هدف این سازمان‌ها کمک به بهبود وضع جامعه و حفظ منافع ملی و مصالح عمومی کشور است . براساس تعریف سازمان ملل ، NGO ها یا سازمان‌های غیردولتی می‌بایست دارای چهار مشخصه اصلی باشند ، ۱) از وابستگی مستقیم به هر حکومتی آزاد باشند ۲) فعالیت‌های سیاسی و وابستگی به احزاب سیاسی نداشته باشند ۳) غیرانتفاعی باشند و فعالیت اقتصادی نکنند ۴) فاقد فعالیت‌های خشونت‌آمیز بوده و با گروه‌های بزهکار مرتبط نباشند.
واقعیت‌های جهان امروز نشان می‌دهد که قدرت‌های سلطه‌گر با سوء‌استفاده ابزاری از سازمان‌های غیردولتی موسوم به NGO به دنبال پیشبرد اهداف خود در کشورهای درحال توسعه می‌باشند برای مثال ؛ سازمان‌های غیردولتی و NGO های وابسته به عنوان بخشی از عوامل اجرائی غرب نقش مهم و محوری در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تسریع در وقوع انقلاب‌های موسوم به” مخملی و گل رز ” در گرجستان و اوکراین ایفا نمودند و در شرایط کنونی به عنوان بخشی از استراتژی نظام سلطه‌ جهانی علیه ملت‌ها و حکومت‌های مستقل و مردمی بکار گرفته می‌شوند ، از طرف دیگر سازمان‌های غیردولتی و نهادهای مردمی متعهد و مدافع منافع ملی نظیر روحانیت شیعه و حوزه‌های علمیه در طول تاریخ نقش تعیین کننده در مبارزه با ظلم و ستم و احقاق حقوق از دست رفته مردم داشته‌اند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

موضوع سازمان‌های غیردولتی یکی از مواردی است که مورد بحث و گفتگوی فراوان واقع شده است برخی گسترش آن را برای جامعه ایران یک تهدید می‌دانند و معتقدند ج.ا.ا باید در مقابل NGO ها و سازمان‌های غیردولتی سیاست بازدارندگی داشته باشد و از گسترش آنها جلوگیری کند. عده ای دیگر بر حمایت بدون چون و چرا از سازمان‌های غیردولتی پافشاری می‌کنند از سوی دیگر واقعیت‌های جهان امروز نشانگر رشد و گسترش سازمان‌های غیردولتی و پیوستگی جهانی آنان با یکدیگر به مدد توسعه تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات است طبعاً جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند در چنین فضائی نسبت به این پدیده جهانی بی اعتنا باقی بماند.
عوامل مذکور ضرورت تحقیق و پژوهش پیرامون سازمان‌های غیردولتی و لزوم تهیه و تدوین سیاستهای کلی نظام جمهوری اسامی ایران در قبال آن را اجتناب ناپذیر نمود از این روی کمیسیون علمی فرهنگی و اجتماعی مجمع تشخیص مصلحت نظام از اوایل سال ۱۳۸۳ موضوع شیوه تعامل نظام با سازمانهای غیردولتی داخلی و NGO های جهانی را در دستور کار خود قرار داد و در مرحله اول به جمع آوری کلیه منابع و کتب منتشر شده موجود پرداخت و تحقیقات انجام گرفته در کشور را گردآوری کرد سپس طی جلسات مکرر با نهادهای اجرایی کشور که در عمل با سازمانهای غیردولتی داخلی و خارجی مواجهه بودند به تبیین وضع موجود و جمع بندی تجربیات آنها مبادرت نمود. این تحقیق نتایج بدست آمده از پژوهش‌های مذکور است که مشتمل بر پنج فصل و در ۶۰۰ برگ می‌باشد.
عنوان تحقیق : سازمانهای غیردولتی در نگاه تطبیقی
مریم ابوالقاسمی ( دانشگاه امام صادق « ع» ) – ۱۳۸۶
چکیده
سازمان‌های غیردولتی، سازمان‌ها و نهادهایی هستند که در راستای اهداف صحیح به فعالیتهای علمی، اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی در جوامع می‌پردازند.
بر این اساس، گسترش سازمان‌های غیر‌دولتی در کنار اقتصاد، بازار آزاد، خصوصی‌سازی، دموکراسی و اطلاع رسانی از جمله ابزارهای غیردولتی هستند که جایگاهی مهم نزد مردم دارند و از سوی دیگر می‌توانند به برخی نیازها و دغدغه‌های جوامع که دولت‌ها توانایی یا انگیزه پرداختن به آنها را ندارند، پاسخ گویند، و علاوه بر این واسطه میان خواست و اراده عمومی جامعه و حاکمیت باشند. در کشور ما، مانند بسیاری از کشورهای دیگر وجود تشکل‌ها، انجمن‌ها و گروه‌هایی که با ماهیتی غیر انتفاعی فعالیت می‌کنند، سابقه‌ای دراز دارد.وجود صندوقهای قرض‌الحسنه، بنیادهای خیریه، هیأت‌های مذهبی، موقوفات خاص و عام از مصادیق بارز این تشکل‌ها هستند. نویسنده در این مقاله سعی بر آن دارد که سازمان‌های غیردولتی را مورد ارزیابی قرار داده، اندیشه اسلامی را در این زمینه ارزیابی نماید و راهکارهایی را هر چند مختصر در این زمینه پیشنهاد نماید که با به کارگیری آنها امنیت سیاسی و اقتصادی کشور به طریق اولی حفظ می‌گردد.
عنوان تحقیق : راهنمای سازمان های غیردولتی
محمود رضا گلشن پژوه (موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران) – ۱۳۹۱
چکیده
سازمان غیردولتی مفهومی است که نه می‌توان تعریف خاص، دقیق و جامعی برای آن قائل شد و نه تاریخچه پیدایش معینی دارد. با این حال، رشد بی‌سابقه این‌گونه سازمان‌ها، به ویژه در دهه‌ های اخیر باعث شده است که ساختار آن از مفهومی تقریباً ناشناخته با حیطه وظایف ثابت و محدود، به گونه‌ای شگفت‌انگیز تغییر یافته و به بازیگری قدرتمند در عرصه ملی و بین‌المللی و توانایی و تاثیرگذاری بسیار ـ گاهی همدوش دولت‌ها و یا سازمان‌های بین‌المللی ـ تبدیل شود. فقدان منابع مکتوب و در دسترس در زمینه سازمان‌های غیردولتی فعال در کشور عزیزمان، همواره از موانع مهم موجود بر سر راه این نهادها به شمار می‌آمده است. کتاب حاضر به عنوان منبع و مرجعی برای شناخت و حوزه فعالیتهای سازمان‌های غیردولتی به رشته تحریر درآمده است.
عنوان تحقیق : بررسی نقش عوامل سیاسی و امنیتی در سیاست‌گذاری سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی
محمدرضا مجیدی (فصلنامه سیاست – شماره ۲۷) – ۱۳۹۲
چکیده

عنوان تحقیق : سازمان‌های مردم نهاد بین‌المللی و حکومت جهانی
استیو ؛ (ماهنامه روابط فرهنگی – شماره سال دوم، شماره ۶,  ۷۹ - ۶۶) – ۱۳۹۱
چکیده

۱-۴ سوال
سازمان های مردم نهاد تا چه اندازه توانسته اند نقش خود را در تهران در تحقق حاکمروایی مطلوب و افزایش سرمایه اجتماعی ایفا نمایند ؟
۱-۵ فرضیه
تاثیر سازمان های مردم نهاد در تحقق حکمروایی مطلوب در تهران بنا به دلایلی همچون ضعف ساختاری سازمان های مردم نهاد ، ضعف اعتماد اجتماعی به آنان ، مشکلات اقتصادی فعالیت های داوطلبانه را می توان از عناصری دانست که کارکردهای حرفه ای سازمان های مردم نهاد را در شکل دهی به جامعه مدنی به حداقل رسانیده است .
نظریه تحقیق
به منظور انسجام بخشی به این تحقیق و ضرورت نتیجه بخشی کاربردی آن ، نظریه غالب در آن نظریه حکمروایی خوب یا مطلوب است که از اوایل دهه ۱۹۸۰ توسط بانک جهانی با رویکردی اقتصادی مطرح شد . حکمرانی خوب بیشتر نشأت‌گرفته از نظریه نهادگرایی محسوب می‌شود. در نظریه نهادگرایان، عوامل نهادی و سیاست‌های دولت می‌توانند به‌طور سیستماتیک بر رشد اقتصادی تأثیر بگذارند. تحولات مذکور باعث شد از دهه‌۹۰ محافل بین‌المللی سیاستگذاری اقتصادی، حکمرانی خوب را کلید معمای توسعه و شرط لازم ثبات اقتصادی و انسجام اجتماعی مطرح کنند. بنا به تعریف، حکمرانی در لغت به معنای اداره و تنظیم امور است و به رابطه میان شهروندان و حکومت‌کنندگان اطلاق می‌شود. اما از نظر اصطلاحی منظور از حکمرانی قواعد و فرایندهای حاکم بر اعمال اقتدار به نام حکومت است. به عبارت دیگر حکمرانی، نحوه تقسیم قدرت در نهادهای عمومی، چگونگی اعمال قدرت و تمهیدات ناظر بر سیاستگذاری است. به بیان دیگر، حکمرانی شیوه اعمال قدرت در مدیریت منابع اقتصادی و اجتماعی کشور است. بر این اساس، منظور از حکمرانی خوب، اعمال قدرت اقتصادی، سیاسی و اداری براساس قانون، پاسخگویی و اثربخشی است. حکمرانی خوب از ۳ جزء یا ۳ نهاد اصلی تشکیل شده است که هر یک نهادهای جزئی‌تر مخصوص به‌خود دارند: ۱- دولت ۲- جامعه مدنی ۳- بخش خصوصی
در این تحقیق نظریه حکمروایی مطلوب در محور جامعه مدنی به عنوان یکی از عناصر مهم و محوری سرمایه اجتماعی با رویکرد دیدگاه های نهادگرایی که در فضای نئولیبرالی با رویکرد تعاملی در محیط منطقه ای و محلی در فضای شهری قابل طرح است بررسی می شود.
۱-۶اهداف تحقیق
هدف اصلی تحقیق، ارزیابی تاثیر سازمان های غیر دولتی بر تحقق حاکمیت مطلوب و ارتقاء سرمایه اجتماعی با مطالعه موردی شهر تهران طی سالهای ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۲ است. علاوه بر این هدف، تحقیق حاضر اهداف فرعی را نیزدنبال نموده است . شناسایی و ارزیابی تاثیر سازمان های غیر دولتی بر هر یک از مولفه های حاکمیت و سرمایه اجتماعی بوده است.
به بیان دیگر تحقق حاکمیت مطلوب و شایسته که پایدار و عادلانه باشد به طور فوق العاده ای پیچیده است و دانش و منابع سازمان های مردم نهاد را طلب می کند. دولت هایی که به تنهایی عمل می کنند، به سختی می توانند با همه مسایل توسعه کنار بیایند. بنابراین باید مسایل در حال تغییر توسعه توسط دولت ها، سازمان های مردم نهاد مورد توجه قرار گیرد و یک مشارکت و همکاری قوی بین دولت و جامعه مدنی را درتحقق و بهبود فرایند حاکمیت مطلوب و افزایش سرمایه اجتماعی بررسی، تجزیه و تحلیل شود. به علاوه افزایش سرمایه اجتماعی در درون آنها موجب می شود تا انجام امور به شکل بهتری تسهیل شده و بستری مناسبی برای تحقق حاکمیت مطلوب فراهم می آید و عملکرد ، کارایی مثبتی برجا گذارند. سازمان ها بی نیاز از سرمایه اجتماعی نبوده و شناسایی عوامل موثر در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی اهمیت به سزایی دارد. عامل بسیار مهمی که تاثیری شگرفی بر افزایش سرمایه اجتماعی می گذارد، عملکرد سازمان های غیر دولتی است. هر تصمیمی که سازمان های غیر دولتی می گیرند یا هر عملی که این سازمان ها بدان مبادرت می ورزند، در تحقق حاکمیت مطلوب و شایسته تاثیر می گذارند.
۱-۷ تعریف مفاهیم
۱-۷-۱ جامعه مدنی
شیوه خاصی از روابط میان دولت و گروه های اجتماعی نظیر خانواده ، بنگاه ها و موسسات تجاری ، انجمن ها و جنبش هایی که مستقل از دولت وجود دارند. این شیوه روابط ، پیش از همه در جامعه جدید پیدا شدند ، اگر چه مبادی آن را می توان در دوره های پیشتر نیز یافت . چندین مولفه جامعه مدنی برای دوام و بقای دموکراسی های نوین لازمند و به گذار از حکومت اقتدار گرا یا تمامیت خواه به حکومت دموکراتیک کمک می کنند.
پس می توان در تعریف دقیق تر چنین بیان داشت که ، جامعه مدنی معمولا به آن دسته از تشکل ها و روابط اجتماعی گفته می شود که خارج از حوزه قدرت دولت شکل می گیرند ، اما در سامان دادن به زندگی اجتماعی یک جامعه نقش مهمی ایفا می کنند . به طوری که از معنای ظاهری جامعه مدنی بر می آید ، این جامعه به تشکل ها و روابط اجتماعی مبتنی بر زندگی شهری و مقتضیات زندگی اجتماعی در اجتماعات بزرگ و مدرن مربوط است و نه به زندگی در جماعات کوچک و کهن نظیر روستاها و قبایل . در هر صورت جامعه مدنی بر اشکال خودجوش تشکل منافع جمعی و هم پیوندهای ملی دلالت دارد . این گونه تشکل ها و هم پیوندی ها که بدون دخالت دولت صورت می گیرد می تواند به عنوان واسطه ای میان جامعه و دولت عمل کند. (ساعی :۱۶۲:۱۳۸۰)
در جوامع جهان سوم ساختارهای اجتماعی مربوط به زندگی شهری و مناسبات سرمایه داری چه در دوران استعمار و چه پس از ان ضعیف بود . به نحویکه گروه ها و طبقات اجتماعی شسهری نمی توانستند مبانی استحکام یک دولت ملی را فراهم سازند. بورژوازی ضعیف این جوامع نتوانست پیوند طبقاتی و تشکل محکمی دست پیدا کند و به تبع آن نیز نتوانست رهبری جامعه را به دست بگیرد و با پیوند منافع خود با منافع ملی زمینه های یک دموکراسی لیبرال را در این کشورها فراهم کند . در این جوامع در واقع دولت بود که توانست با بهره گرفتن از بوروکراسی کشوری و لشکری و تحت هدایت ترکیبی از نخبگان سیاسی ، بوروکرات ها و نظامیان بر جامعه مسلط شده ، به نیروی هدایت کننده جامعه مدنی تبدیل شود . به عبارت دیگر در این جوامع جامعه مدنی مقهور دولت شد . در ضمن تشکل های صنفی و سیاسی مستقل از دولت یا پیدا نشدند و یا بسیار ضعیف باقی ماندند و تحت کنترل دولت قرار گرفتند . (ساعی ، پیشین )البته این نگاه در همه کشورهای درحال توسعه یکسان نیست بلکه بسته به نوع حکومت ها دارای تفاوت هایی است که موضوع دقیق این تحقیق نمی باشد .

مطلوبیت: افراد متمول بیشتر سوار درشکه های خوب می شدند و انعام های خوبی از مشتریان می گرفتند.

————————————————————————
۳۹.عنوان شغلی: دلاک حمام
معنی لغوی: ۱-کارگری که در گرمابه های عمومی به شست وشو ،کیسه کشیدن و مشت و مال دادن مشتریان می پرداخت ؛تانگر ؛تانگو؛تونگو؛کیسه کش. ۲- کسی که کارهایی از قبیل ختنه کردن، دندان کشیدن و خون گرفتن از افراد را انجام می داد.(صدری افشار، ۱۳۹۴: ۷۹)
مثال: دلاک ها یعنی کارگران حمام یکی از کارهایشان تراشیدن موی سر مشتریان بود (راز مثل های ما، میرکیانی،۲۰۵)
کد isic: 5149
طبقه شغلی: کارکنان ارائه خدمات و کارکنان فروش
بسط و شرح: از لفظ دلاک در چند معنای متفاوت استفاده می شود. هم به معنی کسی که در حمام کار می کند و کارش شست وشو و کیسه کشیدن مشتریان است هم در معنای کسی است که کودکان را ختنه می کند و نیز به معنی سلمانی که موی کوتاه می کند ونیز کسی که حجامت هم انجام می دهد، استفاده می شود. در قدیم که مردم بیشتر از حمام های عمومی استفاده می کردند، برای شست و شو و کیسه کشیدن و…از دلاک کمک می گرفتندو دلاک های مردمانی بسیار سخت کوش و زحمت کشی بودند. آن‌ها در طول ساعات کاری خود باید به مشتریان زیادی خدمت می کردند. بیشتر آن ها بعد گذشت چند سال دچار بیماری های خاصی می شدند. مخصوصا مشکلات مفاصل و مشکلات پوستی به سبب تماس با افراد مختلف. میرکیانی،۱۳۹۱:۲۰۵
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مطلوبیت: از کارهای بسیار کم بها و در عین حال مورد نیاز مردم است. می تواند مورد سوء استفاده ی برخی از افراد ناسالم قرار گیرد. مثل وارد شدن برخی از مردها در حمام های زنانه. در ضمن برخی از آنان دارای عزت نفس پایینی بوده و عیب دیگران را به رخ می کشند. مولانا از این قشر در توبه نصوح یاد کرده است.

————————————————————————
۴۰.عنوان شغلی: دلال فرش
معنی لغوی: دلال کسی که واسطه قرار می گیرد تا جنس دیگری به فروش برسد. میانجی بین بایع و مشتری، کسی که با دریافت حق معینی واسطه ما بین خریدار و فروشنده می شود. (معین، ۱۳۷۲، ؟)
مثال: ….دلالی فرش کی کرده، پیمانکاری قیر و گونی هم می کرده (هندوانه به شرط عشق، حسن زاده، ۳۶)
کد isic: 3421
طبقه شغلی: تکنسین ها و کمک متخصصان
بسط و شرح: دلال کسی است که درآمدش با برقرار کردن معامله بین خریدار- هرچیز- و فروشنده _ هرچیز- به دست می آید. چون امرار معاشش بستگی به انجام گرفتن معامله است پس سعی خود را به هر طریق خواهد کرد. این واسطه گری خیلی وقتها به نفع هر سه نفر تمام می شود. اما گاهی برخی از شاغلان در این شغل با بهره گرفتن از ترفند های خاصی یکی از طرفین معامله را مغبون می سازند. امروزه دلالی که جزء مشاغل خدماتی است، رواج بسیار زیادی یافته است. خصوصا در خرید و فروش به‌صورت اینترنتی و یافتن مشتری های زیاد از سراسر جهان برای کالاهای مختلف و نیز فروشنده ی کالاهای مورد نیاز در سراسر دنیا. سایت های خاصی مانند ای بی و علی بابا در دنیای دیجیتال هم اکنون این مسئولیت را بر عهده دارند.
مطلوبیت: بیشترین سود از تولید و فروش کالا نصیب دلال یا واسطه می شود. حیله گری و سودجویی همراه با دروغ از مشخصات برخی از دلالان است. این پیشه می تواند در صورت صحت در رفتار، فواید زیادی برای خریدار و فروشنده داشته باشد. دلالی در هر کاری جزء مشاغل پایین جامعه حساب می شود و مردم دید خوبی نسبت به آن ندارند.

————————————————————————
۴۱.عنوان شغلی: دهقان
معنی لغوی: ۱- ملاک؛ ارباب؛ دهگان؛ دیهگان. ۲- کشاورز (صدری افشار، ۱۳۹۴: ۸۲)
مثال: سادگی دهقان که طلا را جلوی گاو می گذارد (افسانه هایی از احمق ها، شمس۲۱)
کد isic: 6111
طبقه شغلی: کارکنان مشاغل ساده
بسط و شرح: در بیشتر داستان هایی که به نحوی کشاورز یا دهقان حضور دارند، به شکل شخصیت هایی که بسیار ساده اند، معرفی می شوند.
مطلوبیت: سادگی دهقان به خاطر یگانگی او با طبیعت است ولیکن این سادگی مورد سوء استفاده و نیز موجب تمسخر دیکران است.

————————————————————————
۴۲.عنوان شغلی: دوغ فروش
معنی لغوی: دست فروش دوره گردی که در فصل تابستان در خیابان ها و کوچه ها می گردد و دوغ می فروشد.
مثال: “…. قاسم در خیابان ۴متری دوغ لیوانی یک قران می فروخت….” (۲۴ ساعت در خواب و بیداری، بهرنگی،؟)
کد isic: 9111
طبقه شغلی: کارکنان ارائه خدمات و کارکنان فروش
بسط و شرح: لذت بخشیدن به مردم با فروش یک لیوان دوغ خنک در تابستان گرم. در روزهای بلند و گرم تابستان آن چه موجب آرامش مسافران فصل تابستان می شود، حضور این افراد با قالب های بزرگ یخ در کنار جاده ها و یا حتی درون شهرها بود.
مطلوبیت: در گرمای تابستان آن چه که می تواند مطلوب طبع انسان شود، یک لیوان نوشیدنی خنک است. اما برای تهیه این لیوان و اهدای نشاط به دیگر انسان ها، انسان های دیگری باید سختی هایی را تحمل کنند. تهیه یخ مورد نیاز دوغ فروشی در زمان های نسبتا دور که یخچال برقی و وسایل الکترونیکی سرما ساز نبود، بسیار دشوار بود. علی رغم تمام سختی ها، این کار دارای شان اجتماعی بالایی نیست هر چند دارنده ی این شغل در روزگار فعلی درآمد زیادی داشته باشد.

————————————————————————
۴۳.عنوان شغلی: راننده خاور
معنی لغوی: آن که وسایل نقلیه را می راند؛ شوفر (معین،۱۳۷۲: ؟)
مثال: شوهرش آقا لطف اله راننده بنز خاور، می خندد (۳۵داستان برای نوجوانان،نجفی، ۹۰)
کد isic: 8324
طبقه شغلی: متصدیان ماشین آلات

لَا ینْبَغِی لِمَنْ عَرَفَ عَظَمَهَ اللَّهِ أَنْ یتَعَظَّمَ فَإِنَّ رِفْعَهَ الَّذِینَ یعْلَمُونَ مَا عَظَمَهُ اللَّهِ أَنْ یتَوَاضَعُوا لَه^[۵۴].
شایسته نیست کسی که عظمت خدا را شناخته است، بزرگی کند! پس همانا رفعت و بلندی آنان‌که می‏دانند عظمت خدا چیست آن است که به خاطر او تواضع کنند.
وجود مبارک امام ششم حضرت جعفر بن محمد۸یکی از خطاب‌های خداوند به حضرت موسی۷ را چنین گزارش می‌فرمایند:
یَا مُوسَى إِنِّی لَا أَقْبَلُ الصَّلَوهَ إِلَّا لِمَنْ تَوَاضَعَ‏ لِعَظَمَتِی‏ و…^[۵۵]
ای موسی! من نماز را قبول نمی‌کنم مگر از کسی که برای عظمت من تواضع کند و…
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ائمه: نتیجه‌ی تواضع را چنین بیان می‌فرمایند:
إِنَّ فِی السَّمَاءِ مَلَکیْنِ مُوَکلَیْنِ بِالْعِبَادِ، فَمَنْ‏ تَوَاضَعَ‏ لِلَّهِ‏ رَفَعَاهُ، وَ مَنْ تَکبَّرَ وَضَعَاه^[۵۶]
همانا دو فرشته در آسمان بر بندگان گماشته شده‏اند، که هر کسى براى خدا تواضع کند، او را بالا برند و هر که تکبر کند پستش کنند.
۱٫۱٫۱٫۷٫ گشاده‌رویی و اندوه‌دلی
کسی که معرفت به خدا پیدا می‌کند و در مسیر بندگی قدم می‌بردارد، می‌داند که خداوند متعال از بنده‌اش می‌خواهد که با سایرین خوش‌رفتار باشد. کلام زیبایی از امیرمؤمنان۷ چنین نقل شده است:
الْعَارِفُ وَجْهُهُ مُسْتَبْشِرٌ مُتَبَسِّمٌ وَ قَلْبُهُ وَجِلٌ مَحْزُون‏^[۵۷].
آن که معرفت دارد گشاده رو و لبخندزنان است و دل او نگران و اندوهگین.
طبیعی است که هر کس خدا را بشناسد نسبت به قصور و تقصیر در وظیفه‌ی بندگی و لحظاتی که خالی از یاد خدا بوده است و نیز به خاطر نگرانی از آینده‌ی خویش و عدم حسن عاقبت، همواره محزون و نگران است. اما از آن جهت که یکی از مصادیق بندگی خدا خوش خلقی و برخورد خوب با مؤمنان و دیدار با مؤمنان با گشاده‌رویی و لبخند است، در چهره تبسم و شادمانی دارد. اما دل او به چیزی خوش نیست. از امور دنیوی لذت نمی‏برد و برای آخرت خود و تمام لحظاتی که بی‌توجه به خداوند گذرانده است غصه می‏خورد.
۱٫۱٫۱٫۸٫ بی‌نیازی از خلق خدا
از مولای متقیان۷ چنین روایت است که فرمودند:
مَنْ سَکنَ قَلْبَهُ الْعِلْمُ بِاللَّهِ أَسْکنَهُ الْغِنَی عَنْ خَلْقِ اللَّه‏^[۵۸].‏
هر کس که دلش را علم خداوند آرام کند، بی نیازی از خلق خدا نیز دلش را آرام خواهد کرد.
توضیح آنکه کسی که خداشناس شد و دانست همه‌ی نعمت‏ها به دست اوست و رغبت فی ما عند اللّه‏ پیدا کرد، چشم به مخلوقات خداوند - که آن‌ها هم مثل او نیازمند و فقیر در خانه او هستند- ندارد و احساس استغناء از آنان خواهد داشت.
۱٫۱٫۱٫۹٫ کثرت دعا
وقتی شخص خدا را بشناسد و بداند که هر چه هست از اوست و به آن‌چه نزد اوست رغبت پیدا کند و نیز بداند که آن خدای مهربان سخن گفتن بنده با خود و درخواست او را دوست می‏دارد، تا بتواند شب و روزش را به دعا و درخواست از خدا و راز و نیاز با او خواهد گذراند.
امیرالمؤمنین۷ چنین می‌فرمایند:
‏أَحَبُ‏ الْأَعْمَالِ‏ إِلَى‏ اللَّه‏ عَزَّ وَ جَلَّ فِی الْأَرْضِ الدُّعَاء^[۵۹]
محبوب‌ترین اعمال نزد خداوند عزّ و جلّ در زمین، دعاست.
همان طور که محبوب‌ترین کار نزد خداوند در زمین، دعا است، بنا به فرمایش حضرت باقرالعلوم۷مغبوض‌ترین شخص نزد خدا تارک دعاست:
مَا مِنْ شَیْ‏ءٍ أَفْضَلَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَنْ یُسْئَلَ وَ یُطْلَبَ مِمَّا عِنْدَهُ وَ مَا أَحَدٌ أَبْغَضَ‏ إِلَى‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ مِمَّنْ یَسْتَکبِرُ عَنْ عِبَادَتِهِ وَ لَا یَسْأَلُ مَا عِنْدَهُ^[۶۰]
چیزى نزد خداى عز و جل بهتر از این نیست که از او درخواست شود و از آنچه نزد او است، خواسته شود؛ و کسى نزد خداى عز و جل مبغوض‏تر نیست از آن کس که از عبادت او تکبر ورزد و آنچه نزد او است را درخواست نکند^[۶۱].
مولی الموحدین۷ چنین فرموده‏اند:
أَعْلَمُ النَّاسِ بِاللَّهِ أَکثَرُهُمْ لَهُ مَسْأَلَه^[۶۲].
داناترین مردم به خدا کسی است که از او بیش‌تر‌ درخواست کند.
در روایات بسیاری، ائمه: به دعا حتی برای کوچک‌ترین حاجات تأکید فرموده اند. امام ششم۷ فرموده‌اند:
عَلَیْکمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّکمْ لَا تَقَرَّبُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَا تَتْرُکوا صَغِیرَهً لِصِغَرِهَا أَنْ تَدْعُوا بِهَا إِنَّ صَاحِبَ الصِّغَارِ هُوَ صَاحِبُ الْکبَارِ^[۶۳]
بر شما باد به دعا، زیرا به هیچ چیز مانند آن به خدا نزدیک نمی‌شوید و دعا برای هیچ حاجت کوچکى را به خاطر کوچکی‌اش رها نکنید؛ زیرا آن کس که حاجات کوچک به دست اوست، همان کسی است که حاجات بزرگ را در اختیار دارد.
پیامبر اکرم۶ در روایتی می‌فرمایند:
سَلُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَا بَدَا لَکمْ‏ مِنْ‏ حَوَائِجِکمْ حَتَّى شِسْعَ النَّعْلِ فَإِنَّهُ إِنْ لَمْ یُیَسِّرْهُ لَمْ یَتَیَسَّر^[۶۴]
هر نیازی که برای‌تان پیش می‌آید (رفع آن را) از خداوند عزّ و جلّ بخواهید، حتی بند کفش (تابستانی)؛ چرا که اگر (خداوند) آن را فراهم نسازد، فراهم نمی‌شود.
از قبیل همین مضمون، می‌توان به خطاب خداوند به حضرت موسی۷ اشاره کرد:
یَا مُوسَى‏ سَلْنِی‏ کلَّ مَا تَحْتَاجُ إِلَیْهِ حَتَّى عَلَفَ شَاتِک وَ مِلْحَ عَجِینِک^[۶۵]
ای موسی همه‌ی ما یحتاج خود را از من طلب کن حتی علف گوسفند و نمک غذایت را.
نمی‏شود کسی خدا را بشناسد ولی با محبوب خویش به خلوت و راز و نیاز ننشیند و از این راه با او انس نگیرد. همان طور که زین العابدین۷ عرضه می‏دارند:
یا مَنْ آنَسَ الْعَارِفِینَ بِطَیبِ مُنَاجَاتِه‏^[۶۶]
ای خدایی که عارفان را به مناجات پاکیزه با خویش انس داده‌ای!
کسی که خدا‌شناس شد و دانست که همه نعمت‏ها به دست اوست و رغبت فی ما عند اللّه پیدا کرد، چشم به مخلوقات خداوند -که آن‌ها هم مثل او نیازمند و فقیر در خانه او هستند- ندارد و احساس استغناء از آنان خواهد داشت و حاجات خویش را فقط از خدا می‌خواهد.

۱٫۲٫ محبت خداوند

این لذت معنوی نیز گرچه از آثار معرفت خداوند است، اما همان‌گونه که از آموزه‏های دینی و کلمات نورانی اهل‌بیت: استفاده می‏شود، خود دارای لذت خاص و آسمانی است.
لذت محبت خدا آن قدر زیاد است که در بهشت که خانه لذات ماندگار و مجمع حلاوت‏های بی‌نظیر است، لذیذترین چیز، محبت پروردگار مهربان است.
امیرمؤمنان۷ در این باره چنین فرموده‏اند:
أَطْیبُ شَی‏ءٍ فِی الْجَنَّهِ وَ أَلَذُّهُ حُبُّ اللَّهِ وَ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ^[۶۷]

۳۵۰/۱

۵۲

۲۱۱/۷۰

خطا

۵۶

۰۰۰/۶۹۵۰

مجموع

۵۵

۳۵۷/۳۰۵

مجموع اصلاح شده

فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
۵-۱- مقدمه
به طور کلی اعتبار هر عمل پژوهشی به نتایج استخراج شده و قابلیت بهرهبرداری از آن بستگی دارد. در این پژوهش تلاش شده تا تاثیر روش تدریس فعال فناورانه (TEAL) برمیزان یادگیری ویاد داری درس شیمی مقطع متوسطه بررسی شود. در فصل اول، کلیات پژوهش شامل شرح موضوع و زمینهی پژوهش، سؤالاتی که پژوهش گر در جستجوی پاسخ به آنهاست، اهداف و سابقه پژوهش، فرضیه های پژوهش، روش انجام پژوهش، ابزار گردآوری اطلاعات، جامعه آماری و قلمرو زمانی و مکانی پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم بررسی ادبیات موضوع میباشد.
در فصل سوم روش انجام پژوهش ارائه گردید و در فصل چهارم، تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماریSPSS وآزمون t و تحلیل کوواریانس صورت گرفت. مطالب این فصل به نتایج و یافته های پژوهش، محدودیتهای پژوهش و پیشنهادات برای ارتقاء یادگیری و یادداری و غنی کردن محیط های یادگیری و پژوهش های آتی اختصاص یافته است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵-۲- خلاصه فصل های پنج گانه پژوهش
تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی عصر حاضر در حوزه تکنولوژی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات، تمام ابعاد زندگی زندگی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده است. نظام آموزشی به عنوان محور توسعه ی همه جانبه، نمی تواند در مقابل این همه پیشرفت و تغییر منفعل باشد و از خود واکنش نشان ندهد. لذا متخصصان و دست اندرکاران حوزه ی تعلیم و تربیت حرکتی را آغاز نموده اند که از طریق آن، بتوانند ضمن به خدمت گرفتن آخرین دستاورد های تکنولوژی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات، رویکردهای جدیدی را در تدریس و یادگیری ایجاد نمایند.
آموزش و یادگیری همواره از مسایل و دغدغه های اصلی پیش روی انسان بوده است. صاحبنظران و دانشمندان علوم تربیتی و روانشناسی سعی در یافتن قوانین و عوامل تاثیرگذار در یادگیری را داشته اند و حاصل تلاش آن ها مبانی نظری یادگیری می باشد، که اینک به صورت رویکرد ها و نظریه های یادگیری نمود یافته و در اختیار طراحان آموزشی، برنامه ریزان درسی و معلمین قرار گرفته است، تا در عرصه آموزش و یادگیری از آن بهره مند شوند. مهمترین رویکرد های یادگیری، رفتارگرایی، شناخت گرایی و ساختن گرایی هستند که در طراحی محیط های یادگیری و به کارگیری انواع روش های تدریس مورد توجه قرار می گیرند.
تحول ایجاد شده در مواد و رسانه های آموزشی، و استفاده ی گسترده از چند رسانه ای های آموزشی، شبیه ساز های آموزشی، نرم افزارهای آموزشی و فناوری های برخط، عرصه را بر روش های تدیس سنتی صرف، که در آن ها معلم محور آموزش و یادگیری است را تنگ نموده و میدان عمل را در اختیار روش های تدریس فعال و نوین که در آن ها فراگیران محور و اساس یادگیری می باشند قرار داده است.
در سال های اخیر محققان، پژوهش های فراوانی را در خصوص میزان اثر بخشی روش های نوین و فعال تدریس انجام داده اند که نتایج اغلب آن ها، برتری این روش ها را بر روش های سنتی تدریس اثبات نموده است. از میان این روش ها می توان به تدریس با بهره گرفتن از چند رسانه ای های آموزشی، نرم افزارهای آموزشی، شبیه ساز های آموزشی، آموزش الکترونیکی و روش های ترکیبی تدریس اشاره نمود. هیچکدام از این روش ها را نمی توان به تنهایی، بهترین و مؤثرترین روش تدریس دانست و ان را برای تدریس تمام درس ها، پایه ها و مقاطع تحصیلی تجویز نمود. چه بسا روش تدریسی که برای یک درس مناسب نیست، برای درس دیگر بهترین روش تدریس ممکن باشد.
امروزه، روش های ترکیبی که در آن ها از ترکیب چند روش تدریس استفاده می شود، اثر بخشی خود را در آموزش و به تبع آن، یادگیری بهتر و بیشترنشان داده اند. نتایج پژوهش های متعدد مؤید این موضوع است. از جمله روش های ترکیبی نوین، ترکیب اموزش الکترونیکی و آموزش سنتی چهره به چهره است. در این روش در کلاس های درس معمولی می توان از انواع فن آوری های برخط، چند رسانه ای ها و شبیه سازهای آموزشی بهره گرفت.
روش تدریس فعال فناورانه (TEAL) از روش های ترکیبی تدریس است که در آن از ترکیب روش تدریس کاوشگری گروهی در آزمایشگاه و شبیه سازی(یا استفاده از فیلم، اینترنت، انیمیشن یا تصویر سه بعدی بنا به ضرورت تدریس ) و سخنرانی کوتاه در موقعیت های مختلف( بنا به ضرورت ) استفاده می شود. مبنای نظری این روش تدریس، که در آن کلاس و آزمایشگاه از هم جدا نیست و در زمره روش های فعال تدریس می باشد، ساختن گرایی می باشد. بنابراین در این روش تدریس دانش آموزان فعالانه در جریان یادگیری هستند و خودشان دانش و مهارت خود را می سازند و معلم نقش راهنما دارد. همکاری و تعامل از جمله ویژگی های دیگر این روش تدریس می باشد.
با وجود پیشرفت های چشمگیر در حوزه تعلیم و تربیت و تاثیر تکنولوژی و فناوری بر محیط های آموزشی و تنوع ایجاد شده در روش های تدریس، متاسفانه در دروس پایه، مانند شیمی شاهد افت تحصیلی و کج فهمی هایی هستیم که اغلب، آن ها را نتیجه استفاده معلمان از روش های تدریس سنتی مانند سخنرانی می دانند. درس شیمی به خاطر مفاهیم انتزاعی، از جمله درس های سخت محسوب می شود. لذا باید با بهره گیری از روش های فعال تدریس و به خدمت گرفتن تکنولوژی های نوین، تدریس آن را برای دانش آموزان لذت بخش نمود و زمینه یادگیری عمیق آن را ایجاد نمود. در این پژوهش مسأله اصلی این است که آیا روش تدریس فعال فناورانه بر یادگیری و یادداری درس شیمی دانش آموزان متوسطه مؤثر است؟
در این تحقیق که به منظور بررسی تاثیر روش تدریس فعال فناورانه (TEAL) بر یادگیری و یادداری درس شیمی دوره متوسطه انجام شد، ابتدا مبحث ” محلول ها ” از کتاب شیمی ۳ و آزمایشگاه که در بازه ی زمانی نیمسال دوم سال تحصیلی تدریس می شود، انتخاب گردید تا محتوای آن در ۸ جلسه آموزشی ۹۰ دقیقه ای در هر دو گروه آزمایش و کنترل تدریس شود. طرح درس جلسات آموزشی تهیه گردید. در گروه آزمایش تدریس به روش فعال فناورانه و در گروه کنترل به روش معمول (سخنرانی ) انجام شد.
جامعه آماری تحقیق را تمام دانش آموزان دختر سال سوم متوسطه شهر ایوانغرب که در سال تحصیلی ۹۳/۹۲ درس شیمی۳ و آزمایشگاه را می گذراندند تشکیل داده است. از بین ۷ کلاس از ۴ دبیرستان، دو کلاس سال سوم رشته علوم تجربی از دبیرستان دخترانه دولتی کوثر به روش خوشه ای انتخاب شدند و یکی از کلاس ها به تعداد ۲۸ نفر به عنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر به تعداد ۲۸ نفر به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. بنابراین حجم نمونه تحقیق ۵۶ نفر می باشد که ۲۸ نفر را گروه کنترل و ۲۸ نفر را گروه آزمایش تشکیل می دهد.
به منظور گردآوری داده ها از آزمون های محقق ساخته استفاده شد. سوالات این آزمون ها که شامل پیش آزمون و پس آزمون بودند بر اساس جدول دو بعدی هدف – محتوا که قبلا تهیه شده بود طرح شد. روایی آزمون ها را متخصصان موضوع تایید کردند و پایایی آزمون با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS به روش الفای کرونباخ ۷۰۳/۰ تعیین شد. قبل از اجرای تدریس، پیش آزمون به طور همزمان در دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد و نتایج لازم استخراج شد. پس از تدریس مباحث مورد نظر در گروه ها، پس آزمون یادگیری برگزار شد و سه هفته بعد از آخرین جلسه آموزشی پس آزمون یادداری نیز انجام شد و نتایج لازم از این آزمون ها استخراج شد. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج داده های تحقیق از نرم افزار SPSS استفاده شد. تحلیل داده ها به استفاده از آزمون t و تحلیل کوواریانس انجام شد. در ادامه با طرح فرضیه های پژوهش به بحث در خصوص نتایج حاصل از این تحقیق می پردازیم.
۵-۳- نتایج و دستاوردهای حاصل از پژوهش
۵-۴- فرضیه های تحقیق:
۵-۴-۱- فرضیه اول تحقیق:

انار درختچه‌ای است پرشاخ و برگ با شاخه‌های نامنظم، کم ‌و بیش خاردار، تنه کوتاه و پاجوش دار (بهزادی، ۱۳۷۷). گل‌های انار به رنگ قرمز تا قرمز آتشی، قیفی شکل، دوجنسه، معمولاً انتهایی و یا روی اسپور به‌ صورت تکی یا خوشه‌ای (بیش از پنج گل) دیده می‌شوند (El-Kassas et al., 1998; Llacer et al., 1994; Morton, 1987)، ارتفاع این درختچه ‌بین ۹۰ سانتیمتر تا ۳ متر بوده و برگ‌های آن باریک و کشیده به طول ۵/۷-۵/۲ سانتیمتر که در اوایل بهار به رنگ برنز و در اواخر پاییز به رنگ زرد درمی‌آیند (Mars, 1994). کاسبرگ‌ها ضخیم، گوشتی، به شکل مثلثی که غالباً چهار تا هشت دندانه دارند. گلبرگ‌ها دارای قاعده باریک بوده و به دیواره داخلی نهنج چسبیده و تعداد آن‌ها مساوی دندانه‌های کاسه گل می‌باشد و بعد از گرده‌افشانی می‌ریزند اما کاسبرگ‌ها عضو دائمی در گل و میوه هستند (بهزادی، ۱۳۷۷). میوه از رشد کاسبرگ حاصل‌شده و ۶-۷ ماه بعد از گلدهی می‌رسد (Stover and Mercure, 2007; Morton, 1987). گل‌ها بر روی درخت انار به دو شکل مثمر (کوزه‌ای شکل) و غیر مثمر (قیفی شکل) دیده می‌شوند (بهزادی، ۱۳۷۷). بعضی درختان یک ‌بار و بعضی چند بار در سال گل می‌دهند و گل‌های تابستانه به بار نمی‌نشینند. میوه­های انار ازلحاظ سختی دانه به دو گروه نرم دانه (بی‌دانه) و سخت دانه تقسیم می‌شوند که گونه نرم دانه فقط ارزش تازه خوری داشته و خاصیت انبارمانی ضعیفی دارد. میوه این گیاه دارای منحنی رشد سیگموئید ساده است (Saad, 1988). انار به‌صورت درختچه‌ای بوده که سعی می‌شود به شکل تک تنه تربیت شود اما در مناطق سردتر به دلیل جبران کاهش عملکرد شکل چند تنه ارجحیت دارد (Morton, 1987).
۱-۱-۳-تاریخچه انار
ایران و مناطق مجاور آن (فلات ایران) به‌عنوان منشأ این گیاه شناخته ‌شده است (Bist et al., 1994). انار خوراکی حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد توسط پارسیان اهلی ‌شده است و سپس حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد توسط فنقی‌ها به کشورهای حاشیه مدیترانه، تونس و مصر برده شد و درست در همان زمان این میوه در غرب ترکیه و یونان و اسرائیل فعلی گسترش یافت و سپس ۸۰۰ سال قبل از میلاد از طریق اسپانیا به اروپا راه یافت و ۱۰۰ سال قبل از میلاد به چین و از صده ۱۴۰۰ میلادی به اندونزی و امریکای مرکزی و سپس به اقصی نقاط جهان برده شد (Morton, 1987; Larue­­, ۱۹۸۰; Anarinco, 2006). انار برای زرتشتیان سمبل باروری، ابدیت و نشانه کامیابی و الهه عشق (آفرودیت) بوده و پیش از میلاد به‌عنوان یک میوه لذیذ و گیاه زینتی شناخته می‌شده است (Panthaky, 2006; Encyclopedia Britannica, 2006a).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

گونه دیگری از جنس انار یافت شده تحت عنوان Punica protopunica که فقط در منطقه یمن وجود داشته و به‌ عنوان گونه اجدادی انار مطرح ‌شده است (Shilikina, 1973). انار ارقام گوناگونی از ایران تا شمال هندوستان دارد (Morton, 1987). این گیاه در کشورهایی از جمله ایران، افغانستان، هندوستان، ترکیه، تونس، اسرائیل، مصر، اسپانیا، مراکش، چین، ژاپن، روسیه و برخی از مناطق امریکا (کالیفرنیا) کشت می‌شود. در اغلب کشورها به آن سیب کارتاژی^[۲]، در هندوستان و خاورمیانه انار و در زبان عربی و عبری به آن رمان می‌گویند (Larue, 1980; Onur and Kaska, 1985).
۱-۱-۴-اقلیم
مطالعه روابط آب و انار بیشتر به مرحله رویشی این گیاه تمرکز دارد و انار به دلیل دارا بودن قابلیت تحمل تنش خشکی در رده گیاهان خشکی زی قرار دارد (Rodríguez et al., 2012) و به همین دلیل می‌تواند در مناطق خشک و نیمه‌ خشک رشد کند (Sarkhosh et al., 2006; Aseri et al., 2008). انار در برابر تنش‌های آب و هوایی، خاک و شوری مقاوم بوده و بهترین محصول را در مناطقی با تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد تولید می‌کند (Patil and Karale, 1990). این گیاه در مناطق معتدله، خزان کننده و در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، همیشه‌سبز است. این گیاه در صورتی میوه شیرین تولید می‌کند که دوره‌ی طولانی و کافی گرما ببیند و آب و هوایی با رطوبت بیشتر باعث تولید میوه‌هایی با کیفیت پایین‌تر و شیوع امراض قارچی می‌شود (Llacer et al., 1994). در اکثر مناطق انار کاری دنیا، مثل ایران به دلیل خشک و نیمه‌ خشک بودن ناحیه با محدودیت آب مواجهیم (Beaumont, 1993) و رشد و نمو گیاه با کمبود آب به تأخیر می‌افتد (Wright and Stark 1990). بااین‌حال درخت انار به‌عنوان یک گیاه مقاوم به کمبود آب در خاک مطرح‌شده است (Holland et al., 2009).
۱-۱-۵-نیازهای خاکی
درختچه انار در خاک‌های قلیایی بهترین رشد و میوه دهی را داراست، با این‌ وجود خاک‌های اسیدی هم مانع رشد آن نمی‌شود (Singh and Singh, 2004). بهترین خاک جهت کشت انار خاک‌های رسی شنی یا شنی رسی با pH بین ۵/۷ تا ۵/۸ است. در خاک‌های شنی هرچند میوه دهی و رسیدن میوه تسریع خواهد شد ولی محصول کمتر و رنگ میوه‌ها روشن‌تر می‌شود. خاک‌های عمیق با بافت متوسط برای رشد آن بهتر است و خاک‌های سنگین را در صورتی‌ که زهکشی خوبی داشته باشد را به‌خوبی تحمل می‌کند. در خاک‌های رسی سنگین گیاه رشد و نمو بسیار کمی داشته، همیشه ضعیف، زرد و پژمرده باقی می‌ماند. در خاک‌های سبک مانند سایر گیاهان احتمال آلوده شدن ریشه‌های انار به نماتد بیشتر است. مقاومت انار به خاک‌های شور بالا است و ظاهراً یون‌های سدیم در انار از ریشه به قسمت‌های بالایی کمتر منتقل می‌شوند (محمدی و همکاران، ۱۳۹۰).
۱-۱-۶-سرمازدگی
سرمازدگی یکی از مشکلات اساسی و عمده در باغات انار محسوب می‌گردد. به‌طوری‌که هرساله با توجه به میزان سردی هوا بین ۱۰ تا ۱۰۰ درصد باغات را سرما می‌زند. سرمای زمستانه به تنه و شاخه‌های درختان آسیب وارد می‌سازد ولی سرمای زودرس بهاره به برگ و گل درختچه­های انار خسارت وارد نموده و به‌نوبه خود باعث کاهش عملکرد می‌گردد.
حد مقاومت انار به سرمای زمستانه را در منابع مختلف مقادیر متفاوت ذکر کرده‌اند به‌طوری‌که از حدود منفی ۱۱ درجه سانتی‌گراد الی منفی ۱۵درجه سانتی‌گراد مشاهده می‌گردد که مسلماً این اختلاف در رابطه با ارقام و شرایط آب ‌و هوایی متفاوت می‌باشد.
مقاومت انار به گرمای هوا کمتر از خرما بوده و تا ۴۵+ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. میانگین دمای سالانه در نواحی مساعد کشت انار ۱۶ الی ۱۹ درجه سانتی‌گراد و یا اکثراً ۵/۱۷ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد قرار دارد و در این مناطق حداقل مطلق درجه حرارت از منفی ۱۶ درجه سانتی‌گراد پایین‌تر نرفته و همه ‌ساله در زمستان حدود ۱ تا ۵/۲ ماه یخبندان در این مناطق وجود دارد. حساسیت انارهای شیرین به سرما نسبت به انارهای ترش بیشتر است (بهزادی، ۱۳۷۷).
۱-۱-۷-عمر درخت انار
درخت انار از سن ۵ سالگی شروع به باردهی اقتصادی می‌کند و این روند تقریبا‌ً تا ۷۰ سالگی ادامه می‌یابد، ولی در برخی از نوشته‌ها عمر این درخت را تا ۲۰۰ سال هم ذکر کرده‌اند (وزوایی، ۱۳۶۶).
۱-۱-۸-سطح زیر کشت و میزان تولید انار در جهان
در حال حاضر علاوه بر اینکه ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین میزان سطح زیر کشت و تولید انار در جهان را به خود اختصاص داده است، ‌در کشورهایی چون ‌هندوستان، ترکیه، افغانستان، پاکستان، ارمنستان، گرجستان، تاجیکستان، اردن، مصر، ایتالیا، تونس، آذربایجان، لیبی، لبنان، فلسطین اشغالی، سودان، ‌برمه، بنگلادش، موریتانی، مراکش، قبرس، اسپانیا، یونان، ‌فرانسه، چین، ژاپن و آمریکا کشت این محصول مرسوم است و در بین کشورهای مذکور بالاترین سطح زیر کشت و تنوع ارقام انار مربوط به هندوستان، جمهوری‌های تازه استقلال‌یافته آسیای مرکزی، ماوراء قفقاز و اسپانیا می‌باشد (بهزادی، ۱۳۷۷). هندوستان با ۰۰۰,۱۰۰ هکتار بیشترین سطح زیر کشت انار (Yedage et al., 2013) و ایران با ۴۹/۰ میلیون تن بیشترین تولید را در جهان دارد (آمار نامه محصولات باغی سال ۱۳۹۲).
۱-۱-۹-سطح زیر کشت و میزان تولید انار در ایران
سطح زیر کشت باغات غیر بارور، باغات بارور، میزان تولید و عملکرد ده استان تولید کننده برتر انار به شرح جدول ۱-۱ می‌باشد (آمار نامه محصولات باغی سال ۱۳۹۲).
۱-۱-۱۰-ارقام انار در ایران
بر اساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده طی سال‌های ۱۳۶۵ الی ۱۳۷۰، در حدود ۷۶۰ واریته انار اعم از انارهای اهلی، وحشی و زینتی در اقصی نقاط کشور شناسایی گردیده است که از این تعداد ۷۰۰ نوع آن از ارقام اهلی هستند که هر یک ازنظر رنگ، طعم، مزه، زودرسی، دیررسی، ترشی، شیرینی، تازه خوری، بازارپسندی، خاصیت انباری، مقاومت به امراض و آفات، ترکیدگی و غیره دارای صفات ویژه کلی به شرح جدول ۱-۲ می‌باشند. به‌طورکلی نهال‌هایی که از انارهای ترش به عمل می‌آیند در برابر تغییرات عوامل جوی و شرایط محیطی مقاوم‌تر از نهال‌هایی هستند که از ارقام دانه شیرین به عمل می‌آیند.
مهم‌ترین ارقام تجاری انار که بیش از ۹۵ درصد صادرات را شامل می‌شود عبارت‌اند از: ملس ساوه، شیشه‌کپ فردوس، خزر بردسکن، رباب نی‌ریز، نادری بادرود، ملس یزدی، قجاق قم، اردستانی‌مه‌ولات و بجستانی و مهم‌ترین ارقام استان سمنان عبارتند از: قرنجوک (شکل ۱-۱)، شاهوار لاسجرد (شکل ۱-۲)، پوست سفید درجزین (شکل ۱-۳) و پوست قرمز درجزین که مهم‌ترین خصوصیات این ارقام عبارت است از پوست قرمز و نسبتاً کلفت، دانه قرمز و مزه ملس تا شیرین (بهزادی، ۱۳۷۷).