به طور کلی پژوهش حاضر به دنبال پاسخ ‌به این پرسش می‌باشد که آیا ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تأکید بر نقش تمایل استفاده از اینترنت- میان دانشجویان دانشگاه سمنان- اثر معناداری دارد یا خیر؟

۱-۳- اهمیت و ضرورت موضوع

یکی از علت های مهم روند رو به رشد مشکل اعتیاد به اینترنت در ایران این است که مدیریت کلان اجتماعی برنامه ریزی مناسبی برای رفع مشکلات اجتماعی جوانان نظیر رفع بیکاری، شرایط مناسب ادامه تحصیل و مشکلات معیشتی جوانان ننموده، برنامه ریزان اجتماعی برنامه مناسبی ارائه نکرده اند هم چنین در زمینه نحوه استفاده از اینترنت کار فرهنگی صورت نگرفته که در صورت ادامه این روند باید شاهد عوارض آسیب جدیدی باشیم که جامعه ما را تهدید می‌کند. جوان وارد یک فضای مجازی می شود و در این فضا می‌خواهد شروع به مکالمه و تبادل افکار کند. در این صورت نکته ای که وجود دارد این است که این شخص از واقعیت دور می شود و فراموش می‌کند که ارتباطات مجازی و واقعی چقدر تفاوت دارند و دچار رفتار دوگانه می شود و دچار تخیلات می‌گردد. همچنین اعتیاد به اینترنت از مواردی است که بسیاری از کاربران را اسیر خود می‌کند و موجب می شود که کاربران در فعالیت های اجتماعی کمتر در گیر شوند و موجب افت تحصیلی و عدم مسئولیت پذیری در فرد و انزوای اجتماعی و عزت نفس کمتر در فرد می شود و نیز موجب مشکلات جسمانی و بیش فعالی و کمبود توجه در این افراد شده و موجب افسردگی و تمایل به کارهای پر خطر و استفاده غیر مجاز از سایت های غیر اخلاقی و بسیاری از کاربران از خستگی چشم، پایین آمدن انرژی بدن، کند شدن تصمیمات و … شکایت می‌کنند(بیگز^[۱۴]،۲۰۰۰).

یکی از بزرگترین علت های روانی هر نوع اعتیادی فرار از مشکلات روزانه می‌باشد. اما موضوعی که در اینجا بایستی به آن توجه شود مشخص کردن مسئله سن، جنسیت و کاربری است که قصد استفاده از اینترنت را دارد. کاربر اینترنتی محدوده سنی و جنسیت ندارد. این ‌به این مفهوم است که منحصراً تمام استفاده کنندگان از اینترنت مرد یا زن نمی باشند و افراد متفاوتی از این دو جنسیت یا سنین مختلف اقدام به استفاده از این تکنولوژی می‌کنند. برخی جامعه شناسان می‌گوید: معتادان اینترنت ترجیح می‌دهند با تشکیل گروه ها و برقرار کردن ارتباطات تنگاتنگ با یکدیگر به نوعی خلال های روحی خود را برطرف کنند. برای دسته ای از جوان ها که اسیر اینترنت شده اند دنیای مجازی چت روم ها و بازی های اینترنتی به راحتی جایگزین افراد فامیل، دوستان، تحصیل، اشتغال و خواب می شود. به طوری که بعضی از جوانان ایرانی از ساعت ۱۰ شب تا ۴ صبح وقت خود را صرف اینترنت می‌کنند و به طور هفتگی ۴۰ تا ۵۰ ساعت با اینترنت هستند و از دنیای واقعی که در آن زندگی می‌کنند فاصله می گیرند. نوجوانان معتاد به اینترنت صرف نظر از جنسیت، سن و مقطع تحصیلی بدون هیچ منظور و هدفی تنها برای یافتن چیزهای جدید و مهیج در این شبکه پرسه می‌زنند که معضلات اقتصادی، بیکاری و نبود امنیت شغلی آن را تشدید می‌کند. به دنبال گسترش اینترنت، ظهور این اعتیاد به عنوان یک اختلال اولین بار سال ۱۹۹۵ در آمریکا مطرح شد و در سال ۱۹۹۶ توسعه یافت و از آن پس مراکز درمان این بیماران در سراسر این کشور به وجود آمدند و حتی در دادگاه و سیستم قانونی آن هم، این اختلال به عنوان یک اختلال روانی پذیرفته شد. علاوه بر آمریکا وجود تعداد زیادی از این گونه بیماران در آلمان هم باعث شده تا به تازگی کلینیکی در شهر مانیتز این کشور به منظور درمان این معتادان اینترنتی افتتاح شود و کلینیک کودکان در هانوفر هم به عنوان نخستین بیمارستان در آلمان، بخشی را برای درمان این نوع اعتیاد اختصاص داد. البته آمار دقیقی درباره این که چند نفر در آلمان دچار این مشکل هستند وجود ندارد، اما نکته این که ۸۰ درصد بیمارانی که به کلینیک مانیتز مراجعه می‌کنند، معتاد به بازی‌های کامپیوتر هستند. ‌بنابرین‏ اهمیت روزافزون این موضوع توجه زیادی را به خود اختصاص داده است(لیم و همکارانش؛ ۲۰۰۴). ‌بنابرین‏ با این تحقیق می‌توانیم ویژگی های شخصیتی گفته شده در بالا و ویژگی های شخصیتی دیگر این افراد که چندان روی آن ها در داخل کشور کار نشده را بسنجیم و بتوانیم با اطلاعات به دست آمده راهکار هایی را برای تغییر دادن ویژگی های شخصیتی افراد وابسته به اینترنت را طرح و اقداماتی را انجام داد.

۱-۴- اهداف تحقیق

هدف اصلی:

بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تأکید بر نقش تمایل استفاده از اینترنت.

اهداف فرعی:

بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر تمایل استفاده از اینترنت

بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنت.

بررسی تاثیر تمایل استفاده از اینترنت بر اعتیاد اینترنتی.

۱-۵- سوالات تحقیق

پرسش های اصلی

۱)آیا ویژگی های شخصیتی بر تمایل استفاده از اینترنت تاثیر معناداری دارد؟

۲) آیا ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی تاثیرمعناداری دارد؟

۳) آیا تمایل استفاده از اینترنت بر اعتیاد اینترنتی تاثیر معناداری دارد؟

پرسش های فرعی

مهمترین مؤلفه‌ ها در میان ویژگی های شخصیتی کدامند؟

مهمترین مؤلفه‌ ها در میزان تمایل استفاده از اینترنت کدامند؟

مهمترین مؤلفه‌ ها در تعیین اعتیاد اینترنتی کدامند؟

۱-۶- فرضیه های تحقیق

فرضیه های اصلی

ویژگی های شخصیتی بر تمایل استفاده از اینترنت تاثیر معناداری دارد

ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی تاثیرمعناداری دارد.

تمایل استفاده از اینترنت بر اعتیاد اینترنتی تاثیرمعناداری دارد.

۱-۷- جامعه و نمونه آماری تحقیق

جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه سمنان(حدود ۱۴۰۰۰نفر) می‌باشد.

برای انتخاب نمونه در سطح دانشکده ها از روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای (بر اساس دانشکده ها) استفاده شده است. در نهایت تعداد پرسشنامه های جمع‌ آوری شده ۳۰۳ عدد بود.

۱-۸- قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی:این تحقیق به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تأکید بر تمایل استفاده از اینترنت می پردازد.

قلمرو مکانی:قلمرو مکانی این تحقیق شامل کلیه دانشکده های دانشگاه سراسریشهر سمنان می‌باشد.

قلمرو زمانی:این تحقیق در فاصله زمانی زمستان ۹۲ الی تابستان ۹۳ انجام شد.

۱-۹- نوع تحقیق