شکل۴-۷ : معماری های مدولار از MOBEYES MSI ]44[
MSI کنترل و سنجش فرایند های مورد سنجش قرار گرفته را بر عهده دارد مانند فرمت و کیفیت، زمان پردازش حافظه ی اشغال شده و دقت تولید داده های حس شده و پردازش شده.
۴-۲-۴) واسط استاندارد با حسگر دما:
بخش سمت راست شکل معماری های مدولار از MOBEYES MSI زیر سیستم واسط حسگر دماست. MSI به طور مستقیم بر روی سطح پایین جاوا ارتباطات API ^[۴۶] را برای دسترسی و جمع آوری داده های حس شده بر عهده دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۲-۵) واسط استاندارد با تعیین موقعیت سیستم:
MSI به راحتی اجازه می دهد که مجموعه ای از داده های رصد شده که دارای مختصات جغرافیایی حسگرها نیز می باشد در ماژول ها ذخیره شود. ماژول های محل سکونت، طول و عرض جغرافیایی را در حافظه حسگرها ذخیره می کند و در مواقع مورد نیاز از آن اطلاعات استفاده می کنند. ذخیره ی داده های موقعیت سیستم به تصمیم گیری های سیستم برای حرکت گره ها به سمت موقعیت های پوشش داده نشده، کمک شایانی برای داشتن پوشش دینامیکی مطلوب برای شبکه های دینامیک است.
۴-۲-۶) انتشار / برداشت پردازنده MOBEYES (MDHP):
MDHP تمرکز اصلی اش بر انتشار / برداشت پردازنده MOBEYES که توسط خودروهای در حال حرکت جمع آوری شده است، می باشد. MDHP استراتژی های اکتشافی مبتنی بر استفاده ی درست برنامه ریزی ارتباطات گره ها برای پرهیز از تحویل خلاصه ی پیام ها را موجب می شود.
نظارت شهری در حال تبدیل شدن به یک زمینه ی تحقیقاتی رو به رشد است. در این بررسی بنده سعی کردم یک شمای کلی از MOBEYES نشان دهم و با این مقوله از لحاظ معماری آشنا شویم تا کاربرد این موضوع را در پوشش دینامیکی شبکه های حسگر خودرویی بیشتر بشناسیم]۴۳[ و ]۴۴[. ایده MOBEYES بر اساس بهره برداری از خودروهای متحرک برای جمع آوری اطلاعات شهری و پخش و توزیع آن اطلاعات است. شبکه های حسگر خودرویی نسبت به شبکه های حسگر دیگر محدودیت کمتری در توان و همچنین جمع آوری و پردازش اطلاعات محیطی دارند.
۴-۲-۷) MOBEYES؛ دستورالعمل ها و معماری:
MOBEYES دستوالعمل هایی است برای استفاده از تحرک خودروها برای کمک به دریافت و تحویل اطلاعات داده های شهری. در امر پوشش دینامیکی شبکه، نوع حرکت خودروها و چگونگی سنجش و برداشت اطلاعت شهری موضوعی مهم می باشد که همانطور که در معماری MOBEYES شرح داده شد، نحوه ی عملکرد این پروتکل به خوبی مورد بررسی قرار گرفت و چالش های پیش روی این امر در حد مورد نیاز بررسی شد.
۴-۲-۸) Bloom Filter و کاربرد آن:
Bloom Filter یک ساختار داده ی فضایی کار آمد برای نشان دادن یک مجموعه است و به طور کلی برای نشان دادن و چک کردن عضویت در این مجموعه کاربرد دارد. Bloom Filter در زمینه ی حرکت شبکه و بهره وری فضای مورد استفاده در شبکه و البته صرفه جویی در انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. مراحل کار به شرح ذیل می باشد:
۱-عامل پخش “برداشت” با Bloom Filter درخواست خود را ارسال می کند. ۲-هر یک از همسایه ها یک لیست “از دست رفته” از بسته های دریافت شده ی Bloom Filter آماده می کنند. ۳-یکی از همسایه ها بسته های از دست رفته را به عامل پخش بر می گرداند. ۴-عامل، Acknowledgment بسته های دریافتی را به گره می فرستد. ۵-مراحل ۳ و ۴ تا زمانی که بسته ی باقی مانده وجود نداشته باشد، تکرار می شود.
این مراحل برداشت داده های شهری توسط شبکه های حسگر خودرویی با مقادیر احتمال بالایی برداشت می شوند و کمک بسیار مناسبی برای پوشش دینامیکی مطلوب شبکه می کنند.
۴-۲-۹) عملکرد MOBEYES:
عملکرد MOBEYES را می توان با مدل های حرکت RT ^[۴۷]، RWP ^[۴۸] و منهتن سنجید. به عنوان مثال مدل حرکت RT برای خودروهایی که در تقاطع ها تغییر جهت می دهند و سیگنال های ترافیکی بالایی دارند، استفاده می شود. با توجه به هر کدام از این مدل های حرکت و اختلاف های این سه مدل می توان به ارزیابی عملکرد MOBEYES پرداخت ]۴۴[ و ]۴۵[.
۴-۲-۱۰) ارزیابی عملکرد MOBEYES:
الف) تجزیه و تحلیل و سنجش اطلاعات. ب) استفاده از رله های K پرشه. ج) بررسی بین تاخیرهای برداشت و بار تحمیل شده بر کانال های ارتباطی. د) ثبات و مقیاس پذیری. و) پیگیری کاربردی سنجش و ردیابی محیط. ه) در مدل های تحرک پیچیده کاربرد بهتری دارد.
شکل ۴-۸: انتشار غیر فعال MOBEYES تک پرشه]۴۵[
شکل ۴-۹: نقشه ی منطقه ی Westwood ]45[
حال نرخ بسته های رسیده به خودروها را برای مسیرهای یک پرشه و سه پرشه برای سه مدل حرکت منهتن (MAN)، مسیر واقعی (RT) و مسیر نقطه ای تصادفی (RWP) برای ۳ میانگین سرعت ۵ ، ۱۵ و ۲۵ متر بر ثانیه بررسی می کنیم.
شکل ۴-۱۰: تعداد بسته های دریافت شده با تعداد پرش یک (K=1) ]45[
شکل ۴-۱۱: تعداد بسته های دریافت شده با تعداد پرش سه (K=3) ]45[
با توجه به شکل های ۴-۱۰ و ۴-۱۱ با در نظر گرفتن این سه مدل حرکت بررسی شده می توان نتیجه گرفت که در میانگین سرعت های مختلف، RWP نسبت به RT و MAN دارای نرخ بسته های رسیده ی بهتری است. البته مشاهده می شود که RT هم وضع نسبتا خوبی دارد اما MAN نسبت به دو مدل حرکت دیگر وضع نامناسب تری را دارد.
۴-۳) پوشش واحدهای کنار جاده:
حال بر روی گسترش منطقه ی تحت پوشش واحد کنار جاده ای (RSU) ^[۴۹] تمرکز می کنیم که الگوریتم حمل و نقل متکی بر اساس اطلاعات محلی OBU ^[۵۰] پیشنهاد داده شده است. شبکه های خودرویی در حال جذب کاربران خاص خود می باشد و این امر مطالعه بر روی این شبکه را بیش از پیش دارای اهمیت می کند. خدمات ایمنی و اطلاعات ترافیکی و تبلیغات و امثال این موارد از ویژگی های مهم این شبکه است.
هدف این است که منطقه ی تحت پوشش در واحدهای کنار جاده گسترش پیدا کند، برای لمس بهتر این مطلب می توانیم از شکل زیر کمک بگیریم.
شکل ۴-۱۲: نمونه ای از منطقه خدمات RSU ]46[
۴-۳-۱) کارهای مرتبط:
انتشار و جمع آوری اطلاعات در طول مسیر جاده ها همیشه دغدغه ی اصلی محققانی بوده است که بر روی این شبکه مطالعه می کرده اند. حال باید توجه داشت که جمع آوری و انتشار اطلاعات در واحدهای کنار جاده ای و به خصوص تقاطع ها مشکل اصلی این شبکه می باشد. پیشنهاد این پایان نامه برای حل این مشکل استفاده از اصل حمل و نقل مثلث است.
۴-۳-۲) الگوریتم حمل و نقل و مدل شبیه سازی:
در شکل زیر نمونه ای از منطقه ی تحت مشاهده را ملاحظه می کنیم که خودروها در جاده ها در حال تردد هستند.
شکل ۴-۱۳: موقعیت خودروها و RSU در جاده ها ]۴۶[
۴-۳-۳) قانون حمل و نقل مثلث:
برای مشکل تحت پوشش قرار دادن واحد های کنار جاده ای و تقاطع ها از اصل مثلث استفاده می شود به صورتی که سه خودرو هر یک، یکی از رئوس مثلث را تشکیل می دهند.
شکل ۴-۱۴: در دو قسمت (الف) و (ب) انواع مختلف استفاده از اصل مثلث را مشاهده می کنیم ]۴۶[
حال از اصل مثلث برای تحلیل پوشش دینامیکی شبکه استفاده می کنیم به صورتی که اگر هر دو قسمت (الف) و (ب) شکل ۴-۱۴ دارای شعاع حسی یکسان باشند شکل ۴-۱۵ منتج می شود.
شکل ۴-۱۵: نواحی پوشش داده شده ی جاده
با توجه به شکل ۴-۱۵ می توان نتیجه گرفت که هر چه زوایای α و β کوچکتر و زاویه ی ϒ بزرگتر باشد یا به عبارت دیگر مثلث ما متساوی الساقین باشد و نه متساوی الاضلاع، پوشش مطلوب تری از سطح جاده و همچنین واحد های کناری جاده خواهیم داشت اما اگر وضعیت قرار گیری خودروها همانند قسمت الف شکل ۴-۱۵ باشد، با گسترش ناحیه ی پوشش حسی می توان این مشکل را بهبود بخشید]۴۶[.
حال بر چگونگی مشاهده و پوشش محیط زیست توسط شبکه های حسگر بی سیم خودرویی می پردازیم به نحوی که هزینه و زمان کمتری را نسبت به حسگرهای بی سیم استاتیک شامل شوند و استفاده از این حسگرهای متحرک را به صرفه تر کند.
۴-۴) ایده ی اصلی برای مطالعه بر روی پوشش دینامیکی محیط زیست:
در بسیاری از شهرهای شلوغ و پر رفت و آمد، آلودگی هوا یک معضل مهم در این شهرها می باشد که باعث آلودگی محیط زیست می شود. یک روش برای نظارت بر روی آلودگی هوا استفاده از حسگر های استاتیک است اما هزینه ی زیاد و مشکلات گسترش حسگرهای استاتیک، استفاده از این نوع حسگرها را عملا غیر اقتصادی می کند. حال برای نظارت بر این آلودگی بهترین روش، استفاده از شبکه های حسگر خودرویی است که میزان آلودگی را در سطح شهر سنجیده و اطلاعات بدست آورده را برای پردازش در خود ذخیره کند. اما چگونگی سنجش و پوشش یا در حالت کلی مشاهده ی دینامیک فضا توسط این حسگرهای متحرک، امری است که در ادامه به آن می پردازیم.
۴-۴-۱) پیشینه ی کار:
ایستگاه های اندازه گیری آلودگی هوا دارای حسگرهای بی سیم استاتیکی می باشند که به فاصله ی ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از هم واقع شده اند و هر کدام منطقه ی مورد نظر خود را پوشش می دهند و در آن منطقه به سنجش میزان آلودگی هوا می پردازند. اما بنا بر مسایل اقتصادی و همچنین پیشرفت تکنولوژی، استفاده از حسگرهای متحرک به خصوص حسگرهای بی سیم خودرویی برای پوشش دادن مناطق مورد نظر نسبت به حسگرهای بی سیم استاتیک به صرفه تر است.

۲-۲-۲-۱۴- بررسی تطبیقی میزان رضایت از زندگی و احساس سعادت در بین چندین کشور اروپایی (اینگلهارت ۱۹۸۸ تا ۱۹۷۳)

در این اثر ارزشمند اینگلهارت با توجه به نتایج تحقیقات طولی و میان فرهنگی به بررسی تطبیقی میزان رضایت از زندگی و احساس سعادت در بین چندین کشور اروپایی پرداخته است. او اشاره می کند که «در جمع بندی نتایج بیش از دویست هزار مصاحبه در نه کشور اروپایی» تفاوتهای میان فرهنگی فراوان را که در طول زمان ثابت بوده‌اند، مشاهده می کنیم به علاوه این تفاوتها تنها بازتاب اوضاع عینی اقتصادی به طریق مستقیم و ساده نیستند. مثلا مردم ایتالیا هر سال پایین ترین سطح رضایت از زندگی را نشان می دهند، از ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۸ بجز یک سال (که از آخر در ردیف دوم هستند) همیشه در آخر قرار دارند؛ در طول این دوره پانزده ساله هیچگاه درصد ایتالیایی هایی که از زندگی خود بسیار راضی بوده‌اند از ۱۵ بالاتر نرفته است. فرانسویان با فاصله کمی بالاتر از ایتالیایی‌ها قرار دارند ….در نقطه کاملا مقابل، دانمارکی ها قرار دارند که هر سال بالاترین سطح رضایت کلی از زندگی را نشان می دهند بجز یک سال (که در ردیف دوم قرار دارند)، هیچگاه درصد دانمارکی هایی که خود را خیلی راضی بر شمرده اند کمتر از ۴۷ نبوده است. به طور میانگین احتمال اینکه دانمارکی ها از زندگی خود « خیلی راضی » باشند شش برابر ایتالیایی ها است ….
دیگر ملیت ها موقعیت نسبی خود را به طرزی قابل ملاحظه ثابت نگهداشته اند، تنها با یک استثناء یعنی بلژیکی ها؛ کسانی که در تمام دهه ۱۹۷۰ در میان سه تا از راضی ترین ملیتها قرار داشتند اما در دهه ۱۹۸۰ یک کاهش محسوس و ممتد را نشان می دهند تا آنجا که در ۱۹۸۶ به ردیف ششم سقوط می کنند …. این ۱۵ تا ۲۰ درصد تنزل در مقایسه با ۵۰ درصد اختلاف که دانمارکی ها را از ایتالیایی ها جدا می کند آنقدر زیاد نیست؛ اما بیانگر کاهش محسوس در احساس سعادت در میان مردم بلژیک در تقابل با ثبات کلی تفاوتهای مقطعی- ملی مورد مشاهده در سراسر این دوره است. تفاوت های فرهنگی منطقا پایدار هستند، اما نه ابدی. نوسانهای کوتاه مدت وجود دارد و همانطور که در مورد بلژیک نشان می دهد ممکن است دگرگونیهای مهمی در موقعیت نسبی بعضی ملل پدید آید.
…. علت کاهش رضایت از زندگی در بلژیک را می توان تا حدی ناشی از بیکاری و تورمی دانست که در دهه ۱۹۸۰ در این کشور به سطح فوق العاده بالایی رسیده بود …. در مقابل رضایت از زندگی در آلمان یک روند به سوی بالای نسبتا کم اما قابل درک را نشان می دهد، کشوری که کمترین نرخ تورم را از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۸ داشته است . بنابراین ما رابطه تقریبا زیادی بین نوسان های کوتاه مدت رضایت از زندگی و تجربه های اقتصادی جوامع مزبور می یابیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اما یک جنبه به مراتب قابل توجه تر تداوم فرهنگی است که علیرغم این نوسان های کوتاه مدت استمرار می یابد. با وجود تحولات اقتصادی بزرگ بین تجربه های کشورهای مختلف ما شاهد ثبات قابل توجهی در مراتب نسبی مردم در این کشورها هستیم. ایتالیایی ها و فرانسوی ها در همه حال در ردیفهای نزدیک به آخر و دانمارکی ها و هلندی ها در ردیفهای بالا قرار دارند. و علیرغم این حقیقت که اقتصاد آلمان هم در شرایط مطلق و هم در عملکرد نسبی در طول این دوره در مرتبه بالایی قرار دارد، سطح رضایت از زندگی در میان مردم آلمان پیوسته در حد نسبتا پایینی است (اگرچه روندی رو به بالا را نشان می دهد). در مقابل هم درآمد سرانه ایرلندیها و هم درآمد سرانه هلندی ها از آلمانی ها کمتر است و اقتصادشان نیز سطح قابل ملاحظه بالاتری از تورم و بیکاری را در این دوره به نسبت اقتصاد آلمان نشان می دهد، معهذا هم ایرلندی ها و هم هلندی ها دائما سطح بالاتری از رضایت از زندگی را نسبت به آلمانی ها نشان می دهند. اگرچه تفاوتهای فرهنگی در رضایت از زندگی به دگرگونی های اقتصادی واکنش نشان می دهند اما این واکنش بسیار کند صورت می گیرد. نتیجه گیری ما بسیار ساده اما مهم است: مؤلفه فرهنگی است که زمینه ساز این پاسخ ها است اساسا هر پاسخی تا حدی متاثر از محیطی است که در آن پرسیده می شود و این سوال هم استثناء نیست. پاسخ ها هم بازتاب نوسان های کوتاه مدت (ناشی از رویدادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نزدیک) و هم بازتاب عامل بلند مدت فرهنگی هستند ….
به نظر ما تفاوت های مقطعی- ملی یک مؤلفه فرهنگی مهم دارند …. این تفاوت ها بازتاب هنجارهای فرهنگی مختلف هستند. دوره های طولانی سعادت و ناکامی می تواند هنجارهای متداول در یک جامعه معین را قوی تر یا سست تر کند و به تمایلات نسبتا منفی یا مثبتی منتهی گردد که بر پاسخ ها تاثیر می گذارد قطع نظر ازاینکه زندگی شخصی فرد پرسش شونده بر چه منوال است. دگرگونیهای کوتاه مدت بیانگر تجربه‌های مستقیم بلاواسطه شخص هستند، اما تفاوتهای مقطعی ـ ملی پایدار بازتاب هنجارهای فرهنگی شناختی هستند و نه غم و شادی فردی که این هم به این معنا نیست که تفاوتها ساختگی هستند. بر عکس، آنها بازتاب تفاوت های عمیق و فراگیر در نگرش هستند. سطح پایین رضایت از زندگی به گرایش های منفی نسبت به کل جامعه مربوط می‌شود)… همان:۳۲).
اشاره می‌کنیم که مؤلفه فرهنگی این تفاوت های مقطعی ـ ملی بازتاب تجربه‌های تاریخی این ملت‌ها است. دوره‌های طولانی آرزوها و انتظارهای برآورده نشده موجب ظهور نگرش های بدبینانه می‌شود. این گرایش ها ممکن است از طریق جامعه پذیری در دوران پیش از بلوغ از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. هراندازه که یادگیری اولیه پایدارتر باشد به ثبات الگوی فرهنگی متمایز بیشتر کمک می‌کند. این واقعیت که ما فقط تا اندازه‌ای می‌توانیم علت های تاریخی تفاوت های فرهنگی را تعیین کنیم، مطمئناً این تفاوت ها را ناپدید نمی‌سازد. آنها ویژگی های فرهنگی مهمی هستند که به تبیین رفتار متفاوت ملت ها کمک می کنند. به اعتقاد ما یکی از مهمترین علل اختلاف فرهنگی سطح توسعه اقتصادی جامعه است. امنیت اقتصادی احساس عمومی رضایت از زندگی را در جامعه افزایش داده و به تدریج باعث پدید آمدن یک هنجار فرهنگی نسبتاً عالی می‌شود. شواهد تجربی این فرضیه را تأیید می‌کنند… تفاوت های فرهنگی مورد مشاهده بازتاب تجارب تاریخی چندین نسل یا چندین قرن است و نه فقط ده دوازده سال گذشته(همان:۳۳).
… اگر چه عامل اقتصادی تنها عامل اختلاف در رضایت از زندگی نیست، به نظر می‌رسد که توسعه اقتصادی با سطوح نسبتاً بالای رضایت از زندگی در ارتباط است(همان:۳۵).
ارزشها و احساس سعادت رابطه تنگاتنگ اما پچیده‌ای دارند….(همان:۴۱). وقتی که مردم به خواسته‌ای ارزشمند می‌رسند، احساس خوشبختی و رضایت می‌کنند. لیکن این احساس سعادت ذهنی ذاتاً زود گذر است. در کوتاه مدت ممکن است آنچه شما به دست آورده‌اید موجب سرخوشی شود؛ اما در بلند مدت این طور نیست ـ زیرا اگراینگونه بود فعالیت های هدفمند متوقف می‌شد. پس از مدتی، مردم آنچه را دارند بدیهی پنداشته، زیاده خواهی می‌کنند و یا اینکه وقتی به نقطه اشباع می‌رسند، به دنبال سایر خواسته‌ها می‌روند. در صورتی که خواسته‌های معینی مدت های مدیدی ارضاء شده باشند، مردم بهای کمی به آنها داده، متوجه خواسته‌های دیگر می‌شوند. وقتی یک نسل جای خود را به نسل دیگر می‌سپارد، اولویت های کل جامعه ممکن است تغییر یابد. لذا فراگرد دگرگونی فرهنگی با پیامدهای بلند مدت پیگرد و دستیابی به سعادت ذهنی ارتباط دارد(همان:۲۴۱).نکته قابل اطمینان این است که از لحاظ ذهنی پیامدهای کوتاه مدت دستیابی به هدفی خاص همانند پیامدهای بلند مدت آن نیست( همان:۲۴).
سعادت ذهنی بنابر تغییرات جدید در وضعیت مالی یا وضعیت تأهل تفاوتهای نسبتاً بزرگی نشان می‌دهد(همان:۲۷۳).بنابراین تغییرات محیط اقتصادی و اجتماعی می‌تواند سه نوع تأثیر متفاوت داشته باشد.
۱ـ به طورخلاصه، تغییر وضعیت عینی فرد]مثل درامد و شغل[ می تواند موجب احساس آنی رضایت و نا رضایتی شود .
۲ـوضعیتی که برای مدتی دوام می‌آورد احتمالاً برای چندین سال ـ ممکن است به تدریج سطوح آرزوهای افراد را در یک زمینه معین ارتقاء یا تنزل دهد.
۳ـ وضعیتی که برای مدتی طولانی دوام آورد می‌تواند به دگرگونی ازرشهای نسلی منتهی شود، در نتیجه افراد یک جامعه معین اولویت اصلی خود را به ارزشهای متفاوت خواهند داد(همان:۲۴۶).
رضایت فرد از کل زندگی بازتاب مجموع رضایت وی در زمینه‌های گوناگون همچون در آمد، مسکن، شغل فعالیتهای فراغت، زندگی خانوادگی و مانند آن است(همان:۲۴۳ ). «کمبل»، «کانورس»و «راجرز» (۱۹۷۶ )چنین مدلی را فرض می‌کنند. آنها اظهار می‌دارند که رضایت ذهنی فرد از هر جنبه خاص زندگی بازتاب شکاف بین سطح آرزوی او و وضعیت عینی وی است اما سطوح آرزوهای فرد به تدریج با وضعیت او تطابق می‌یابد(همان:۲۴۴). سعادت ذهنی در میان گروههایی که برپایه ویژگیهایی کمتر پایدار مثل درآمد یا وضعیت تأهل قرار دارند متفاوت است، اما حتی در اینجا مقدار اختلاف به طور تعجب آوری کم است(همان:۲۷۳). بارنز و دیگران(۱۹۷۹) یافته‌های مشابهی را از ایالات متحده و چهار کشور اروپای غربی گزارش می‌دهند.
همانطور که می‌توان انتظار داشت، ثروتمندان از در آمدشان بیش از افراد فقیر راضی هستند، و کسانی که از تحصیلات عالی برخورداند از تحصیلاتشان بیش از افراد کم سوادتر راضی هستند. لیکن تفاوتها کوچکتر از آن چیزی است که می‌توان انتظار داشت؛ و وقتی ما رضایت از زندگی را به طور کلی مورد بررسی قرار می‌دهیم، پراکنش در واقع کم است(همان.۲۴۳). سعادت ذهنی به ندرت در میان گروههایی که با ویژگیهای ثابتی چون جنس مشخص می‌شوند تفاوت می‌کند(همان:۲۷۳). زیرا شخص به ویژگی های ثابت خودش خو می کند( همان:۲۴۵). روشن است که زنان در مقایسه بامردان با محرومیتهای عینی فراونی روبرو هستند. اگر محیط عینی، تعیین کننده اصلی احساس سعادت باشد، شخص انتظار خواهد داشت تفاوتهای محسوسی بین زنان و مردان بیابد؛ در صورتی که الگوی آرزو ـ تطابق عمومیت داشته باشد، آنگاه باید در انتظار مشاهده تفاوتهای اندکی باشیم(همان:۲۴۹). آیا زنان و مردان در سعادت ذهنی به طرز قابل توجهی باهم تفاوت دارند؟ شواهد مربوط به شانزده کشور غربی مشخص می‌کند که آنها تفاوت محسوسی ندارند…
به طور کلی میانگین شانزده کشور هم برای رضایت از زندگی و هم خوشبختی نشانگر این است که زنان در سعادت ذهنی اندکی از مردان بالاتر هستند لیکن تفاوتها فقط بالغ بر ۱یا۲ درصد می‌شود…( همان:۲۵۰).… زنان در رضایت از زندگی ۳ درصد و در خوشبختی ۴ درصد بالاتر از مردان قرار می‌گیرند. اینکه زنان دائماً به میزان اندکی خوشبختتر از مردان هستند ممکن است انعکاس این باشد که وضعیت ایشان در نتیجه جنبش زنان، تا حدی در سالهای اخیر بهتر شده است.
… ژاپن جامعه‌ای است که زنان در آن به طور سنتی بسیار بیش از زنان غرب محروم بوده‌اند…زمینه یابی ۱۹۷۳ مردم ژاپن نیز با ۷۳ درصد مردان« راضی» یا « نسبتاً راضی» در مقایسه با ۸۱ درصد زنان (آی وائو. ۱۹۷۶)، به تفاوتهای نسبتاً زیادی در خصوص رضایت از زندگی میان زنان و مردان دست یافت…لیکن این با الگوی آرزو ـ تطابق موافقت دارد. زنان ژاپنی برای قرنها در زندگی تابع پدرانشان در دوران کودکی، شوهرانشان در طول ازدواج و سپس از آن تابع پسرانشان بوده‌اند. سطوح آرزوهایشان بازتاب این واقعیت است. ]لذا به نظر می‌رسد[ پدیده‌ جدید بهبود یافته] است [با آنکه هنوز از برابری بسیار دور است ـ موجب سطوح نسبتاً بالای رضایت از زندگی شده باشد(همان:۲۵۱). جمهوری ایرلند از این لحاظ تا حدی شبیه ژاپن است…( همان:۲۵۳). یک فراگرد تطابق روانی هم توسط «زاجونک» (۱۹۶۸) مطرح گردیده است. وی نشان داده است که میزان علاقه مشخص به یک خواسته معین تابعی از آگاهی وی نسبت به آن می‌باشد که خود تابعی است از مدت زمانی که شخص در معرض آن هدف قرار داشته است(همان:۲۵۴).
گرایش کلی سعادت ذهنی این است که در شهرهای کوچک کمی بیشتر باشد. ازدحام، آلودگی، سروصدا میزان بالای تبهکاری مشخصه بسیاری از شهرهای بزرگ است؛ اینها بر سعادت ذهنی تأثیر منفی می‌گذارند(همان:۲۵۸). دینداری با سعادت ذهنی ارتباط دارد، کسانی که مرتباً به کلیسا می‌روند و یا ایمان مذهبی دارند خوشبختتر از آنهایی هستند که به کلیسا نمی‌روند و ایمان مذهبی هم ندارند.
… تفاوت در سعادت ذهنی با تفاوت در دینداری به طرز قابل توجهی بزرگتر از تمام تفاوت‌هایی است که تا کنون مشاهده کردیم. در میان شانزده کشور اروپایی به طور کلی آنهایی که به طور میانگین هفته‌ای یکبار به کلیسا می‌روند ۸ درصد بیش از آنهایی که هرگز به کلیسا نمی‌روند از زندگیشان راضی هستند و ۹ درصد بیش از آنان خوشبخت هستند.
… بیشتر آئین های مذهبی شخص را به محدود کردن سطوح آرزوهایش تشویق می‌کنند ـ که برای به حداکثر رساندن سعادت ذهنی رهیافت درستی است، به ویژه در جوامع ما قبل صنعتی که اقتصاد‌های ثابتی داشته و تحرک اجتماعی در آنها بسیار محدود است(همان:۲۵۹).
… به نظر می‌رسد تحصیلات به نسبت سن، جنس، یا اندازه اجتماع تأثیر بیشتری بر احساس سعادت داشته باشد، اما تاثیر آن (۶ درصد) تا حدی کمتر از گرایش مذهبی است(همان:۲۶۰). در کل آثار سن، جنس، نژاد، تحصیلات و حرفه تنها موجب ۸ درصد پراکنش (واریانس)در شاخص کاملاً معتبر رضایت کلی از زندگی است(همان:۲۴۲). نتایج نشان می‌دهد که رضایت از زندگی به طور کلی و خوشبختی یک چیز نیستند، اولی یک برآورد شناختی‌تر و دومی یک حالت بیشتر عاطفی است. (کمبل، کانورس و راجرز ۱۹۷۹ , «اندروز»و «وایتی»۱۹۷۶). لیکن هر دو پرسش احساس کلی سعادت ذهنی و نه جنبه‌های خاص زندگی شخصی را نشان می‌دهد و ظاهراً این پرسش اول است که با الگوی آرزو ـ تطابق کاملاً منطبق است. از این گذشته، پاسخهای داده شده به این دو سئوال کاملاً بهم ارتباط دارند زیرا همبستگیهای مورد مشاهده میان آنها در جوامع مورد تحلیل پیوسته بین ۵/۰ تا ۷/۰ است)…همان:۲۴۸).

جدول ۲-۱۹خلاصه مهمترین نتایج پیشینه تجربی

۹/۱۵

۴۴/۶

۲۹

۶

میانه

۶۴۲

۷/۲۵

۲۲/۷

۳۴

۱۱

بطور میانگین سالانه انتظار ۱/۲۹ رخداد توفان های تندری در سراسر منطقه آذربایجان می رود.
تصویرنمودار (۴-۱۸) فراوانی میانگین رخداد بارش‌های تندری آذربایجان دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴)
تصویر(۴-۱۹) فراوانی رخداد سالانه بارش های همرفتی منطقه آذربایجان دوره آماری(۱۹۹۰-۲۰۱۴)
با توجه به فراوانی رخدادهای توفان تندری در هریک از ایستگاه‌های مورد مطالعه, پهنه‌بندی رخداد توفان‌های تندری بر روی نقشه آذربایجان مشخص گردیده و در شکل(۴-۱۹) نشان داده شده است. با توجه به این شکل می‌توان اظهار نظر کرد که مناطق با حداکثر رخداد توفان‌های تندری بیشتر در قسمت‌های شمالی آذربایجان متمرکز شده‌اند.درواقع دو ایستگاه ماکو و جلفا به ترتیب ۱۳۳۵ و۱۱۴۲ مورد دارای بیشترین شدت رخداد توفان‌های تندری در آذربایجان بوده‌اند و در این بین ایستگاه تکاب در جنوب شرق ناحیه آذربایجان با ۲۰۰ مورد دارای کمترین شدت رخداد این پدیده است. همچنین ایستگاه تبریز که به‌عنوان تنها ایستگاه جو بالای منطقه آذربایجان که از داده‌های آن برای بررسی شاخص‌های ناپایداری بهره‌برداری شده است این نتایج به دست آمده که در طول دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴) تعداد ۹۸۱ مورد توفان تندری رخ داده است که میانگین گیری نشان می‌دهد که در ایستگاه تبریز به‌طور متوسط ۲/۳۹ مورد در هرسال انتظار رخداد توفان تندری می رود که دارای تغییرپذیری ۱۵/۱۱ مورد در سال است که ازنظر آماری ایستگاه تبریز را نماینده منطقه آذربایجان معرفی نماییم, نتایج به این واقعیت اشاره دارد که منطقه آذربایجان از شرایط ناپایداری دائمی خصوصاً در فصول گرم سال برخوردار است که صدور پیش‌بینی‌ها را با توجه به شاخص‌های ناپایداری را در کنار دیگر روش‌های پیش‌بینی دوچندان می‌کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۳ توزیع ماهانه رخداد توفان‌های تندری
فراوانی رخداد توفان‌های تندری در ماه‌های وجود بارش‌های همرفتی ملاک عمل بوده است, بارش‌های تندری از نوع همرفتی آن بیشتر در ماه‌های گرم سال رخ می‌دهند همچنان که در جدول (۴-۱۲) این موضوع به وضوح خود نمایی می‌کند, که برای ایستگاه‌های منطقه آذربایجان آورده شده است. با توجه به جدول (۴-۱۲) توزیع ماهانه توفان های تندری را داریم.
جدول ۴-۱۲توزیع ماهانه توفان‌های تندری منطقه آذربایجان دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴ )
تصویر نمودار ( ۴-۲۰) فراوانی بارش‌های تندری آذربایجان دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴ )
مذکور مشخص گردید که بیشتر رخداد این بارش‌ها در ماه‌های آوریل, می, و ژوئن (فصل بهار ) به ترتیب ۱۸۳۳,۲۵۶۰,۱۳۱۱ اتفاق افتاده است. که حداکثر آن در ماه می با ۲۵۶۰ مورد و کمترین فراوانی در ماه‌های ژانویه و دسامبر ۵۷,۴۳ مورد رخداد توفان تندری بوده است .که اگر بارش‌های تندری توده‌های هوا و جبهه ای را به دو فصل گرم و سرد تقسیم بندی نمایم به این صورت که بارش‌های تندری ناشی از توده‌های هوا را به ماه‌های گرم سال اختصاص دهیم و بارش‌های تندری جبهه ای را در ماه‌های سرد سال معطوف نمایم, ملاحظه می کنیم که تعداد روزهای بارش‌های همرفتی توده‌های هوا به مراتب بیشتر از بارش‌های تندری جبهه ای اتفاق افتاده‌اند. که این نتایج واقعیتی را به ما نشان می‌دهد که برای پیش‌بینی‌ها خصوصاً بارش‌های همرفتی از پیش‌بینی به وسیله شاخص‌های ناپایداری توجه بیشتری مدنظر قرار گیرد.
توزیع ماهانه رخداد توفان‌های تندری در ماه‌های گرم سال واقعیتی دیگری را نشان می‌دهد.
تصویر نمودار (۴-۲۱) توزیع بارش‌های تندری در ماه‌های گرم سال دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴ )
فراوانی رخداد توفان‌های همرفتی در ماه‌های گرم سال از نوع توده‌های هوا که هدف بررسی این پژوهش است توفان‌های همرفتی را شامل می‌شوند که از سلول‌های منفرد در روی زمین و در بعدازظهرها و شب هنگامی‌که سطح زمین بسیار گرم شده و حالت ناپایدار ایجاد می‌شود به وقوع می‌پیوندد.
جدول۴-۱۳ تعداد روزهای رخداد توفان‌های همرفتی(تندری) در ماه‌های گرم سال دوره آماری(۱۹۹۰-۲۰۱۴)

ایستگاه

آوریل

می

ژوئن

جولای

اوت

سپتامبر

ارومیه

۹۲

۱۹۶

۱۵۸

۶۱

۴۳

۴۶

اهر

۱۳۶

۲۸۳

۲۲۶

مبحث چهارم- بررسی رابطه علیت در معنای عام آن، از نظر اقسام، مفهوم، انواع، ویژگی‌ها و مفاهیم مشابه و نظریه‌های رایج در قلمرو رابطه علیت

اکثر جرایم مهم در حقوق جزا از زمره‌ی جرایم مقید می‌باشند، که در آن‌ها به وجود آمدن یک نتیجه‌ی خاص شرط تحقق جرم است. به علاوه، احراز رابطه علیت بین رفتار مرتکب و نتیجه حاصله شرط تحقق مسئولیت کیفری مرتکب در این جرایم می‌باشد که بدون آن وی از مسئولیت کیفری خواهد گریخت. (میرمحمدصادقی، «دیباچه کتاب رابطه علیت استاد یزدالله طاهری‌نسب»، ۱۳۸۸، ۱۳) بنابراین، مسأله علیت از دیر باز از مهم‌ترین ابهامات و دغدغه‌های نوع بشر بوده است. به بیان ساده می‌توان گفت، هرگاه میان دو رویداد رابطه‌ای برقرار باشد که یکی بر دیگری اثر گذارد و موجب تغییر یا خلق موجودی نو گردد، میان آن دو رویداد یا شیء رابطه علیت برقرار است. اطراف این رابطه نیز علّت و معلول گفته می‌شوند. علّت، رویداد مقدم و موثر در ایجاد رویداد موخر است. معلول نیز رویداد یا وضعیت حادث و نوظهوری است که پیشتر وجود نداشته و در پی علّت به وجود می‌آید. این برداشت ساده و اولیه از علّت و معلول تقریباً مورد وفاق همه‌ی کسانی است، که در باب علّیت اظهار نظر و یا تحقیق می‌کنند. (طاهری‌نسب، ۱۳۸۸، ۱۵) لذا این مبحث از شش گفتار تشکیل، که شامل اقسام، مفهوم، انواع، ویژگی‌ها، مفاهیم مشابه و نظریه‌های رایج در قلمرو رابطه علیت است که به شرح ذیل مورد اشاره قرار می‌گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

گفتار اول- اقسام رابطه علیت در معنای عام

همچنانکه پیشتر بیان شد، شرط تحقق مسئولیت کیفری، وجود، احراز و انتساب رابطه علیت به مرتکب رفتار مجرمانه می‌باشد. این بدان معناست که رابطه علیت در کنار دیگر شروط مورد نیاز مسئوولیت کیفری قرار می‌گیرد. از این مطلب دو نتیجه گرفته می‌شود: نخست این که عدم رابطه علیت برابر است با عدم مسئولیت کیفری؛ دوم اینکه وجود رابطه علیت برای تحقق مسئوولیت کیفری لازم است اما کافی نیست. (نجیب‌حُسنی، ۱۳۸۶، ۸۳) بنابراین، منظور از رابطه علیت به معنای عام، اموری است که نتیجه مترتب بر آن بوده و موجد نتیجه انگاشته می‌شود که شامل «علت به معنای خاص، سبب، شرط و رابطه علیت» می‌باشد. برای روشن شدن مطلب، ضروری است که مباحث مربوط به رابطه علیت و مفاهیم مشابه آن، به طور دقیق و صحیح مورد بررسی قرار گیرد.
۱- علت به معنای خاص
با ملاحظه وقایع زیانبار انسانی و اجتماعی می‌بینیم «هر زیان و یا صدمه و آسیب محصول شرایط متعددی است که اجتماع آنها، برای پیدایش آن زیان کافی می‌باشد و در این مجموعه، هم شرایط مقدم و هم شرایط مقارن با رفتار انسانی که مؤثر در پیدایش زیان هستند، قرار دارند.» (طاهری‌نسب، ۱۳۸۸، ۱۳۱) بنابراین، یکی از اقسام دخالت مرتکب در ارتکاب جرائم مباشرت می‌باشد که به آن علت به معنای خاص نیز گفته می‌شود.
۲- سبب
یکی از انحاء دخالت در وقوع جرم، سبب می‌باشد. چنانچه برخی گفته‌اند: «سبب چیزی است که اگر نمی‌بود تلف حاصل نمی‌شد ولی علت تلف چیزی غیر از سبب است.» (محقق حلی، بی‌تا، جلد ۲۵ و ۴۷۶) بنابراین، رفتار مادی قتل عمد نیز می‌تواند به صورت سبب انجام پذیرد. چنانچه قانون‌گذار در ماده ۸۸۰ قانون مدنی ارتکاب قتل عمد را از طریق سبب پذیرفته و آن را تنصیص نموده است. بنابراین بررسی این نحوه از دخالت در وقوع جرم می‌تواند بیانگر این معنا باشد که آیا ترک فعل می‌تواند در غالب «سبب» تحقق یابد یا خیر؟
۳- شرط
از دیگر شیوه‌های دخالت مرتکب در ارتکاب جرم شرط می‌باشد. منظور از شرط چیزی است که از عدم آن عدم مشروط حاصل می‌شود، لیکن از وجود آن وجود مشروط لازم نمی‌آید. (شهیدی، ۱۳۸۶، ۱۷) بنابراین، هدف از این امر آن است که بررسی گردد آیا مرتکب رفتار می‌تواند به صورت شرط در وقوع جرم قتل عمد دخالت کند و رفتار مرتکب مصداق رکن مادی قتل عمد باشد و یا به معنای دیگر آیا رفتار مادی جرم می‌تواند در قالب «شرط» صورت پذیرد؟
۴- رابطه علیت
اصولاً مسئوولیت، قانونی قائم به عملکرد انسان خطاکار است. هر کس نسبت به نتایج اعمال خود در فرض ایجاد زیان مسئوول است و باید آن را جبران کند. اینکه در چه شرایطی انسان مکلف به جبران خسارت ناشی از اعمال و رفتار خود می‌شود، یا به عبارت دیگر مسئوولیت چگونه بر عهده او استقرار می‌یابد، عمدتاً براساس اصول علیت تعیین می‌شود. بنابراین برای استقرار مسئوولیت، «باید، رفتار، زیان و علیت» اثبات شوند. در این حالت، برای احراز مسئوولیت لازم است که شخص عملی انجام دهد و آن عمل در تحقق یک صدمه غیرقانونی دارای نقش علیتی باشد. (طاهری‌نسب، ۱۳۸۸، ۱۸۹ و ۱۸۷) بنابراین احراز و انتساب رابطه علیت بین رفتار مجرمانه با نتیجه مجرمانه و مرتکب رفتار در جنایات به ویژه قتل عمد لازم و ضروری است. که تفصیل این موضوع را به مطالب آتی موکول می‌کنیم.

گفتار دوم- مفهوم رابطه علیت در معنای عام

یکی از مهمترین مسائل در حل مشکلات علّیت در حقوق کیفری، شناسایی و شفاف‌سازی اصطلاحات و مفاهیمی است که قانون‌گذاران، دادگاه‌های جزایی و حقوق‌دانان در قوانین و قضایای علّیتی به کار می‌برند. ملاحظه قوانین جزایی ایران نشان می‌دهد که تاکنون مقنن تعریفی از علّیت، رابطه علیت، علّت و معلول و سایر مفاهیم مشابه آن ارائه نکرده است. بنابراین فایده علیت در حقوق کیفری این است که با تحقیق علّیتی است که در می‌یابیم که هر واقعه‌ای، نتیجه‌ی شرایط متعددی است که توالی و یا اجتماع آنها برای وقوع آن واقعه، ضروری و کافی است. جرم نیز به عنوان یک واقعیت اجتماعی منفور، یک پدیده است و هر پدیده معلول و علل مسبوق به خود می‌باشد. (طاهری‌نسب، ۱۳۸۸، ۱۱۴و۱۰۹) بنابراین لازم است برای تبیین علت در معنای خاص مباحث زیر مورد اشاره گیرد.
۱- مفهوم علت
علت در مفهوم خاص، در معنای متفاوتی به شرح ذیل مورد بررسی قرار گرفته است.
الف) مفهوم فلسفی علت
بحث از علت در فلسفه، بحث از خود فلسفه است، زیرا این موضوع در همه سیستم‌های فلسفی مورد بحث و تحقیق می‌باشد. از لحاظ قدمت و سابقه، اولین مسئله‌ای است که فکر بشر را به خود متوجه ساخته است. در اهمیت آن همین کافی است که در دوره‌های بسیار قدیم که فلسفه مراحل ابتدائی خود را طی می‌کرد آن را به نام «علم العلم» می‌خواندند. (اعتمادی «خیاوی»، ۱۳۸۴، ۳۵) بنابراین مفهوم علت اولین بار در علم فلسفه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
ب) مفهوم حقوقی علت
مفهوم حقوقی علت عبارت است از؛ «هدف مستقیمی که برای وصول به آن، شخص خود را متعهد کند، مثلا؛ً اجراء تعهد می‌کند علت عقد محسوب است. این هدف نوعی است، یعنی نوع مردم در این‌گونه عقود این هدف را دارند، [در مقابل] هدفهای شخصی را عرفی یا داعی می‌نامند.» (جعفری لنگرودی، ۱۳۸۷، ۴۶۶) بنابراین منظور از علت و معلول در حقوق این است که علاوه بر این که سر و کار با امور جزئی دارد، ضمناً ویژگی این را دارد که در تبیین علت حقوقی باید مسائلی از قبیل؛ لزوم وجود قوانین، توجه به اوضاع و احوال، عدالت، انصاف و اعمال سیاست حقوقی بایسته را مدنظر داشت و با توسل به عقل سلیم آن را توجیه نموده، مثلاً؛ اگر شخصی، کسی را زیر آب به حدی نگه دارد تا خفه شود؛ از نظر حقوقی مضحک خواهد بود، اگر بگوییم علت مرگ آن شخص قطع تنفس بوده است، اگرچه از نظر علمی، آنچه باعث خفگی شده، قطع تنفس بوده است. (صلحی، ۱۳۸۹، ۵۶) بنابراین مفهوم علت حقوقی یعنی اینکه هیچ پدیده‌ای بدون علت رخ نمی‌دهد و هر معلولی علتی دارد، می‌باشد.
۲- مفهوم سبب
برای فهم سبب در فقه اسلامی و تمایز آن از علت، ابتدا مراجعه به تعریف مباشر ضروری است. بنابراین مباشر کسی است که فعل وی بدون هیچ واسطه‌ای؛ یا به عبارتی، بدون هیچ تسلسل علّیتی به نتیجه می‌ انجامد. اما سبب فعلی است که بین آن و نتیجه، واسطه‌ای فاصله افکند و همین واسطه ضرورت علی و معلولی را خنثی می‌کند و پیدایش جرم یا نتیجه زیانبار را، محتمل و نه قطعی سازد و ممکن است این واسطه، علت و یا سبب دیگری باشد. (طاهری‌نسب، ۱۳۸۸، ۱۶۳) بنابراین مفهوم سبب از دوحیث، لغوی و حقوقی قابل بررسی می‌باشد.
الف) مفهوم لغوی سبب
مفهوم سبب از نظر لغوی عبارت است از: «هرگاه دو یا چند نفر موجب ورود خسارتی به دیگری شوند آنکه بین عمل او و خسارت حاصله واسطه‌ای نیست او را مباشر گویند و دیگری یا دیگران که بین او و خسارت حاصله، مباشر، واسطه شده است سبب نامیده می‌شود.» (جعفری لنگرودی، ۱۳۸۷، ۳۵۲) بنابراین، سبب در لغت؛ یعنی، ریسمان، بند، وسیله دست بازی به چیزی. (آذرنوش، ۱۳۸۳، ۲۷۴) بنابراین مفهوم لغوی سبب یعنی؛ هر آنچه به واسطه‌اش بتوان به چیزی غیر از آن رسید، گویند.
ب) مفهوم حقوقی سبب
سبب «هر فعلی است که تلف نزد آن به علت غیر آن حاصل می‌شود، به طوری که اگر نبود تلف حاصل نمی‌شود، مانند؛ کندن چاه و کار گذاشتن کارد، به وجود آمدن زمینه و محل لغزش و مانند اینها.» (خمینی، ۱۳۸۲، ۳۶۹) به بیان دیگر سبب فعلی است که بین آن و نتیجه، واسطه‌ای فاصله افکند. (اللهیبی، بی‌تا، ۳۰) بنابراین سبب؛ «آن چیزی است که در ایجاد تلف مؤثر است؛ اما وقوع آن را ضروری نمی‌کند.» (الخطیب، بی‌تا، جلد چهارم، ۶۰) محقق حلی نیز معتقد است: «سبب آن چیزی است که اگر نمی‌بود، تلف حاصل نمی‌شد، ولی علت تلف چیزی غیر از سبب است، مانند؛ حفر چاه، نصب چاقو و انداختن سنگ و چیزهایی که در راه‌ها موجب لغزش می‌شوند … .» (محقق حلی، بی‌تا، جلد ۲۵، ۴۷۶) چنانچه قانون‌گذار به تبعّیت از دیدگاه غالب فقها، طی ماده ۵۰۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در تعریف تسبیب در جنایت مقرر می‌دارد: «تسبیب در جنایت آن است که کسی سبب تلف شدن یا مصدومیت دیگری را فراهم کند و خود مستقیماً مرتکب جنایت نشود به طوری که در صورت فقدان رفتار او جنایت حاصل نمی‌شد مانند آنکه چاهی بکند و کسی در آن بیفتد وآسیب ببیند.» همچنانکه گفته شد ارتکاب جنایت به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم محقق می‌شود.
۳- مفهوم شرط
اگرچه برخی از فقها «سبب را چیزی می‌دانند که اگر نبود، علت، موجب اثر نمی‌شد.» (محقق حلی، ۱۴۰۹، ۳۰) بنابراین بسیاری از امور وجود دارد که اگر وجود نمی‌داشتند، حادثه نیز به وجود نمی‌آمد؛ و در عین حال عرف چنین عواملی را سبب حادثه نمی‌داند، این امور که در واقع زمینه‌ساز وقوع حادثه هستند همان علل بعیده می‌باشند که فقهاء اصطلاحاً آن را «شرط» نامیده‌اند، مثلاً؛ هرگاه (الف) از (ب) بخواهد که برای شنا کردن بیرون بروند و هنگام شنا کردن (ب) دچار حادثه شود و فوت نماید، مسلماً اگر (الف) نمی‌بود و با وی برای شنا کردن نمی‌رفت، حادثه رخ نمی‌داد. به عبارتی حادثه سالبه به انتفاء موضوع بود، هرچند عرف (الف) را سبب مرگ (ب) نمی‌داند و برای او مسئوولیتی قائل نیست. (قیاسی،۱۳۹۰، ۱۴و۱۳) بنابراین شرط از نظر لغوی، فلسفی و حقوقی دارای مفاهیم متفاوت است که به شرح ذیل مورد اشاره قرار خواهیم داد.
الف) مفهوم شرط از نظر لغوی
از نگاه فقهای اسلامی، یکی دیگر از اجزای ضروری برای تشکیل و تکامل مجموعه‌ی شرایط لازم برای تحقق صدمه شرط می‌باشد. (طاهری‌نسب، ۱۳۸۸، ۱۸۵) شرط در لغت به معنای «قرار، عهد و پیمان، لازمه امری و چیزی که از عدم آن عدم مشروط لازم آید و از وجودش مشروط لازم نیاید» آمده است. (معین، ۱۳۸۶، ۹۰۱) یا به معنای «قرار، پیمان، الزام و تعلیق چیزی به چیز دیگر» بیان شده است. (عمید، ۱۳۸۹، ۱۱۲۸) به عبارت دیگر، شرط به معنای الزام چیزی، و التزام به چیز دیگر آمده است.
ب) مفهوم شرط از نظر فلسفی
شرط از نظر منطقی و فلسفی، امر لازم برای تحقق امر دیگری است که مشروط نامیده می‌شود.
پ) مفهوم شرط از نظر حقوقی
شرط در معنای حقوقی که از معنای لغوی آن دور نیفتاده؛ عبارت است از تعهد مستقیم یا غیرمستقیم مرتبط به عقد مشروط و در معنی مصدری عبارت است از مرتبط کردن تعهد مستقیم یا غیرمستقیم به عقد مشروط، به اراده طرفهای آن در این اصطلاح، تعلیق خارج از معنای تخصصی شرط است. (شهیدی، ۱۳۸۶، ۱۸) به عبارت دیگر، شرط امری است محتمل‌الوقوع در آینده که طرفین عقد یا ایقاع کننده، حدوث اثر حقوقی عقد یا ایقاع را «کلاً یا بعضاً» متوقف بر حدوث آن امر محتمل‌الوقوع نماید. (جعفری لنگرودی، ۱۳۸۷، ۳۸۰) در واقع واژه شرط در مواد ۲۳۲ به بعد قانون مدنی نیز به همین معنا به کار رفته است.
۴- مفهوم علیت
برخی معتقدند: «در سبز فایل، علت تا حدودی به دو معنای مختلف گرفته شده است؛ یکی اهمیت بیشتری به توالی زمانی معلول نسبت به علت داده شده و دیگری نسبت به ضرورت عقلی میان معلول و علت بیشتر ملحوظ بوده است.» (ژان وال، ۱۳۷۰، ۳۱۹) بنابراین، حقوق‌دانان الزاماً، ملتزم به تمام یافته‌ها و داده‌های فلاسفه در مورد رابطه علیت نمی‌باشند لیکن برای خطا زدایی و درک دقیق‌تر رابطه علیت بی‌نیاز از معیارهای فلسفی نیستند. (صلحی، ۱۳۸۹، ۸۴) بنابراین، اختصاراً مفهوم رابطه علیت را در مفهوم فلسفه و علم حقوق مورد بررسی قرار خواهیم داد.
الف) مفهوم رابطه علیت در فلسفه
اهمیت علیت در فلسفه در پاسخگوئی به دو سوال اساسی آشکار می‌گردد که عبارتند از: یکی، نقش رابطه علیت در اثبات وجود خداوند و دیگری، اهمیت آن در ارتباط وجودی میان اشیاء و وقایع. (صلحی، ۱۳۸۹، ۸۴) خصلت علیت و اصول حاکم بر آن در نیل به هدف نخست، بیش از آنکه جنبه مادی‌گرایانه داشته باشد، متافیزیکی و فیزیکی و ایدئولوژی محور است لیکن در موضوع دوم، رابطه علیت به عنوان یک واقعیت و امر ملموس مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. (طاهری‌نسب، ۱۳۸۹، ۴۶)
ب) مفهوم رابطه علیت در حقوق
جنایت بر نفس و عضو از جمله جرایم مقید به نتیجه بوده علاوه بر فعل ارتکابی، حدوث نتیجه غیرقانونی نیز شرط تحقق آن محسوب می‌گردد. از این رو وقوع و احراز مرگ از عناصر اساسی جنایت قتل است. بدیهی است در صورتی جانی نسبت به مرگ مجنی‌علیه و دیگر صدمات مسئوول خواهد بود که وقوع جنایت نتیجه حاصل از فعل وی باشد، به نحوی که بتوان مرگ را ناشی از اقدامات جانی شمرد و جنایت ارتکابی را مستند به فعل وی دانست. (صادقی، ۱۳۸۶، ۸۳) به عبارت دیگر، در بحث رابطه علیت، این نکته بایستی بررسی شود که آیا جنایت بر نفس و عضو مستند به رفتار مرتکب است یا خیر؟ بدیهی است این رابطه بایستی یک رابطه ناگسستنی باشد، به این صورت که عامل دیگری این رابطه را قطع نکند. به عنوان مثال؛ شخصی که مجنی‌علیه را از فراز ساختمان بلندی به طرف پایین پرتاب کرده و منجر به مرگ او شده، بدون تردید قاتل است. چون مرگ مستند به عمل پرتاب کردن اوست. اما اگر در این مثال، عاملی غیر از رفتار مرتکب رابطه‌ی بین عمل (پرتاب کردن) و مرگ مجنی‌علیه را قطع نماید و جنایت ارتکابی را به خود مستند سازد، دیگر مرتکب اولی مسئوولیت کیفری نخواهد داشت. بر همین اساس است که ماده ۳۷۰ قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد: «هرگاه کسی آسیبی به شخصی وارد کند و بعد از آن دیگری او را به قتل برساند قاتل همان نفر دوم است اگرچه آسیب سابق به تنهایی موجب مرگ می‌گردید و اولی فقط به قصاص عضو محکوم می‌شود» بنابراین هرچند بدون فعل شخص دوم هم قتل واقع می‌شد و عمل شخص اول آنچنان بود که به تنهایی هم موجب مرگ می‌گردید، اما آن کسی که عملاً به مرگ مقتول فعلیت بخشیده و سلب حیات را مستند به عمل خود ساخته، شخص دوم است. به عبارت دیگر، هرچند امکان استناد سلب حیات به فعل پرتاب کننده وجود داشته است، اما کسی که به سلب حیات فعلیت بخشیده است، دومی است و آن چه برای قاتل محسوب شدن مرتکب حائز اهمیت است، این است که شخص عملاً به سلب حیات دیگری فعلیت ببخشد. (پوربافرانی، ۱۳۸۸، ۶۰و۵۹) بنابراین آن چیزی که در مسئوولیت کیفری دارای اهمیت است، انتساب نتیجه مجرمانه به رفتار مجرمانه و مرتکب آن است.

گفتار سوم- انواع رابطه‌ی علیت در معنای عام

رابطه علیت در معنای عام به انواع مختلف به شرح ذیل تقسیم می‌گردد.
۱- انواع علت در معنای خاص
علت در معنی خاص به دو دسته زیر تقسیم می‌شود.
الف) علت تامه
علت تامه عبارت است از؛ چیزی «یا مجموعه چیزی‌های که وجود دهنده یا هستی بخش معلول است به طوری که با فرض آن معلول وجود پیدا می‌کند و با فرض عدم آن، معلول وجود نمی‌یابد. (صلحی، ۱۳۸۹، ۵۴) به عبارت دیگر؛ علت تامه، شرط لازم و کافی برای تحقق معلول است.
ب) علت ناقصه

SIT دارای وجوه مشترکی با درمان گری تعقلی – هیجانی الیس (RETالیس ۱۹۷۷) و در مانگری ^[۱۱۳]شناختی یک (CT بک ۱۹۷۶) است. در تمامی این روشها فرض بر این است که احساسها و رفتارهای سازش نایافته، غالبا"پیامد نارسا کنش وری فکرند و بنابراین کوشش می شود تا با آموزش، بحث و تعیین تکالیف افکار سازش یافته تری را جانشین آنها کنند. با وجود این بین این روی آوردها از لحاظ نظری و روش شناسی تفاوتهایی وجود دارد و براین فرض مبتنی است که باورهای غیرعقلانی به ایجاد خواسته های غیرواقع نگر منجر می شوند و این خواسته ها نیز به نوبۀ خود حالتهای هیجانی منفی را به وجود می آورند. بازسازی شناختی در وهلۀ نخست از طریق پرخاشگری، مواجه و مباحثه به این باورهای غیر واقع نگر دست می یابد، پس با متمایز کردن این خواسته ها از نیازها به بررسی آنها می پردازد و بالاخره کوشش می کند تا مراجع بتواند از راه مواجهه و تمرینهای خانگی به بیش تعمیم دهیهای خود مقامی تازه ای بدهد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

روش تعقلی – هیجانی در مورد مجرمانی به کار رفته است که دارای مشکلات مهار برانگیختگی بوده اند. مشکلاتی که پیامد باورهای غیر عقلانی ای هستند که خواسته ها را معادل نیازها تلقی می کنند و هر مانعی را تحمل ناپذیر می دانند. بدین ترتیب هدف درمانگری جایگزین کردن شناخت های تمایزیافته تر و عقلانی تراست. برای مثال اغلب آنهای که به سرقت از فروشگاه ها دست می زنند، عقیده دارند که (همۀ مردم این کار را می کنند) و یا (تجار و کسبه مستحق این رفتارند). در روش تعقلی – هیجانی با این باورها مبارزه می شود تا عقاید واقع نگر را جانشین آنها کند.
۲-۴-۲-۴-۲- آموزش حل مساله بین شخصی
آموزش حل مساله در اغلب مجموعه های آموزشی خود نظم دهنده که بر مسائل کلی متمرکزند ادغام شده است (کندال ۱۹۸۴) اما شواهد محکمی دال بر تصمیم دهی این روش به مسائل بین شخصی در دست نیستند .
۲-۴-۲-۴-۳- آموزش شناختی حل مساله بین شخص: ^[۱۱۴]
از فنون آموزشی افزایش مهارتها، سرمشق دهی، بحث وپسخوراند به منظور یاد دهی مولفه های شناختی حل مسائل اجتماعی و یا هدف گسترش مهارتهای تعمیم پذیر استفاده می کند اگر چه گزارشهای گوناگونی از پیامدهای این روش در دست است (تیسدل ولورنس ۱۹۸۶) اما کامل ترین آنها را اسپیواک و همکاران (۱۹۸۷) تدوین کرده اند. این روشها در وهلۀ نخست مستلزم آموزش مهارتهای پیش نیاز مانند تقلید، بحث گروهی (تفکر با صدای بلند) است. حل مساله به معنای خاص مستلزم تمرکز بر بازشناسی مسئله تفکر متناوب بررسی از دیدگاه های متفاوت تفکر علّی و در نظر گرفتن پیامدهاست.

۲-۴-۲-۵-گفتار پنجم: درمان گری رفتار مجرمانه وخیم
رفتارتهاجمی برای مهار موقعیتی بروز می کند که پرخاشگر آن را تهدید کننده می پندارد و براساس حلیل فرایندهای شناختی و مهارت های بین شخصی می توان به درک آن نایل شد. برای مثال، پژوهش هایی که در مورد بزهکاران خشن انجام شده اند، نشان داده اند که آنها بی درنگ از مقاصد دیگران نتیجه گیری می کنند و پیامدهای بعدی عمل خود را در نظر نمی گیرند.^[۱۱۵] چنین افرادی غالبا” فاقد مهارت های لازم برای حل تعارف های ناچیز هستند و آثار زیان بخش رفتار خویش را کوچک می شمرند.تهاجم ها معمولا” هنگامی رخ می دهند که درست یا نادرست – افراد تصور می کنند که سلامت جسمانی یا روانیشان از سوی فردی دیگر، مورد تهدید واقع شده است. پرخاشگری واکنش احتمالی آنهایی است که برای دستیابی به مقاصد خود معمولا” به زور متوسل می شوند، فاقد مهارت های لازم برای حل تعارض ها به گونه ای غیرپرخاشگرانه هستند یا نمی توانند پیامد های دراز مدت رفتار خود را به عنوان نتیجۀ عوامل موقعیتی مانند تنیدگی خانوادگی یا مسمومیت الکلی در نظر بگیرند. بدین ترتیب برای درک پرخاشگری های تهاجم آمیز باید به پرسش هایی دربارۀ موقعیت کنونی جرم، چگونگی ادراک مجرم از موقعیت، رابطۀ مجرم با قربانی و الگوهای رفتاری بین شخصی وی پاسخ گفت: پاسخ هایی که براساس نخستین مصاحبه شکل می گیرند و سپس به وسیلۀ شیوه های ارزشیابی کلی و خاص به بررسی و آزمون آنها پرداخته می شود با آنکه رویداد های تهاجم آمیز در پروندۀ بسیاری از مجرمان (مزمن) و (وخیم) دیده می شود اما مجرمانی که فقط به خشونت متوسل می شوند بسیار نادرند و تعداد اندکی از متخصصان بالینی نیز قلمرو فعالیت خود را به این نوع مجرمان اختصاص داده اند. همچنین بدین دلیل که معمولا” هنجارهای فرهنگی از پرخاشگری مردان حمایت می کنند، بسیاری از مولفان پرخاشگری را به استثنای موارد وجود اختلال روانی یا مواقعی که در زندگی گروهی ایجاد اختلال می کند)نیازمند درمان گری خاصی نمی دانند. اگر چه در سال های اخیر، مساله پرخاشگری نوجوانان و خشونت در خانواده ها به گسترش برنامه های خاصی منجر شده است که در چهارچوب آنها مداخله گری های روان شناختی نقش بنیادی داشته اند، اما هنوزنتوانسته اند اثر بخشی آنها را به اثبات برسانند.افراد پرخاشگر به ندرت خواهان درمان گری هستند و با توسل به مکانیزم های انکار و سرزنش قربانی مسئولیت خود را نمی پذیرند. با وجود این نخستین وظیفۀ متخصص بالینی، توجه به عمل خشونت آمیز گذشته نیست بلکه باید به ارزشیابی توانایی بالقوۀ مجرم در ارتکاب اعمال مشابه در آینده بپردازد. اما خواه پرخاشگری را یک پاسخ به موقعیت بدانیم یا آن را یک رگۀ شخصیت تلقی کنیم باید بپذیریم که پرخاشگری زمینه ای است که به دیگر ویژگی های شخصیتی وابسته است، در چهار چوب سبک زندگی فردی معنای خود را می یابد و توجه به آن به عنوان یک مشکل خاص به ندرت برای ایجاد تغییرات دراز مدت کفایت می کنداز سوی دیگر نامتجانس بودن مجرمان خشن نیز مستلزم پی گیری هدف های متفاوتی است. برای مثال،مشکلات کسانی که ازپرخاشگری ابزاری سود می جویند با آنهایی که دارای پرخاشگری خصمانه اند متفاوت است. در مورد گروه نخست دستکاری عوامل محیطی یا به اصطلاح یادگیری اجتماعی تغییر باورها یا انتظار پیامدهای ناشی از رفتار پرخاشگرانه، می تواند راهبرد اصلی باشد، در حالی که در مورد پرخاشگری خصمانه، تقویت مهار هیجانی و خود نظم جویی، هدف های مناسبتری هستند. همچنین هدف های درمان گری دربارۀ فرد فزون مهارگری که فقط یک عمل پرخاشگرانه وخیم را انجام داده است با کسی که توانایی مهار خویشتن را ندارد و تحت تاثیر مصرف هر ماده ای به نزاع می پردازد متفاوت است. اگر چه این تمایزهای مفهومی هنوزهم در ادبیات درمان گری کاملا” تصریح نشده اند اما نیاز به فردی سازی ارزشیابی را برجسته ساخته اند .

در انتهای فصل دوم و با بررسی عدالت ترمیمی در اسناد بین الملل و قوانین سایر کشورها و انواع روش های آن رسیدن به این نکته می رسیم که معاهدات حقوق بشری ،مبانی اندیشه های ترمیمی مجازات ها را مورد توجه قرار داده اند و رویکردهای طرفداران اندیشه های ترمیمی ،برقوانین داخلی کشورها،تاثیر داشته اند و این تأثیر در تغیرات قوانین کشورها بیشترین تأثیر را داشته است.

فصل سوم:
روش ها و نتایج تحقیق و تجزیه و تحلیل آن در بررسی موردی زندانیان شهر شیراز

۳-۱-بخش اول:روش تحقیق
انسان همواره برای رسیدن به مقصود و حل مشکلات راه حلهای مختلفی را تجربه می نماید و مناسب ترین راه و روش را بر میگزیند. روش تحقیق عبارتست از بکارگیری راه و روشی خاص که اطلاعات مناسب بیشتری را درباره موضوع مورد مطالعه فراهم نموده و عوامل مرتبط با آن را مشخص می نمایدبنابراین در خصوص هر تحقیقی لازم است پس از بررسی پیشینه موضوع تحقیق ، روش تحقیق با توجه به اهداف ،ماهیت موضوع و امکانات اجرایی مشخص گردد . لذا در ادامه مباحث این فصل تلاش می شود خلاصه ای در خصوص روش های تحقیق ،ابزار گردآوری اطلاعات ، جامعه و نمونه آماری ،روش نمونه گیری و در پایان روش های تجزیه و تحلیل داده ها ارائه شود.در این بخش با در نظر گرفتن جامعه آماری پژوهش و روش آماری و معرفی آن به روش تحقیق می پردازیم .در این قسمت پژوهش بر آن هستیم که با تجزیه و تحلیل اطلاعات و متناسب با سؤال تحقیق عوامل اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و خانواده و مهاجرت را در اثربخشی مراقبت های ویژه بر روی مجرمان و بازنگشتن مجرمان به جرائم را مورد بررسی قرار دهیم.در این رابطه در ابیتدا با معرفی روش تحقیق سعی می کنیم به ابزار تحقیق و روش به کارگرفته شده در تحقیق بپردازیم و در بخش دوم به داده آماری حاصل از پاسخ های داده شده اشاره کنیم.
۳-۱-۱-مبحث اول:روش تحقیق
با توجه به اینکه تحقیق، تلاشی سیستماتیک و روشمند به منظوردست یافتن به پاسخ یک پرسش یا راه حلی برای یک مساله است ، لذا روش های بکار گرفته شده در تحقیق را می توان براساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی نمود که عبارتند از ؛ طبقه بندی بر مبنای هدف یا بر حسب روش ( نحوه گردآوری داده ها)

۳-۱-۱-۱-گفتار اول:طبقه بندی تحقیق بر مبنای هدف
تحقیقات علمی بر مبنای هدف در سه گروه تحقیقات بنیادی، تحقیقات توسعه ای (تحقیق و توسعه) و تحقیقات کاربردی تقسیم بندی می گردند. لذا با توجه به تعاریف ارائه شده، در ذیل باید بیان نمود که تحقیق انجام شده با موضوع تحلیل جرم شناختی بزهکاری در زندان های استان فارس توسط زندانیان (با نگاهی ویژه به جرایم جنسی و ورود، توزیع و فروش مواد مخدر) از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. تحقیقات کاربردی عبارت از : استفاده علمی خاص برای نتایج حاصل از آنها در نظر گرفته می شود و برای هرکار علمی یا تئوری،کاربرد معلومی ارائه می نمایند.
۳-۱-۱-۲-گفتار دوم:طبقه بندی تحقیق بر مبنای ابزار و روش گرد آوری داده ها
با توجه به تقسیم بندی های انجام شده در خصوص روش های گرد آوری اطلاعات باید بیان نمود که روش های جمع آوری اطلاعات عبارتند از: روش توصیفی، روش تاریخی، روش علی یا پس از وقوع (پس رویدادی) ، روش تجربی ، روش پیمایشی(توصیفی-علی مقایسه ای) (سرمد و همکاران۱۳۸۶-۸۱). لذا نظر به اینکه در این تحقیق جهت شناخت بیشتر شرایط موجود یا کمک نمودن به فرایند تصمیم گیری از ابزار پرسشنامه در راستای جمع آوری داده ها بهره برداری بعمل آمده است باید متذکر گردید که تحقیق انجام شده از نوع توصیفی-علی مقایسه ای می باشد.

۳-۱-۱-۳-گفتار سوم:طبقه بندی تحقیق بر مبنای مراحل تحقیق
به منظور دستیابی به نتایج مورد نظر و انجام شایسته روش تحقیق از روش های زیر بهره گرفته شد:
گفتار چهارم:استفاده از اسناد و مدارک (شامل: منابع کتابخانه ای و اینترنتی) :
در راستای جمع آوری اطلاعات و تدوین مبانی، تعاریف و مفاهیم نظری از منابع کتابخانه ای استفاده شده است.
۳-۱-۱-۴-گفتار چهارم:ابزار پرسشنامه
به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نظر و سنجش متغیرهای تحقیق، از پرسشنامه استفاده شده است. شاخص های مورد سنجش در تحقیق، پیش از آن که در قالب پرسشنامه به نظرسنجی گذاشته شود، در معرض قضاوت چندتن از خبرگان و کارشناسان در دانشگاهها و سازمان زندان ها با موضوع تحقیق قرار گرفت که نهایتاً از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده به عمل آمده است.
۳-۱-۲-مبحث دوم:جامعه، حجم نمونه و روش نمونه گیری
۳-۱-۲-۱-گفتار اول:جامعه آماری
جامعه آماری تحقیق عبارتست از مجموعه ای از افراد و یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولا در هر پژوهش ، جامعه آماری مورد بررسی یک جامعه آماری است که درباره صفت یا صفت های متغیر واحدهای آن مطالعه می شود. تعریف جامعه آماری باید جامع و مانع بوده و باید به گونه ای بیان شود که از نقطه نظر زمانی و مکانی همه واحدهای مورد مطالعه را در برگرفته و در ضمن از شمول واحدهایی که نباید به آنها پرداخته شود جلوگیری نماید.جامعه آماری درتحقیق حاضر عبارتست از کلیه زندانیان زندان عادل آباد شیراز.
۳-۱-۲-۲-گفتار دوم:ابزار جمع آوری داده ها
تهیه ابزارهای سنجش یکی از مراحل مهم تحقیق است که پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج و روشی مستقیم برای کسب داده ها به شمار می آید. پرسشنامه مجموعه ای از سوال ها (گویه ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهد. سوال های پرسشنامه را نوعی محرک - پاسخ می‌توان محسوب کرد. از طریق سوال های پرسشنامه می‌توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی برده و به آنچه در حال حاضر انجام می‌دهد آگاهی یافتدر تحقیق حاضر اطلاعات مندرج در پرسشنامه تحقیق ، با توجه به بررسی های انجام شده در ارتباط با تحقیقات سایر محققین و خبرگان بوده و در واقع از نوع پرسشنامه های خود محقق می باشد. از این رو تلاش شده در طراحی پرسشنامه موارد ذیل مورد توجه و لحاظ قرار گیرد:

• • ارتباط مناسب سؤالات با موضوع تحقیق

• • رعایت استاندارد تعداد سؤالات بطوریکه تعداد سؤالات فرد را خسته و از کیفیت پاسخگویی در سؤالات آخر نکاهد

• • رعایت سادگی پاسخگویی به سؤالات

• • سهولت استخراج اطلاعات و انجام تحلیل های آماری که در پرسشنامه این تحقیق جهت سهولت استخراج نتایج و انجام تحلیلهای آماری ، از پرسش سؤالات باز پرهیز شده است.

• • موضوع، سادگی و قابلیت فهم سؤالات که در پرسشنامه سعی گردیده است سؤالات طبق تبادل نظر با افراد متخصص طراحی گردد تا امکان وجود ابهام و عدم فهم سؤالات به حداقل ممکن کاهش یابد.پرسشنامه طراحی شده برای جمع آوری نظرات پیرامون موضوع تحقیق شامل دو قسمت بشرح ذیل است :

الف- طراحی قسمت جمعیتی : این بخش از پرسشنامه جهت دریافت اطلاعات پیرامون ویژگی های جنسیت، سابقه کار و تحصیلات طراحی شده است.
ب - طراحی قسمت سئوالات : این قسمت در راستای شناسایی اهمیت هر یک از عوامل موثر در موضوع تحقیق طراحی گردیده است .
گفتار سوم:اعتبار و پایایی ابزار اندازه گیری :
با توجه به ابزارهای استفاده شده در تحقیق ، به منظور اعتبارسنجی ابزار اندازه گیری ، پایایی و روایی ابزار به شرح ذیل مورد بررسی قرار گرفته است :
پایایی ضرب و جرح