تئوری مکانی برای اولین بار توسط آلفرد وبر در سال ۱۹۰۹ مطرح گردید، وی نحوه قرارگیری یک انبار کالا را به نحوی در نظر داشت که میزان فاصله مکانی بین انبار کالا و مشتریان کالا برابر با حداقل ممکن باشد. این مسأله در سال ۱۹۶۵ توسط ایزارد با بررسی نحوه پراکنش واحدهای صنعتی و کاربری­های ارضی مورد تکمیل قرار گرفت. مطالعات مکانی از جمله مسایل مهم در حفظ شرایط بهینه خدماتی و رقابتی است که توجه به آن سبب کاهش هزینه ها و موفقیت واحدهای صنعتی می­ شود. یک مسأله مکانی، عبارت است “چگونگی تخصیص منابع محدود فضای جغرافیایی ” که در شکل ساده آن یک یا چند مرکز خدماتی “سرویس دهنده ها” به مجموعه ­ای از متقاضیان “مشتریان “موجود در حوضه نفوذ خود خدمات عرضه می‌کنند( مارگریت^[۲۴]، ۱۹۸۹).

۲-۲-۵-۱-۵ نقش عامل محیط داخلی شعب در جذب منابع مالی

یک محیط خوب می ­تواند بر رشد ارزش­های پتانسیل و افزایش توان و بهره ­برداری آنان اثرگذار باشد، به همین دلیل محیط کار برای رهبران و مدیران و سازمان­ های بزرگ ار اهمیت بالایی برخوردار است.

با متنوع شدن فعالیت‌های بانکی، سازماندهی محیط کار و ایجاد محیطی آرام و بهره‌ور در سازمان‌ها به صورتی که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی انسانی، شادابی آن ها، کاهش افسردگی‌ها، رشد خدمات مثبت و در نهایت دستیابی به بهره‌وری مورد نظر شود، ضروری به نظر می‌رسد. در بانکداری نوین این امر از دغدغه‌های مدیران اجرایی و مدیران ارشد بانک‌ها می‌باشد. بانک‌ها برای جذب بیشتر منابع مالی مشتریان باید به محیط‌های کاری مناسب که دارای شاخص‌های محیط کاری از نظر فیزیکی، روانی و اجتماعی باشد، مجهز شوند.

آن­چه اهمیت دارد ایجاد خشنودی و رضایت­­مندی در نیروی انسانی است تا بتواند با روحیه­ای شاد و احساس امنیت در شغل خود به فکر و تلاش در انجام هر چه بهتر وظایف خود بپردازد و نتایج ارزنده­ای را نصیب سازمان خود کند. محیط داخلی یک مؤسسه خدماتی محیط کار یه خانه دوم کارکنان ‌می‌باشد و محلی است که در آن کارکنان به ارائه خدمات به مشتریان می­پردازند( یزدانی دهنوی، ۱۳۸۵).

۲-۲-۵-۱-۵-۱ شرایط یک محیط مناسب برای جذب منابع مالی

ویژگی­های یک محیط کارخوب و مطلوب را ‌می‌توان از سه جنبه مورد بررسی قرار داد:

1. 1. جنبه فیزیکی: محیط کار باید امکانات اولیه را دارا باشد مثلا از نظر نور، تهویه، دوری از سرو صدای محیط و ……. مناسب باشد و ابزار و وسایل کار را دراختیار کارکنان قرار گیرد.

1. 1. ویژگی انگیزشی: اگر در یک محیط کار همه امکانات فراهم باشد اما حقوق مکفی و مناسب وجود نداشته باشد آن محیط را نمی­ توان محیط مطلوب نامید. به علاوه یک محیط مطلوب دارای یک سیستم دقیق و عادلانه پرداخت پاداش و پرداخت انگیزشی است.

1. ویژگی مدیریتی: نحوه اداره سازمان­ها و ایجاد ارتباط سالم بین همکاران با هم و بازده­های مدیریتی می ­تواند یک محیط کار سالم را به ­وجود آورد. مدیریت سازمان باید سعی نمایند که کارکنان از کار خود احساس رضایت­مندی شغلی داشته باشند.

اصولا کارکردهای مهم مدیریت منابع انسانی، جذب، نگهداری و ارتقاء کارکنان است. اگر مدیریت سازمان بتواند افراد سالم و متخصص را جذب و استخدام نماید و در مرحله بعدی به وسیله عوامل انگیزشی و حقوقی آن­ها را به نحو احسن در سازمان­ نگهداری کند و سپس در صدد ارتقای دانش و پست سازمانی آن­ها برآید، دقیقا یک محیط کار مطلوب را ایجاد نموده است.

۲-۲-۵-۱-۵-۱-۱ شاخص­ های محیط مناسب از نظر فیزیکی

یک محیط مطلوب باید در درجه اول از شرایط فیزیکی مناسبی برخوردار باشد، محیط مناسب باید دربرانده­ی ویژگی­های زیر باشد:

1. 1. پایین بودن میزان آلاینده­های انسانی نظیر سروصدا، گردوغبار و……..

1. 1. ایمن بودن محیط

1. 1. نبودن زمینه ­های بالقوه بروز حوادث

1. 1. آراستگی و منظم بودن

1. حاکم شدن نظام­های زیست­محیطی نظیر ایزو ۱۴۰۰

شاخص­ های محیط مناسب از نظر روانی و اجتماعی

مهمترین بخش محیط بستگی به شرایط روانی و فضای حاکم بر محیط کار داشته باشد. امروزه برای ایجاد سازمان­ های برتر نیاز است که محیط با شرایط روانی مناسب در سازمان خلق شود، ایجاد محیط برتر در گرو پرداختن به مسایل روانی و اجتماعی کارکنان ‌می‌باشد. شاخص روانی و اجتماعی مناسب محیط به شرح زیر:

1. 1. احساس غرور و افتخار کارکنان از کاری که انجام می­ دهند.

1. 1. وجود اعتماد متقابل بین کارکنان و مدیران

1. 1. احساس لذت کارکنان از با هم بودن و وجود حس همکاری در بین کارکنان

1. نبودن تبعیض یا احساس تبعیض

به طور کلی محیط داخلی، محرکی دیداری ‌در مورد کیفیت خدمات بانکی است حتی اگر ارتباطی با عرضه خدمات بانکی نداشته باشد. در زمینه خدمات، به هر چیز ملموسی که با عرضه­کننده خدمت ارتباط دارد توجه خاص می­ شود، مانند محیط فیزیکی و دکوراسیون بانک.

ویژگی­های ظاهری درون شعب بر جو ادراک شده از سوی مشتریان اثر دارد. برخی از ویژگی­های ظاهری شعب عبارتند از: نمای ظاهری شعبه، پنجره­ها و منظره قابل رؤیت از پنجره­ها، علامت­ها، تابلوی بانک، و درب ورودی شعبه، ویژگی­های درونی شعبه نیز شامل میزان نور، پوشش دیوارها و کف شعبه، اثاثیه و لوازم ثابت داخل بانک، طرز قرار گرفتن وسایل و دکور داخلی شعبه می­ شود.

با توجه به نکاتی که گفته شد، شعب بانک­های ایرانی هنوز در مرحله طراحی سنتی هستند با توجه به تغییرات در نظام بانک­داری در دنیا و پیشرفت­های روزافزون، باید نظام شعب بانک­های ایرانی در طراحی­های خود تجدیدنظر کنند. این تغییرات موجب می­ شود که مشتریان در بانک احساس راحتی بیشتری داشته باشند و به مراجعه به شعب بانک­ها ترغیب شوند( ونوس، ۱۳۸۳).

۲-۲-۵-۲ نقش مهارت کارکنان در جذب منابع