‌بنابرین‏ بدون وجود رهبری اثربخش امکان ‌پاسخ‌گویی‌ مناسب به مقتضیات محیطی برای دانشگاه فراهم نمی شود و شاید بتوان گفت هر چه رهبری اثربخش تر باشد توان ‌پاسخ‌گویی‌ هم بالاتر می رود. ‌پاسخ‌گویی‌ یکی از چالش های مهمی است که امروزه، نه تنها نهاد آموزش عالی، بلکه تمام نهاد های عمومی با آن مواجه اند، هر نهاد عمومی اثربخش نیازمند یک نظام مؤثر ‌پاسخ‌گویی‌ است (پرداختچی، بازرگان، آراسته و همکاران ۱۳۹۱). سازمان‌ها جهت ایجاد، حفظ و استمرار بقای معنادار خود در چنین محیط پیچیده ای ناچار به سازواری و ‌پاسخ‌گویی‌ پویا به اقتضائات درونی و محیطی خود می‌باشند (ترک زاده، ۱۳۸۸). در ادبیات واژه های مسئولیت و ‌پاسخ‌گویی‌ اغلب به صورت مترادف به کار می رود و تعاریف ‌شان اختلافات کمی با هم دارد. ‌پاسخ‌گویی‌ تمایل دارد که به واسطه و نظارت بیرونی دلالت داشته باشد در حالی که مسئولیت تا حد زیاد تری به اخلاقیات و نظارت درونی دلالت دارد (محبوبی، طبیبی، قهرمانی و همکاران ۱۳۹۲). ‌پاسخ‌گویی‌ سازمان به محیط به وسیله ویژگی‌های سازمانی مثل ساختار مالکیت ( گودریک و سالانسیک[۹]، ۱۹۹۶)، اعتماد و هویت ( کوستوا و راث[۱۰]، ۲۰۰۲) تحت تاثیر قرار می‌گیرد. ویتی (۲۰۰۵) ‌پاسخ‌گویی‌ را تعهد سازمان به پاسخ به نیازهای ذینفعان و همچنین تعهد در قبال تصمیم گیریها و فعالیت هایشان تعریف می‌کند.

با توجه به تعاریف مختلف ‌پاسخ‌گویی‌ می توان ‌پاسخ‌گویی‌ به محیط را احساس مسئولیت سازمان در قبال برآوردن به موقع و مطلوب نیازهای محیط بیرونی خود تعریف کرد، که این ‌پاسخ‌گویی‌ به موقع زمینه ساز اعتماد و حمایت محیط بیرونی ، حفظ بقای معنادار سازمان در محیط و همچنین دریافت منابع مطلوب می‌باشد.

در واقع بقا و فنای هر سازمان به ارتباط و تعامل مناسب و مؤثر با محیط بیرونی وابسته است، اگر سازمان توان ‌پاسخ‌گویی‌ خود را به مقتضیات و چالش‌های محیط بیرونی بالا ببرد باعث می شود که اعتبار سازمان در محیط بالا رود و تصویر بیرونی[۱۱] مطلوبی در محیط تعاملی از خود بر جای بگذارد. تصویر بیرونی هر سازمان نقش به سزایی در جلب حمایت محیطی دارد و هر چقدر سازمان در محیط متلاطم و پویاتری حضور داشته باشد اهمیت تصویر سازمانی بیشتر می شود (قلی پور، پورعزت و حضرتی، ۱۳۸۸).

از نظر پولات[۱۲] (۲۰۱۱) اصطلاح تصویر سازمانی در یک مفهوم کلی نشان دهنده درک ضمنی اعضای سازمان و نحوه تفکر افراد خارج از سازمان درباره سازمان است. در محیط رقابتی خشک امروز سازمان‌ها می‌توانند یک وجه تمایزی با سایر سازمان‌ها داشته باشند تا بتوانند توجه بیشتری را جلب کنند ‌بنابرین‏ از داشتن تصویر مثبت به عنوان یکی از شرایط قابل اعتماد برای موفق شدن در محیط اجتماعی یاد می شود (دمیر[۱۳]،۲۰۰۳ وکاکماک[۱۴]، ۲۰۰۸). در عصر حاضر بسیاری از سازمان ها منابع ، زمان و تلاش بسیاری را صرف ایجاد تصویری تاثیر گذار از سازمان یا کسب و کار خود می‌کنند ( باقری، عرفانی فر، ۱۳۸۹). پس سازمان‌ها باید بتوانند با دیدی وسیع همه عوامل تاثیر گذار بر تصویر بیرونی خود را مورد شناسایی قرار دهند تا بتوانند با مدیریت صحیح این عوامل، تصویر مطلوبی در محیط تعاملی خود برجای بگذارند. در این راستا یکی از عواملی که نقش مهم و اصلی را در مدیریت و شناسایی عوامل تاثیر گذار در ایجاد تصویر مثبت و مؤثر ایفا می‌کند رهبران سازمان ها هستند. رهبران سازمان‌ها با انتخاب جهان بینی رهبری مناسب می‌توانند نقشی بسیار مهم در این مورد ایفا کنند چرا که رهبران از جمله مهمترین و تاثیر گذارترین نقش را در سازمان به عهده دارند، و می‌توانند با مدیریت صحیح عوامل محیط درونی و بیرونی سازمان تصویر بیرونی مطلوب را ایجاد کنند. در این بین یکی از تلاشهایی که رهبران بواسطه آن می‌توانند ‌به این مهم دست پیدا کنند ‌پاسخ‌گویی‌ به موقع و مطلوب به نیازهای محیط بیرونی می‌باشد تا بدین وسیله وجهه و اعتبار خود را در محیط بالا ببرند وتصویر مثبت را ایجاد کنند. بر اساس موارد مطرح شده تئوریهایی به عنوان زیربنای این پژوهش مورد نظر هستند که از این قرارند:

برای جهان بینی رهبری از تئوری جهان بینی رهبری وکسلر(۲۰۰۶) که رهبری را مشتمل بر چهار نوع جهان بینی کار آفرینی[۱۵]، تنظیمی[۱۶]، اجتماعی[۱۷] و شبکه ای [۱۸]مطرح می‌سازد استفاده شده است ، برای توان ‌پاسخ‌گویی‌ دانشگاه به عنوان یک سیستم رفتاری که دارای سه بعد مفهومی[۱۹]، ساختاری[۲۰] و عملکردی[۲۱] می‌باشد (ترک زاده و نکومند، ۲۰۱۵) و همچنین برای متغیر تصویر بیرونی ازنظر (آبات وتزیورک[۲۲]، ۲۰۱۰) که اذعان دارند : تصویر کلی از یک سازمان از کیفیت عملکرد[۲۳]، تصویر و ویژگی‌های کالبدی[۲۴] و تصویر و برداشت عمومی[۲۵] ازآن سازمان شکل می‌گیرد. بعد کیفیت عملکرد مجموعه های از کیفیت عملکرد و کیفیت ارائه کارکردهای سازمان است. بعد تصویر عمومی از حضور سازمان در موقعیتهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی وسنتی نشأت می‌گیرد. و بعد تصویر ظاهری یا کالبدی از ارزیابی ظاهر و تجهیزات موجود و امکانات رفاهی و خدماتی سازمان شکل می‌گیرد استفاده شده است.

با توجه به مطالب بیان شده و اهمیتی که نقش جهان بینی رهبری مناسب در موفقیت مؤسسات آموزشی دارد. و به دنبال آن نقشی که رهبری می‌تواند در بالا بردن توان ‌پاسخ‌گویی‌ به مقتضیات محیطی و همچنین تقویت تصویر مطلوب سازمانی دارد این پژوهش به دنبال این است که به بررسی رابطه بین جهان بینی رهبری، توان ‌پاسخ‌گویی‌ و تصویر بیرونی در مؤسسه‌ آموزش عالی مهر اروند بپردازد.

۱-۳ ضرورت و اهمیت

رهبری به عنوان یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر سازمان‌ها مورد تحقیق گسترده ای قرار گرفته است میزان موفقیت سازمان در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده، مقدار تلاش کارکنان جهت موفقیت سازمان و تاثیر گذار بودن رهبر بر کارکنان وابسته به رفتارها و سبک رهبری می‌باشد، و موفقیت یا شکست سازمان وابسته به اثربخشی رهبری در تمام سطوح می‌باشد (حقیقی فرد، یوسفی و میرزاده، ۱۳۸۹).

یکی از مهمترین سازمان‌هایی که نقش رهبری درآن بسیار مهم و پر رنگ است سازمان‌های آموزش عالی هستند. با عنایت به نقش‌ها و رسالتهای جدید نظام آموزش عالی در شرایط پیچیده امروز دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی بدون رهبری و مدیریت اثربخش قادر نخواهند بود پاسخگوی مسئولیت‌های فزاینده خویش باشند (ساعتچی و عزیزپورشوبی، ۱۳۸۴) زیرا که یکی از عوامل مهم بقای سازمان‌ها و از جمله مراکز آموزش عالی ‌پاسخ‌گویی‌ مناسب و به موقع به نیازهای محیط می‌باشد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت