شکل۱-۱۳: رسم منحنی استاندارد. ۳۳
شکل ۳-۱: ویال های آماده برای PCR روی یخ ۵۲

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ۴-۱: رشد باکتری در حضور دیسک XV و عدم رشد در حضور دیسک X و V 65
شکل ۴-۲: رنگ آمیزی گرم نمونه ها نشان دهنده کوکوباسیل های گرم منفی ۶۶
شکل ۴-۳: نتایج PCR برای ست پرایمر A و B 67
شکل ۴-۴: نتایج PCR برای ست پرایمر C و D 69
شکل ۴-۵: مدل های پیشنهادی برای جایگاه capb در نمونه های انتخاب شده ۸۱
شکل۴-۶: نتایج PCR تعیین ژنوتیپ نمونه ها ۸۲
فهرست نمودارها
نمودار ۴-۱: بیان نسبی capb نسبت به ژن مرجع rpoB 76
نمودار ۴-۲: بیان نسبی IS1016 نسبت به ژن مرجع rpoB 76
نمودار ۴-۳: تعداد کپی در دو جایگاه capB و IS1016 نسبت به جایگاه rpoB در نمونه ها ۸۰
خلاصه فارسی
هموفیلوس آنفلونزای تیپ‌ب (Hib) از مهمترین عوامل ایجاد مننژیت باکتریال در نوزادان و کودکان می‌باشد. مهمترین عامل بیماری‌زایی این باکتری کپسول پلی‌ساکاریدی از جنس PRP می‌باشد که تولید آن تحت کنترل گروهی از ژنها می‌باشد که در جایگاهی به نام capb قرار دارند. واکسیناسیون علیه این بیماری در بیشتر کشورهای جهان انجام شده ولی ایران هنوز به طرح واکسیناسیون سراسری نپیوسته است، به همین دلیل تولید واکسن بومی هموفیلوس آنفولانزا یک ضرورت محسوب می‌شود. هدف از این مطالعه آنالیز مولکولی ژنوم باکتری برای انتخاب یک سویه بومی واکسینال می‌باشد. در این تحقیق ابتدا نمونه‌های مشکوک به روش PCR و با بهره گرفتن از ۴ جفت پرایمر اختصاصی شناسایی شد، میزان PRP نمونه‌ها به روش بیال اندازه‌گیری شد، سپس تعداد کپی جایگاه cap در نمونه‌های منتخب به روش Real Time PCR و با بهره گرفتن از ۳ جفت پرایمر طراحی شده برای مناطق IS1016، capb و ژن تک‌کپی rpoB با متد Abslute Quantification مشخص شد. در نهایت ژنوتیپ نمونه‌های منتخب با بهره گرفتن از دو جفت پرایمر اختصاصی مشخص شد.از میان ۳۰ نمونه ۱۸ مورد Hib ،۱۱ مورد غیر از هموفیلوس آنفلونزا و یک مورد Hib‾ تشخیص داده شد. از میان ۵ نمونه منتخب دو نمونه دارای ۳ کپی از جایگاه cap بوده و ۳ نمونه دارای دو کپی از این جایگاه تشخیص داده شدند. در مرحله آخر تمام ۵ نمونه ژنوتیپ I تشخیص داده شدند. در این مطالعه برای اولین بار در ایران تعیین تعداد کپی و ساختار ژنوم جایگاه cap در سویه‌های بومی انجام شد.
کلمات کلیدی: هموفیلوس آنفلونزا، Real time PCR، مننژیت ، Hib
فصل اول
کلیات
۱-۱: تاریخچه
هموفیلوس آنفلونزا برای اولین بار در سال ۱۸۹۲ به وسیله فایفر جدا گردید و تا اوایل دهه ۱۹۳۰، اکثر دانشمندان آن را عامل مولد آنفلونزای اپیدمیک می دانستند. زیرا عموماً همراه با این بیماری بدست می آمد(۸). در سال ۱۹۳۳ مسلم گرید که عامل بیماری آنفلونزا ویروس است و این باکتری یک مهاجم ثانوی در اپیدمیها می باشد(۱). البته در پاندمی های اخیری که ویروس آنفلونزا عامل آن بوده، نقش نزدیک از این باکتری با ویروس آنفلونزا دیده نشده است و بدین دلیل مسئله سینرژیسمی بین ویروس و باکتری در بیماری های انسانی ناشناخته به نظر می رسد. بنابر این نام آنفلونزا اهمیت اتیولوژیک ندارد(۸). آنفلونزا معمولا منصوب به عنوان ” flu"، یک بیماری ویروسی است که بوسیله التهاب حاد مسیر هوایی ناحیه فوقانی دستگاه تنفسی مشخص می گردد. علائم، اغلب با التهاب شدید غشاء مخاط بینی، سردرد، برونشیت و درد عضلانی عمومی شدید^[۱] پیشرفت می کند(۴۸).
کاملترین مطالعات توسط مارگارت پیتمن بین سالهای ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ صورت گرفت ، او فیزیولوژی، بیماریزایی، مصونیت، اپیدمیولوژی و خصوصیات این باکتری را به صورت کامل شرح داد(۱). نام جنس هموفیلوس از دو ریشه یونانی هم ^[۲]به معنای خون و فیلوس ^[۳]به معنای دوست داشتن گرفته شده است(۲۰) . بر اساس کتاب باکتریولوژی برِگِی^[۴]، ۱۰ گونه از هموفیلوسها در ارتباط با انسانها نام گذاری شده اند که یکی از آنها گونه آنفلونزا می باشد. بعلاوه ۶ گونه نیز در ارتباط با حیوانات بوده و ۳ گونه نیز حالت نامشخص دارند.
۱-۲: خصوصیات عمومی جنس هموفیلوس:
جنس هموفیلوس شامل باکتری های کوکوباسیلی یا میله ای شکل، گرم منفی، و پلئومورفیک بوده که در اسمیر های مستقیم ممکن است شکل آنها در زیر میکروسکوپ، از کوکوباسیل های کوچک تا فیلامنت های بلند متفاوت باشد(۲۰). ابعاد آنها به ندرت از ۳/۰ × ۵/۱ میکرون تجاوز میکند. دو انتهای سلول آنها گرد بوده و کپسول در صورت مشاهده با میکروسکوپ در اشکال صاف وجود دارد(۸). در نمونه های حاصل از عفونت های حاد، ارگانیسم ها به صورت باسیل های کوکوئیدی شکل کوتاه هستند که گاهی اوقات بصورت دوتایی یا زنجیره کوتاه قرار میگیرند(۲). دو جنس هموفیلوس و پاستورلا، به خانواده پاستورلاسه تعلق دارند. از نظر خصوصیاتی، اعضای خانواده پاستورلاسه، گرم منفی، پلئومورفیک، کوکوئیدی، غیر متحرک، هوازی یا بی هوازی اختیاری بوده، نیتریت ها را در اثر احیاء نیتریت ها بدست می آورند و اکسیداز و کاتالاز + می باشند. شکل (۱-۱) شیوع این ارگانیسمهای سخت رشد را در ارتباط با دیگر باسیل های گرم منفی یافت شده در نمونه های کلینیکی نشان می دهد(۴۸).
همانطور که گفته شد، هموفیلوس باکتری هوازی اختیاری است، اما به طور ضعیف در غیاب اکسیژن رشد می کند. افزایش ۱۰-۵ % Co₂ بهمراه انکوباسیون، رشد بسیاری از سویه ها را افزایش می دهد. مقدار گوانین+ سیتوزین DNAی جنس هموفیلوسmole %44-37 می باشد(۴۸) .
شکل۱-۱: انتشار باسیل های گرم منفی، هموفیلوس و سایر باکتریهای نرمال و سخت رشد
از حدود ۱۷ گونه از هموفیلوس های شناخته شده عده ای جزء فلور طبیعی دهان و نواحی فوقانی دستگاه تنفس انسانها و عده ای نیز در حیوانات یافت می شوند(۸). حدود ۱۰% کل فلور باکتریایی دائمی دستگاه تنفسی فوقانی را هموفیلوس ها تشکیل می دهند(۳۸). برخی از آنها در انسان بیماری زا می باشند(۸). گونه اصلی بیماریزا هموفیلوس آنفلونزاست که بطور طبیعی در سیستم حلقی- دهانی برخی افراد سالم یافت می شود. بعضی از سویه های آنها دارای کپسول وبرخی دیگر فاقد آن هستند، که دسته بدون کپسول دارای قدرت بیماریزایی ضعیفتری نسبت به سویه های کپسولدار می باشند. هموفیلوس آنفلونزا در انسان ایجاد عفونت می کند(۴۵) و مخزن حیوانی ندارد(۱۰).
از گونه های عمده ساکن در دستگاه تنفسی فوقانی، گونه پاراآنفلونزاست که ۴/۳ % از کل میکروفلورهای هموفیلوس را در بر میگیرد. سویه های هموفیلوس آنفلونزای بدون کپسول معمولا چندین بیوتایپ داشته و در فارنکس بیشتر کودکان سالم یافت می شوند. اما به طور نرمال کمتر از ۲% فلورهای باکتریایی کل را تشکیل می دهد. با افزایش سن افراد هموفیلوس آنغلونزا فراوانی کمتری را به عنوان فلور حلق نشان می دهد(۳۸).
۱-۳: نیازهای غذایی
هوفیلوس آنفلونزا یکی از پر نیازترین باکتری ها بوده و به وجود خون در محیط کشت نیاز دارد(۸). عدم توانایی رشد هموفیلوس در غیاب خون یا فرآورده های آن، مربوط به دو نیاز غذایی است که اولی، هِمین یا هِم شناسایی شد که به آن فاکتور X می گویند(۷۳). این فاکتور به حرارت مقاوم بوده و برای رشد هوازی ارگانیسم مورد نیاز است(۹). فاکتور X همچنین میتواند پروتوپورفیرین IX و دیگر ترکیبات منسوب به آن که دارای آهن هستند را شامل شود(۱۷). این نوع ترکیبات برای سنتز آنزیم های تنفس هوازی ضروری بوده، از این رو، سویه ها برای رشد بی هوازی، به فاکتور X نیازی ندارند. عقیده بر این است که هِم برای سنتز کاتالاز لازم بوده و میتوان به جای آن سیستئین به کار برد. سیستئین، پراکسید را احیاء کرده و نیاز به کاتالاز را برطرف می سازد(۸). احتیاج به این گروه از ترکیبات، به دلیل ناتوانی سویه های وابسته به X است که توانای تبدیل ALA ^[۵] به پروتوپورفیرین را دارا نمی باشند، که پروسه ای دارای چندین مرحله با آنزیم های مختلف می باشد(۱۷).
دومین فاکتوری که برخی از گونه های هموفیلوس برای رشد به آن وابسته است. نیکوتین آمید دی نوکلئوتید (NAD) و یا نیکوتین آمید دی نوکلئوتید فسفات شناسایی شده که به آن فاکتور V می گویند. (۱۷،۷۳). لازم به ذکر است که اسید نیکوتینیک یا نیکوتین آمید نمیتواند جایگزین این فاکتور شود. ظاهراً مولکول کوآنزیم کامل را باید فراهم کرد و بنظر می رسد که این ماده حساس به حرارت، همین فاکتور V نام برده می باشد که در عصاره مخمر، انواع سبزیجات و همچنین خون کامل یافت می شود(۸).
هر دو فاکتور X و V در داخل گلبولهای قرمز خون یافت شده و برای رشد در محیط لازم می باشند(۲۰). البته باید خاطر نشان کرد که گونه های مختلف ممکن است به یکی از فاکتورها و یا هر دوی آنها نیازمند باشند که الگوی وابستگی به X و V یا XV معیاری است برای تمایز بین گونه ها(جدول ۱-۱).
جدول ۱-۱: نیاز گونه های مختلف هموفیلوس به فاکتورهای مختلف به فاکتورهای X و V

۱۰۰-۳۰ (به صورت معلق)
۱۰۰-۳۰ (به صورت معلق)

۹۵-۶۰
۵۰-۳۰
جزئی
۹۰-۶۰

بی اثر
۵۰-۳۰
جزئی
۹۰-۶۰

۹۰-۵۰
۹۰-۸۰
۴۰-۲۰
۹۰-۸۰

استفاده از زمین
۱-آبیاری
۲- نفوذ سریع
۳- جریان روی زمین

تبدیل به
تبدیل به
تبدیل به

تبدیل به
تبدیل به
تبدیل به

تبدیل به
تبدیل به
تبدیل به

۹۰-۶۰
۸۰-۳۰
۹۰-۷۰

۱-۲ مفاهیم عمومی فرایند جذب سطحی

جذب سطحی^[۲] یکی از روش‌های جداسازی انتخابی است که در آن جزء یا اجزای مشخصی از فاز گاز یا مایع به روی سطح جاذب متخلخل منتقل می‌گردد. گزینش‌پذیری یک جاذب برای جذب یک جزء یا اجزای محلول از سیال حامل، موجب استفاده گسترده‌تری از این فرایند شده است. عمل جذب سطحی شامل تجمع مولکول‌های جذب شونده روی سطح داخلی جاذب می‌باشد و با توجه به اینکه در واحد سطح فقط مقدار اندکی تجمع می‌تواند صورت پذیرد، از جاذب‌های فوق‌العاده متخلخل با نسبت سطح به حجم خیلی زیاد استفاده می‌شود. اصولاً قدرت انتخابی کنندگی یک جاذب بین حل شونده و سیال حامل یا بین حل شونده‌های مختلف، امکان جداسازی حل شونده‌های بخصوص از سیال حامل و از یکدیگر را فراهم می‌سازد. بطریق مشابه در عملیات معکوس که به نام دفع^[۳] نامیده می‌شود، اجزای موجود در ماده جامد جداسازی می‌شوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با بهره گرفتن از عمل جذب می‌توان جداسازی‌های بسیاری را که بوسیله تکنیک‌های دیگر جداسازی همچون تقطیر، جذب مایع‌ـ گاز، استخراج مایع‌ـ مایع^[۴] و رو‌ش‌های جداسازی غشایی بعضاً غیرممکن یا غیرعملی می‌باشند انجام داد. لازم به ذکر است که بدلیل سادگی و کاربرد فراگیر، تقطیر سهم بزرگی در تکنولوژی سنتی جداسازی دارد. از سال ۱۹۷۲ جذب سطحی از برخی جهات بر فرایند وابسته به انرژی تقطیر برتری یافته است. البته جداسازی از طریق جذب سطحی موقعی اقتصادی‌تر است که ضریب جداسازی^[۵] یا انتخاب‌پذیری جاذب^[۶] خیلی بیشتر از ضریب فراریت نسبی باشد. به بیانی دیگر وقتی فراریت نسبی کمتر از حدود ۲۵/۱ باشد، به صورت یک قانون نسبی، جذب سطحی نسبت به تقطیر برای جداسازی توده فاز برتری می‌یابد. لذا پیدایش جذب سطحی موجب افزایش کاربردهای فرآیندی و زیست‌محیطی تکنیک‌های جداسازی گردیده است. ضمن اینکه بسیاری از این کاربردها فقط از طریق توسعه تکنولوژی جذب قابلیت امکان یافته‌اند.
فرایند جذب سطحی اغلب در یک بستر ثابت از جاذب صورت می‌گیرد که عملیات احیاء بصورت دوره‌ای روی آن انجام می‌گیرد. یک سیستم متعارف شامل دو بستر موازی است که در آن یکی در حالت جذب کردن بوده و دیگری در حال احیاء می‌باشد. در واحدهای بزرگ صنعتی، استفاده از سه بستر متداول است. بدین ترتیب که همواره دو بستر در حال جذب و یک بستر در حال احیاء می‌باشد.
در دماهای پائین عمل جذب سطحی معمولاً بوسیله نیروهای بین مولکولی و بدون تشکیل پیوندهای شیمایی جدید انجام می‌گیرد. بدین دلیل به این عمل جذب فیزیکی^[۷] گفته می‌شود. ولی در دماها بالاتر از C 200 انرژی اکتیواسیون برای تشکیل یا شکستن پیوندهای شیمیایی در دسترس می‌باشد. لذا به چنین مکانیزمی جذب شیمیایی^[۸] اطلاق می‌شود. جذب فیزیکی عمدتاً بوسیله نیروهای واندروالس و الکترواستاتیک بین مولکولهای جذب شونده و اتم‌های تشکیل دهنده سطح جاذب انجام می‌گردد.
سطوح جاذب‌های متخلخل اغلب نامرتب بوده و انرژی‌های پیوندی از یک مکان فعال تا دیگری بسیار متفاوت می‌باشند. البته در غربالهای مولکولی^[۹] که نمونه‌هایی از سطوح با یکنواختی زیاد هستند، انرژی اتصال تقریباً ثابت است. سطوح جذب کننده‌ها در کانال‌ها یا حفره‌های داخلی دارای ساختمان‌های میکروکریستالی می‌باشند.
جاذب‌ها عموماً موادی مصنوعی یا طبیعی با ساختمان‌های بی‌شکل (آمورف) یا میکروکریستالی هستند. از جاذب‌های رایج کربن فعال، آلومینای فعال، سیلیکاژل، بنتونیت، لایگنیت^[۱۰]، بعضی از خاک‌ها مانند خاک رس، غربال‌های مولکولی (زئولیت‌ها) و رزین‌های تبادل کنده یونی را به عنوان موادی که در مقیاس صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، نام برد.

۱-۲-۲- کاربردهای اصلی فرایند جذب سطحی

۱-۲-۲-۱- کاربردهای جذب سطحی از فاز مایع

یکی از کاربردهای اصلی فرایند جذب سطحی، جذب از فاز مایع می‌باشد. مهمترین کاربری‌ها در این گروه عبارتند از:

شکل۳- ۳- سرعت چرخش پمپ برای مقادیر مختلف R_S در مدل ترکیبی قلب-LVAD

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آنالیز شاخص­ های مکش با بهره گرفتن از دبی عبوری از پمپ
در صورتی که بتوان سنسورهای دقیق فشار را در نواحی بخصوصی از بطن چپ قرار داد و بطور پیوسته متغیرهای همودینامیکی مانند x₁ تا x₅ را که پیش­تر در مورد آن صحبت شد، را اندازه گیری کرد و یا اینکه بتوان آنها را در ورودی پمپ برای اندازه گیری فشار ورودی پمپ (PIP) قرار داد، رخداد پدیده مکش، به راحتی قابل تشخیص خواهد بود. شکل (۳-۴) مقادیر فشار ورودی پمپ و فشار بطن چپ را که از اطلاعات به دست آمده از آزمایش ورودی-خروجی متغیر در یک LVAD ساخت شرکت Nimbus را نشان می­دهد. سرعت چرخش پمپ برابر با آنچه در شکل (۳-۲-الف) نشان داده شده، می­باشد.
(الف)
(ب)
شکل۳- ۴- نتایج شبیه­سازی­های آزمایش ورودی-خروجی متغیر برای LVP و PIP
در شکل (۳-۴)، زمانی که مکش رخ می­دهد، هر دو مقدار فشار ورودی پمپ و فشار بطن چپ به ناگهان تغییر می­ کنند. این، بدین معنی است، در صورتی که این متغیرها بدقت اندازه ­گیری شوند، پدیده مکش به راحتی قابل تشخیص خواهد بود. اگرچه امروزه تکنولوژی قرارگیری چنین سنسورهایی در بدن، برای مانیتور کردن در لحظه و به شکل زمان حقیقی در دسترس می­باشد، اما هنوز به شکل گسترده و کاربردی مورد استفاده قرار نگرفته است. بنابراین، به دلیل کمبود اطلاعات موجود، بیشتر روش­های آشکارسازی مکش، مقدماتی و آزمایشی است و این روش ها به کیفیت استخراج اطلاعات مورد نیاز از سیگنالهای در دسترس که می­توانند به شکل پیوسته و برای بازه­های زمانی طولانی اندازه ­گیری شوند، بستگی دارند. به دلیل همین محدودیت­ها، بیشتر محققین از دبی عبوری پمپ، سرعت پمپ، و یا جریان الکتریکی پمپ، برای استخراج این اطلاعات و پیرو آن، اشکارسازی پدیده مکش بهره می­گیرند. در این پروژه، سیگنال دبی عبوری از پمپ، برای رسیدن به این اطلاعات انتخاب شده است.
برای این منظور، استخراج داده ­ها از سیگنال جریان عبوری از پمپ در LVADها توسط دانشمندان برای سال­های متمادی مورد مطالعه قرار گرفته است و اطلاعات مفید متعددی از دبی پمپ استخراج شده و به عنوان شاخص­ های مکش برای دسته بندی حالت­ها و مقادیر مختلف دبی مورد استفاده قرار گرفته است. این اطلاعات، بر اساس دسته­بندی دامنه­های مختلف (دامنه زمانی، دامنه فرکانسی، دامنه زمانی- فرکانسی) پایه­گذاری شده است. یکی از این شاخص ­ها، بر پایه معیار “حداقل- میانگین- حداکثر” [۵و۴] می­باشد، که مرتبط با مقادیر حداقل، متوسط و حداکثر دبی پمپ است. شکل (۳-۵)، دبی پمپ و پوش منحنی­های مقادیر حداقل، حداکثر و میانگین دبی پمپ را در اطلاعات استخراجی از ازمایش ورودی-خروجی متغیر نشان می­دهد.

(الف)

(ب)
شکل۳- ۵- اطلاعات استخراج شده از آزمایش­های ورودی-خروجی متغیر
در طول بازه زمانی رخداد پدیده مکش (۱۲۴< t <150) به وضوح دیده می­ شود که در این بازه، مقدار متوسط دبی پمپ به مقدار بیشینه آن نزدیک است، اما خارج از محدوده مکش، مقدار متوسط دبی پمپ تقریبا نصف مجموع مقادیر کمینه و بیشینه دبی عبوری پمپ خواهد بود. بنابراین، یک اندیس و شاخص زمان-پایه، به شکل زیر را می­توان از آن استخراج نمود.
معادله (۳-۲)
که در این معادله، eدامنه پیک به پیک سیگنال دبی پمپ می­باشد.
عبارت­های موجود در معادله (۳-۲)، می­توانند به عنوان شاخص­ های مکش (SI) مورد استفاده قرار گیرند ]۴[. نتایج این شبیه­سازی­ها، به کمک نرم افزار متلب (MATLAB) نشان داده شده است.
در حقیقت حل این مسئله (Window Size)، برای محاسبه پارامترهای زمانی که برای استخراج اطلاعات از نمونه­های برداشت شده از سیگنال دبی پمپ و سایر سیگنال­های موجود انجام می­ شود، مسئله پیچیده­ای خواهد بود و نیازمند در نظر گرفتن یک سری ملاحظات است. معادلات با ابعاد کوچکتر، برای رسیدن به اطلاعات حالت پمپ دارای سرعت بالاتری خواهند بود و این در حالی می­باشد که ممکن است معادلات کوچکتر نتوانند اطلاعات مفید و مورد نیاز ما را تامین کنند. بر عکس، معادلات با تاخیر زمانی کاربردی بزرگتر و کامل­تر [۱۳] ممکن است زمانی که مدل یا سیستم در حالت زمان حقیقی عمل می­ کنند، امکان پذیر و عملی نباشند.
بیشتر محققین، روش­هایی را برای استخراج اطلاعات با تاخیر زمانی­های مختلف ارائه نموده ­اند. به عنوان نمونه، Vollkron و همکارانش [۴] از این روش با بهره گرفتن از اطلاعات تا ۵ ثانیه قبل، استفاده کردند. Ferreira و همکارانش [۱۳] نیز از یک روش با بازه ۵ ثانیه­ای بهره بردند. Morello [25] نیز روشی با بازه زمانی ۲ ثانیه­ای و Karantonis و همکارانش [۲۶] هم یک روش با بازه زمانی ۶ ثانیه­ای را مورد استفاده قرار دادند. با اینکه بازه­های زمانی برداشتی آنها متفاوت بوده، ولی تمامی نتایج عملی قابل قبول بود. در این پروژه از روشی با بازه زمانی برداشتی ۵ ثانیه­ای برای شبیه­سازی بهره گرفته­ایم.
شکل (۳-۶)، نتایج شبیه­سازی شاخص مکش را برای اطلاعات استخراجی از یک آزمایش نشان می­دهد. تحت شرایط عدم وقوع مکش، مقادیر شاخص مکش به مقدار زیاد تغییر نمی­کند و تنها در یک محدوده و بازه کوچک و مشخص تغییر می­نماید. اما، زمانی که مکش رخ می­دهد، شاخص مکش به مقدار زیاد افزایش می­یابد. بنابراین، این شاخص مکش به درستی می ­تواند رخداد پدیده مکش را در جریان خون عبوری از پمپ در بازه (۱۲۴< t <150) تشخیص دهد.
(الف)
(ب)
شکل۳- ۶- نتایج شبیه­سازی اندیس مکش

شبیه سازی به همراه مدل قلب-LVAD
در این بخش، مدل قلب- LVAD (که پیش­تر در بخش (۲-۴) به آن پرداخته شد)، به جای آزمایش لابراتواری برای بررسی کارایی سیستم آشکارساز مکش در پاسخ به تغییرات پارامترهای فیزیولوژیکی بدن، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. شکل (۳-۷)، بلوک دیاگرام این سیستم را نشان می­دهد. در مدت زمانی که این تست انجام می­گیرد، مقدار E_max را به منظور شبیه سازی یک قلب بیمار معادل با mmHg/ml0/1در نظر گرفته و نرخ ضربان در مقدار ثابت bpm75 فرض می­ شود. همچنین R_S از مقدار مرجع فعالیت انسان mmHg.s/ml)0/1 (R_S=، تا پایین­ترین سطح فعالیت انسان mmHg.s/ml)0/1 (R_S= متغیر خواهد بود.

شکل۳- ۷- بلوک دیاگرام سیستم آشکارساز حالت مکش
R_Sیا همان مقاومت سیستمی قلب، نشان دهنده پس بارگذاری در بطن چپ است. این مقدار، به واسطه تغییرات پاتولوژیکی شریان­های کوچک و مویرگ­ها در گردش خون سیستمی یا انقباض و انبساط عروق بدن به وسیله عصب­های مربوطه متغیر می­باشد. در فیزیولوژی مربوط به قلب، مقاومت سیستمی قلب (SVR) با واحد dyn.s/cm⁵ بیان می­ شود و مقدار مرجع آن dyn.s/cm⁵1400-900 می­باشد[۲۷]، اما اگر مقاومت سیستمی قلب را به واحد mmHg.s/ml تبدیل نماییم، مقدار مرجع جدید ۰۲۵/۱-۶۷۵/۰ خواهد بود. در این پروژه هم مقادیر R_S در بازه ۲/۱-۵/۰ برای شبیه سازی در نظر گرفته می­ شود.
شکل­های (۳-۸) و (۳-۹)، نتایج شبیه­سازی شاخص مکش را برای یک قلب بیمار، با مقادیر مختلف R_S نشان می­دهد. با توجه به نتایج این شبیه­سازی، مقدار شاخص مکش تحت شرایط رخداد پدیده مکش به شدت افزایش می­یابد. بنابراین، شاخص مکش می ­تواند به عنوان مرجعی مطمئن در سیستم آشکارساز مکش برای مدل قلب-پمپ مورد استفاده قرار گیرد.
(الف)
(ب)
شکل۳- ۸- مقادیر سرعت چرخش پمپ و شاخص مکش mmHg.s/ml)0/1 (R_S=
(الف)
(ب)
شکل۳- ۹- مقادیر سرعت چرخش پمپ و شاخص مکش mmHg.s/ml)2/1 (R_S=
طراحی کنترلر تلفیقی Fuzzy-MPC برای سیستم قلب-LVAD
در این فصل هدف، طراحی و ارائه یک کنترلر تلفیقی، با بهره گرفتن از روش­های فازی (Fuzzy)، و کنترل پیش­بین (MPC) برای کنترل کردن LVAD مورد نظر می­باشد. این کنترلر می­بایست بتواند سرعت چرخش پمپ و متغیرهای کنترلی سیستم را به منظور تامین خروجی قلب (CO) و فشار پرشدگی (متوسط فشار) شریانی مورد نیاز بیمار، به طور اتوماتیک در محدوده نرمال و قابل قبول، تنظیم نماید.
عملکرد کنترلی حلقه باز، در فصل دوم مورد بررسی قرار گرفت. در عملکرد مذکور تنظیمات تنها می ­تواند توسط کارشناسان آموزش دیده و متخصصین صورت گیرد. این مساله، نقصی جدی برای این نوع عملکرد محسوب می­ شود، چرا که در شرایط عدم حضور این کارشناسان، اگر تغییری در سطح فعالیت بیمار به وجود آید، کنترلر به درستی نمی­تواند سرعت چرخش پمپ را تنظیم کند و بیمار در معرض خطر جدی قرار می­گیرد. بر این اساس، پمپ می­بایست به شکل اتوماتیک تنظیم گردد، بدین معنی که سرعت چرخش پمپ به کمک یک کنترلر قوی و بر اساس تغییرات سطح فعالیت بیمار ( مثلا تغییرات مقدار R_S ) به طور اتوماتیک کنترل شود.
هدف از تالیف این پایان نامه، ارائه یک کنترلر کارآمد برای یک LVAD بوده، به گونه ­ای که سرعت چرخش پمپ را با کمترین تاخیر و بدون رخداد پدیده مکش در محدوده­های تعیین شده برای خروجی عملکردی قلب و متوسط فشار شریانی و با توجه به شرایط فیزیولوژیکی بیمار تامین نماید. تا به حال چندین نوع کنترلر متفاوت، بر پایه اندازه ­گیری دبی پمپ، سرعت پمپ و جریان الکتریکی پمپ و با بهره گرفتن از روش­های عملکردی مختلف ارائه شده است.
در بخش (۴-۱)، در مورد ساختار کنترلرهای پیش­بین توضیحاتی ارائه خواهد شد. در بخش (۴-۲) به طراحی کنترلر تلفیقی پیش­بین- فازی خواهیم پرداخت و که از کنترلر فازی (FC) در خروجی کنترلر پیش­بین بهره خواهیم برد. در بخش (۴-۳) به بررسی نتایج و مقایسه آن با برخی کنترلرهایی که تا کنون برای این منظور طراحی شده ­اند (کنترلر فیدبک) خواهیم پرداخت. همچنین به بررسی قدرت این کنترلر در کاهش اثرات نویز بر روی عملکرد پمپ پرداخته خواهد شد.

ساختار کنترلرهای مدل پیش­بین
کنترل پیش­بین (Model Predictive Control) یا (MPC)، نوعی کنترل پیشرفته فرایند است. کنترل­ کننده‌های پیش­بین، مبتنی بر مدل­های دینامیکی فرایند، عمدتاً مدل­های خطی تجربی است که با شناسایی سیستم به دست آمده‌اند. مهمترین مزیت MPC آن است که، امکان بهینه­سازی تایم اسلات جاری را با در نظر گرفتن تایم اسلات­های آینده می‌دهد. این کار با بهینه سازی یک افق زمانی محدود، اما اجرای آن تنها در تایم اسلات جاری انجام می‌گیرد. MPC، توانایی پیش بینی رخدادهای آینده و اتخاذ اعمال کنترلی متناسب با آن را دارد. کنترل کننده‌های MPC، توانایی پیش بینی را ندارند.
مدل­های به کار رفته در MPC، معمولا مدل­هایی برای نشان دادن رفتار یک سیستم دینامیکی پیچیده هستند. الگوریتم کنترل پیش­بین، پیچیدگی سیستم را افزایش می‌دهد و برای کنترل سیستمهای ساده که اغلب با کنترل کننده‌های PID به خوبی کنترل می‌شوند لازم نیست. از مشخصه‌ های دینامیکی رایجی که کنترل­ کننده‌های PID را دچار مشکل می­ کند، می‌توان از تاخیرهای زمانی طولانی و دینامیک­های مرتبه بالا نام برد.
مدل­های MPC، تغییرات متغیرهای وابسته را که نتیجه تغییرات متغیرهای مستقل هستند را پیش ­بینی می‌کنند. MPC با بهره گرفتن از اندازه ­گیری­های فعلی از سیستم تحت کنترل، حالت دینامیکی فعلی فرایند، مدل­های MPC و اهداف و محدودیت­های متغیر فرایند، تغییرات آتی متغیرهای وابسته را محاسبه می‌کند. این تغییرات، به گونه‌ای محاسبه می‌شوند که متغیرهای وابسته نزدیک به هدف بمانند و محدودیت­ها روی متغیرهای مستقل و وابسته رعایت شود. معمولا MPC، تنها اولین تغییر در هر متغیر مستقل را برای اجرا می‌فرستد و محاسبه را برای تغییر بعدی تکرار می‌کند. این کنترلرها مزایای فراوانی دارند که، در زیر به تعدادی از آنها اشاره می­کنیم.
با وجود آنکه بسیاری از فرایندهای واقعی خطی نیستند، اغلب می­توان آنها را در بازه کوچکی خطی در نظر گرفت. روش های MPC خطی، در بیشتر کاربردها با مکانیسم فیدبک به کار می­روند، که خطاهای پیش بینی ناشی از عدم تطبیق بین مدل و فرایند را جبران می­ کند. در کنترل­ کننده­ های پیش­بین که تنها از مدل­های خطی تشکیل می­شوند، اصل برهم نهی (جمع آثار) جبر خطی، امکان می­دهد اثر تغییرات متغیرهای مستقل چندگانه برای پیش بینی پاسخ متغیر وابسته، با هم جمع شوند. با این کار، مسأله کنترلی، به یک سری محاسبات جبری ماتریسی مستقیم ساده می­ شود که سریع و مقاوم هستند.
الگوریتمMPC یک روش کنترل feed forward جهت جبران سازی اغتشاش­های قابل اندازه ­گیری بکار می­گیرد. این الگوریتم، ذاتاً زمان­های مرده را جبران می­ کند. قوانین کنترل خطی را بسادگی می­توان در کنترل کننده­ های حاصل از این روش بکار برد. این روش قادر است که (constraints) محدودیت­های موجود در پروسه تحت کنترل را بسادگی در نظر بگیرد. هنگامی­که خروجی مرجع در زمان­های آینده شناخته شده است، عملکرد این الگوریتم بسیار مناسب است.
Refrence Trajectory
Predicted Outputs
Past Inputes and Outputs
+

کل

۷۰

۱۰۰

آلفا کرونباخ

تعداد سوالات

.۸۰۵

۴

۳-۹- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری شده ، پس از ارزش گذاری گزینه‌های پرسشنامه از عدد یک تا پنج به ترتیب از کاملا مخالف تا کاملا موافق از طریق نرم افزار ۲۱SPSS ، داده‌های جمع آوری شده، در دو بخش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است :
۳-۹-۱- روش‌های توصیفی
در این بخش اطلاعات از طریق به کارگیری روش‌های توصیفی و تحلیل‌های مرتبط با آن ، تجزیه و تحلیل می گردد. با بهره گرفتن از محاسبات جداول فراوانی ، درصدها و ترسیم نمودار میله ای و توصیف وضعیت کلی نمونه تحقیق ( پاسخ‌های پرسشنامه ) پرداخته شده است .
۳-۹-۲- روش‌های استنباطی
۳-۹-۲-۱- سنجش نرمالیتی
گاهی می خواهیم توزیع متغیری را مشخص کنیم و بررسی کنیم توزیع متغیر با توزیع نظری خاصی همگون است یا خیر مثلا آیا توزیع متغیر نرمال است ؟ آیا توزیع متغیر نمایی است ؟ آیا توزیع متغیر یکنواخت است ؟ و. . . در این موارد از آزمون‌های توزیع داده‌ها ( نیکویی برازش ) استفاده می کنیم که عمدتا از دو آزمون ^۱و کولموگروف اسمیرنف^۲( KS ) استفاده می شود .
در اینجا بد نیست مزایای هر یک از دو آزمون  و KS را بر دیگری بر شماریم:
یکی از مزایای آزمون KS این است که هر یک از مشاهدات را به صورت اصلی در نظر می گیرد در حالی که آزمون  به طبقه بندی مشاهدات پرداخته و بدین جهت مقداری از اطلاعات را از دست می دهد .
دوم اینکه در مواردی که تعداد مشاهدات ( n ) کوچک است آزمون KS به دلیل دقیق بودن اعمال شدنی است حال آنکه آزمون  اساسا برای نمونه‌های بزرگ استفاده می شود .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سوم اینکه آزمون KS نسبت به آزمون  از سادگی و سهولت بیشتری برخوردار است .
حال مزایای آزمون  را را بر می شماریم:
اول اینکه آزمون  را به سادگی می توان طوری تغییر داد تا امکان تخمین پارامتر‌ها نیز به وسیله مشاهدات میسر شود، ولی آزمون KS چنین انعطاف پذیری ندارد .
دوم اینکه آزمون  را می توان هم برای داده‌های پیوسته و هم گسسته به کار برد در حالی که آزمون KS فقط برای داده‌های پیوسته اعمال شدنی است .
در این بخش از آزمون کالموگروف اسمیرنف جهت سنجش نرمالیتی داده‌ها استفاده گردید و با توجه به نتایج ذیل مشاهده گردید که داده‌های پژوهش نرمال هستند .
با توجه به جدول ذیل ملاحظه می گردد در سطح اطمینان ۹۵% کلیه سوالات آزمون شده از طریق آزمون کالموگروف اسمیرنف نرمال می باشند. با توجه به اینکه سطح خطا ۵% می‌باشد و سطوح معنا داری کلیه مولفه‌ها از ۵% بیشتر می‌باشد ، در نتیجه کلیه داده‌ها نرمال می‌باشد.
در این بخش با توجه به پرسش نامه‌ها و پاسخ آنها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف جهت سنجش نرمالیتی ، از ضریب همبستگی پیرسون جهت سنجش معنی داری فرضیه‌ها استفاده شده است که در ذیل به توضیح راجع به روش‌های آماری استفاده شده می پردازیم.
۳-۹-۲-۲- تحلیل همبستگی
تحلیل همبستگی ابزاری آماری جهت تعیین نوع و درجه رابطه یک متغیر کمی با یک متغیر کمی دیگر است. ضریب همبستگی یکی از معیار‌های مورد استفاده در تعیین همبستگی متغیر می باشد. ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه ( مستقیم یا معکوس ) را نشان می دهد. این ضریب بین صفر تا ۱± است و در صورت عدم وجود رابطه بین دو متغییر برابر صفر است .
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های آماری
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- آمار توصیفی
۴-۱-۱- جنسیت
با توجه به جدول زیر از ۷۰ نفر افراد نمونه که جواب داده‌اند ۴۴ نفر مرد و ۲۶ نفر زن بوده که نشان می‌دهد حدود ۶۳ درصد مرد و ۳۷ درصد زن می‌باشند.
جدول ۴-۱- جنسیت

علاوه بر جرایم مربوط به اشخاص حقیقی، مجازات حبس در برخی از موارد، برای جرایم انجام شده توسط اشخاص حقوقی مانند شرکت های پخش و تعاونی ها نیز پیش بینی شده است که با توجه به مسئولیت مدیر عامل در این شرکتها ، به تصریح قانون، مجازات حبس در مورد وی اعمال می‌شود به عنوان مثال بند «الف» ماده ۳۶ قانون صدرالاشاره در مورد فروش یا توزیع کالای خوردنی،‌ آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی فاقد پروانه ساخت معتبر یا مجوز ورود توسط شرکتهای پخش و تعاونی‌های بزرگ مجازات حبس از یک تا شش ماه برای مدیر عامل این شرکتها پیش‌بینی کرده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲- مجازات مالی
این نوع مجازات بخش عمده‌ مجازاتهای جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی را در قانون تعزیرات حکومتی به خود اختصاص می‌‌دهد. به طور کلی در غالب مواردی که مرتکب جرم با انگیزه سودجویانه و به هدف سوء استفاده از افراد اقدام به انجام بزه می نماید مجازات جزای نقدی پیش‌بینی شده است. و نیز در غالب مواردی که جرم مربوط به تهیه، تولید یا توزیع و نگهداری کالای فاسد، تاریخ مصرف گذشته، غیربهداشتی، تقلبی یا غیرمجاز است مجازات ضبط و مصادره مال مقرر شده است. به نظر می‌رسد استفاده از مجازات مالی در جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی به جای زندان از چند جهت دارای مزیت است: اول آن که انتخاب جزای نقدی به جای زندان که معمولاً جرم زا است مانع تباهی و فساد مجرمین اتفاقی می گردد علاوه بر آن به جای آن که هزینه هنگفتی را برای دولت تحمیل کند به نفع خزانه دولت است دوم این که مجازات حبس ممکن است برای کسانی که به دفعات مرتکب جرم شده اند و به زندان رفته اند فاقد جنبه ارعابی باشد ولی مجازات جزای نقدی همواره جنبه ارعابی خود را حفظ می کند هر چند برای اغنیا و ثروتمندان می تواند فاقد جنبه ارعابی باشد و همین امر یکی از معایب جزای نقدی است. سومین مزیت جزای نقدی بر حبس آن است که این مجازات عموماً با نوع جرم، به خصوص در جرایمی که تنها انگیزه مجرم سودجویی و جمع آوری ثروت است به راحتی قابل انطباق است در حالی که مجازات حبس همیشه با وخامت و شدّت جرایم اقتصادی و مالی متناسب نیست.^[۹۵]
پس از این مقدمه و پیش از آنکه به بررسی نمونه هایی از مجازات مالی در جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی بپردازیم . ذکر این نکته لازم است که گاهی مجازات مالی به تنهایی به عنوان ضمانت اجرای جرایم تعزیری پیش بینی شده که در این صورت اصطلاحاً مجازات اصلی و گاهی به عنوان تکمیل کننده مجازاتهای دیگر مقرر گردیده که در این صورت اصطلاحاً مجازات تکمیلی نامیده می‌شود به عنوان مثال به موجب ماده‌۳۵ قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی ۱۳۶۷ در صورتی که تولید کنندگان مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی در فرمول ساخت این مواد، از مواد غیر مجاز و یا سمی استفاده کنند مرتکب در مرتبه ‌اول به ضبط کالای تولیدی و در صورت سمی و یا زیان‌آور بودن به معدوم نمودن کالا محکوم می شود و در مرتبه دوم علاوه بر مجازات‌های مرتبه‌ اول به جریمه نقدی تا پنج میلیون ریال محکوم می گردد. چنان که ملاحظه می‌شود در این ماده، ضبط کالای تولیدی به عنوان یک مجازات اصلی در مرتبه اول و جریمه نقدی به عنوان یک مجازات تکمیلی در مرتبه ‌دوم تعیین شده است. حال به ذکر انواع مجازات مالی در جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی در قانون تعزیرات حکومتی می پردازیم.
۱-۲- جزای نقدی ثابت: چنانکه قانونگذار میزان جزای نقدی را به صورت ثابت و یا با حداقل و حداکثر مشخص و تعیین نماید این نوع جزای نقدی را جزای نقدی ثابت می گویند. به عنوان مثال به موجب ماده‌۱۸ قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی ۱۳۶۷، ارائه داور بدون نسخه توسط داروخانه موجب جزای نقدی تا مبلغ پنجاه هزار ریال است.
۲-۲- جزای نقدی نسبی: در بسیاری از جرایم قانونگذار ، مقدار جزای نقدی را به صورت ثابت تعیین نمی‌کند. بلکه میزان آن براساس و مبنای خاصی محاسبه و تعیین می‌شود به عنوان مثال چنانچه پزشکی مرتکب دخل و تصرف در صورتحساب بیماران شود و از این طریق اقدام به دریافت وجه اضافه از آنان کند در مرتبه ‌اول به جریمه نقدی به میزان دو برابر اضافه دریافتی از بیماران، در مرتبه دوم به پنج برابر و مرتبه ‌سوم به ده برابر اضافه دریافتی محکوم می شود. (ماده ۴ قانون تعزیرات امور بهداشتی و درمانی ۱۳۶۷).
۳-۲- ضبط کالا با پرداخت بها به مجرم: از این مجازات که نوع خفیفی از مجازات مالی است کالای مورد نظر به نفع دولت ضبط می شود ولی بهای آن به شخص پرداخت می شود به عنوان مثال بر اساس تبصره ماده‌۲۷ « قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی » ۱۳۶۷ شرکت های توزیع کننده لوازم و ملزومات پزشکی و داندانپزشکی و آزمایشگاهی در صورتی که در جرم موضوع ماده ۲۷ (عدم عرضه لوازم پزشکی و دندانپزشکی و آزمایشگاهی با قیمت رسمی ) با تولید کننده یا وارد کننده مشارکت و یا معاونت داشته باشد در مرتبه اول به ضبط کالا به نفع دولت و پرداخت بهای آن به قیمت رسمی به شرکت مذکور محکوم می شوند.
۴-۲- ضبط کالا به نفع دولت بدون پرداخت بها: در غالب موارد ضبط کالا ، هیچ گونه وجهی بابت بهای کالا به مجرم پرداخت نمی شود مثلاً در جرم پیش گفته ( تبصره ماده ۲۷) مرتکب برای مرتبه دوم به ضبط کالا به نفع دولت محکوم می شود.
۳- ممنوعیت از اشتغال به کسب یا شغل یا حرفه
این نوع مجازات نیز به صورت های مختلف در جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی در قانون تعزیرات حکومتی دیده می شودکه به مهمترین آنها اشاره می کنیم.
۱-۳- تعطیل واحد صنفی: مانند تعطیل دائم داروخانه (موضع ماده‌۱۳ قانون تعزیرات حکومتی بهداشتی و درمانی ۱۳۶۷) و تعطیل موقت داروخانه (ماده ۱۷ همان قانون) یا تعطیل مؤسسه پزشکی ( ماده ۱ و ۲ همان قانون).
۲-۳- لغو پروانه تأسیس: مانند لغو پروانه تأسیس مؤسسه پزشکی (موضوع ماده‌۴۶ قانون فوق).
۳-۳- لغو پروانه مسئول فنی: موضوع مواد ۳ و ۴ و ‌۱۶ همان قانون.
۴-۳- تعلیق پروانه مسئول فنی: مانند جرم مندرج در ماده ۳۳ قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی.
۵-۳- محرومیت موقت از حق گرفتن مجدد پروانه تأسیس: براساس ماده ۲۵ همان قانون.
۴- مجازات های سالب حیثیت
برخی از مجازات های جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی در قانون تعزیرات حکومتی سالب حیثیت است و برای رسوا کردن مرتکب به کار می رود. نمونه های زیر از مصادیق این نوع مجازات است.
۱-۴- اعلام نام در جراید: این مجازات به عنوان مجازات تکمیلی در جرم ایجاد مؤسسه ‌پزشکی غیرمجاز (موضوع ماده یک قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی ۱۳۶۷) پیش‌بینی شده است.
۲-۴- نصب پارچه در محل: مانند جرم گرانفروشی لوازم بهداشتی و آرایشی،‌ شیرخشک و غذای کودک توسط داروخانه (موضوع ماده‌۲۲ قانون فوق).
۳-۴- معرفی از رسانه های گروهی: مانند اعلام نام مرتکب به عنوان گرانفروش از رسانه های گروهی در جرم گرانفروشی (موضوع ماده‌۲۲ قانون فوق).
۵- سایر مجازات های تعزیری و بازدارنده
علاوه بر مجازاتهایی که به انحاء مختلف در مورد جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی اعمال می‌شود برخی اقدامات تعزیری و بازدارنده دیگر نیز انجام می شود که در ماده واحده «قانون اصلاح قانون تعزیرات حکومتی» مصوب ۱۹/۷/۱۳۷۳ مجمع تشخیص مصلحت نظام از آنها به عنوان مراتب تعزیری یاد شده است مانند تذکر،‌ اخطار، تعهد کتبی، درج در پرونده و مانند آن. این اقدامات که معمولاً در مرتبه ‌اول ارتکاب جرایم مزبور پیش بینی شده، برای جلوگیری از ارتکاب جرم است و در صورتی که مرتکب، بار دیگر به طرف جرم سوق پیدا کند مجازات های دیگری در مورد وی اعمال می شود.
در «قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی» مصوب ۱۳۶۷ برای بیشتر جرایم مندرج در آن، مراتب تعزیری از قبیل اخطار کتبی ،‌ تذکر، تعهد کتبی ، درج پرونده و توبیخ کتبی پیش بینی شده بود که به موجب تبصره یک ماده واحده قانون اصلاح قانون تعزیرات حکومتی» مصوب ۱۳۷۳ مراتب تعزیری تذکر ، اخطار و اخذ تعهد کتبی حذف گردید. بدین ترتیب در مواردی که مراتب فوق به عنوان مجازات ارتکاب جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی در مرتبه‌ اول یا دوم پیش بینی شده است، سایر مجازات ها اعمال می گردد.
گفتار چهارم: تخفیف، تشدید و تبدیل مجازات در جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی
مجازات واکنشی است که جامعه در مقابل جرایم نشان می‌دهد این واکنش هر چه بیشتر با نوع جرم و شخصیت مجرم انطباق داشته باشد و در اجرای آن شرایط، انگیزه‌ها و اوضاع و احوال خاص هر مورد مدنظر قرار گیرد تأثیر بیشتری خواهد داشت. روشن است که قانونگذار نمی‌تواند برای یک جرم با توجه به ویژگی های مختلف بزهکاران و نیز شرایط و اوضاع و احوال مختلف به وضع مجازات اقدام کند زیرا چنین کاری بسیار دشوار بلکه نشدنی است. بنابراین مهمترین راه، آن است که مجازات مشخصی برای جرایم در نظر گرفته شود ولی در شرایط و اوضاع و احوال خاص، برای قاضی این امکان فراهم شود که بتواند با توجه به شخصیت مجرم یا انگیزه ها و اوضاع و احوال خاص هر پرونده مجازات را تخفیف یا تشدید یا تبدیل نماید. در این گفتار به بررسی این سه موضوع در جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی می پردازیم:
الف) تخفیف مجازات
ماده‌۲۲ قانون مجازات اسلامی درباره تخفیف مجازات مقرر می دارد: دادگاه می تواند در صورت احراز جهات مخففه،‌ مجازات تعزیری و یا بازدارنده را تخفیف دهد و یا تبدیل به مجازات از نوع دیگری نماید که مناسبتر به حال متهم باشد،‌ جهات مخففه عبارتند از :
با توجه به این ماده، دست قاضی برای تخفیف مجازات در موارد زیادی باز است و او می‌تواند با بهره گرفتن از این ابزار مناسب ، مجازات ها را با وضعیت خاص هر پرونده منطبق سازد. نکته قابل توجه در ماده‌ فوق آن است که اعمال کیفیات مخففه منحصراً در قلمرو جرایم مستوجب مجازات تعزیری و بازدارنده است و قاضی در اعمال و یا عدم اعمال این تخفیف مخیر می باشد. از نظر میزان تخفیف نیز در این ماده محدودیتی وجود ندارد و لذا از این ماده چنین استفاده می شود که دادگاه می تواند مجازات را به کمتر از حداقل قانونی نیز تخفیف دهد. ولی به هر حال نمی تواند مرتکب جرم را به کلی از مجازات معاف نماید.^[۹۶] بلحاظ اینکه جرایم بهداشتی،‌ درمانی در قوانین کیفری ایران بالاخص در قانون تعزیرات حکومتی قابل گذشت نیست و جنبه عمومی دارد که نظریه شماره ۶۲۷۲/۷ مورخ ۳/۱۲/۱۳۷۱ اداره حقوقی قوه قضائیه نیز مؤید این امر است.
با وجود این در برخی از جرایم بهداشتی،‌ درمانی و دارویی، محدودیت خاصی برای تخفیف مجازات در نظر گرفته شده است مثلاً در تبصره ماده‌۱۸ « قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی» مصوب ۱۳۳۴ آمده است: «در صورتی که دادگاه موجباتی برای تخفیف مجازات ملاحظه نمود، در مورد مجازات های جنایی ، یک درجه و در سایر موارد فقط تا نصف مجازات می‌توان تخفیف دهد.»
ب) تشدید مجازات
در برخی موارد قانونگذار به لحاظ اهمیت و درجه خطرناکی عمل ارتکابی برای جامعه و یا به دلیل تکرار جرم توسط بزهکار، مجازات معین شده را تشدید می کند این علل و جهات که باعث تشدید مجازات می گردد کیفیت مشدده نامیده می شود.^[۹۷]
یکی از جهاتی که باعث تشدید مجازات می شود تکرار جرم است ماده ۴۸ قانون مجازات اسلامی در این باره مقرر می دارد: «هرکس به موجب حکم دادگاه به مجازات تعزیری و یا بازدارنده محکوم شود، چنانچه بعد از اجرای حکم مجدداً مرتکب جرم قابل تعزیر گردد دادگاه می تواند در صورت لزوم مجازات تعزیری یا بازدارنده را تشدید نماید» چنانچه ملاحظه می شود اختیار تشد