آتش گرم و روشن!
سرخی رویت از من
چراغ خانه از تو
نور شبانه از تو
گرمی و تابش از تو
شعلهی سرکش از تو
آتش گرم و روشن!
سرخی رویت از من
(دولت آبادی، ۱۳۷۳، ص ۲۰)

همان طور که میبینیم بیت اوّل این شعر که حالت ندایی نیز دارد و مورد خطاب شاعر است در بیت پایانی شعر نیز به خاطر تاکید تکرار شده است و قطعاً در موسیقایی تر کردن شعر بیتأثیر نیست.
- تکرار حرکات (تکرار مصوت های کوتاه)
برخی از علمای ادب، تکرار حرکات را از عیوب فصاحت یاد کردهاند، به طوری که تتابع اضافات یکی از مشهورترین عیوب بوده است (ر.ک: همایی، ۱۳۷۰، صص ۲۱-۲۰) امّا در شعر امروز به ویژه در شعر کودک، نه تنها جزء عیوب شعر به شمار نمیآید، بلکه اگر شاعر توانمندی از آن استفاده کند، موجب غنای موسیقی درونی شعر خواهد شد؛ امّا باید بدانیم که چون در شعر کودک عموماً شاعران سعی میکنند به خاطر موسیقایی کردن شعر، از وزنهای کوتاه و ضربی استفاده نمایند، بنابراین کمتر میدانی برای شاعر پیدا میشود تا از تکرار حرکات نیز، برای غنی سازی موسیقی شعر سود جوید، در ذیل نمونههایی را جهت اطلاع ذکر میکنیم:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

لبخند روز روشنی،
کودکِ دلبند منی،
بسترِ تو دامنِ من،
قوتِ جان و تنِ من

(دولت آبادی، ۱۳۷۳، ص ۲۹۶)
همان طوری که میبینیم تکرار کسرهها نیز موسیقی درونی شعر را بیشتر کرده است و نه تنها به ساختار شعر آسیبی نرسانده، بلکه آن را زیباتر نیز کرده است. البته باید یادآور شویم که تکرار حرکات در حرکت «کسره» بیشتر است و موسیقاییتر نیز میباشد، اگرچه ممکن است نمونههایی از حرکات دیگر نیز در شعر کودک پیدا شود:

باران میاد
جویها شده
سیل میکنه

شُر شُر شُر
پُر پُر پُر
غُر غُر غُر

(یمینی شریف، ۱۳۶۸، ص ۴۶)
میبینیم که تکرار ضمه نیز، به موسیقی درونی شعر کمک کرده است.
۶-۱۱-۲- جناسها و نقش آن در افزایش موسیقی درونی شعر کودک
«شاید بتوان گفت جناس به عنوان یکی از آرایه های زیبای ادبی، تنها آرایهای است که موسیقی درونی شعر را دو چندان میکند و کاربرد آن در یک شعر، به ویژه در شعر کودک، جذابیت ویژهای در روح و روان کودک ایجاد میکند.» ( علی پور، ۱۳۸۳، ص ۹۶) جناس ها سرشار از موسیقیاند و آواز خوش موسیقی از تکرار آنها در ذهن و زبان کودکان جاری میشود. پس آرایش شعر کودک با بهره گرفتن از جناسها سحر آمیز است. جناس به دو دستهی جناس تام و جناس ناقص تقسیم میشود که جناس ناقص، دارای انواعی است که به ذکر آنها پرداخته میشود:
الف) جناس تام: جناس تام یکسانی دو واژه در لفظ و نوشتار است که از نظر محتوا دارای معنای متفاوتی هستند . در شعر کودک از جناس تام کمتر استفاده میشود و به نظر میرسد ، بیشتر به هنرنمایی شاعرانه شباهت دارد تا به زیبایی حقیقی و معنوی شعر

میگشایند باز مدرسه را
مهر ماه است ، ماه مهر و امید
(دولت آبادی، ۱۳۷۳، ص ۳۷)