• • وابستگی روانی: استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید می‌آورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، پرخوری، رابطه غیراخلاقی، بازی‌های رایانه‌ای، اینترنت و… مخرب است. اعتیاد به استفاده از تلفن همراه در حقیقت تمایل شدید به رفتاری است که انجام می‌گیرد و احساسی که پس و پیش از آن به فرد دست می‌دهد. معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله می‌گیرند، انزواطلب می‌شوند، اولویت‌های سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس می‌زنند، هنگامی که تلفن همراه در دسترس‌اشان نیست به آن فکر می‌کنند و از دوری‌اش رنج می‌برند. خاموش بودن تلفن همراه در افراد معتاد تحمل ناپذیر است و موجب می شود حتی هنگام خواب یا در مواقع خاصی که گوشی تلفن همراه را خاموش می‌کنند یا در حالت سکوت قرار می‌دهند به استرس و دلشوره دچار شوند. فرد معتاد نمی‌تواند از گوشی تلفن همراه خود دور بماند و از هر ترفندی برای استفاده دائمی از آن بهره می‌جوید. این نوع اعتیاد از علاقه و وابستگی فراتر می‌رود و به نوعی جنون در دسترس بودن تبدیل می‌شود (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بی‌تا). پریشانی ذهنی ناشی از اعتیاد به تلفن همراه به گونه‌ای است که برای فرد استرس دائمی به ارمغان می‌آورد. علاوه بر آن فرد معتاد از اعتیاد نامعقولش آگاهی می‌یابد و در مقابل اتهام اعتیاد و وابستگی شدید رفتاری به احساس شرم و تنزل شخصیتی دست می‌یابد. به طور کلی می‌توان ادعا کرد استفاده از تلفن همراه نوعی هیجان منفی و ویرانگر در پی دارد که با شدت و ضعف متفاوت روحیه، اعصاب و هویت رفتاری و اجتماعی کاربر را تخریب می‌کند (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بی‌تا).

  

انواع خدمات تلفن همراه:

تلفن همراه در اکثر کشورها حول چهار بستر تعامل و اتصال با شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارتند از:

• • صدا،

• • پیام کوتاه (SMS) که کانال تقریباً همزمانی را بین ارائه کننده و دریافت کننده خدمت به وجود می‌آورد.

• • خدمات پیام چند رسانه‌ای (MMS)، که اجازه انتقال محتوای چند رسانه‌ای را در قالب پیام می‌دهد.

• پخش سلولی^[۶۲] که اجازه ارسال پیام به صورت منطقه‌ای را می‌دهد (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بی‌تا).

بخش دوم: گستره نظری مربوط به سازگاری اجتماعی

سازگاری اجتماعی:

سازگاری مهارتی است که باید آموخته شود و کیفیت آن مانند سایر آموخته‌ها، بستگی به میزان علاقه و کوشش فرد برای یادگیری آن دارد. محیط خانواده، مدرسه و وسایل ارتباط جمعی در فراهم ساختن امکان یادگیری سازگاری با محیط نقش و مسئولیت مهمی بر عهده دارند. سازگار شدن با محیط مهم‌ترین منظور و غایت تمام فعالیت‌های ارگانیزم است، به طوری که تمام افراد در تمام دوران زندگی خود، در هر روز و هر ساعت سرگرم آن هستند که خود دگرگون شده و دگرگون نشده را با محیط دگرگون شده و دگرگون نشده سازگار کنند. در واقع زندگی کردن چیزی جز عمل سازگاری نیست.

تعریف سازگاری اجتماعی

روان‌شناسان، سازگاری فرد را در برابر محیط مورد توجه قرار داده‌اند و ویژگی‌هایی از شخصیت را به‌هنجار تلقی کرده‌اند که به فرد کمک می‌کنند تا خود را با جهان پیرامون خویش سازگار سازد، یعنی با دیگران در صلح و صفا زندگی کند، و جایگاهی برای خود به دست آورد (اتکینسون و همکاران، ترجمه رفیعی و همکاران، ۱۳۸۵). در این میان سازگاری اجتماعی انعکاسی از تعامل فرد با دیگران، رضایت از نقش‌های خود و نحوه عملکرد در نقش‌هاست که به احتمال زیاد تحت تأثیر شخصیت قبلی، فرهنگ، و انتظارات خانواده قرار دارد. (ویزمن^[۶۳]، ۱۹۷۵).

سازگاری اجتماعی معمولاً در اصطلاحات نقش‌های اجتماعی، عملکرد نقش، درگیر شدن با دیگران، و رضایت با نقش‌های متعدد مفهوم سازی شده است (کلیر و کاردینز^[۶۴]، ۱۹۷۸؛ به نقل از بیدرمن^[۶۵] و همکاران ، ۱۹۹۳).

گاهی واژه های اجتماعی شدن، جامعه پذیری و رفتار جامعه‌پسند را مترادف با سازگاری اجتماعی می‌دانند (مک کوبی و مارتین^[۶۶]،۱۹۸۳). اجتماعی شدن فرایندی است که فرد از طریق آن قالب‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای موردنظر فرهنگ و جامعه خود را می‌آموزد (ماسن و همکاران،۲۰۰۱ ؛ ترجمه یاسایی،۱۳۸۲). به گفته آرنت^[۶۷](۱۹۹۵)سه هدف عمده اجتماعی شدن عبارتند از:

الف) کنترل تکانه‌ها که شامل گسترش وجدان است؛

ب) آمادگی نقش و عملکرد در برگیرنده نقش‌های شغلی، نقش‌های جنسی و نقش‌هایی که در مراسمی نظیر ازدواج و پدر و مادر شدن است؛

ج) پرورش منابع معناداری است که چه چیزی با اهمیت است، چه چیز دارای ارزش است، و زندگی برای چه چیزی است.

جامعه پذیری عبارت است از گرایش به ترجیح دادن ‌به این که بیشتر با سایر افراد باشیم تا تنها. جامعه‌پذیری شامل تمایل به جلب توجه دیگران، تمایل به سهیم شدن در انجام فعالیت‌ها به همراه آنان، و تمایل به پاسخ‌دهی و تحریک که جزیی از تعامل اجتماعی است، نیز می شود. جامعه پذیر بودن بر طبق نظر باس و پلومین^[۶۸] (۱۹۹۰؛ به نقل از کارور و شی‌یر، بی‌تا ؛ ترجمه رضوانی، ۱۳۷۵) عبارت است از ارج نهادن ذاتی به فرایند تعامل با سایر افراد (رفتار جامعه پسند اصطلاحی است که روان‌شناسان به اعمال اخلاقی که از لحاظ فرهنگی تجویز می‌شود مانند مشارکت با دیگران، کمک به دیگران، همکاری با دیگران، ابراز همدردی اطلاق می‌کنند. چنین رفتاری غالباً باعث می‌شود که فرد بتواند خود را کنترل کند، زیرا مستلزم آن است که او به خاطر منافع دیگران از منافع شخصی چشم‌پوشی کند (ماسن و همکاران، ۲۰۰۱؛ ترجمه یاسایی،۱۳۸۲).

از آن‌جایی که سازگاری اجتماعی مفهوم عام و گسترده‌ای می‌باشد، تعریفی که مورد اتفاق‌نظر اکثریت محققان باشد وجود ندارد. اما از عمده‌ترین تعاریف سازگاری اجتماعی می‌توان به تعاریف زیر اشاره کرد:

شافر و شوبن^[۶۹] (۱۹۷۲؛ به نقل از خدایاری فرد، نصفت، غباری بناب، شکوهی‌یکتا و به‌پژوه، ۱۳۸۱) معتقدند که سازگاری تمایل ارگانیزم برای تغییر فعالیت خود در راستای انطباق با محیط است که در واقع پاسخی به تغییرات محیط پیرامون می‌باشد. این ویژگی تعامل و سازگاری فرد با دیگر افراد و ساختارهای ارزشی در واقع مهارت اجتماعی است که تعامل پیوندها و مناسبات او را با دیگران و جنبه‌های ارزشی جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، تأمین می‌کند. با توجه ‌به این تعریف باید تمایزی بین سازگاری فیزیولوژیکی و سازگاری اجتماعی قایل شد، زیرا اگر ارضای نیازهای فیزیولوژیک زندگی برای موجود غیرممکن شود بقای موجود زنده به خطر می‌افتد. ولی سازگاری اجتماعی برعکس نیازهای فیزیولوژیک در صورت برآورده نشدن آسیبی به بقای موجود زنده از نظر زیستی نمی‌رساند اما رفتارهای او را غیرانطباقی می‌کند.

در وضعیت افراطی دیگر والدین سهل گیر هستند. این گونه والدین به طور کلی قواعد کمی دارند و از فرزندان خود توقع چندانی ندارند، آنان چندان توجهی به آموزش آداب غذا خوردن به فرزند خود ندارند. چندان متوقع نیستند که فرزندشان عاقلانه رفتار کند، فرزندشان را از آسیب رساندن به اسباب خانه یا سایر اشیا منع نمی کنند، اهمیتی به پاکیزگی یا اطاعت نمی دهند، از نظر آنان پرخاشگری و خودارضایی طبیعی است .

سیگلمن (۱۹۹۹) دو بعد فرزند پروری را در نظریه خود بیان می می‌کند: پذیرش / ‌پاسخ‌گویی‌^[۱۵۴] و مطالبه / کنترل^[۱۵۵].

بعد اول فرزندپروری نشان دهنده ی والدینی است که حمایت کننده بوده، به نیازهای فرزندانشان حساس هستند، تمایل دارند به فرزندان خود محبت کنند، به هنگامی که فرزندان به انتظارات والدین دست می‌یابند آن ها را تخسین می‌کنند، آن ها همچنین موقعی که فرزندانشان رفتار ناشایستی انجام می‌دهند از آن ها ایراد نمی گیرند. والدینی که کمتر پذیرا و پاسخگو هستند، اغلب از فرزندان خود ایراد گرفته، آن ها را تحقیر و تنبیه کرده، به آن ها توجهی ندارند و به ندرت با آن ها رابطه برقرار می‌کنند.

بعد مطالبه / کنترل (آسان گیری / محدویت) اشاره دارد به مقدار کنترلی که بر تصمیمات فرزند از طرف والدین به عنوان فردی مخالف با فرزند، گذاشته می شود. والدین کنترل کننده و درخواست کننده یک سری قوانین برای فرزندان قرار می‌دهند ، از آن ها انتظار دارند که قوانین را دنبال کنند و به دقت فرزندان خود را مشاهده می‌کنند تا مطمئن شوند که آن ها قوانین را مراعات کرده‌اند یا نه. والدینی که کمتر سخت گیر و کنترل کننده هستند درخواست های کمتری از کودکان دارند، به آن ها اجازه می‌دهند که میزان زیادی استقلال و خودمختاری در کشف محیط اطرافشان داشته باشند، عقاید و هیجانات خود را توصیف کنند و ‌در مورد فعالیت های خودشان تصمیم گیری کنند. با توجه ‌به این دو بعد چهار الگوی فرزند پروری شکل می‌گیرد.

1. فرزند پروری سلطه جو:

اینیک شیوه ی فرزندپروری ‌محدود کننده است که حاصل مطالبه / کنترل بالا و پذیرش/ ‌پاسخ‌گویی‌ پایین است. والدین قوانین زیادی برای کودکان قرار می‌دهند، انتظار دارند که کاملاً از آن قوانین اطاعت کنند، به ندرت به کودکان توضیح می‌دهند که چرا باید از قوانین اطاعت کنند و اغلب از تکنیک های قدرتی نظیر تنبیه فیزیکی برای مطیع کردن کودکان خود استفاده می‌کنند.

1. فرزندپروری مقتدر:

والدین مقتدر انعطاف پذیرترند. آن ها سخت مطالبه کننده هستند و کنترل هم بر فرزندان اعمال می‌کنند اما همچنین پذیرا و پاسخگو هم می‌باشند. آن ها یک سری قوانین واضح و روشن برای کودکان قرار می‌دهند و همواره آن ها را به اجرا درمی آورند، اما آن ها همچنین منطق قوانین و محدودیت هایی را که قرار داده‌اند برای فرزندان خود توضیح داده، نسبت به نیازها و دیدگاه های فرزندان خود پاسخگو هستند و فرزندان را در تصمیم گیری های خانواده دخالت می‌دهند. این والدین منطقی و ‌دموکرات هستند؛ آن ها برای فرزندان خود احترام قائلند.

1. فرزند پروری آسان گیر:

در این سبک، پذیرش / ‌پاسخ‌گویی‌ بالا اما مطالبه / کنترل پایین است. این والدین بیش از حد سختگیر هستند، آن ها نسباً فشار کمی روی فرزندان خود برای اینکه بالیده رفتار کنند، می آورند. کودکان خود را تشویق می‌کنند که احساسات و تکانه های خود را ابراز کنند و به ندرت بر رفتار آن ها کنترل اعمال می‌کنند

1. فرزندپروری بی توجه:

این گروه هم کنترل / مطالبه پایین و هم پذیرش / ‌پاسخ‌گویی‌ پایینی دارند. این والدین خیلی درگیر تربیت فرزندان خود نیستند. به نظر می‌رسد که نگران آن ها نبوده و حتی ممکن است آن ها را طرد کنند و یا آنقدر در مشکلات خود غرق هستند که نمی توانند انرژی کافی برای تعیین و اجرای قوانین بگذارند ( مکوبی و مارتین^[۱۵۶]، ۱۹۸۳ به نقل از سیگمن، ۱۹۹۹).

در میان این شیوه های مختلف فرزندپروری شیوه پذیرش و پاسخگو بر طرد کردن و عدم حساسیت برتری دارد. فرزندپروری دمکراتیک، پاسخگو و صمیمانه با دلبستگی به والدین، شایستگی تحصیلی، عزت نفس بالا، گرایشات اجتماعی، پذیزش همسالانواخلاقیات قوی ارتباط دارد. فرزندان تمایل دارند که مهر و محبت والدین را به دست آورند و به همین دلیل این انگیزه در آن ها وجود دارد که آنچه والدین از آن ها انتظار دارند انجام دهند و آنچه را به آن ها آموزش می‌دهند یاد بگیرند. فقدان پذیرش و عاطفه ی والدین منجر به افسردگی و مشکلات روانشناختی دیگر می شود. با توجه به اینکه فرزندانی که طرد می‌شوند، به درستی رشد و نمو نمی یابند، مک دونالد^[۱۵۷] (۱۹۹۲ به نقل از سیگلمن، ۱۹۹۹) حدس می زند که هیجانات والدین برای فرزندان یک رفتار تکاملی است که باعث می شود والدین از این طریق بر فرزندانشان از راه های مختلف سازگارانه تاثیر بگذارند.

با اندکی تأمل می توان متوجه شد که دیدگاه سیگلمن با دیدگاه شیفر چندان تفاوتی ندارد و تفاوت بیشتر در الفاظ است. در واقع باید گفت دیدگاه ارائه شده به وسیله ی شیفر علی رغم گذشت سالیان همچنان ثابت باقی مانده است، زیرا والدین مقتدر سیگلمن همان والدین گرم و کنترل کننده ی شیفر، والدین مستنبد سیگلمن همان والدین سرد و کنترل کننده ی شیفر، والدین سهل گیر سیگلمن همان والدین پذیرا و آزاد گذار شیفر و والدین بی توجه سیگلمن همان خانواده های سرد و آزادگذار شیفر است (دهقانی، ۱۳۷۹).

به طور کلی بهترین رشد فرزندان زمانی خواهد بود که هم مورد مهر و محبت و عشق قرار گیرند هم محدودیت هایی برای آن ها در نظر گرفته شود. اگر به آن ها بی توجهی شود و مورد غفلت قرار گیرند و راهنمایی نداشته باشند، آن ها خودکنترلی را یاد نگرفته و کاملاً خودخواه، سرکش و نافرمان خواهند شد واگر بیش از حد آن ها را راهنمایی کنند، مانند فرزندان والدین سلطه جو فرصت کمی برای یادگیری خوداتکایی خواهند داشت و ممکن است فاقد اطمینان در تصمیم گیری هایشان باشند (سیگلمن، ۱۹۹۹).

۲-۱۶- نظریه اریکسون

عوامل توجیه کننده تقاضا برای حسابرسی به سه عامل تقسیم شده است :

1. 1. پیامدهای اقتصادی با اهمیت : نامربوط و ناقص بودن اطلاعات می‌تواند منجر به تصمیم غلط شود و به تصمیم گیرنده زیان وارد کند.

1. 1. پیچیدگی : اطلاعات اقتصادی پیچیده تر مشکل استفاده کننده را در ارزیابی اطلاعات بیشتر می‌کند پس حسابرسی وسیله ای برای حصول اطمینان اطلاعات دریافت شده است.

   

1. عدم دسترسی مستقیم : در شرایطی که استفاده کننده به دلایلی همچون جدایی فیزیکی، مقررات سازمانی و… ارزیابی و دسترسی مستقیم به اطلاعات برای وی مقدور نیست مجبور است یا به کیفیت اطلاعات اعتماد کند یا به قضاوت افراد مستقل(حسابرس ) اتکا کند.

عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی به دو گروه اصلی تقسیم شده است :

الف) عوامل مربوط به عرضه کنندگان خدمات حسابرسی مانند کیفیت حسابرسی، اندازه مؤسسه‌ حسابرسی، تخصص صنعتی مؤسسه‌ حسابرسی ، شهرت و اعتبار مؤسسه‌ حسابرسی.

ب) عوامل مربوط به متقاضیان خدمات حسابرسی مانند اندازه شرکت صاحبکار، دعاوی حقوقی شرکت صاحبکار، ریسک شرکت صاحبکار ، بودجه زمانی شرکت صاحبکار، شهرت و اعتبار شرکت صاحبکار.

۲-۸-۱) عوامل مربوط به عرضه کنندگان خدمات حسابرسی

۱- کیفیت حسابرسی : کیفیت حسابرسی بر حسب میزان اعتبار دهی حسابرسی تعریف شده است. قابلیت اتکا به صورت های مالی حسابرسی شده، کیفیت حسابرسی را منعکس می‌کند. کیفیت حسابرسی شامل اثر بخشی و کارایی فرایند حسابرسی، قابلیت حسابرسان در کشف نواقص و تحریفات صورت گرفته در حسابرسی و نیز کشف دستکاری انجام شده در سود خالص می‌باشد. ارزیابی کیفیت حسابرسی برای سنجش مزایا و هزینه حسابرسی بسیار مهم تلقی می شود. با بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و پیشنهادات اولیه حسابرسی ‌در مورد حق الزحمه پرداختی می توان نتیجه گیری نمود که کیفیت خدمات حسابرسی تحت تاثیر پذیرش حق الزحمه پیشنهادی حسابرس است .

۲- اندازه مؤسسه‌ حسابرسی : مؤسسات بزرگ حسابرسی به دلیل شهرت بالا از حسابرسان متبحر و آموزش دیده و کنترل کیفی قوی تری برخوردارند، تحقیقات نشان داده است که هرچه مؤسسه‌ حسابرسی از شهرت و بزرگی بیشتر برخوردار باشد حق الزحمه بیشتری را از آن خود خواهد کرد. برخی از پژوهش ها ‌به این موضوع پرداخته‌اند که حق الزحمه ای که به یک مؤسسه‌ حسابرسی بزرگ پرداخته می شود بیشتر از حق الزحمه ای است که به مؤسسات حسابرسی کوچک پرداخت می شود. مؤسسات حسابرسی بزرگ، کار با کیفیت بالایی را در مقایسه با مؤسسات حسابرسی کوچک ارائه می‌دهند صاحبکاران بزرگ دارای امکانات و ثروت بالایی هستند و در هنگام ورشکستگی احتمال دارد بر علیه مؤسسه‌ حسابرسی اقامه دعوی کنند. چنین ریسک بالایی سبب می شود که مؤسسه‌ بزرگ حسابرسی برای خنثی کردن اثر مخاطرات بالا، حق الزحمه حسابرسی بیشتری را مطالبه کند. در بازار حسابرسی، مؤسسه‌ های حسابرسی بزرگ رقابت کمتری را در مقایسه با مؤسسات کوچک احساس می‌کنند ‌بنابرین‏ در چنین بازاری آن ها قادر هستند تا حق الزحمه بالایی را در حسابرسی از آن خود کنند.

۳- تخصص صنعتی مؤسسه‌ حسابرسی : تخصص صنعتی حسابرسان موجب می شود که آن ها حق الزحمه بالایی را دریافت کنند، افزایش سهم بازار در یک صنعت خاص باعث افزایش تولید شده و در نهایت کاهش قیمت را به دنبال خواهد داشت. همچنین این اعتقاد وجود دارد که زمانی که سهم بازار یک صنعت به مقدار قابل ملاحضه ای بالاتر از دیگر رقبا باشد این امر سبب می شود که حسابرسان متخصص در یک صنعت خدمات متعدد را عرضه کنند. ‌بنابرین‏ زمانی حق الزحمه حسابرسان متخصص بالاتر خواهد رفت که سهم بازار یک صنعت خاص بالاتر رود.

۴-شهرت مؤسسه‌ حسابرسی: شهرت ساختاری چند بعدی دارد، در صورتی که یک مؤسسه‌ حسابرسی دارای شهرتی چند بعدی باشد این امر نشانگر شهرت این مؤسسه‌ در انجام کار با کیفیت در ارائه خدمات مورد تخصصی خود خواهد بود. مؤسسات حسابرسی که شهرت و آوازه ای با بهره گرفتن از توسعه مهارت‌های صنعتی خود کسب می‌کنند و مهارت های بالایی در مقایسه با دیگر مؤسسات به دست می آورند انتظار حق الزحمه بالاتری دارند.

۲-۸-۲) عوامل مربوط به متقاضیان خدمات حسابرسی

۱- اندازه شرکت صاحبکار : اندازه شرکت نمایانگر اهرم شرکت، برتری رقابتی شرکت، توانایی مدیریت اطلاعات و در نهایت ریسک کلی شرکت است. تحقیقات پیشتر نشان می‌دهند که شرکت های صاحبکار بزرگ وابستگی اقتصادی به وجود می آورند چرا که سبب می‌شوند مؤسسات حسابرسی استقلال خود را تنها برای حفظ مشتری با ارزش از دست بدهند.

۲- دعاوی حقوقی شرکت صاحبکار : دعاوی حقوقی صاحبکار علیه مؤسسه‌ حسابرسی می‌تواند اعتبار مؤسسه‌ مورد نظر را در ارائه خدمات با کیفیت بالا به خطر بیندازد همچنین حق الزحمه حسابرسی به احتمال زیاد توسط ریسک دعاوی حقوقی تعدیل می‌گردد. افزایش دعاوی حقوقی و افزایش قوانین و مقررات، حق الزحمه حسابرسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تیلور (۲۰۱۲)¹ اثر دعاوی حقوقی علیه حسابرسان را بر حق الزحمه حسابرسی در ۲۰ کشور مختلف در سطح بین‌المللی را بررسی و نشان داده شده که دعاوی طرح شده علیه حسابرسان بر نوسانات حق الزحمه حسابرسی در بازارهای جهانی خدمات حسابرسی اثرگذار است .

۳- ریسک شرکت صاحبکار: روش تحلیل ریسک در حسابرسی، به حساب هایی که احتمال اشتباه در آن ها زیاد است توجه دارد و ‌بنابرین‏ هدف این روش شناسایی حساب هایی است که به طور تخمینی بالاترین احتمال وقوع اشتباهات جدی را دارند. برخی اعتقاد دارند که هزینه حسابرسی تابع دو عنصر میزان ساعات صرف شده برای حسابرسی و میزان احتمال ضرر و زیان در آینده است. به اعتقاد آن ها ریسک شرکت صاحبکار هر یک از این دو عنصر را تحت تاثیر قرار خواهد داد. علاوه براین احتمال مشاهده رابطه مثبت بین حق الزحمه حسابرسی و ریسک شرکت صاحب کار بالا خواهد رفت .

۴- بودجه زمانی شرکت صاحبکار : بودجه زمانی حاصل جمع زمان برآورد شده برای هر مرحله از فرایند حسابرسی است. به برخی از مزایای کاربرد بودجه زمانی از جمله تامین مبنایی برای برآورد حق الزحمه، سنجش میزان کارایی کارکنان حسابرسی، تعیین میزان پیشرفت هریک ‌از مراحل رسیدگی برای سرپرستان حسابرسی، خلق یک محیط مناسب جهت انگیزش مثبت افراد می توان اشاره کرد. حق الزحمه کارکنان حسابرسی نیز بر مبنای ساعات کاری است که هر نفر روی یک پروژه خاص صرف می‌کنند. مجموع تعداد ساعات کاری که کارکنان مؤسسه‌ حسابرسی روی یک پروژه حسابرسی صرف کرده‌اند مبنای محاسبه صورتحساب برای یک شرکت است(کاشانی پور،۱۳۸۵).

۱-Taylor

پالم روس و همکاران (۲۰۰۴) به بررسی ارتباط قرارداد حسابرسی با حق الزحمه حسابرسی و ساعات حسابرسی در ۳۶۱ شرکت که صورت های مالی حسابرسی شده منتشر می‌کردند پرداختند. نتیجه آن ها در این تحقیق گویای این مطلب بود که با بستن قراردادهای مقطوع حسابرسان ریسک بیشتری را تقبل می‌کنند و انگیزه های بیشتری برای کارایی دارند.

صاحب نظران مدیریت بر این باورند که سیستم های ارزیابی عملکرد باید به طور ادواری مورد بازنگری قرار گیرند که این امر می‌تواند ناشی از تغییر ارزش های محوری هدایت کننده ی سیستم های ارزیابی عملکرد باشد.

۱-۱-۲-تعریف ارزیابی عملکرد

در ارتباط با ارزیابی عملکرد تعاریف متعددی وجود دارد که در اینجا به تعدادی از این تعاریف اشاره می شود:

• • • ارزیابی عملکرد عبارت است از ارزیابی عملکرد کنونی یا گذشته فرد با توجه به معیارهای مشخص شده برای او. (دیوید، ۲۰۰:۱۳۸۳)

    

  

• • ارزیابی عملکرد عبارت است از فرایند کمی کردن کارایی و اثربخشی عملیات. (Neely,1995)

• • فرایند سنجش و اندازه گیری عملکرد در دستگاه های اجرایی در چارچوب اصولی و مفاهیم علمی مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامه های اجرایی.(Agostino,2011)

• • ارزیابی عملکرد عبارت است از اندازه گیری عملکرد از طریق مقایسه ی وضع موجود با وضع مطلوب بر اساس شاخص های از پیش تعیین شده که خود واجد ویژگی های معین باشند.(رحیمی، ۴۹:۱۳۸۵)

• • ارزیابی عملکرد در بعد سازمانی معمولا مترادف اثربخشی فعالیت ها است. منظور از اثربخشی میزان دستیابی به اهداف و برنامه ها با ویژگی کارا بودن فعالیت ها و عملیات است. به طور کلی نظام ارزیابی عملکرد فرایند سنجش و اندازه گیری و مقایسه ی میزان و نحوه ی دستیابی به وضعیت مطلوب با معیارها و نگرش معین در دامنه و حوزه تحت پوشش معین با شاخص های معین و در دوره ی زمانی معین با هدف بازنگری، اصلاح و بهبود مستمر آن می‌باشد. (رحیمی، ۴۹:۱۳۸۵)

• ارزیابی عملکرد در دستگاه های اجرایی به معنای ارزیابی و سنجش کارایی، اقتصادی بودن و اثربخشی کلیه روش ها و تصمیم های مورد استفاده مدیریت مربوطه در مراحل اجرای وظایف است. مؤلفه های ارزیابی باید ‌بر اساس اهداف، مقاصد، برنامه ها، شرح وظایف و فعالیت های هر دستگاه طرح ریزی شود. (طبرسا، ۱۳۷۸: ۳).

۲-۱-۲- فلسفه ی امروزین ارزیابی عملکرد

در گذشته مدیران ارزیابی عملکرد را فقط به منظور کنترل کار کارکنان انجام می‌دادند، در حالی که امروزه جنبه راهنمایی و ارشادی این عمل اهمیت بیشتری یافته است. نسل گذشته در برنامه های ارزیابی عملکرد بر روی ویژگی های کارکنان، کاستی ها و توانایی‌های آنان تأکید می‌کردند اما فلسفه ی امروز ارزیابی عملکرد، بر عملکرد کنونی و هدف های آینده ی کارکنان پافشاری می‌کند. فلسفه ای امروزی ارزیابی ، مشارکت کارکنان را در تعیین هدف ها به صورت متقابل و به یاری مدیر بیان می‌کند. ‌بنابرین‏ فلسفه ی امروزین ارزیابی عملکرد آن گونه که دیویس و نیواستروم(۱۹۸۵) تأکید می‌کند عبارت است از این که:

-جهت گیری آن بسوی عملکرد است.

-بر روی هدف ها پافشاری می‌کند.

-هدف گذاری با رایزنی متقابل مدیر و کارکنان صورت می‌گیرد.(عباس پور، ۱۳۸۲).

۳-۱-۲- چرا بایستی عملکرد را بسنجیم؟

هدف نهایی سیستم سنجش عملکرد بهبود عملکرد سازمانی است. تحقیق انجام شده توسط لینگل و شیمان نشان می‌دهد شرکت هایی که با بهره گرفتن از رویکردهای سنجش عملکرد مدیریت می‌شوند.عملکردشان از سه جنبه مهم بهتر از عملکرد شرکت های دیگر است، آن ها رهبران صنعت خود هستند، نتایج مالی بالاتری دارند و توانایی بالاتری در مدیریت تغییر دارند. (بورنه و بورنه، ۱۳۸۶)

یک سیستم سنجش عملکرد خوب از پنج راه می‌تواند به موفقیت سازمان کمک کند. این پنج راه عبارتند از:

1. 1. تعیین موقعیت فعلی سازمان

1. 1. انتقال جهت گیری و مقصد سازمان به سایرین

1. 1. تحریک و برانگیختن اقدامات مهمترین حوزه های کلیدی سازمان

1. 1. تسهیل یادگیری

1. تاثیرگذاری بر رفتار کارکنان

و به قول آنن اگر نتوانید ارزیابی کنید نمی توانید مدیریت کنید .

۴-۱-۲- عوامل مؤثر بر عملکرد سازمان

‌بر اساس نظریه سیستم های باز، سازمان ها برای تأمین انرژی منابع مورد نیاز خود (برای ارائه کالا یا خدمات) با محیط در تعامل هستند. آن ها مواد اولیه، نیروی انسانی، منابع مادی و اطلاعات را از محیط گرفته و کالاها، خدمات تولیدی و یا اطلاعات پردازش شده را به محیط بر می گردانند. لذا عوامل محیطی بر عملکرد سازمان مؤثر می‌باشد (ایرانژاد پاریزی ۱۳۸۲: ۲۴۷)

عوامل محیطی مؤثر بر عملکرد سازمان شامل؛ وضعیت اقتصادی، عوامل فنی و تکنولوژی، وضعیت قوانین و مسایل سیاسی و شرایط فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. البته، میزان تأثیرات این عوامل متفاوت است. لیکن، عوامل زیر تأثیر بیشتری را بر عملکرد سازمان دارند. مانند تأمین کنندگان مواد و سایر نیازمندی های سازمان، مشتریان و کارکنان، ارباب رجوع، نهادهای ناظر بر عملکرد سازمان و … (همان: ۴۴۹)

۵-۱-۲-اهداف ارزیابی عملکرد سازمان

مهمترین اهداف ارزیابی عملکرد سازمان به شرح زیر است:

الف) شناخت نقاط ضعف و قوت سازمان به منظور ارتقاء بهره وری؛

ب) کمک به مدیران در جهت بهبود مدیریت با به کارگیری اصول علمی مدیریت؛

پ) کمک به انتخاب اهداف صحیح، استراتژی های مناسب و تدوین قوانین و مقررات و روش ها،

ت) استفاده بهینه از منابع انسانی و امکانات در جهت اجرای برنامه های مصوب؛

ث) بالا بردن سطح اعتماد عمومی نسبت به عملکرد سازمان؛

ج) ارتقاء میزان ‌پاسخ‌گویی‌ سازمان در مقابل مشتریان (شهروندان) (مرکز مطالعات مدیریت و بهره وری ایران، ۱۳۸۰: ۱۰۹)

۶-۱-۲- اهداف سیستم های ارزیابی عملکرد در شهرداری ها

اهداف استفاده از سیستم های ارزیابی عملکرد را می توان سه گروه طبقه بندی کرد:

الف) ایجاد ‌پاسخ‌گویی‌؛

این به معنی ‌پاسخ‌گویی‌ عمومی بین دولت و شهروندان یا ‌پاسخ‌گویی‌ داخلی بین رؤسای ادارات و اعضا شورا است؛

ب) بهبود عملکرد؛

این به معنی بهبود سیاست ها، برنامه ها، طرح ها و فرآیندهای استفاده شده در تأمین خدمات، کیفیت، کمیت و هزینه خدمات است؛

پ) کمک به تعیین هزینه ها؛

این هدف به معنی روش بودجه بندی نتیجه گرا است. این سیستم منابع را به نتایج خاص و قابل سنجش که منطبق با اولویت هاست؛ تخصیص می‌دهد. (Bracegirdle, 2003: 7)

منافع حاصل از ارزیابی برای شهرداری ها

مزایای ارزیابی عملکرد برای شهرداری ها را می توان در سه طبقه بندی کرد:

* مدیریت نتیجه گرای قوی تر؛

* بهبود خدمات به مشتری؛

* بهبود ارتباطات بین کارکنان و مدیران شهرداری و شهروندان، شهرداری و شورای شهر.( همان: ۹)

۷-۱-۲-فرایند ارزیابی عملکرد

فرایند ارزیابی عملکرد سازمان به شرح زیر است:

الف) تدوین و یا بررسی رسالت ها، مأموریت ها، اهداف کلان و استراتژی ها،

ب) تدوین و تنظیم شاخص های ارزیابی عملکرد؛

ت) ابلاغ و اعلان انتظارات و شاخص های ارزیابی به ارزیابی شونده؛

ث) اندازه گیری عملکرد واقعی؛

ج) مقایسه عملکرد واقعی با اهداف کمی تعیین شده برای هر شاخص؛

چ) اعلام نتایج و نحوه نیل به آن ها به ارزیابی شونده؛

آیا می توان سکوت یکی از طرفین عقد را موجب تدلیس شمرد؟ بعبارت دیگر آیا هریک از طرفین عقد وظیفه دارد که کلیه عوامل مؤثر در عقد را در برابر طرف دیگر افشا کند و اگر نکند مرتکب تدلیس شده است؟ در پاسخ می توان گفت که در همه نظامهای حقوقی تحت بررسی باین بین سکوت صرف و حفظ سکوت یا سکوت عمدی و اختیاری تفاوت گذاشت سکوت صرف را نمی توان علی الاطلاق سبب تحقق تدلیس شمرد چون هر گونه سکوتی نمی تواند همراه با عنصر روانی تدلیس باشد. اما هر سکوتی را نمی توان سکوت صرف دانست و آنچه سکوت بنظر می‌آید ممکن است در اوضاع احوال قرارداد جنبه ای یابد که در واقع حالت مثبتی را بخود گیرد. در اینگونه موارد آنچه مصرح است دیگر سکوت نیست بلکه حالتی است که شخص ساکت بخود می‌گیرد تا واقعیتی را پنهان سازد و این حالت خود نوعی رفتار است و مانند هر رفتار دیگر اگر همراه با عنصر روانی تدلیس باشد سبب تحقق تدلیس می شود. ^[۲۵]

در حقوق فرانسه قانون مدنی حکمی ناظر بر تاثیر یا عدم تاثیر سکوت در ایجاد تدلیس ندارد دلیلی که برای توجیه اصل عدم کفایت سکوت آورد می شود مبتنی بر این است که نمی توان برای الزام هر یک از طرفین عقد به افشا هر چیزی که ممکن است در ارزش واقعی عوض یا معوض در نظر طرف دیگر عقد مؤثر باشد ضابطه ای تعیین کرد و شرایط آن را برشمرد و ‌بنابرین‏ هر یک از طرفین عقد باشد خود درصدد حفظ منافع خویش باشد و آنچه بنظر در ارزش یا معوض ارائه شده از طرف دیگر عقد مؤثر است از او بپرسد یا حتی شرط عقد قرارداد باضافه سکوت در مقایسه با تدلیس فعلی اثباتش دشوار و خطرش کمتر است.

اما بگفته بعض از نویسندگان نازک اندیش معاصر بسیار می شود که دو مهفوم جدا از هم در این زمینه در هم می‌شوند: سکوت مانند رفتار یا گفتار تدلیسی را موجب می شود که گاه اثر حقوقی دارد وگاه ندارد از این نوع دوم که در ضمن عنصر روانی بیشتر گفتگو خواهد شد می توان ستایشهای معمول هر فروشنده ای از کالای خود را مثال زد که در حقوق رم آن dolus bonus می خوانند این اصطلاح در لغت تدلیس نیک معنا می‌دهد که از نظر حقوقی تدلیس بشمار نمی آید و ‌بنابرین‏ می توان آن را ترغیب یا تدلیس مجاز نامید سکوت با توجه به تشخیص عرف گاه تدلیسی را سبب می شود که مانند ستایش معمولی فاقد ضمانت اجرای قانونی است و گاه از آن فراتر می رود و چنان موجب فریب طرف دیگر می شود که اگر موضوع سکوت افشا می شد طرف دیگر تن به عقد نمی داد این دو مفهوم تدلیس مجاز و سکوت مدلسانه را نباید با هم اشتباه گرفت و حکم یکی بر دیگری بار کرد در صورت دوم سکوت مدلسانه با اصل حسن نیست در عقود منافات دارد بگفته دیگر سکوت در اینگنه موارد صرفاً امر منفی نیست و در ایجاب یا قبول که اعمال مثبت است تظاهرخارجی پیدا می‌کند.

تفسیر ماهیت سکوت هرچه باشد, استثناآت قضایی و قانونی بسیار بر اصل عدم کفایت سکوت وارد شده وظیفه ای برای یکی از طرفین عقد تعیین ‌کرده‌است که بعض از امور قبل از انعقاد آن افشا کند این استثناآت را بزودی شرح خواهیم داد.

در حقوق انگلیس برای تحقق سو عرضه خواه معصوماه و خواه مدلسانه اصیل اولیه این است که صرف سکوت قانوناً تدلیس به شمار نمی آید ) این قاعده انعکاسی از یک اصل قدیم حقوق انگلیس است که بموجب آن فروشنده الزامی نداشت تا خریدار از نقائص مبیع مطلع سازد مگر آنکه خود خریدار درصدد پی بردن به آن بر می‌آید معهذا اصل عدم کفایت سکوت در حقوق انگلیس نیز صرفنظر از استثنائاتی که بر آن وارد می‌آید فی نفسه بسیار مقید می شود قاضی مذکور در فوق پس از بیان اصلی که ذکر شد می افزاید (ولی کلمه ای تنها یا… اشاره ای باثبات یا چشمکی یا حرکتی با سریا لبخندی بقصد ترغیب برای تحقق سو عرضه کافی است قیدی که باین بیان بر اصل عدم کفایت سکوت وارد می‌آید چنان آن را محدود می‌سازد که دشوار بتوان گفت سکوت چه زمانی سکوت صرف است و چه زمانی بعلت همراهی فعلی , هر چند جزئی خود به صورت عملی مثبت در می‌آید.

در حقوق اسلامی اصل اولیه این است که ساکت مسئولیتی ندارد مگر آنکه نیاز به بیان باشد که در آن صورت سکوت حمل بر گفتار می شود این قاعده که بیشتر ناظر بر انعقاد عقد است عملا ‌در مورد تدلیس تا آن حد که مربوط به عیب مبیع می شود نیز قابل اعمال است در فقه اسلامی چه سنت و چه شیعه متونی که ناظر بر بحث کنونی است مربوط به پنهان ساختن عیب می شود و خارج از سکوت برای پیدایش تدلیس کافی بنظر نمی رسد بدیهی است که اگر سکوت همراه با عملی برای پوشاندن عیب مبیع باشد تدلیسی که به وجود می‌آید ناشی از سکوت نیست و بلکه از فعل بائع است که سکوت او برای پوشاندن آن به کار می‌آید اما اگر سکوت مجرد از فعل ولی بایع بر عیب مبیع آگاه و مشتری از آن بی اطلاع باشد سکوت را ممکن است به منزله بیان شمرد حمل بر تدلیس کرد نتیجه عملی این حکم در مقایسه با حقوق انگلیس این است که فروشنده ملزم است خریدار را از عیوب مبیع آگاه سازد بجز این فروشنده وظیفه ای در برابر خریدار ندارد زیرا صرف خود فریبی خریدار که ناشی از تصور و باصطلاح حقوق جدید اشتباه در انگیزه شخصی و بی تاثیر در عقد است در بیوع الامانات نیز گذشته از آنکه در بیع المرابحه بیع المواضعه و بیع التولیه فرض بر این است که بایع آغاز سخن گفتن که از قیمت خرید خود می‌کند ولی می توان مثال آورد که خریدار به سئوال بائع را مخاطب قرار دهد باین مضمون که هر چه خریدار قصد بازگو کردن قیمت خرید خود را ندارم مال را بفلان قیمت می فروشم خواهی بستان و خواهی بنه , عقد بیع الامانه نمی گردد اما اگر در برابر چنین پرسشی ظاهراًً سکوت کند اما سکوتش چنان باشد که حالت تأیید بخود گیرد در آن صورت دشوار بتوان گفت که سکوتش بی اثر است سکوت او در این مورد نمودن قیمت خرید خود است که از طرف مشتری سئوال شد و اگر قیمت خرید خود او واقعاً آن نباشد که مشتری در ضمن سئوال خود آورد سکوت تاثیری بایع در حکم فعل مدلسانه است. ^[۲۶]

پس در حقوق اسلامی نیز مواردخاصه ای برای تاثیر سکوت در ایجاد تدلیس وجود دارد.

در حقوق ایران قانون مدنی در این باره کاملا ساکت است و شارحین قانون نیز تعرضی به سکوت نکرده اند با توجه به تحلیلی که در ابتدای این بحث از ماهیت سکوت شده است می توان گفت اگر سکوتی در اوضاع و احوال قرارداد متوجه پنهان ساختن واقعیتی باشد که سبب فریب طرف دیگر عقد شود در آن صورت سکوت حالت عمل می‌یابد و شمول ماده ۴۳۸ قانون مدنی می شود ولی اگر سکوتی صرفاً جنبه عدمی داشته باشد از حیث ایجاد تدلیس بی تفاوت است معهذا اگر موضوع قرارداد عین معین باشد آنگاه ممکن است احکام خیار عیب جاری شود.