمال آشفتگی، خطر یا زیان در زمینه تحقق مطلوبیت های راهبردی تعیین شده در ارتباط با نظام اطلاعات سیستم مورد نظر وجود دارد (ترک زاده، ۱۳۸۸).

کردنائیچ و مشبکی( ۱۳۸۱) نیز محیط را همین گونه دسته بندی کرده‌اند:

– محیط عمومی: تمام شرایطی که بر سازمان تاثیر داشته ولی وابستگی آن ها نسبت به سازمان واضح و روشن نیست و شامل عوامل اقتصادی، سیاسی_ حقوقی، اجتماعی_ فرهنگی و تکنولوژیک است.

– محیط اختصاصی: بخشی از محیط سازمان است که به طور مستقیم با سازمان در ارتباط قرار می‌گیرد، این محیط نوعا شامل مشتریان، تامین کنندگان، رقبا، بازار کار، اتحادیه های کارگری و اعتبتر دهندگان است .

۲-۳-۳ مفهوم و تعاریف ‌پاسخ‌گویی‌