به موجب ماده ۲۰ قانون تجارت وماده ۴ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت ، شرکت‌های تجارتی منحصر به هفت نوع هستند :

۱- شرکت‌های سهامی(عام وخاص)۲- شرکت‌های با مسؤلیت محدود ۳- شرکت‌های تضامنی ۴- شرکت‌های نسبی ۵-شرکت‌های مختلط سهامی ۶- شرکت‌های مختلط غیر سهامی ۷-شرکت‌های تعاونی

۱-۱-۱-۳-۱ شرکت سهامی) عام و خاص)

شرکت سهامی به عنوان کامل‌ترین نوع شرکت سرمایه ای، شرکت تجارتی است که درآن حقوق شرکای که سهامدار نامیده می‌شوند به وسیله اوراق قابل معامله ( سهام ) مشخص می شود وصاحبان سهام فقط تا میزان آورده خود مسئول تعهدات شرکت می‌باشند . بموجب قانون اصلاح قانون.تجارت ۱۳۴۷ “شرکت سهامی شرکتی است که حداقل از سه نفر تشکیل و در آن سرمایه به سهام مساوی تقسیم می شود و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها‌ است .

شرکت سهامی بر دو نوع است : شرکت سهامی عام که درآن قسمتی از سرمایه به وسیله موسسین شرکت ‌و قسمتی دیگر ازطریق فروش سهام به مردم تامین می‌گردد در شرکت سهامی خاص ، که تمام سرمایه آن منحصراً” به وسیله موسسین تامین می ‌گردد در شرکت‌های نوع اول عبارت « شرکت سهامی عام » و در شرکت‌های نوع دوم ، عبارت « شرکت سهامی خاص » حتما” باید قبل یا بعد از نام شرکت بدون فاصله با آن، در کلیه اوراق، اطلاعیه ها وآگهی های شرکت ، به طور روشن و خوانا نوشته شود . ( ماده ۴ لایحه اصلاح قانون تجارت و تبصره آن )

در شرکت سهامی به صاحبان سرمایه، «صاحبان سهم» یا «سهام دار» گفته می شود؛ کسانی که سهام آنان،ویژه در شرکـــت های بزرگ و شرکتهایی که در سازمان بورس و اوراق بهادار حضور دارند، پیوسته دست به دست می شود؛ امری که شرکت سهامی را از شرکت با مسئولیت محدود مجزا می‌کنند. ( اسکینی، ۱۳۷۵: ۳-۴ )

به نظر می‌رسد که در قانون تجارت شرکت سهامی ،ماهیتا پیش از هر چیز یک قراداد است ،چرا که ایجاد شرکت سهامی نیاز به کسب مجوز از دولت نداشته واز طرفی رژیم حقوقی حاکم بر بطلان شرکت همان قواعد عام قراردادهاست ، ووجود قواعد خاص برای بطلان شرکت سهامی که در لایحه قانونی مصوب ۱۳۴۷ مقرر گردیده ‌به این معنا نیست که در صورت رعایت نکردن مقررات عام در تشکیل شرکت سهامی شرکت باطل نخواهد بود چرا که شرکت علاوه بر تبعیت از قوانین خاص تابع قوانین عام انعقاد قراردادها می باشدولی کاملا تابع قراردادشرکاء نمی باشد،اما قانون گذار برای تشکیل شرکت سهامی وطرز کار آن مقررات مقرراتی وضع نموده که آزادی عمل صاحبان سهام واداره کنندگان شرکت را محدود وبرای عدم رعایت برخی مقررات ضمانت اجرای جزایی پیش‌بینی نموده است .

‌بنابرین‏ اشخاصی که با میل ‌و رغبت خود قراداد شرکتی را منعقد وبا پس از تشکیل شرکت وارد آن می‌شوند در حیات شرکت نقش چندانی ندارند وشرکت در ادامه حیات خود تابع مقرراتی است که قانون گذار وضع کرده وادامه حیات شرکت مستلزم رعایت آن مقررات می‌باشد.

۱-۱-۱-۳-۲ شرکت بامسئولیت محدود

طبق ماده ۹۴ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ :”شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده وهریک از شرکا بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض وتعهدات شرکت است “.

همان گونه که از عنوان شرکت نیز بر می‌آید مسئولیت شرکا دربرابر طلبکاران شرکت ، به هرآنچه که به عنوان سرمایه به شرکت آورده اند ، محدود می‌گردد . به عبارت روشن تر ، طلبکاران شرکت برای وصول مطالبات خویش از شرکت ، تنها به سرمایه شرکت متکی هستند وشرکا دربرابر آنان مسئولیتی ندارند. کاملا” روشن است که این نوع شرکت ، موجب تشویق سرمایه گذاری است ‌و متقابلا” معامله گران با چنین شرکتی ، ناگزیرند بررسی لازم را جهت اطمینان از توانایی شرکت در تادیه دیون احتمالی به عمل آورند. سازو کار اداره شرکت با مسئولیت محدود شاید در مقایسه با شرکت تضامنی ونسبی کامل‌تر به نظر آید مع ذالک برای گردآمدن تعداد زیادی شریک طراحی نشده است . برای ایجاد شرکت با مسئولیت محدود همچون شرکت‌های نسبی وتضامنی حداقل سرمایه تعیین نشده است . در تصمیم گیری شرکت با مسئولیت محدود ، گرایش به حکومت را ی اکثریت بیشتر است . مع ذالک اکثریت مورد نظر مقنن در این نوع شرکت ، تلفیقی از اکثریت عدد و سرمایه است . یعنی اینکه شخصیت یکایک شرکا و همچنین میزان آورده هریک به صورت توأمان مورد توجه قرار گرفته است . (کاویانی، ۱۳۹۱: ص۲۴-۲۳)

شرکت با مسئولیت محدود، رایج ترین شرکت‌های بازرگانی در کشور ما می‌باشد و عمدتاًً بین اعضای یک خانواده یا افراد فامیل و یا دوستان و آشنایان تشکیل می‌گردد.

برای تشکیل شرکت با مسئولیت محدود طی مراحل زیر ضروری است:

۱- تنظیم ‌شرکت‌نامه و امضای آن

۲- تأدیه و پرداخت کل سرمایه شرکت

در رابطه با موارد فوق لازم است به توضیحات زیر توجه شود:

۱- ‌شرکت‌نامه در شرکت‌های با مسئولیت محدود رکن اساسی آن است، به طوری که عدم تنظیم آن سبب بطلان شرکت است . در ‌شرکت‌نامه نسبت مشارکت هر شریک و سهم الشرکه هر کدام اعم از نقدی یا غیر نقدی که باید تقویم شده باشد، قید می‌گردد.

۲- در شرکت‌های با مسئولیت محدود برخلاف شرکت‌های سهامی ، کل سرمایه نقدی باید در ابتدا پرداخت شده و سهم الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد، درحالی که در شرکت‌های سهامی با پرداخت ۳۵ درصد سرمایه نقدی و تعهد بقیه آن می توان اقدام به تأسیس شرکت نمود. به موجب ماده۱۰۰ قانون تجارت چنانچه شرکت با مسئولیت محدود نسبت به تأدیه کل سرمایه نقدی و غیر نقدی اقدام ننماید باطل و از درجه اعتبار ساقط است. البته باید توجه داشت که شرکت حتی در صورتی که به موجب عدم اجرای این امر ابطال گردد، در مقابل اشخاص ثالث و مطالبات آن ها حق استناد ‌به این بطلان را ندارد.(اینترنتwww.shams.lawyer.com )