در مجموعه بعد از بیان تفاوت حد و تعزیر چنین استنباط میشود که عمده‌ترین تفاوت بین حد و تعزیر در معین بودن و نبودن آن در شرع اسلام است، حدود، عبارت است از مجازات‌های منصوص در احکام اسلامی که به طور دائمی و لایتغیر از سوی شارع مقدس، تعیین و اعمال آن بر عهده حکومت اسلامی گذاشته شده است. اما تعزیرات مجازات‌هایی هستند که نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده است. در فقه تعیین تعزیر به عهدهی حاکم اسلامی واگذار شده است ولی در حقوق، تعیین مجازات‌های تعزیری به قوه قانونگذاری محول شده تا قضات مأذون در محدوده مشخصی که از سوی رکن تقنینی حکومت اسلامی (با نظارت فقهای منصوب ولی فقیه) تعیین می‌گردد، اقدام به اعمال مجازات تعزیری نمایند.
بنابراین در مورد حدود، موضوع هر حدی کاملاً مشخص شده و به عناوین خاص و مشخص تعلق گرفته است، در حالیکه در تعزیرات، جز در چند مورد استثنایی موضوع مجازات به عینه مشخص نشده است، بلکه موضوع مجازاتهای تعزیری غالباً فعل حرام معین شده است. در مورد عقوبت نیز، نوع مجازاتهای حدی کاملاً مشخص شده است به عنوان مثال مجازات زنای محصنه، رجم است و مجازات قذف، شلاق ولی در مجازاتهای تعزیری، انتخاب نوع مجازات به صلاحدید حاکم واگذار شده تا حسب مورد و با توجه به حالات مرتکب جرم تعیین گردد. بنابراین ممکن است، نسبت به یک فعل خاص، گاهی از مجازات شلاق استفاده کند و گاهی از مجازات حبس. در مورد میزان مجازات هم میتوان گفت که در جرایم حدی، میزان مجازات توسط شارع مشخص شده است، اما در جرایم تعزیری، جز در چند مورد استثنایی میزان مجازات به حاکم شرع واگذار شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۴-۲- تفاوت تعزیر با قصاص
قصاص در لغت، به معنی پیگیری نشانه و اثر چیزی است. (راغب اصفهانی، مفردات الفاظ فی غریب قرآن، ۶۷۲)
در اصطلاح، قصاص عنوانی است برای انجام دادن مثل جنایت ارتکاب یافته مانند قتل، قطع، ضرب، یا جرح به کار میرود (طباطبایی، ریاض المسائل فی بیان احکام بالدلایل، ۵۰۰).
قانونگذار مبحث قصاص را در کتاب سوم قانون مجازات اسلامی آورده است و در ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی، آن را چنین تعریف کرده است: «قصاص مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضاء و منافع است که به شرح مندرج در کتاب سوم این قانون اعمال میشود» درحقوق جزای اسلامی گفته شده است «قصاص بر پایهی برابری کامل میان جرم و کیفر قانونگذاری شده است؛ که در جرمهای موجب حد و تعزیر این برابری کامل امکان ندارد؛ زیرا یک قانون سودمند و مفید که میخواهد ریشهی رذائل را بخشکاند، نمیتواند و نباید در برابر مثلاً دزدی، دزدی را به عنوان کیفر قانونگذاری کند، بدینجهت است که برای اینگونه جرمها کیفرهای متناسب، ولی از غیر جنس خود آنها قانونگذاری شده است (فیض، تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، ۱۳۸).
بنابراین تفاوت اصلی تعزیر و قصاص، در این است که در قصاص، چون کیفر مشخص و از قبل توسط شارع معین شده است، حاکم نمیتواند آن را کم و زیاد کند و یا کیفری را به جای آن جایگزین کند، ولی چون تعزیرات، نامعین هستند حاکم میتواند در کم و کیف آن دخالت کند و کیفری را که با جرم و شخصیت مجرم، مناسب هست را انتخاب کند. از طرف دیگر، قصاص جنبه شخصی و خصوصی دارد که با درخواست مجنیعلیه یا اولیایدم بر مجرم اعمال میشود. بنابراین باید متناسب و برابر با جرم باشد و این که قصاص اثر بازدارندگی اجتماعی دارد و عمدتاً جنبه شخصی آن غلبه دارد ولی مجازاتهای تعزیری عمدتاً در جهت حفظ نظم و سلامت جامعه است و جنبه عمومی دارد بنابراین، در بسیاری از موارد، نظر و رضایت مجنیعلیه تاثیری در اجرای مجازات ندارد (مهر پور، دیدگاه های جدید در مسائل حقوقی، ۱۰۰).
۱-۴-۳-تفاوت تعزیر با دیه
قانونگذار مبحث دیه را در کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی آورده است و در مقررات جزایی کشور جمهوری اسلامی ایران نیز، دیه، به عنوان یکی از مجازاتهای اسلامی معرفی شده است.
اما با این همه در مورد ماهیت حقوقی دیه، اختلاف نظر وجود دارد؟ در مورد این که آیا دیه مجازات است و یا جبران خسارت، نظرات متفاوتی بیان شده است.
همچنین فقها مباحث مربوط به دیه را در ادامهی مباحث حدود و قصاص آوردهاند، بنابراین با توجه به این که این ابواب، ابواب مجازات و کیفر است، دیه نیز مانند بحث حدود و قصاص، در زمره مجازاتها محسوب میشود (سلطانی نژاد، خسارت معنوی، ۱۸۵). و هر گونه نظری در مقابل این که دیه به عنوان جبران خسارت است، مردود میباشد؛ چرا که اجتهاد در مقابل نص جایز نیست، خصوصاً در قوانین کیفری که تفسیر آن به صورت مضیق است (نور بها، زمینه حقوق جزای عمومی، ۳۱۶).
دکتر شامبیاتی نیز با توجه به دلایل زیر معتقد است که دیه نوعی مجازات است:
اولاً: قانونگذار صراحتاً در ماده ۱۴ قانون مجازات اسلامی، دیات را در زمره مجازاتها منظور کرده و مقرر میدارد که مجازاتهای مقرر در این قانون چهار قسم است: حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. بنابراین منظور از دیه، مالی است که از طرف شارع برای جنایت تعیین شده است.
ثانیاً: در ماده یک قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو و شعب دیوان عالی کشور، مصوب ۱۳۶۸/۳/۳۱ مقرر شده که: «دادگاههای کیفری به ترتیب مقرر در این قانون، تشکیل و به جرایمی که مطابق قوانین دارای مجازات زیر بوده و در صلاحیت دادگاههای دیگر نباشد، رسیدگی و حکم مقتضی صادر مینمایند: حدود، قصاص، دیات، تعزیرات.
ثالثاً: قتل عمد موجب قصاص است و اگر قاتل عمدی فوت شود، قصاص ساقط میشود حال اگر اولیای دم با تراضی از قصاص صرفنظر کنند و در عوض قتل نفس، مطالبه دیه نمایند، آیا به دنبال ساقط شدن قصاص، دیه هم ساقط میشود یا خیر؟ بدیهی است اگر دیه نوعی مجازات باشد، با فوت قاتل، دیه از بین میرود، ولی اگر دیه، نوعی جبران خسارت باشد با فوت قاتل از بین نمیرود و از مال قاتل در صورت وجود مال یا از الاقرب فالاقرب و یا از بیتالمال باید پرداخت شود (حقوق جزای کیفری، ۱/۳۶۷).
گروهی دیگر معتقدند که دیه در جرایم عمد از این جهت که مسئول پرداخت دیه خود قاتل است، جنبه مجازات دارد و در جرایم خطای محض، چون عاقله عهدهدار پرداخت دیه میباشد، جنبه جبران ضرر و زیان خسارت را دارد و قانونگذار نیز به تناسب جرم واقع شده، ماهیت آن را تعیین کرده است دلیل این امر آن است که:
اولاً: دیه، مجازات قتل و جرح و هدف از آن تنبیه مجرم است نه تنها در قانون مجازات اسلامی دیه را در شمار کیفر آوردهاند، از نظر تاریخی در فقه نیز نظری بدین مضمون به دیه داده شده است وانگهی مالی که به سبب جنایت به مجرم واجب میشود، بیگمان رنگی از کیفر هم دارد از طرف دیگر اگر دیه تنها کیفر جرم باشد نمیبایست به زیاندیده پرداخت شود و او بتواند از دیه بگذرد و مجرم را عفو کند امکان اسقاط امتیازی که قانون به اشخاص میدهد، نشانه وجود حق است، حقی که به میراث نیز میرسد یا برای اموری مقرر است که جرم محسوب نمیشود و مجازات ندارد برای مثال در ماده ۴۶۶ قانون مجازات اسلامی، دیه در خطای محض بر عهده عاقله است.
ثانیاً: دیه وسیلهی جبران خسارت است نشانههایی که دیه را به جبران ناشی از جرم مربوط میکند، پارهای از نویسندگان و قضات را چنان فریفته است که نقش دیه را در امور کیفری فراموش کردهاند در نظر اینان دیه وسیله جبران خسارت است و مجازات نیست ولی این نظر افراطی را نیز باید مردود دانست؛ زیرا قانون مجازات اسلامی آن را در شمار کیفرها آورده است (شامبیاتی، حقوق جزای عمومی، ۲/۲۳۸).
در مجموع بعد از بیان نظرات ارائه شده میتوان چنین نتیجه گرفت که هر چند قانونگذار دیه را در شمار مجازاتها آورده است ولی نتیجه منطقی این نظر، جمع دیه با قصاص و حدود و تعزیرات است در حالی که قانون این امکان را نپذیرفته و در واقع اختلاط مجازاتها را منع کرده است ولی اگر دیه تنها چهره مدنی داشت و ابزار جبران خسارت بود، در این صورت قاتل علاوه بر قصاص بایستی دیه نیز میپرداخت ولی قانون-گذار دیه را کفّه متقابل قصاص کرده و به شاکی اجازه داده است که یکی از آن دو را انتخاب کند، بنابراین دیه ماهیت دوگانه دارد؛ زیرا دیه هم مجازات است تا مانع ارتکاب جرم قتل و جرح و اتلاف جان و مال دیگران شود و هم به منظور جبران ضرر به شاکی داده میشود. با این اوصاف، تفاوتی که دیه با تعزیر دارد در این است که:
اولاً: در دیه فقط جرم، منظور قانونگذار است که در هر شرایطی و از هر کسی که سر زند، مجازات خواهد شد، ولی در تعزیر گفته شده که هم به جرم و هم به مجرم و شرایطی که در آن قرار دارد توجه میشود و با توجه به آن شرایط و احوال کیفر نیز متفاوت میشود.
ثانیاً: جزای نقدی که یکی از انواع مجازات-های تعزیری است به صورت پرداخت وجه نقد، از سوی محکومعلیه به نفع دولت پرداخت میشود؛ چرا که جزای نقدی، منحصر در وجه نقد است بر خلاف جریمه مالی که در دیه به مجنیعلیه داده میشود.
فصل دوم
مبانی مشروعیت تعزیر در فقه امامیه و حقوق جزای ایران
قبل از بررسی مبانی مشروعیت تعزیر در حقوق جزا، ابتدا به بررسی مبانی تعزیر در فقه امامیه پرداخته میشود.
۲-۱- مبانی مشروعیت تعزیر در فقه امامیه
فقها برای اثبات اعتبار تعزیرات و مشروعیت آن به دلایل زیر تمسک جستهاند:
۲-۱-۱- آیات
۲-۱-۲- روایات
۲-۱-۳- دلیل عقلی
۲-۱-۴- سیرهی عقلاء
۲-۱-۱- آیات: واژهی تعزیر به معنای خاص در قرآن کریم، به کار نرفته است، ولی در موارد متعدد از مصادیق آن استفاده شده است بنابراین، مشروعیت تعزیر را در اسلام، با توجه به آیاتی که ذکر میشود میتوان اثبات کرد، آیات عبارتند از:
۱) آیهی ۵۸ سوره احزاب میگوید: «کسانی که مردان و زنان مؤمن را بی‏آنکه مرتکب (عمل زشتی‏) شده باشند آزار می‏رسانند، قطعاً تهمت و گناهی آشکار به گردن گرفته‏اند^[۱]» آیه به کسانی که مردان و زنان مسلمان را آزار میرسانند، پرخاش میکند و بلافاصله به زنان، دستور میدهد که در رفتار خود، وقار و سنگینی را کاملاً رعایت کنند تا از آزار افراد مزاحم، مصونیت پیدا کنند و کسانی را مذمت میکند که مسلمانان را بدون ارتکاب هیچگونه جرمی بیازارند، چنین رفتاری که موجب اذیت مسلمانی شود، مستحق مجازات تعزیری خواهد بود، چرا که برای آن در شرع مجازات حد، مقرر نشده است چنانکه در تعریف تعزیر گفته شده است که «تعزیر، به مجازاتی اطلاق میشود که در برابر گناهانی که، حد خاصی دربارهی آن وارد نشده است میباشد» و اینکه آیه فوق اختصاص به مورد خود ندارد؛ از اینرو، با الغای خصوصیت، حکم آنها به دیگر موارد قابل تسرّی است. مفهوم آیه این است که اگر کسی مؤمنی را در صورت ارتکاب جرمی، اذیت کند، اشکالی ندارد و این همان تعزیر است (طباطبایی، المیزان فی تفسیر القران، ۱۶/۳۳۹).
۲)آیهی ۱۹ سوره نور میگوید: «کسانی که دوست دارند کارهای بسیار زشت (تهمت) در میان اهل ایمان پخش شود، در دنیا و آخرت عذابی دردناک خواهند داشت.^[۲]»
در آیه اشاعهدهندگان کارهای زشت در مورد مؤمنان، مستحق مجازات دردناک، شناخته شدهاند: واژه «فاحشه» را در آیه گوناگون تفسیرکردهاند؛ مانند زنا (مقدس اردبیلی، زبده البیان، ۳۸۷؛ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القران، ۷/۲۳۲). یا کار زشت (مقدس اردبیلی، زبده البیان، همان) و چیزی که سبب خواری مؤمن و سقوط شخصیت او نزد دیگران میشود. به نظر میرسد اشاعه فحشا منحصر در اعمال منافی عفت نیست، بلکه هرگونه نشر فساد و اشاعه زشتیها را شامل میشود.
مقصود از تعبیر «یُحِبّون اَن تَشیع» به نظر برخی اقدام عملی برای ترویج کارهای زشت (روحانی، فقه الصادق، ۱۴/۳۴۰) و مراد از «عذاب الیم» به نظر برخی حد (طوسی، تفسیر التبیان، ۷/۴۱۹) و به نظر عدهای دیگر تعزیر است (مقدس اردبیلی، زبده البیان، ۳۰۷). در مجموعه میتوان گفت که نظر اردبیلی انسب است چرا که در آیهی فوق، مجازاتی مقرر نشده است تا بیانگر حدی بودن مجازات باشد، پس در هر جایی که نوع و میزان مجازات، از طرف شارع بیان نشده باشد بیانگر تعزیری بودن مجازات است. علامه حلی میگوید: «تعزیر برای هر جنایت و گناهی است که حدی درباره آن وارد نشده است» (علامه حلی، تحریر الاحکام الشریعه علی المذهب الامامیه، ۵/۴۱۰).
۳)آیهی ۱۱۸ توبه درباره تعزیر میگوید: «همچنین آن سه نفر که از شرکت در جنگ تبوک تخلّف جستند و مسلمانان با آنان قطع رابطه نمودند تا آن جا که زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شد و حتّى جایى در وجود خویش، براى خود نمىیافتند و دانستند پناهگاهى، در برابر عذاب خدا جز رفتن به سوى او نیست؛ سپس خدا رحمتش را شامل حال آنها نمود و به آنان توفیق داد تا توبه کنند؛ زیرا خداوند بسیار توبهپذیر و مهربان است.^[۳]»
در آیهی فوق و در روایات و تفاسیر به طورگسترده، تعزیر عجیبی را که پیامبر اسلام(ص) در مورد آن سه نفر از متخلّفان جنگ تبوک که فرمان پیامبر اسلام(ص) را نادیده گرفته و بدون عذر موجّه از شرکت در جنگ سرباز زدند بیان شده است.
این سه نفر که طبق صریح بعضى از روایات کعب بن مالک و مراره بن ربیع و هلال بن امیّه نام داشتند با این که جزء گروه منافقان نبودند؛ ولى به خاطر سستى و تنبلى از شرکت، در جنگ تبوک خوددارى کردند، امّا به زودى متوجّه گناه بزرگ خود شده و پشیمان گشتند.
هنگامی که پیامبر اسلام (ص) از میدان تبوک بازگشت به خدمتش آمدند و زبان به عذرخواهی گشودند ولی پیامبر اسلام (ص) با آنان سخن نگفت و به مسلمانان نیز دستور داد احدی با آنان سخن نگویند و به دنبال آن، مردم هرگونه مراوده را با آنان قطع کردند، در این هنگام آنها در یک محاصره عجیب اجتماعی گرفتار شدند؛ تا آنجا که مجبور شدند برای نجات از این خواری و رسوایی، مدینه را ترک گویند و به کوهها، پناه برند (مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۰/۲۹۸).
نتیجه اینکه: دورى و ترک معاشرت، که در آیهی شریفه آمده، نوعى تعزیر محسوب مى‌شود؛ تعزیرى مفید و مؤثّر، که هزینۀ آن کم و نتیجه‌اش چشمگیر و فراوان بوده است، چرا که باعث شد آنها از کار خود پشیمان شده و توبه کنند.
با دقّت مختصرى در این ماجراى تاریخى، روشن مىشود، که در واقع این، یک تعزیر مهم و یک نوع زندان معنوى شدید توأم با تحقیر و افشاگرى و طرد موقّت از جامعه بوده است (طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۵/۱۳۷).
این داستان شاهد گویای دیگری بر عمومیت مفهوم تعزیر و عدم اختصاص آن به شلاق و تازیانه است و نشان میدهد که بعضی از انواع تعزیرات تأثیر بسیار قویتری از تازیانه و شلاق دارد و در سطح وسیعی از جامعه موجب نهی از منکر میشود.
همچنین واژهی «عزّر» در قرآن کریم، به صورت فعل در سه مورد به کار رفته است:
الف) آیهی ۱۲ مائده در این باره میگوید: «خداوند به بنی اسرائیل فرمود من با شما هستم اگر نماز را اقامه کنید و به فرستادگان من ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید^[۴].»
عزّرتموهم از «عَزّر»، به معناى یارى کردن همراه با احترام است و اصل آن منع است که از جملهی آن تعزیر است در این آیه اشاره شده است که ایمان به انبیاء به تنهایى کافى نیست و یارى آنان هم لازم است. نماز و زکات و انفاق، در کنار پذیرش و یارى رهبران الهى مفهوم دارد (شبر، عبدالله، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۵).
ب) آیهی ۹ از سوره فتح میگوید: «به خدا و رسولش ایمان بیاورند و از او دفاع کرده، یاریش نمایید و بزرگش شمارید و بامداد و شامگاه تسبیحش گویید^[۵].»
تعزروه از ماده «تعزیر» در اصل به معنی منع است پس به هر گونه دفاع و نصرت و یاری کردن در مقابل دشمنان، اطلاق شده است، بنابراین به بعضی از مجازاتهای که مانع گناه میشود نیز تعزیر میگویند.توقروه از ماده «توقیر» از ریشه «وقر» به معنی سنگینی است، بنابراین «توقیر» در این جا به معنی تعظیم و یزرگداشت است.
مطابق این تفسیر، ضمیرهای که در تعزروه و توقروه آمده به شخص پیامبر اسلام (ص) بر میگردد و هدف از آن، دفاع از او در مقابل دشمن، تعظیم و بزگداشت اوست.
«تعزیر» که مصدر «تعزروه» است به معناى نصرت است و «توقیر» که مصدر «توقروه» است به معناى تعظیم است، ظاهراً ضمیرهایى که در سه فعل، آیه آمده همه به خداى تعالى برمىگردد ولى بعضى از مفسرین گفتهاند: ضمیر در دو فعل «تعزروه» و «توقروه » به رسول خدا (ص) برمىگردد، و ضمیر در «تسبحوه» به خداى تعالى باز میگردد. ولى یک نکته این توجیه را موهون مىسازد و آن اتحاد سیاق است که با وحدت سیاق نمىشود مرجع ضمائر را مختلف کرد (طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۸/۲۴۷).
در آیهی فوق پنج دستور مهم به عنوان نتیجه و هدفى براى اوصاف پیشین پیامبر اسلام (ص) بیان شده که دو دستور، دربارهی اطاعت خداوند و تسبیح و نیایش اوست و سه دستور دربارهی «اطاعت» و «دفاع» و «تعظیم» مقام پیامبر اسلام(ص) است.

تحقیقات نشان می دهد تمایل به افزایش فعالیت بدنی اغلب در نوجوانان ایرانی وجود ندارد و سطح فعالیت بدنی آنان بسیار پایین می باشد. همچنین بر اساس نتایج این بررسی ها، در ایران میزان فعالیت فیزیکی دختران کمتر از پسران می باشد و نیز شیوع ناهنجار ی های ستون فقرات که تا حدی ناشی از عدم تحرک و عدم تقویت عضلات مربوطه می باشد، در بین دختران شایع تر است که این خود به ضرورت فراهم نمودن امکان فعالیت بدنی مناسب برای این قشر جامعه اشاره دارد. سنین نوجوانی همراه با تغییرات سریع الگو های رفتاری می باشد. این تغییرات نوجوان را در معرض خطر گسترش رفتار های پر خطر بهداشتی از قبیل عدم تحرک و عادات تغذیه ای نامناسب قرار می دهد. بنابر این نیاز به آموزش و نیز ارائه الگو های مناسب رفتاری توسط والدین و مسؤولین مدارس جهت اصلاح این رفتار ها در نوجوانان ضروری می باشد (۳۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تحریک افرادی بی تحرک به تغییر در شیوه زندگی احتمالا آنها را در راه انتخاب فعالیت های مورد علاقه و قابل اجرا جهت کنترل وزن راحت می گذارد. این خود زمینه ای در پیگیری بیشتر فعالیت توسط آنها خواهد شد. در یکی از تحقیقات که تغییر در شیوه زندگی به مدت دو سال انجام گرفت در آزمودنی ها پیشرفت هایی در فشار خون، آمادگی جسمانی و انرژی مصرفی ایجاد شد (۲۸).
۲-۲-۷. سلامت، آمادگی بدنی و پیشرفت تحصیلی
متأسفانه تعداد کمی از معلمان، مدیران و اولیای دانش آموزان عقیده دارند که فعالیت بدنی، در عملکرد تحصیلی کودکان، مؤثر است. آنچه مشخص است، فعالیت بدنی به بهبود گردش خون و افزایش جریان خون به مغز منجر می شود. ورزش سطح نور اپی نفرین را افزایش می دهد و اندورفین ها استرس را کاهش می دهند، در نتیجه بهبود خلق و خو، ایجاد یک اثر آرام بخش و رضایت بخش پس از ورزش، به عنوان اولین نتیجه فعالیت بدنی شناخته می شود. برنامه های فعالیت بدنی در مدارس اهداف اجتماعی را نیز در بر دارد و از نظر علمی می تواند منجر به نتایج موفقی در یادگیری های اجتماعی دانش آموزان گردد. کودکان، همکاری، مشارکت و رعایت قوانین را در فعالیت های ورزشی گروهی یاد می گیرند. همچنین با کشف و امتحان استعداد ها و توانایی های جسمی خود، فعالیت های فردی و اجتماعی خویش را در سطح مدرسه و جامعه ارتقاء می دهند. نوجوانی که در ورزش فعال هستند، احتمال کمتری دارد که به خودکشی و یا سایر رفتار های پر خطر دست بزنند(۱۷)
مشخص شده است که فعالیت بدنی تاثیر مثبتی بر عملکردهای ادراکی، مثل حافظه، توجه و تحلیل اطلاعات عمومی و مهارت های حل مسئله داشته است. آخرین مطالعات نشان می دهد که افزایش فعالیت بدنی نتایج امتحانات را بهبود بخشیده، به ویژه در تکالیفی که نیازمند عملکرد های اجرایی و حافظه بود. هر چند، همچنان تحقیق کمی بر تاثیر مستقیم فعالیت بدنی بر عملکردهای ادراکی وجود دارد و نتایج تا حدی متناقض است. تحقیق نشان داده است که آمادگی هوازی خوب رابطه مثبتی با حافظه و عملکرد های اجرایی نیز دارد. بر عکس، به نظر نمی رسد آمادگی عضلانی هیچ ارتباطی با عملکرد های ادراکی داشته باشد. روابط بین فعالیت بدنی و عملکرد های ادراکی ممکن است به توضیح رابطه بین فعالیت بدنی و موفقیت تحصیلی کمک کند (۷۲). مطالعات نشان داده اند که در کودکانی با هوش بهره کمتر از ۷۰ ، ارتباطی جزیی اما مثبت میان هوش و توانایی حرکتی وجود دارد. همچنین، دیده شده است که شرکت در فعالیتهای بدنی و بازی بر پیشرفت تحصیلی تأثیر مثبت داشته است (۳۵).
کانتوما و همکاران^[۱۵](۲۰۱۰) نشان می دهد که فعالیت بدنی بیشتر و وضعیت مطلوب اقتصادی- اجتماعی والدین با عملکرد دانشگاهی بالاتر، با بهبود برنامه آموزشی برای آینده همراه است. همچنین، سطح بالاتر فعالیت بدنی، مشکلات رفتاری کمتر و شرایط اقتصادی- اجتماعی به طور مستقل با خود شناسی بیشتر و عملکرد عمومی دانشگاهی بالاتر و برنامه های آموزشی آتی در نوجوانان همبسته و مربوط است. همچنین، در نتایج تحقیقات ترودر و همکاران^[۱۶](۲۰۱۰)، گلینسکای^[۱۷](۲۰۱۰)، کومیتز و همکاران^[۱۸](۲۰۰۹)، کو و همکاران^[۱۹](۲۰۰۶)، ارتباط مثبتی بین فعالیت بدنی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مشاهده شده است. یافته های کریس جانسون و همکاران ^[۲۰](۲۰۱۰) هم حاکی از این است که بین رفتار سالم، فعالیت بدنی، پایین بودنBMI ، عادات خوب غذایی و پیشرفت تحصیلی ارتباط مثبت و معنا داری وجود دارد.
در تحقیق کارلسون^[۲۱] و همکاران (۲۰۰۸)، افزایش میزان ساعت درس تربیت بدنی به ۳۰۰-۷۰ دقیقه در هفته، موجب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر در دروس ریاضی و قرائت گردیده است. همچنین، نتایج پژوهش پلگرینی^[۲۲](۲۰۰۷)نشان می دهد که بازی های پیش دبستانی در پیشرفت قرائت و نوشتن بچه ها تاثیر معنی داری دارد(۸۳). در یافته های سیگفوسدوتر و همکاران^[۲۳](۲۰۰۷)، مشاهده گردید که دانش آموزانی که رژیم غذایی خوبی دارند و در فعالیت های بدنی بسیار شرکت می کنند، عملکرد شناختی و پیشرفت تحصیلی بالاتری دارند. نتایج تحقیق یا و همکاران^[۲۴](۲۰۰۶) هم حاکی از این است که دانش آموزان پسری که پیشرفت تحصیلی بالاتری دارند، از لحاظ بدنی فعال ترند و عزت نفس بیشتری دارند. در این رابطه، یافته ها مبین این است که فعالیت بدنی منظم بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی و املای دانش آموزان تاثیر معنا داری دارد. بر اساس این یافته ها، تاثیر فعالیت بدنی در درس ریاضی اثر مثبت تری نسبت به درس املاء داشته است (۴۱). تحقیقات نشان می دهد گرچه در کوتاه مدت برخی از پیشرفت های جسمانی بر فعالیت هایی مانند دقت و تمرکز اثر داشته، ولی در درازمدت، بدون توجه سایر عوامل، بهبود در پیشرفت تحصیلی حاصل نخواهد شد. درک عمیق رابطه بین فعالیت بدنی کودکان با عملکرد تحصیلی آن ها نیاز به مطالعات بیشتری دارد (۱۷).
ترمبلی^[۲۵] و همکاران (۲۰۰۰) بر این باورند که فعالیت جسمانی منظم باعث افزایش خود باوری و اتکای به نفس مناسب در نوجوان می شودو این امر سبب می گردد که آنان فعالیت های روزمره خود را با اعتماد به نفس مناسب انجام دهند. همچنین، فعالیت جسمانی و منظم سبب توسعه فرایند های ذهنی در بین نوجوانان شده و قابلیت های یادگیری و تحصیلی آنان را بهبود می بخشد و آنها را در رسیدن به موفقیت یاری می کند. همچنین یافته های نریمانی و همکاران (۱۳۸۵) نیز نشان می دهد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ورزشکار در رشته های انفرادی بهتر از دو گروه غیر ورزشکار و ورزشکاران رشته های گروهی است (۴۱).
علاوه بر موفقیت تحصیلی و مهارت های ادراکی، به نظر می رسد فعالیت بدنی در بهبود سایر جنبه های مربوط به یادگیری که مهم هستند، مثل رفتار در کلاس، تمرکز بر تکالیف و شرکت در کلاس و در پی آن خود یادگیری نقش دارند. دانش آموزانی که از نظر بدنی فعال هستند اهداف بیشتری پس از تحصیل فراگیر برای آینده دارند (۷۲).
از طرفی، نتایج برخی تحقیقات بیانگر این است که فعالیتهای جسمانی با پیشرفت تحصیلی رابطۀ معنی داری نداشته و یا فعالیتهای جسمانی تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی دارد. در این رابطه، یافته های تحقیق حسن پور و میرنادری ( ۱۳۸۶) نشان می دهد که انجام ۸ هفته حرکات ایروبیک بر کاهش میزان افسردگی تأثیر معنی داری دارد، ولی بین انجام این تمرینات و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری مشاهده نشده است.
یافته های لسلی و همکاران ^[۲۶](۲۰۰۳) نشان می دهد که فعالیت بدنی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیری ندارد. یافته های داگلاس و همکاران^[۲۷] (۲۰۰۰) نیز بیانگر این است که فعالیت بدنی بر پیشرفت تحصیلی اثر جزئی منفی دارد. همچنین، یافته های پژوهش آریس^[۲۸] (۲۰۰۴) نشان داد که دانش آموزان ورزشکار مشکلات بسیاری در عملکرد تحصیلی شان پیدا می کنند و ترکیب ورزش و مدرسه سبب افت نمرات امتحانی دانش آموزان می شود. یافته های کاردین، آلموند و گروتوس^[۲۹] (۲۰۰۱) نشان داد که استرس جسمانی ناشی از شرکت در فعالیتهای ورزشی و انتظارات بیش از حد توانایی، بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان تأثیر منفی می گذارد(۴۱).

۲-۳. پیشینه تحقیق
۲-۳-۱. مروری برتحقیقات انجام شده درداخل کشور
فراهانی، کشاورز و جدیدیان (۱۳۹۰) در پژوهشی به بررسی تأثیر ورزش صبحگاهی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پرداختند. جامعۀ آماری تحقیق کلیه مدارس راهنمایی شبانه روزی شهرستان سبزوار در سال تحصیل ۸۹-۹۰بود که در هر مدرسه ۱۰۰ دانش آموز مشغول به تحصیل بودند. یک مدرسه به طور تصادفی خوشه ای برای نمونۀ تحقیق انتخاب و از ۱۰۰ دانش آموز مدرسۀ فوق، ۹۰ نفر به طورداوطلبانه برای نمونۀ تحقیق انتخاب شدند. پس از همسان سازی آنها بر مبنای قد، وزن، سن و پیش آزمونی که از دروس تاریخ، املای فارسی، زبان انگلیسی، ریاضی و علوم صورت گرفت، نمونه ها به طور تصادفی به دو گروه ۴۵ نفره تجربی و شاهد تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت ۸ هفته قبل از ورود به کلاس به ورزش صبحگاهی پرداخت؛ در حالی که گروه شاهد در مدت فوق، ورزش صبحگاهی انجام نداد. پس از پایان ۸ هفته، از هر دو گروه شاهد و تجربی از دروس مزبور پس آزمون گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که در هر پنج درس، بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه تجربی تفاوت معنی دار وجود دارد و میانگین نمرات گروه تجربی از میانگین نمرات گروه شاهد در هر پنج درس بیشتر بوده و تفاوت بین میانگین ها از نظرآماری معنی دار است. به طور کلی، چنین میتوان نتیجه گرفت که ورزش صبحگاهی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دخترتأثیر معنی داری دارد (۴۱).
بحر العلوم و همکاران (۱۳۸۹) در تحقیقی به بررسی مقایسه ترکیب بدنی دانشجویان پسر دارای فعالیت بدنی منظم و غیرفعال دانشگاه صنعتی شاهرود پرداختند. تحقیقات، چاقی را منشأ بیماری هایی از جمله سکته ی قلبی، دیابت نوع دوم، فشار خون، برخی سرطانها، بیماریهای مفصلی و ریوی می دانند. در میان عوامل ترکیب
بدنی درصد چربی، نمایه ی توده بدن و نسبت دور کمر به دور باسن مهمترین عوامل اثرگذار بر تندرستی معرفی شده اند. هدف این تحقیق توصیف و مقایسه برخی عوامل ترکیب بدنی دانشجویان پسر فعال و غیرفعال دانشگاه صنعتی شاهرود میباشد. نتایج نشان داد دردانشجویان فعال میانگین درصد چربی بدن ۲/۳ ± ۴/۱۳و دانشجویان غیر فعال ۲/۶ ± ۷/۱۶ بود که اختلاف آن ها از نظر آماری معنادار(۰۰۱/۰P<) بود. در مقایسه توده بدون چربی دانشجویان فعال ۱/۸ ± ۳/۶۰ کیلوگرم و دانشجویان غیر فعال ۶/۷ ± ۴/۵۶ کیلوگرم بود که اختلاف بین دو گروه معنادار (۰۰۵/۰ = P) بود در نمایه توده بدن دانشجویان فعال دارای میانگین ۸/۲ ±۶/۲۲ و دانشجویان غیر فعال ۸/۳ ± ۳/۲۲ بودند ولی تفاوت معناداری (۵۱۹/۰= P) بین دو گروه وجود نداشت. در شاخص نسبت دور کمر به دور باسن دانشجویان فعال دارای میانگین ۰۳/۰± ۸/۰ و دانشجویان غیر فعال ۰۶/۰ ± ۸۱/۰ بودند که بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که تغییرات درصد چربی و وزن خالص که از عوامل مؤثر بر تندرستی هستند، مرتبط با فعالیت جسمانی می باشند (۱۳).
سنه و همکاران(۱۳۸۷) در تحقیقی تحت عنوان تأثیرفعالیت های بدنی و بازی بر رشد توانایی های ذهنی پسران پیش دبستانی. در این پژوهش تاثیر فعالیت های بدنی بر رشد توانایی های ذهنی پسران پیش دبستانی مورد بررسی قرار گرفته است. شرکت کنندگان در این پژوهش، ۲۰ مهد کودکی و دوره آمادگی بودند که در سال تحصیلی ۸۵-۸۶ در آموزش و پرورش منطقه ۲ شهر تهران نگهداری می شدند. شرکت کنندگان پژوهش بر حسب سن به دو گروه ۴ سال و سه ماهه تا ۴ سال و ۹ ماهه و ۵ ساله و سه ماهه تا ۵سال و ۹ ماهه تقسیم شدند. ابتدا از کل شرکت کنندگان پیش آزمون به عمل آمد. سپس شرکت کنندگان بر حسب سن تعیین شده به صورت تصادفی در مهد های مجزا به دو گروه کنترل (۳۰n=) و آزمایش (۳۰n=) تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت ۲ ماه به فعالیت بدنی و بازی های آموزشی سازمان یافته به منظور پاسخ گویی به این سوال که آیا فعالیت های بدنی و بازی می توانند بر رشد توانایی های ذهنی ادراک فضا وطرح بدنی پسران پیش دبستانی موثر باشند، پرداختند. پس از طی این دوره آموزشی، از هر دو گروه کنترل و آزمایش پس آزمون به عمل آمد. شرکت کنندگان با بهره گرفتن از ۳ آزمون ترسیم آدمک و اشکال تجمعی کپی و اشکال تجمعی از حفظ مورد مطالعه قرار گرفتند. نتیجه تحقیق نشانگر رشد توانایی های ذهنی کودکان گروه آزمایشی نسبت به گروه
کودکان کنترل به طور معنی دار بود. از یافته های این تحقیق می توان استنباط کرد که بازی ها و فعالیت بدنی سبب تسریع رشد توانایی های ذهنی کودکان می شود (۳۵).

آقاعلی نژاد و همکاران (۱۳۸۴) در پژوهشی رابطه بین میزان فعالیت بدنی، آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی با وضعیت اجتماعی – اقتصادی (SES) دانش آموزان دختر ۱۷-۱۵ سال تهران را بررسی کردند. این مطالعه روی ۱۱۹ تمونه تصادفی (۵۲ دانش آموز از منطقه یک به عنوان منطقه برخوردار و ۶۷ دانش آموز از منطقه شانزده به عنوان منطقه غیر برخوردار) انجام شد. ابزار های مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه فعالیت بدنی بک، پرسش نامه وضعیت اجتماعی اقتصادی،آزمون های ویژه ارزیابی عوامل آمادگی جسمانی شامل حداکثر اکسیژن مصرفی (۲۰ متر شاتل ران)^[۳۰] ، استقامت عضلانی (درازونشست)، انعطاف پذیری (خمش به جلو)، توان انفجاری (پرش عمودی)، چابکی (۴×۹) و قدرت نسبی پاها (نیروسنج پا) و آزمون های ویژه ارزیابی ترکیب بدنی شامل اندازه دور کمر (WC) درصد چربی بدن و نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) بود. از آزمون های ضریب همبستگی متعارف، پیرسون و رگرسیون چند متغیره برای ارزیابی ارتباط بین متغیر ها استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد بین (SES) خانواده و آمادگی جسمانی ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت. بین (SES) خانواده و عوامل پیکر سنجی ارتباط معنی داری مشاهده نشد. همچنین بین SES و میزان فعالیت بدنی ارتباط معنی داری مشاهده نشد، ولی بین سرمایه اقتصادی با میزان فعالیت بدنی ارتباط معکوس معنی داری وجود داشت. یافته های این مطالعه نشان دهنده تأثیر وضعیت اجتماعی – اقتصادی بر شاخص های آمادگی جسمانی نوجوانان است. با افزایش پایگاه اجتماعی خانواده، شاخص های آمادگی جسمانی نوجوانان نیز افزایش می یابد (۱۱).
۲-۳-۲. مروری برتحقیقات انجام شده درخارج ازکشور
استبان کورنه هو^[۳۱] و همکاران (۲۰۱۴) در تحقیقی با عنوان تاثیرات مستقل و ترکیبی اجزاء آمادگی جسمانی بر پیشرفت تحصیلی در جوانی، مطالعه ای مقطعی بر روی ۲۰۳۸ جوان ۶ تا ۱۸ ساله انجام دادند. ظرفیت قلبی تنفسی افراد با بهره گرفتن از آزمون ۲۰ مایلی شاتل ران محاسبه شد. توانایی حرکتی با انجام آزمون هایی برای محک سرعت جنبش، چابکی و هماهنگی ارزیابی شد. قدرت عضلانی افراد نیز کمک محاسبه قدرت دست و پرش عمودی محاسبه شد. پیشرفت تحصیلی افراد با بهره گرفتن از اطلاعات ثبت شده در مدارس از دروس ریاضی، زبان، و معدل نمرات ارزیابی و بررسی شد. در این تحقیق، ظرفیت قلبی تنفسی و توانایی حرکتی به طور مستقل با پیشرفت تحصیلی مرتبط شناخته شدند، اما قدرت عضلانی که با دو عامل قبل در ارتباط است، دارای ارتباط مستقلی با پیشرفت تحصیلی نبود. در نتیجه ظرفیت قلبی تنفسی و توانایی حرکتی میتوانند هم بطور مستقل و هم بصورت غیر مستقیم با پیشرفت تحصیلی در ارتباط باشند (۷۰).
جاناک^[۳۲] و همکاران (۲۰۱۴) در تحقیقی با عنوان رابطه آمادگی جسمانی و پیشرفت تحصیلی در منطقه های مقننه ای ایالت تگزاس به مطالعه برروی ۲،۵۵۰،۱۴۴ دانش آموز(ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان) پرداختند. نتایج آزمون فیتنسگرام^[۳۳] انجام شده برروی این دانش آموزان با نتایج آزمون دانش و مهارت تگزاس(TAKS) سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ مقایسه، و BMI و آمادگی قلبی عروقی(CVF) دانش آموزانی که نتایجی مطابق با استاندارد های TAKS داشتند تحلیل و بررسی شد. نتایج این بررسی مشخص کرد که داشتن BMI و CVF سالم با پیشرفت تحصیلی ارتباط مثبتی دارد. این تحقیق همچنین بر نیاز مطالعات بیشتر پیرامون این مبحث تاکید می کند (۷۶).
زاکاگنی^[۳۴] و همکاران (۲۰۱۴) در تحقیقی با عنوان ترکیب بدنی و فعالیت بدنی در دانشجویان ایتالیایی به مطالعه بر روی ۷۳۴ دانشجو از یک منطقه جغرافیایی پرداختند از پرسش نامه ها و روش های استاندارد شده برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. مطالعات نشان دادند که فعالیت بدنی نقش مهمی در پارامتر های ترکیب بدنی دارد، پسر ها و دختر های فعال به ترتیب بهترین نتایج ممکن را در مقدار توده چربی (FM) و توده بدون چربی (FFM) دریافت کردند. بر اساس این تحقیقات BMIوWHR شاخص های دقیقی برای تعیین میزان چاقی در جوانان نمی باشند (۸۹).
اورهان^[۳۵] (۲۰۱۴) در تحقیقی با عنوان رابطه فعالیت بدنی، شاخص توده بدنی و درصد چربی بدن در دانش آموزان ابتدایی شهری و روستایی به مطالعه بر روی ۱۰۳۰ دانش آموز ۱۳-۱۱ ساله پرداخت. قد، وزن، درصد چربی و BMI دانش آموزان محاسبه و عادات ورزشی و نوع فعالیت آن ها بوسیله یک پرسش نامه معین شد. بر اساس این مطالعات دانش آموزان روستایی که نسبت به دانش آموزان شهری فعالیت بیشتری داشتند دارای درصد چربی کمتر ولی BMI بالاتری بودند (۸۰).
فرانز و فرسو^[۳۶](۲۰۱۳) در تحقیقی با عنوان رابطه بین فعالیت بدنی، BMI و عملکرد تحصیلی در دانشجویان، آیا رابطه ای بین فعالیت بدنی یاBMI و عملکرد تحصیلی در دانشجویان وجود دارد یا خیر. مشخص شده است که فعالیت بدنی و BMI بر عملکرد دانش آموزان کم سن تر تاثیر می گذارد ولی این تاثیر بر دانشجویان محدود است. روش ها: داده ها از میان ۹۸ دانشجوی بیوشیمی در دانشگاه نبراسکا- لینکولن بین اکتبر و دسامبر ۲۰۰۶ جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل بر روی ۷۷ دانش آموزی صورت گرفت که اطلاعات نهایی را تکمیل کردند. داده های فعالیت بدنی دسته بندی شد تا نشان دهد چه کسانی پیشنهادات فعالیت بدنی را که مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) و دانشگاه داروهای ورزشی (ACSM) ارائه داده بودند، رعایت کرده اند یا نه. BMI با محاسبه قد و وزن هر دانش آموز صورت گرفت. عملکرد تحصیلی با تراکم میانگین نمرات (GPA) و نمره آزمون ( ACT) تعیین شد. این ابزار با بهره گرفتن از آزمون برای دو گروه و مدل های خطی عمومی مقایسه شد. زمانی که نتایج آماری قابل توجه بود، با بهره گرفتن از رویه چند تستی توکی، گروه ها مورد مقایسه قرار گرفتند. از ابزار مقایسه ای تک نمونه ای برای آمادگی بین نمونه ی ما و جمعیت آمریکایی هم سن که توسط گزارش جمعیت سلامت ۲۰۱۰ اظهار شده بود، استفاده گردید. دانش آموزانی که در دسته BMI عادی قرار داشتند، نمرات GPA و ACT به نسبت بالاتری از دانش آموزانی داشتند که در دسته اضافه وزن قرار گرفته بودند. سال سومی ها نمرات ACT وGPA بالاتری از سال آخری ها داشتند. یافته های ما بین نمونه ما و جمعیت آمریکایی نسبت به پیشنهادات تناسب اندام CDC و ACSM تفاوتی نداشت. این مطالعه نشان می دهد که افراد با وزن عادی، نمرات ACT و GPA بالاتری از افرادی دارند که دارای اضافه وزن هستند که خود موکد نیاز بر تشدید مداخلات در کاهش و جلوگیری از چاقی در میان جمعیت دانش آموز است (۷۳).
دنیایی و همکاران(۲۰۱۳) در تحقیقی تحت عنوان مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی پرسنل ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی انجام گرفته که هدف از این تحقیق، مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامتی روانی پرسنل ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی بود که با بهره گرفتن از روش توصیفی به صورت میدانی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق تمام پرسنلی که در ارتش جمهوری اسلامی ایران کار می کنند بود. با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی، ۲۵۴ نفر از کارکنان ارتش انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات کیفیت زندگی، هوش هیجانی از طریق پرسشنامه SF و پرسشنامه سلامت عمومی انجام شدو تجزیه و تحلیل گردید،(۰۱/۰≥ P) که نشان دهنده تفاوت چشمگیری بین پرسنل ورزشکار و غیر ورزشکار در خصوص کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی بود. به طور خلاصه، فعالیت بدنی و ورزش باعث بهبود در شاخص های روانی مانند کیفیت زندگی، هوش هیجانی و بهداشت روانی می شود(۶۸).
له بلانک^[۳۷] و همکاران (۲۰۱۲) در تحقیقی به بررسی فرضیه ای با موضوع وجود رابطه ای منفی بین چاقی و پیشرفت تحصیلی و وجود رابطه ای مثبت بین فعالیت بدنی و پیشرفت تحصیلی پرداخت. در این مطالعه ۱۹۶۳ کودک از سال های چهارم و ششم مورد بررسی قرار گرفتند. درجه چاقی دانش آموزان با محاسبه BMI و درصد چربی و پیشرفت تحصیلی آن ها با بهره گرفتن از آزمون های استاندارد محاسبه شد. در نتیجه هیچ تفاوت خاصی بین عملکرد تحصیلی دانش آموزان با BMI نرمال، اضافه وزن و چاقی یافت نشد (۷۷).
آکودو^[۳۸] و همکاران (۲۰۱۲) در تحقیقی به بررسی تأثیر فعالیت بدنی تفریحی بر ترکیب بدنی در دانش آموزان ابتدایی در مدارس خصوصی و دولتی پرداختند. ۴۰۰ کودک ۷ تا ۱۱ سال که به صورت تصادفی از ۱۲ مدرسه ابتدایی خصوصی و دولتی انتخاب شده بودنددر این تحقیق مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. وجود یا عدم وجود تجهیزات ورزشی در مدارس مشخص شدند. درنتیجه این تحقیق مشخص شده، BMI،WHR و درصد چربی دانش آموزان نیز به عنوان معیار هایی برای تعیین ترکیب بدنی محاسبه شدند. در نتیجه این تحقیق مشخص شد که دانش آموزان مدارس خصوصی با وجود برخورداری از تجهیزات ورزشی و بازی بهتر، نسبتا چاقی بیشتر و دارای اضافه وزن می باشند (۶۰).
اروین، فیدوا و آن^[۳۹](۲۰۱۲) در تحقیقی به بررسی عملکرد تحصیلی و تأثیر کلاس تربیت بدنی بر آن، پرداختند. فعالیت بدنی در سلامتی کودکان تاثیر مثبتی داشت. با این حال، فشارهای تحصیلی، موقعیت های دانش آموزان در روزهای درسی را محدود می کند. هدف این مطالعه، مشخص کردن تاثیر فعالیت بدنی بر نتایج عملکرد تحصیلی دانش آموزان است. شرکت کنندگان (۱۵نفر) در وقفه های کوتاهی تمرینات روزانه ی بدنی را انجام می دادند. نمرات آزمون استاندارد، فعالیت بدنی و درس ریاضی و روان خوانی در این گروه جمع آوری شد. آثار فعالیت بدنی مورد بررسی قرار گرفت. دانش آموزانی که فعالیت بدنی داشتند، نمرات بسیار بالاتر و توانایی بالاتری در روان خوانی و ریاضیات به نسبت پیش از فعالیت بدنی داشتند. تلاش کوتاه مدت برای فعالیت بدنی در نمرات روانخوانی و ریاضیات اهمیت دارد. باید آموزگاران را تشویق کرد تا در طول یادگیری تحصیلی، زمانی را به شرکت در فعالیت بدنی اختصاص دهند. نتایج این مطالعه بیان می دارد که فعالیت بدنی گنجانده شده در برنامه ی تحصیلی، تاثیر مثبت قابل توجهی بر نمرات روخوانی و ریاضیات دانش آموزان دارد (۶۹).
بورد آموزش ملی فنلاند^[۴۰] (۲۰۱۲) در بررسی فعالیت بدنی و موفقیت تحصیلی، اعلام کرد که در سال های اخیر، تحقیق در مورد رابطه بین فعالیت بدنی و موفقیت تحصیلی به طور چشمگیری افزایش یافته است. آخرین مطالعات، رابطه بین فعالیت بدنی در مدارس، میزان فعالیت بدنی و آمادگی هوازی و نمرات درسی و نتایج آزمون استاندارد شده در دروس انفرادی، نشان می دهد. آثار مثبت فعالیت بدنی در موفقیت تحصیلی در درس های مربوط به ریاضی به طور خاص نمایان شده است. عضو باشگاه ورزشی و تمرینی بودن، با عملکرد خوب در مدرسه در ارتباط است. علاوه بر این، شایان ذکر است مطالعاتی که افزایش زمان سپری شده در کلاس های تربیت بدنی و زنگ تفریح و به همان نسبت کاهش زمان سپری شده در کلاس های درسی را شامل می شد، نشان نداد که در نتایج یادگیری تحصیلی دانش آموزان خللی ایجاد شده است. مطالعات نشان داده بین فعالیت بدنی گنجانده شده در کلاس ها، میزان فعالیت بدنی و میزان آمادگی هوازی بالا با نمرات تحصیلی خوب ارتباط دارد (۷۲).
اوون^[۴۱] و همکاران(۲۰۱۲). دربررسی نوع رفتن به مدرسه و سطوح فعالیت بدنی در کودکان انگلیسی ۹تا ۱۰ ساله با خواستگاه قومی متفاوت؛ تحقیق سلامت و قلب کودک در انگلستان (CHASE ).
چگونگی رفتن به مدرسه ممکن است ارائه دهنده یک راه مناسب برای افزایش سطوح فعالیت بدنی در کودکی باشد. در این تحقیق ما رابطه بین روش رفتن به مدرسه و سطح فعالیت بدنی را در کودکان شهری چند قومی، مورد آزمون قرار گرفت.
روش هاو یافته ها:۲۰۳۵ کودک (سنین۹ تا ۱۰ ساله در سال تحصیلی ۷- ۲۰۰۶) داده هایی در مورد روش عادی رفتن به مدرسه فراهم کرده و یک مانیتور ثبت حرکت در طول ساعت های پیاده روی بر تن کردند. هم خوانی میان روش رفتن به مدرسه و میزان متوسط فعالیت بدنی (شمارش در دقیقه، گام ها، زمان سپری شده در روشنایی، فعالیت متوسط یا شدیددر روز) در نمونه های سازگار شده برای متغیر های در آمیخته مورد آزمون قرار گرفت. ۱۳۹۳کودک (۶۹%) پای پیاده یا با دوچرخه، ۱۶۱ کودک با بهره گرفتن از حمل و نقل عمومی و ۴۸۱ کودک با ماشین به مدرسه می رفتند. کودکان اروپایی سفید پوست بیشتر تمایل داشتند پیاده یا با دوچرخه به مدرسه بروند، آفریقایی های سیاه پوست دریای کارائیب با حمل ونقل عمومی و کودکان آسیای جنوبی مایل به استفاده از ماشین بودند. کودکانی که با ماشین به مدرسه می رفتند زمان فعالیت بدنی متوسط یا شدید (کمتر از ۷ دقیقه) و گام های کمتر (زیر ۳۲ گام) از کسانی داشتند که با دوچرخه یا با پای پیاده به مدرسه می رفتند (کمتر از ۸۱۳ گام). دانش آموزانی که از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کردند میزان فعالیت مشابه با افرادی داشتند که با دوچرخه یا پیاده به مدرسه رفتند. سطح فعالیت بدنی پایین تر در میان استفاده کننده گان از ماشین، مخصوصا در زمان های رفتن به مدرسه مشخص شده بود (روز های مدرسه ۹-۸ صبح ، ۵-۳ عصر) که در روز های هفته به جز روزهای مدرسه و در آخر هفته ها نیز مشهود بود. این داده ها با توجه به جنسیت یا گروه قومی تفاوتی نداشت.
نتیجه: به صورت فعال مدرسه رفتن با سطوح بالاتر فعالیت بدنی که به صورت دقیق اندازه گیری شده در ارتباط است. اگر قرار بود کودکانی که با ماشین به مدرسه می روند سطح فعالیت بدنی خود را (گام ها) مشابه کودکانی کنند که از جابجایی فعال استفاده می کنند، سطح فعالیت بدنی خود را تا ۹ درصد افزایش می دادند. هر چند، به دلیل تعداد کم استفاده کننده گان از ماشین در این بخش ازجمعیت شهری، افزایش جمعیت فعال تنها ۲%خواهد بود (۸۲).
چادوک^[۴۲] و همکاران(۲۰۱۱). در مقاله ای مروری، به بررسی رابطه آمادگی هوازی و فعالیت بدنی با ساختار مغز و عملکرد مغزی در کودکان پرداختند. آنها بر فراهم کردن تسهیلات فعالیت بدنی در طول روزهای مدرسه در بیشتر مدارس تاکید دوباره ای داشتند. بر خلاف این گفته در برخی تحقیقات بر رابطه زیان آور بین آمادگی هوازی کم و فعالیت عصبی شناختی کودکان تاکید نشده است. روی هم رفته مقالات منتشر شده بیان می کند که آمادگی هوازی دوران کودکی با سطوح بالاتر ادراک و تفاوت ها در ساختار هر ناحیه از مغز و عملکرد آن در ارتباط است. اخیرا محققان به این نتیجه رسیده اند که سطوح آمادگی هوازی حتی در پیش بینی ادراک در طی زمان نقش دارد (۶۴).
هیئت سلامت و خدمات اجتماعی ایالات متحده^[۴۳](۲۰۱۰) در تحقیقی رابطه بین فعالیت بدنی و تربیت بدنی در برنامه ی تحصیلی با عملکرد تحصیلی را بررسی کردند. زمانی که کودکان و نوجوانان در سطح پیشنهادی فعالیت بدنی - روزانه حداقل ۶۰ دقیقه - شرکت می کنند، مزایای چندگانه سلامتی افزایش می یابد. هرچند، بیش تر جوانان خود را در سطوح پیشنهادی فعالیت بدنی درگیر نمی کنند. مدارس برای نوجوانان شروع منحصر به فردی را در تامین پیشنهادات فعالیت بدنی فراهم می کنند، چرا که مدارس به حدود ۵۶ میلیون جوان خدمات می دهند. هم زمان، با چالش های زیادی در اختصاص زمان به تربیت بدنی وفعالیت بدنی در روزهای درسی مواجه هستند. در تحقیقی گسترده، بر رابطه بین فعالیت بدنی گنجانده شده در برنامه ی درسی، که تربیت بدنی را نیز در بر می گرفت، و عملکرد دانش آموزان تمرکز گردید. برای درک بهتر این روابط، این مقاله، مطالعاتی در زمینه ی انواع فعالیت بدنی براساس برنامه ی درسی(تربیت بدنی مدارس)، تعطیلی، فعالیت بدنی براساس برنامه ی درسی (خارج از برنامه ی درسی تربیت بدنی) و فعالیت بدنی خارج از برنامه ی درسی را در بر می گیرد. نتایج: در ۵۰ مطالعه (گزارش شده در ۴۳ مقاله)، تعداد کل ۲۵۱ رابطه بین فعالیت بدنی و عملکرد تحصیلی، رفتار تحصیلی و نگرش ها و مهارت های شناختی وجود دارد. معیار نگرش ها و مهارت های شناختی بیش تر مورد استفاده قرار گرفت (۱۱۲ بار از ۲۵۱ رابطه بررسی شده). از تمام روابط، کمی بیش تر از نصف (۵/۵۰ درصد) تاثیر مثبت، ۴۸ درصد بی تاثیر و تنها ۱/۵ درصد تاثیر منفی داشتند (۸۸).
زانوک^[۴۴] و همکاران (۲۰۰۹) در یک مطالعه به بررسی وجود رابطه بین فعالیت بدنی با درصد چربی، ترکیب بدنی و BMI پرداختند. ۲۹۰ دانشجو در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. فعالیت های بدنی آن ها بوسیله پرسش نامه های متعدد و شاخص توده بدنی، درصد چربی و باقی معیار های ترکیب بدنی نیز محاسبه شد. این تحقیق نشان داد که دانشجویانی که فعالیت بدنی بیشتری داشتند، دارای ترکیب بدنی بهتر و سالمتری داشتند، اما این نتایج در شاخص توده بدنی منعکس نشد و برای استفاده از این شاخص جهت معین کردن میزان سلامتی محدودیت هایی وجود دارد (۹۰).
دیلی و رایان^[۴۵] (۲۰۰۹) در تحقیقی با عنوان بررسی عملکرد تحصیلی و مشارکت در فعالیت های بدنی در نوجوانان دوره متوسطه به تحقیق و مطالعه بر روی ۲۳۲ دانش آموز یک مدرسه خصوصی (در پایه های هشتم تا یازدهم و در محدوده سنی ۱۳-۱۶ سال) که بصورت تصادفی انتخاب شده بودند پرداخت. عملکرد تحصیلی این دانش آموزان بر اساس نمرات قبلی آنها در آزمون های دروس انگلیسی، ریاضی و علوم قرار گرفت؛ همچنین از آنها خواسته شد تا فهرستی از تمرینات بدنی و ورزشی خود که بطور معمول در طول هفته انجام میدهند، تعداد دفعات و همچنین طول مدت انجام آنها در طول هفته را در اختیار محققان قرار دهند. بطور کلی ارتباط قابل توجهی بین دو موضوع مورد بحث یافت نشد، هرچند ارتباط منفی و ضعیفی بین زمان صرف شده برای ورزش و تمرین و نمرات انگلیسی در دانش آموزان ۱۳، ۱۴ و ۱۶ سال ثبت شد؛ تقابل مشابهی نیز در ارتباط با نمرات علوم دانش آموزان ۱۶ ساله یافت شد (۶۶).
آبرگ^[۴۶] و همکاران (۲۰۰۹)در یک تحقیق به ارتباط بررسی آمادگی قلبی-عروقی با شناخت در دوران جوانی پرداختند. در ابتدای بزرگسالی، در فازی که در آن سیستم عصبی مرکزی انعطاف قابل توجهی نشان داده و ویژگی های شناختی مهمی شکل می گیرند، از تاثیرات تمرین ورزشی بر شناخت، درک بسیار کمی در دست است. یک مطالعه ی طولی بر روی تمام مردان متولد سال های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۶ که در سن ۱۸ سالگی برای خدمت سربازی ثبت نام کردند، انجام شد. از تعداد ۱. ۲۲۱. ۲۲۷ نفر، ۲۶۸. ۴۹۶ نفر هم خواهر و هم برادر داشتند، ۳. ۱۴۷ نفر دوقلوی غیر هم سان بوده و ۱. ۴۳۲ نفر دوقلوی هم سان بودند. داده های عملکرد هوش و آمادگی جسمانی در طی آزمون های خدمت سربازی و حلقه های ارتباطی با سایر مراکز داده های ملی برای اطلاعات درباره ی عملکرد تحصیلی، موقعیت اقتصادی-اجتماعی و رابطه خواهر-برادری جمع آوری شد. روابط بین آمادگی قلبی-عروقی و هوش در سن ۱۸ سالگی با مدل های خطی و در زیرگروه های دارای خواهر و برادر و دوقلوها مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از انطباق درآمیختگی های مناسب، آمادگی قلبی-عروقی، که با نیروسنج چرخشی اندازه گیری شد، ارتباط مثبتی با هوش داشت. نتایج مشابهی از دوقلوهای هم سان به دست آمد. در مقابل، قوای عضلانی با عملکرد شناختی در ارتباط نبود. تحقیقات نشان داد که تغییرات آمادگی قلبی-عروقی بین سنین ۱۵ تا ۱۸ سالگی عملکرد شناختی در سن ۱۸ سالگی را پیش بینی کرده و نیز آمادگی قلبی-عروقی در سن ۱۸ سالگی، موفقیت های تحصیلی آتی در زندگی را در پی دارد. این داده ها اثبات می کند که تمرین بدنی می تواند ابزاری مهم در سلامت عمومی برای بهینه ساختن موفقیت های تحصیلی، عملکرد شناختی و نیز پیش گیری از بیماری ها در سطح جامعه باشد (۵۹).
لی و لو و وانگ^[۴۷] (۲۰۰۹) در این تحقیق روابط بین فعالیت بدنی، هوش هیجانی و سلامتی در دانشجویان تایوانی را بررسی می کند. مزایای فعالیت بدنی بر سلامتی به خوبی مستند است. با این حال، کم تحرکی در میان دانشجویان رایج است. این مقاله سعی می کند نشان دهد که آیا هوش هیجانی یکی از مکانیزم های روانشناختی اصلی است که باعث تغییر رفتاری بوده که ممکن است با تاثیرگذاری کم فعالیت بدنی در ارتباط باشد. اهداف این مطالعه:
۱) مقایسه کردن هوش هیجانی، آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی^[۴۸](HRPF) وکیفیت مرتبط با سلامتی در زندگی^[۴۹](HRQL ) برای سطوح مختلف فعالیت بدنی در دانشجویان تایوانی.
۲) یافتن این که آیا می توان سطوح فعالیت بدنی، کیفیت مرتبط با سلامتی در زندگی و آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی را نسبت به هوش هیجانی پیش بینی کرد یا نه.
۵۹۹ نفر از دانشجویان تایوانی با بهره گرفتن از مقیاس HRPFو دو پرسشنامه شامل پرسشنامه بهره هیجانی Bar-on و تحقیق سلامت MOS SF-36 ، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمرات شرکت کنندگانی که در سطوح فعالیت بدنی فعال بودند به طور چشمگیری بالاتر از سایر شرکت کنندگان غیر فعال در زمینه هوش هیجانی و در برخی از مقیاس های HRPF و HRQL بود. متغیرهای “فعالیت بدنی “، “سلامت ذهنی"، “جنسیت"، “عملکرد اجتماعی"و “انعطاف پذیری"بهترین ارتباط خطی موثر برای پیش بینی هوش هیجانی در دانشجویان تایوان شناخته شد. نتیجه می گیریم که داشتن فعالیت بدنی میتواند راهی مناسب برای بهبود سلامتی جسمی، روانی و هیجانی دانشجویان باشد. هر چه سلامت ذهنی و فعالیت بدنی دانشجویان بالاتر باشد، مهارت اجتماعی آنها بهتر بوده و انعطاف پذیری بیشتر در آمادگی جسمانی منجر به بالاتر رفتن هوش هیجانی می شود (۷۸).
کیلی و فاکس^[۵۰] (۲۰۰۹) در تحقیقی تحت عنوان تاثیر فعالیت بدنی و آمادگی بر موفقیت تحصیلی و عملکرد شناختی کودکان بر روی تعدادی دانش آموزان انجام دادند. میزان فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی برای بهبود بخشیدن عملکرد شناختی، یادگیری و موفقیت تحصیلی در کودکان، توجه محققان و سیاست گذاران را به خود جلب کرده است. این مقاله یک مسیر اصولی را برای شناسایی، تجزیه و بررسی مطالعات منتشر شده تا اوایل سال ۲۰۰۹ را گزارش می دهد. از روش تحقیقی سه مرحله ای برای تشخیص مطالعاتی استفاده شد که در آن معیارهایی برای فعالیت بدنی و آمادگی برای ارزیابی میزان ارتباط با تاثیر بر الف) موفقیت تحصیلی ب) عملکرد شناختی بکار گرفته شد. از مجموع ۱۸ مطالعه، یک مورد آزمون کنترل شده ای بود که بصورت اتفاقی انتخاب شده بود. ۶مطالعه شبه تجربی و ۱۱ مورد مطالعات مرتبط برای جمع آوری داده ها در نظر گرفته شد. هیچ کدام از این مطالعات تامین کننده این معیار نبودند که روابط بین فعالیت بدنی و عملکرد شناختی را مورد آزمایش قرار دهد. ارتباط مثبت ضعیفی بین فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی با موفقیت تحصیلی و آمادگی جسمانی و نیز عناصر عملکرد شناختی یافت شد. ولی مطالعات مداخله ای این مطالب را مورد حمایت قرار نداد. مدرک کافی برای این نتیجه گیری وجود ندارد که با افزایش زمان تربیت بدنی موفقیت تحصیلی بهبود یابد. هر چند مدرکی دال بر زیان آور بودن این موضوع نیز وجود ندارد. محققین ذکر کرده اند که این کیفیت و عمق بنیان این شواهد محدود است و نیاز به تحقیق بیشتر در مطالعات مرتبط، با دقت بالاتر حس می شود(۸۶).
کوئه^[۵۱] و همکاران (۲۰۰۶) در تحقیقی به بررسی تاثیر تربیت بدنی و سطح فعالیت بر موفقیت تحصیلی کودکان پرداخت. مطالعه انجام شده تاثیر ثبت نام در کلاس تربیت بدنی و فعالیت بدنی بر موفقیت تحصیلی را در کودکان دوره ی راهنمایی مشخص می کند. شرکت کنندگان ۲۱۴ نفر از دانش آموزان کلاس ششم بودند که به صورت تصادفی از ترم اول یا دوم انتخاب شدند. فعالیت بدنی متوسط و شدید دانش آموزان بعد از مدرسه با بهره گرفتن از پرسشنامه ی یاد آوری فعالیت سه روزه )^[۵۲] (۳DPAR ارزیابی شد. بازه های زمانی ) (۳DPAR به داده های ترتیبی با امتیاز های ۱ (بدون فعالیت)، ۲ (فعالیت کم)، ۳ (فعالیت مناسب مطابق با راهنمایی های برنامه ی مردم سالم ۲۰۱۰ آمریکا) تبدیل شدند. موفقیت تحصیلی با بهره گرفتن از نمرات ۴ کلاس آکادمیک اصلی و نمرات آزمون استاندارد Terra Nova ارزیابی شد. بدون در نظر گرفتن ثبت نام دانش آموزان در کلاس های تربیت بدنی ترم اول یا دوم، نمرات بدست آمده مشابه هم بود. کلاس های تربیت بدنی به طور میانگین تنها ۱۹ دقیقه از فعالیت متوسط یا شدید را شامل می شد. دانش آموزانی که فعالیت بدنی کم یا فعالیت شدید مطابق با راهنمایی های مردم سالم ۲۰۱۰ داشتند نمرات بسیار بالاتری از دانش آموزانی که هیچ فعالیت بدنی در ترم یک یا دو نداشتند بدست آورده بودند. فعالیت بدنی متوسط تاثیری بر نمرات نداشت. هر چند موفقیت تحصیلی به شکلی بارز با ثبت نام در کلاس های تربیت بدنی مرتبط نبود، ولی نمرات بالاتر با فعالیت بدنی شدید یا فعالیت های برابر با سطح مردم سالم ارتباط داشت. به نظر می رسد فعالیت بدنی هر چند کم در طول روز های مدرسه با ایجاد انگیزه و کاهش خستگی منجر به افزایش توجه و تمرکز و نیز بالا رفتن عزت نفس می باشد که رفتار در کلاس و در نتیجه عملکرد تحصیلی بهبود می یابد (۶۵).
گریسام^[۵۳] (۲۰۰۵) در تحقیقی تحت عنوان آمادگی جسمانی و موفقیت تحصیلی پرداخت و هدف از این بررسی ارزیابی رابطه بین آمادگی جسمانی و موفقیت تحصیلی بود. به همین منظور، نمرات روی نموگرام آمادگی جسمانی، با نمرات دروس خواندن و ریاضیات آزمون موفقیت استانفرد ویرایش نهم مقایسه گردید که آزمون موفقیت استاندارد منبع محسوب می شود. موارد آزمون همگی از موارد درسی کلاس های پنجم، هفتم و نهم دانش آموزان کالیفرنیا بود که در سال ۲۰۰۵ در مدارس دولتی ثبت نام کرده و دارای نمرات آزمون موفقیت تحصیلی و آمادگی جسمانی بودند. تعداد نمونه ۸۸۴۷۱۵ دانش آموز بود. نتایج نشان دهنده رابطه مثبتی بین آمادگی جسمانی کل و موفقیت تحصیلی وجود دارد. به این معنی که، هر گاه نمرات آمادگی جسمانی کل بهتر می شد، نمرات تحصیلی مبنا نیز بهبود می یافت. زمانی که افراد از نظر ذهنی و جسمی در محیط های آرام قرار گیرند یادگیری بهتر ی نیز خواهند داشت. به نظر می رسد رابطه بین آمادگی جسمانی و موفقیت تحصیلی در زنان به نسبت مردان بیشتر و در میان دانش آموزانی که در طبقه اقتصادی بالاتر بودند بیشتر از طبقه اقتصادی پایین تر به چشم می خورد زیرا این امکان وجود دارد که شرایط زندگی و سلامت عمومی بهتر، باعث سطح آمادگی بیشتر و موفقیت تحصیلی در مراحل بالاتر شده باشد. نتایج باید با احتیاط مورد تحلیل قرار گیرد. نمی توان از این داده ها این گونه برداشت کرد که آمادگی جسمانی عامل بهبود موفقیت تحصیلی است. می توان این گونه بیان کرد که پروسه های ذهنی و جسمی به روش هایی که هنوز به طور کامل درک نشده بر یکدیگر تاثیر می گذارند (۷۵).

• زمان و ساعات کاری

- عوامل مرتبط با عوامل اجتماعی

• عدم شفافیت نقش های شغلی

• رهبری و مدیریت

• عوامل حمایتی و فرهنگی

- عوامل مرتبط با تجهیزات و منابع

• نمایشگر دستگاه

• یکپارچگی

• محل قرار گیری

• قابلیت استفاده

- عوامل استراتژیک و سازمانی

• ساختار سازمانی

• خط مشی های سازمانی

• فرهنگ سازمانی

• ریسک ناشی از محیط خارجی.

اکثر تحقیقات انجام گرفته در خصوص خطاهای انسانی مربوط به مشاغل حساس از جمله پزشکی و هواپیمایی می باشند. در این تحقیق خطاهای انسانی در عملیات مالی به عنوان یک سیستم حساس در سازمان‌ها که از اهمیت ویژه ای برخوردار است، بررسی می‌گردد. بدین منظور با بررسی سوابق تحقیقات انجام شده مشخص می‌گردد عوامل متعددی که می‌توانند در عملکرد کارکنان و افزایش یا کاهش خطاهای انسانی در سازمان‌ها تاثیر داشته باشند؛ با توجه به مدل سه شاخگی که مبنای پژوهش حاضر است می‌توان به قرار زیر دسته بندی کرد.
جدول ۲-۵: عوامل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی در سازمان‌ها (با توجه به مدل سه شاخگی) یافته های تحقیق
الف) عوامل ساختاری

• وجود سیستمهای مالی لازم

• وجود سیستمهای آموزشی مناسب

• وجود سیستمهای سخت افزاری (رایانه ای) کافی

• وجود سیستمهای نرم افزاری (رایانه ای) مناسب

• ایجاد وب سایت آموزشی در زمینه عملیات مالی

• تدوین سیاستها و استراتژی‌های مناسب در عملیات مالی

• وجود سیستمهای اداری کارآمد

• پیش بینی واحد پژوهش در زمینه کاهش خطای انسانی در عملیات مالی

• وجود استانداردهای لازم در عملیات مالی دانشگاه

• وجود سیستمهای اطلاعاتی مناسب در دانشگاه

• وجود امنیت شبکه اطلاعاتی در بخشهای مختلف دانشگاه

ب) عوامل رفتاری

• حمایت مدیران ارشد دانشگاه

• سطح دانش کامپیوتری کارکنان دانشگاه

• شناخت کافی کارکنان از عملیات مالی

• وجود نیروی انسانی دارای تحصیلات دانشگاهی در دانشگاه

• استفاده صحیح کارکنان از شبکه اینترنت دردانشگاه

• پذیرش سیستم‌های عملیات مالی استاندارد توسط کارکنان و عدم مقاومت در مقابل تغییر

• وجود نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده در زمینه عملیات مالی در قسمت های مدیریتی دانشگاه

۱۹.همکاری مدیران میانی و سرپرستان با کارکنان جهت کاهش خطاهای انسانی
ج) عوامل محیطی

• وجود رقبای فعال در زمینه ارائه خدمات عملیات مالی و ایجاد یک فضای رقابتی میان آنها

• • • حمایت دولت از قبیل تامین بودجه لازم و انجام همکاری های لازم برای استقرار سیستم‌های استاندارد مالی درجهت کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی دانشگاه

  ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• وجود خطوط پرسرعت اینترنت در کشور

• وجود تکنولوژی های لازم و جدید جهت پیاده سازی سیستم مالی استاندارد در کشور

• وجود قوانین و مقررات شفاف و حمایت کننده در کشور

بنابراین یکی از گام‌های اساسی در جهت بهبود عملکرد کارکنان و درنتیجه افزایش کارایی سازمان، بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان می‌باشد و محیط کار به شرطی دارای کیفیت است که در آن افراد به‌عنوان عضو و عنصر اصلی سازمان به‌حساب آیند و دارای شاخص‌هایی همچون آموزش ضمن خدمت، مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری، امنیت شغلی و پرداخت منصفانه باشند.(اسماعیلی لهمالی ۱۳۹۲، ۲)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تحقیق حاضر در پی آن است تا ضمن بررسی و سنجش میزان حاکمیت شاخص‌های الگوی کیفیت زندگی کاری بر روی کارکنان سکوی سروش، تأثیر اعتیاد به کار را نیز بر کیفیت زندگی کاری آنان بررسی نموده و بر اساس آن پیشنهاداتی را جهت بهبود کیفیت زندگی کاری این عزیزان ارائه نماید.
۲-۴-۲ تاریخچه کیفیت زندگی کاری:
مفهوم کیفیت زندگی کاری برای اولین بار در اواخر دهه ۱۹۶۰ مطرح گردید که درواقع دامنه‌ای از مفاهیم نظری و تئوریک را با هدف تعدیل مشکلات سازمانی شامل می‌گردد.(مارتال و دوپوس ۲۰۰۶؛ ساراجی و درگاهی^[۴۳] ۲۰۰۶)
نقطه‌ی اوج توجه نمودن و نگرانی به مفهوم کیفیت زندگی کاری، دهه ۱۹۷۰ بود که این نگرانی‌ها بعد از بروز مکاتب سنتی مدیریت علمی و بوروکراسی که آن‌ها خود نیز عامل اصلی ایجاد یک محیط کاری ضد انسانی، وظیفه محور، غیرشخصی و عمد تا غیرکارا بودند ناشی شد و به عبارتی مفهوم کیفیت زندگی کاری در ۳۰ سال قبل مطرح گردید.(مارتل و دوپویس ۲۰۰۶؛ تراویس ۱۹۹۵؛ کیمبرلی ۱۹۹۱)
همچنین واژه‌ی کیفیت زندگی کاری برای نخستین بار در سال ۱۹۷۲ در یک اجلاس بین‌المللی در رابطه با مسائل کاری در اردن به کار گرفته شد و این مفهوم بعدازاینکه کارکنان جنرال موتور شروع به یک برنامه کاری، جهت بازسازی و ریفرم کار انجام دادند موردتوجه بیشتری قرار گرفت. (لاو و می ۱۹۹۸).
در بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۶ پژوهش‌های فراوانی در زمینهٔ کیفیت زندگی کاری انجام شده است که نتایج آن‌ها حاکی از آن است که کیفیت زندگی کاری با سایر متغیرهای موجود در سازمان نظیر عملکرد، بهره‌وری، تعهد سازمانی و غیره رابطه مثبتی دارد که می‌توان ازجمله آن‌ها به رضایت شغلی اشاره کرد همچنین نتایج بسیاری از تحقیقات انجام شده به این موضوع اشاره دارد که بین کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.(توکلی و همکاران ۱۳۹۲)
۲-۴-۳ تعریف کیفیت زندگی کاری:
یکی از متغیرهایی که اخیراً مورد توجه بسیاری از مدیرانی که درصدد ارتقای کیفیت منابع انسانی خود هستند، قرارگرفته مسئله کیفیت زندگی کاری است، کیفیت زندگی کاری مسئله‌ای پیچیده و مرکب از متغیرهای محیط کاری است و حاصل ارزیابی کلی شخص از شغلش می‌باشد.(دهقان نیری و همکاران ۱۳۸۷، ۲)
بودین و ادگار (۲۰۰۳، ۱۰۶) در تعریف خود کیفیت زندگی کاری را مجموعه شرایط واقعی کار در سازمان می‌دانند و اعتقاد دارند کیفیت زندگی کاری خود را به صورت نگرش و احساس کارکنان از کار خود به‌طور خاص نشان می‌دهد و شامل جنبه‌های وسیعی از محیط کاری است که بر یادگیری و سلامت کارکنان تأثیر می‌گذارد.
همچنین می‌توان گفت کیفیت زندگی کاری عبارت است از ادراک کارکنان از بهداشت فیزیکی(جسمی) و روانی )ذهنی( خود در محیط کار و عوامل کاری مثل مشارکت کارکنان، توسعه شغلی، حل تعارض، ارتباط، سلامت، امنیت شغلی، جبران برابر برای کارمندان و محیط امن و افتخارآمیز. (کاسیو ۱۹۹۵، ۳۰۶)
کیفیت زندگی کاری به معنی نوعی فلسفه مدیریتی است که باید شأن و منزلت کارکنان را حفظ کرده، بهبود تغییر و ارتقاء فرهنگ ‌سازمانی را به همراه بیاورد. (گیبسون^[۴۴] و همکاران ۲۰۰۳)
ازنظر ساراجی و درگاهی (۲۰۰۶) کیفیت زندگی کاری مجموعه‌ای از روش‌ها و اقداماتی است که به افزایش و حفظ رضایت کارمندان کمک کرده و هدف آن بهبود شرایط کاری کارمندان و افزایش کارآیی سازمان باشد. کیفیت زندگی کاری مسئله‌ای پیچیده و مرکب از متغیرهای محیط کاری بوده و نتیجه ارزیابی کلی شخص از شغلش می‌باشد.(ناکس، ایروینگ و آنالی^[۴۵] ۱۹۹۷، لوئیس، برازیل، کروئگر، لوفلد و جام^[۴۶] ۲۰۰۱).
از نگاهی دیگر، کیفیت زندگی کاری را می‌توان به دو صورت زیر نیز تعریف نمود:
در تعریف عینی از کیفیت زندگی کار از مجموعه ای از شرایط واقعی کار در یک سازمان مانند میزان حقوق و مزایا، امکانات رفاهی، بهداشت و ایمنی، مشارکت در تصمیم‌گیری مردم‌سالاری، تنوع و غنی بودن مشاغل و… صحبت به میان می‌آید (ممی زاده ۱۳۷۵، ۲۲۴)
و تعریف ذهنی از کیفیت زندگی کاری شامل تصور فرد و طرز تلقی او از کیفیت زندگی کاری به‌طور اخص می‌گردد؛ به عبارت دیگر، کیفیت زندگی کاری برای هر فرد یا گروهی از افراد با فرهنگ و طرز تلقی آنان منعکس کننده مفهومی خاص می‌باشد که به‌طور اجمالی می‌توان گفت: “کیفیت زندگی کاری” مجموعه ای از ا قداما ت و اصلاحات مستمری است که از طریق بهبود شرایط کار، غنی‌سازی شغل، تواناسازی کارکنان و افزایش دانش، بینش و مهارت‌های حرفه‌ای آنان، منافع فرد، سازمان و جامعه محقق می‌گردد.(شریف زاده و خیر اندیش ۱۳۸۸، ۵۲-۲۹)
گاهی اوقات کیفیت زندگی کاری شامل مفاهیم فراوانی می‌گردد که یکی از آن‌ها می‌تواند رضایت شغلی باشد؛ زیرا در بسیاری از برنامه‌های کیفیت کاری تلاش بر آن بوده تا رضایت شغلی کارکنان از طریق افزایش سطح انگیزش درونی آنان افزایش یابد. به‌طورکلی مفهوم کیفیت زندگی کاری مهم به نظر می‌رسد. در واقع کیفیت زندگی کاری ازیک‌طرف عوامل مؤثر بر رشد و توسعه‌سازمانی را موردتوجه قرارداد و از طرف دیگر راه‌کارهای افزایش بهره‌وری کارکنان در سازمان‌ها را عرضه می کند.(فتحی و همکاران ۱۳۸۵، ۷۷-۶۹)
کیفیت زندگی کاری دارای ساختاری چندبعدی و پویایی است که در حال حاضر مفاهیمی مانند امنیت شغلی، سیستم پاداش، فرصت‌های ارتقا و آموزش و مشارکت در تصمیم‌گیری را در برمی‌گیرد.(کنسایدین^[۴۷] ۲۰۰۱) اگرچه تعریف رسمی برای کیفیت زندگی کاری وجود ندارد، روانشناسان و دانشمندان مدیریت در کل معتقدند و توافق دارند که کیفیت زندگی کاری ساختاری می‌باشد که از لحاظ بهزیستی برای کارکنان ایده آل است و می‌توان در یک تعریف کلی این‌طور بیان نمود که کیفیت زندگی کاری به معنی تصور ذهنی و درک و برداشت کارکنان یک سازمان از مطلوبیت فیزیکی و روانی محیط کار خود است.(میرسپاسی ۱۳۸۴) باتوجه به تعریف فوق در هر جامعه، منطقه و سازمان تصورات مختلف ذهنی درباره زندگی کاری وجود دارد. بنابراین می‌توان سطوح مختلفی از کیفیت زندگی کاری برای افراد در سازمان‌ها و محیط‌های کاری متفاوت متصور شد. مستنداتی وجود دارد که نشان می‌دهد کارمند خوشحال، بهره‌وری بیشتری دارد. کارمند خوشحال فردی ازخودگذشته، صادق و باوفاست. همچنین تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که کیفیت زندگی کاری تأثیر بسیاری روی پاسخ‌های رفتاری فرد مانند هویت‌سازمانی، رضایت شغلی، مشارکت شغلی، تلاش و کوشش شغلی، عملکرد شغلی، قصد ترک خدمت از سوی دیگر، تعهد سازمانی به‌عنوان، عملکرد معکوس و وارونه، بیزاری و بیگانگی از خود دارد.(سیگری و افراطی ۲۰۰۱،۲۴۱ و والتون ۱۹۸۰، ۴۹۳-۴۸۴)
لیو^[۴۸] (۱۹۷۶) نیز سه رویکرد را در بررسی مفهوم کیفیت زندگی ارائه می‌دهد: ۱- تعریف کیفیت زندگی بر اساس عناصر تشکیل‌دهنده آن مانند شادکامی، رضایتمندی، ثروت، سبک زندگی و. ۲- تعریف کیفیت زندگی از طریق بکارگیری شاخص‌های عینی و ذهنی اجتماعی مانند تولید ناخالص داخلی، بهداشت، شاخص رفاه، شاخص آموزش و… ۳-تعریف کیفیت زندگی بر اساس تعیین متغیرها یا عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی و توجه به زمینه‌ها و شرایطی که در آن، سطح کیفیت زندگی تعیین می‌شود. همچنین کاتر^[۴۹] (۱۹۸۵) نیز کیفیت زندگی را به مثابه رضایت فرد از زندگی و محیط پیرامونی تعریف می‌کند که نیازها، خواسته‌ها، ترجیحات سبک زندگی و سایر عوامل ملموس و غیرملموسی را که بر بهزیستی همه جانبه فرد تأثیر دارند، در بر می‌گیرد.
و در یک تعریفی دیگر می‌توان کیفیت زندگی کاری را به معنی تصور ذهنی و برداشت کارکنان یک سازمان از مطلوبیت فیزیکی و روانی محیط کار خود تعریف نمود و با وجود تفاوت در تعاریف، تحقیقات نشان‌دهنده‌ی آن است که برخی از ویژگی‌ها در اغلب جوامع مشترک هستند که از آن جمله می‌توان به حقوق ومزایا، خدمات رفاهی، بیمه بازنشستگی و مواردی از این قبیل اشاره کرد که دانشمندان متعددی آن‌ها را به‌عنوان اجزای کیفیت زندگی کاری معرفی نموده‌اند.(سلمانی ۱۳۸۴)
موری نیز با رویکردی تلفیقی، چهار مجموعه زیر را برای بهبودی کیفیت زندگی مؤثر می‌داند که آن‌ها عبارت‌اند از منابع مادی، امنیت، عزت‌نفس و خشنودی و در هر زمینه یک سطح آستانه را پیش‌بینی می کند که در آن سطح شادکامی فرد تحقق می‌یابد. او عدالت و آزادی را به‌عنوان پیش‌نیازهای این مجموعه شرایط فرض می‌کند و نظرش این می‌باشد که کیفیت زندگی در صورتی بهبود می‌یابد که:
۱-منابع مادی پایه‌ای در دسترس باشند.
۲- قدرت سیاسی برای اجرا و تقویت استانداردهای جمعی وجود داشته باشد.
۳- محیطی فراهم باشد که در آن افراد بتوانند مسئولیت کارهایشان را بپذیرند و اعتمادبه‌نفس خود را بهبود بخشند.
۴-افراد بتوانند استقلال و توانمندی لازم برای خشنودی انسانی را تجربه کنند.(موری^[۵۰] ۱۹۹۸)
و به لحاظ مفهومی کاربرد این واژه در شش حوزه توسط فرانس^[۵۱] به همراه حوزه‌های مؤثر در آن دسته‌بندی و آورده گردیده است که آن‌ها عبارت‌اند از:
۱ - زندگی عادی،۲- مطلوبیت اجتماعی، ۳- شادکامی، ۴- رضایت از زندگی، ۵- دستیابی به اهداف شخصی، ۶- استعدادهای ذاتی
جدول (۲-۶) حوزه‌های مختلف بکارگیری مفهوم کیفیت زندگی کاری بر اساس مطالعه فرانس ۱۹۹۶، ۳۰۴-۲۹۳

۰.۷۹

۷

منابع انسانی

۵

۰.۷۳۳

آزمون فرضیه های تحقیق
بی‌شک در اکثر تحقیقات پیمایشی که یکی از مهمترین اهداف آن سنجش دیدگاه و نقطه نظرات افراد می‌باشد، می‌بایست به دنبال شیوه‌ها و روش‌هایی بود که بتوان این نظرات را به عدد و رقم تبدیل نمود و یا در واقع دیدگاه کیفی افراد نسبت به پدیده‌ها و تئوری‌های مختلف را کمی نمود؛ این روش و شیوه‌ها را در مبحث متدولوژی پژوهش با عنوان مقیاس‌سازی متغیرها در یک مطالعه بیان می‌نمایند. با بیان مقدمه فوق ، نیاز است تا در پژوهش حاضر نیز از این مبحث بهره‌گیری جست و با کمی نمودن متغیرهایی که در مدل نظری پژوهش برای هریک از این متغیرها چند شاخص (سئوال) در نظر گرفته شد، وضعیت هر کدام را از دیدگاه پاسخگویان باید سنجید ، به منظور استفاده ازروش آماری مناسب ابتدا پیش فرض های ورود به نوع آزمون مورد بررسی قرار گرفت، چون متغیر های تحقیق از نوع ترتیبی بوده به این منظور از طریق آزمون کولموگروف و اسمیرنوف نرمال بودن توزیع داده ها بررسی شد . پس از اطمینان از توزیع نرمال بودن داده ها ، از آزمون tی استیودنت تک نمونه ای استفاده خواهد شد. سطح معنی داری برای مقایسه های آماری در سطح (۰۵/۰p<) در نظر گرفته می شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آزمون نرمال
در این بخش به بررسی فرضیات تحقیق پرداخته شده و با بهره گرفتن از آزمونهای آماری مناسب داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در ابتدا جهت بررسی نرمال بودن داده ها و تعیین نوع آزمونهای مناسب برای سنجش فرضیات، از آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف استفاده و نتایج آن در جدول ذیل آورده شده است.
جدول ۴-۷ آزمون کلموگروف و اسمیرنف عوامل

One-Sample Kolmogorov-Smirnov Test

HR

IT

OC

BP

DA

CO

CH

N

۱۲۴

۱۲۴

۱۲۴

۱۲۴

۱۲۴

۱۲۴

۱۲۴

Normal Parameters^a

Mean

۲.۶۰۷۵

۲.۸۹۸۶

۲.۳۵۹۷

۲.۵۹۹۱

۲.۷۰۳۰

۲.۵۶۰۵

۲.۴۳۰۴

Std. Deviation

.۵۰۳۰۱

.۴۵۶۰۶

.۴۴۶۱۱