در ارزیابی میزان سرمایه گذاری شرکت‌ها اولاً معیارهای سود و بازده در کنار معیارهایی مانند جریان نقدی، سود پرداختی، سود اعلام شده و تغییرات بدهی باید مورد استفاده قرار گیرند، زیرا اگر مدیران، سرمایه گذاران یا سهام‌داران بدون توجه ‌به این معیارها اقدام به سرمایه گذاری کنند، نتایج مطلوبی از سرمایه گذاری‌ها عایدشان نخواهد آمد و برای کاهش ریسک در سرمایه گذاری‌هایشان و رسیدن به سطح بهینه سرمایه گذاری باید در مدل‌های تصمیم گیری‌های خود این معیارها را نیز لحاظ نمایند و ثانیاًً مدیران با هدف حداکثر نمودن ثروت سهام‌داران با شناخت عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری، بین انتظارات مختلف سهام‌داران و فرصت­های سرمایه گذاری مطلوب شرکت تعامل برقرار نمایند تا هم فرصت‌های سودآوری سرمایه گذاری را از دست ندهند و هم رضایت سهام‌داران خود را جلب کنند (عباسی و ابراهیم زاده ؛ ۱۳۹۰). همچنین سرمایه گذاران در زمینه سرمایه گذاری به عواملی از قبیل سود تقسیمی، جریان‌های نقدی شرکت و … باید توجه داشته باشند. موضوع سود تقسیمی و سیاست تقسیم سود همواره به عنوان یکی از بحث انگیزترین مباحث علم مالی مطرح بوده، به طوری که علاقه اقتصاددانان قرن حاضر و بیش از پنج دهه اخیر را به خود معطوف کرده و موضوع الگوهای نظری جامع و بررسی های تجربی بوده است. شماری از الگوهای نظری متناقض که همگی فاقد پشتوانه قوی تجربی هستند به عنوان تلاش های جاری برای توضیح رفتار تقسیم سود شرکت‌ها تعریف می‌شوند (فرانک فورتر و همکاران،۲۰۰۲). تقسیم سود از چند جنبه حائز اهمیت است. از یک نظر، تقسیم سود عاملی مؤثر بر استفاده از فرصت‌های سرمایه گذاریهای پیش روی شرکتهاست. هر قـدر میزان سود تقسیمی بیشتر باشد، منافع داخلی شرکت به منظور اجرای پروژه های سرمایه گذاری کمتر خواهد شد و نیاز به منابع مالی خارج از شرکت بیشتر می‌گردد و این عامل می‌تواند بر قیمت سهام شرکت‌ها در آینده تاثیر بسزایی داشته باشد. از طرف دیگر، بسیاری از سهام‌داران شرکت خواهان تقسیم سود نقدی هستند، از این رو مدیران همواره باید بین علایق مختلف سهام‌داران تعادل برقرار نمایند، تا هم فرصت های سودآور سرمایه گذاری را از دست نداده باشند و هم سود نقدی مورد نیاز بعضی از سهام‌داران را بپردازند. اجرای سیاست های مناسب تقسیم سود در بازار کامل سرمایه موجب حداکثر کردن ثروت سهام‌داران را فراهم می‌کند لذا سرمایه گذاران انگیزه های مختلفی جهت خرید سهام دارند. برخی از آن ها با این انگیزه سهام عادی شرکت را خریداری می‌کنند که به طور مستمر سالیانه مبلغی به عنوان سود سهام عادی دریافت کنند، در حالی که برخی دیگر به امید برخورداری از افزایش قیمت سهام، به خرید سهام عادی اقدام می‌کنند. برخی دیگر نیز با هدف دریافت سود سهام و افزایش قیمت سهام، سهام عادی را می خرند، به همین دلیل مدیران باید جهت برآورده ساختن انتظارات سهام‌داران شرکت سیاست های متفاوتی را اتخاذ نمایند. از جمله این سیاست ها، سیاست تقسیم سود و سیاست های مربوط به ساختار سرمایه و تامین مالی می‌باشد که مدیریت می‌تواند با اتخاذ سیاست های مناسب، هدف اصلی شرکت که همان حداکثر کردن سود شرکت و در نهایت حداکثر کردن ثروت سهام‌داران است را تحقق بخشد (بولو، ۱۳۸۷).

اطلاعات تاریخی مربوط به جریان‌های نقدی می‌تواند در قضاوت نسبت به مبلغ، زمان و میزان اطمینان از تحقق جریان های نقد آتی به استفاده کنندگان صورت‌های مالی کمک کند. اطلاعات مذبور بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری می‌باشد. علاوه بر این، تحلیل گران و دیگر استفاده کنندگان اطلاعات مالی اغلب به طور رسمی یا غیر رسمی مدل هایی برای ارزیابی و مقایسه ارزش فعلی جریان های نقد آتی به کار می‌برند. اطلاعات تاریخی مربوط به جریان وجه نقد می‌تواند جهت کنترل میزان دقت ارزیابی های گذشته مفید واقع شود و رابطه بین فعالیت های واحد تجاری و دریافت ها و پرداخت های آن را نشان دهد. هم چنین ارزیابی فرصت ها و مخاطرات فعالیت تجاری و وظیفه مباشرت نیز با بهره گرفتن از جریان های نقد عملیاتی امکان پذیر می‌باشد (سازمان حسابرسی، ۱۳۸۱ ).همچنین اطلاعات مربوط به جریان های نقدی می‌تواند در ارزیابی کیفیت سودآوری واحد انتفاعی سودمند واقع شود و کیفیت سودآوری به نزدیکی سود به جریان وجوه نقد و همبستگی با آن اشاره دارد. هر قدر همبستگی بین سود و جریان های وجوه نقد مرتبط با آن بیشتر باشد کیفیت سودآوری بالاتر خواهد بود. جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی یکی از شاخص های اصلی ارزیابی توان واحد تجاری جهت بازپرداخت وام ها و حفظ توان عملیاتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام بدون استفاده از منابع برون سازمانی می‌باشد (تاری وردی، ۱۳۸۹). اطلاعات مربوط به جریان‌های نقدی می‌تواند به افراد تصمیم گیرنده در خصوص ارزیابی نقدینگی و توان بازپرداخت بدهی های یک واحد تجاری یاری رساند. در ضمن این اطلاعات می‌تواند، در سنجش فرصت ها و مخاطرات واحد تجاری و وظیفه مباشرت مدیریت، مفید واقع شود (عرب مازیار یزدی، (۱۳۸۶٫ همچنین جریان‌های نقدی ممکن است با شرایط عدم اطمینان ناشی از کمبود و نوسانات جریان‌های نقدی مواجه شوند. در مواردی که واحد تجاری با کمبود جریان نقدی عملیاتی مواجه است، مدیران سعی دارند تا این کمبود را به واسطه کنترل اقلام تعهدی و یا از طریق افزایش خریدها ی نسیه و یا افزایش استهلاک، جبران وآن را مثبت نشان دهند و سپس از این طریق مدیریت نمایند. از اولین مطالعات انجام شده در این خصوص، میتوان به مطالعات آلی در سال ۱۹۹۴ اشاره نمود، که وی در تحقیقات خود متوجه گردید، تغییرات کوچک در جریان‌های نقدی در مقایسه با درآمد برای استفاده کنندگان صورت‌های مالی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

در این تحقیق با مشاهده عدم اطمینان جریان وجوه نقد با توجه به دو معیار کمبود جریانات نقد و نوسانات جریانات نقد، ما به طور تجربی به بررسی تاثیر سود تقسیمی سهام بر سرمایه گذاری شرکت‌ها میپردازیم و می‌خواهیم بدانیم شرکت‌ها هنگام مواجه با این مشکل چگونه این مشکل را (عدم اطمینان جریان وجوه نقد) حل ‌می‌کنند، که در آن شرکت ها انگیزه های قوی به صرف سرمایه هم در سود تقسیمی سهام و هم در سرمایه گذاری دارند. انگیزه ی تحقیق ما برگرفته از بحث های طولانی مدتی است که بیش از این نیز ‌در مورد ارتباط بین سود سهام و سرمایه گذاری ارائه شده بود.

۱-۳ ضرورت‌های خاص انجام پژوهش

با توجه به مباحث مربوط به سرمایه گذاری و سود تقسیمی و اطلاعات مربوط به صورت جریانات نقدی و نیاز سهام‌داران و سرمایه گذاران و سایر ذی‌نفعان به اطلاعات مالی گزارش شده در خصوص سرمایه گذاری و سود تقسیمی و جریان نقدی شرکت‌ها، می‌خواهیم چگونگی تاثیر سود تقسیمی بر سرمایه گذاری در شرایط عدم اطمینان جریان‌های نقدی با در نظر گرفتن معیارهای کمبود جریان‌های نقدی و نوسانات جریان‌های نقدی مطرح کرده و مورد بررسی قرار دهیم.

۱-۴ پرسش‌های تحقیق

سؤال‌های این تحقیق بدین صورت بیان می­شوند:

– تأثیر سود تقسیمی بر سرمایه گذاری چگونه است؟

– تأثیر سود تقسیمی بر سرمایه گذاری در شرایط عدم اطمینان جریان‌های نقدی بر اساس معیار کمبود جریانات نقد^[۶] چگونه است؟