مزیت عمده اعتماد بین افراد، تسهیم اطلاعات و همکاری می‌باشد. وقتی افراد اعتماد داشته باشند که به عقاید آن ها احترام گذاشته می شود، آن ها تمایل بیشتری برای ارائه عقاید خلاق، اهداف و عقاید فردی دارند. چنین محیطی عقاید خلاق را در سازمان به وجود می آورد و تعارضات را در موقعیت برد-بردحل می کند(صالحی امیری به نقل از لینا،۱۳۸۷: ۱۴).

انسجام اجتماعی

یکی دیگر از مؤلفه‌ های سرمایه اجتماعی است که همبستگی اجتماعی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. جاناتان ترنر به نقل از دورکیم می‌گوید:”انسجام وقتی رخ می‌دهد که عواطف افراد به وسیله نمادهای فرهنگی تنظیم شوند، جایی که افراد متصل به جماعت ، اجتماعی شده باشند، کنش ها به وسیله هنجارها تنظیم شده باشد و جایی که نابرابری ها قانونی تصور می شود”(ترنر^[۱۴]،۱۳۷۰).

صداقت اجتماعی: درستی ، پاکی

اصولا صداقت، راست اندیشی، درستکاری از بالاترین صفات انسانی هستند و به همین خاطر خصلت اساسی پیامبران است،لذا انسان های با صداقت، همتراز پیامبران دانسته شده اند(سوره مریم آیه ۵۴). اگر فردی صداقت به خرج دهد، اعتماد و اطمینان دیگران را به خود جلب خواهد کرد. بنا بر این افراد را باید آگاه ساخت، تصمیمات را توجیه کرد و در باره مسائل صداقت به خرج داد(رابینز، ۱۳۸۳: ۱۸۵).

کارآفرینی

عبارت از فرایند خلق چیزی با ارزش و متفاوت از طریق اختصاص زمان و تلاش کافی ، همراه با ریسک مالی ، روانی و اجتماعی همچنین دریافت پاداش های مالی و رضایت شخص از نتایج حاصله(هیستریچ و پیترز،۱۳۸۲: ۴۹).

کارآفرینی سازمانی^[۱۵]

طبق گفته جونز و باتکر،کارآفرینی سازمانی پروسه ای است که از طریق آن سازمان‌ها متوجه فرصت ها می‌شوند و عوامل تولید را به طرز خلاقانه ای جهت ایجاد ارزش اضافه ، سر و سامان می‌دهند (صمدآقایی ،۱۳۷۸: ۷۵).

“شومپیتر” بر این باور است که کارآفرینی سازمانی واژه ای است که از درون دنیای کسب و کار برخاسته ، و به عنوان توانایی استفاده از منابع با روش های جدید است که منجر به خلق محصولات و خدمات جدید در محیط سازمانی می شود(مقیمی،۱۳۸۴: ۱۲۰).

۱-۷-۲- تعاریف عملیاتی

سرمایه اجتماعی: درپژوهش حاضر برای شناسایی سرمایه اجتماعی کارکنان آموزشکده های مورد مطالعه از پرسشنامه ۶۰ سوالی که گویه های آن ابعاد سرمایه اجتماعی را می سنجد ، استفاده شده است. امتیازی که بر اساس پاسخ های داده شده به سوالات پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می‌آید نشان دهنده این است که کارکنان در چه سطحی از سرمایه اجتماعی نسبت به اهداف سازمان قرار دارند.و میزان سرمایه اجتماعی مطابق این ابزار حداقل نمره ۸۲/۱ و حداکثر آن ۴۲/۴ است.

انسجام :امتیازی که فرد در پاسخ به سوالات ۵۰ الی ۵۶ از پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد. که حداقل نمره ۱۷/۱ و حداکثر آن ۶۷/۴ است.

اعتماد:در پژوهش حاضر نمره ای که فرد در پاسخ به سوالات ۲۲ الی ۳۲ از سوالات پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد. نشانگر اعتماد اجتماعی وی می‌باشد. که حداقل نمره ۲۵/۲ و حداکثر آن ۸۸/۴ است.

تعهد و مسئولیت:در این پژوهش امتیازی که فرد در پاسخ به سوالات ۵۷ الی ۶۰ از پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد. بین کننده تعهد و مسئولیت پذیری فرد می‌باشد. که حداقل نمره ۶۷/۱ و حداکثر آن ۰۰/۵ است.

ارتباط اجتماعی: نمره ای که افراد در پاسخ به سوالات ۳۳ الی ۴۹ از پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد، نشان دهنده روابط اجتماعی او با سایر افراد می‌باشد. که حداقل نمره ۶۳/۱ و حداکثر آن ۵۶/۴ است.

ارزش مداری اجتماعی: در پژوهش حاضر نمره ای که فرد در پاسخ به سوالات ۱۶ الی ۲۱ از سوالات پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد. نشان دهنده ارزش مداری فرد می‌باشد. که حداقل نمره ۴۴/۱ و حداکثر آن ۸۹/۴ است.

صداقت اجتماعی: امتیازی که فرد در پاسخ به سوالات ۸ الی ۱۵ از پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد. بیان کننده صداقت و درستکاری فرد است. که حداقل نمره ۷۵/۱ و حداکثر آن ۶۳/۴ است.

مشارکت اجتماعی: نمره ای که افراد در پاسخ به سوالات ۱ الی ۷ از پرسشنامه سرمایه اجتماعی به دست می آورد. که حداقل نمره ۵۷/۱ و حداکثر آن ۸۶/۴ است.

کارآفرینی سازمانی: در پژوهش حاضر امتیازی که فرد در پاسخ به سوالات پرسشنامه کارآفرینی سازمانی به دست می آورد. بیانگر میزان کارآفرینی فرد در آموزشکده ها می‌باشد. که حداقل نمره ۱۸/۱ و حداکثر آن ۰۰/۵ است.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

۱-۲-مقدمه

نگاه به کارآفرینی در چارچوب ساختارهای احاطه شده اجتماعی راه را برای یک چشم انداز وسیع ‌در مورد کارآفرینی هموار می‌سازد، به طوری که توجه را به سمت نکات مبهم وکم تر پرداخته شده،یعنی جنبه اجتماعی پدیده اقتصادی –اجتماعی ، همچون کارآفرینی سازمانی،جلب می‌کند. اخیراًً سرمایه اجتماعی باعث ایجاد تئوری هایی شده است که پایه ای برای سایر مطالعات مدیریت می‌باشد . این سرمایه از مفاهیم نوینی است که نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی وانسانی در سازمان ها وجوامع ایفا می‌کند ‌و امروزه در جامعه شناسی و اقتصادو به تازگی در مدیریت وسازمان به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته که به پیوندها وارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منابع با ارزش اشاره دارد وبا خلق هنجارها واعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود.در غیاب سرمایه اجتماعی،سایر سرمایه ها اثربخشی خود را از دست داده وپیمودن راه های توسعه ‌و تکامل فرهنگی واقتصادی ،ناهموار ‌و دشوار می‌گردد (بیکر،۱۳۸۲،ص۲۰).

سرمایه اجتماعی ، به عنوان یک پدیده اجتماعی باعث بروز خلاقیت، ایده پروری، تسهیل رفتارهای نوآورانه ‌و ریسک پذیری می شود(کلمن^[۱۶]،۱۹۹۰،ص۱۰۰)و در فعالیت های کارآفرینانه نقش مهمی دارد؛ چرا که کارآفرینی یک فرایند اجتماعی-اقتصادی است که از دوطریق به شرایط ‌و بافت اجتماعی متکی است:نخست آنکه کارآفرینان افرادی هستند که محصول محیط اجتماعی خود هستند ودوم اینکه کارآفرینی یک فعالیت اجتماعی است و در نتیجه وجود یا عدم پیوندها وارتباطات اجتماعی بر ماهیت کسب وکار تاثیر می‌گذارد( آلیسترو اندرسون^[۱۷]،۲۰۰۲،ص۳).

در این جهت،این پژوهش سعی دارد که رابطه بین سرمایه اجتماعی ‌و کارآفرینی سازمانی در سطح آموزشکده های فنی وحرفه ای خراسان شمالی را مورد مطالعه قرار دهد.برای روشن شدن موضوع ابتدا به بحث درباره سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی می پردازد وسپس ارتباط بین این دو متغییر را بررسی خواهد نمود.

۲-۲- مفهوم سرمایه