پیشینه پژوهش های انجام شده در کشورهای دیگر

پژوهش هایی که با توجه به مدل طرحواره یانگ انجام شده نشان داده است که پرسشنامه طرحواره یانگ که ابزار سنجش وجود و شدت طرحواره های ناسازگار اولیه است با مقیاس های ناراحتی روان شناختی و آسیب پذیری شناختی نسبت به افسردگی روایی همگرا دارد (اسمیت، جوینر، یانگ و تلچ ۱۹۹۹). در پژوهشی که محققان در یک نمونه ۴۵۷ نفری از دانشجویان در حال تحصیل انجام دادند نیز بین طرحواره ها و نشانه های اختلالات عاطفی (افسردگی، اضطراب و خشم) رابطه معنی داری به دست آمد. پژوهش های متعددی نیز تأیید کرده‌اند که وجود طرحواره ها پیش‌بینی کننده افسردگی است. از آن جمله می توان به گلاسر (۲۰۰۸)، ولبرن (۲۰۰۹) اشاره کرد (به نقل از برانف، ۲۰۰۹). همچنین پژوهشی که در نمونه ۲۷۱ نفری در ‌استرالیا انجام شد اعتبار پیش بین بین پرسشنامه فرم کوتاه یانگ را برای اختلال افسردگی تأیید کرد (برانف، تیان و اویی، ۲۰۰۸).

در پژوهش دیگری در این زمینه در نوجوانان ۱۸-۲۲ ساله دیده شد که افسردگی به طور منحصر به فردی با طرحواره هایی که به ناشایستگی (شکست، نقص/ شرم، وابستگی/ بی‌کفایتی) و یا (طرحواره محرومیت هیجانی) مربوط هستند ارتباط دارد. نوجوانان افسرده خود را شکست خورده، نالایق، حقیر و در جنبه‌های مهم مربوط به همسالان به عنوان دوست نداشتنی و ناتوان در مدیریت مسئولیت روزانه می دانستند. همچنین در این نوجوانان طرحواره های معیارهای سرسختانه/ عیب جویی افراطی، رها شدگی/ بی ثباتی، شکست، وابستگی/ بی کفایتی، استحقاق/ بزرگ منشی پیش‌بینی کننده های اختلال های اضطرابی هستند. در این پژوهش طرحواره ها به ترتیب ۲۳ و ۲۵ درصد واریانس چندگانه نشانگان افسردگی و اضطراب را تبیین کردند (ولیربرگ، ۲۰۰۹). موریس (۲۰۰۶) نیز با اجرای پرسشنامه خودگزارش دهی در نمونه ۱۷۳ نفری از دانشجویان ‌به این نتیجه رسید که ۵۲% واریانس نشانگان افسردگی و ۳۸% واریانس نشانگان اضطراب توسط طرحواره یانگ تبیین می شود. پژوهش دیگری در زمینه اضطراب نشان داد که اکثر طرحواره های ناکارآمد به طور معناداری توسط بزرگسالانی که دچار اختلالات اضطرابی هستند برانگیخته می‌شوند (دلاتر[۵۱]، سرونت[۵۲]، روزنیک[۵۳]، پارکوئت[۵۴]، ۲۰۰۹).

وندورت[۵۵] و دیورز[۵۶] (۲۰۰۸) در پژوهشی به بررسی رابطه اضطراب، قوم و فرهنگ و باورهای غیرمنطقی پرداختند. نتایج نشان داد که بین اضطراب و هفت تا از مؤلفه های باورهای غیرمنطقی جونز رابطه معناداری وجود دارد (توقع تأیید از دیگران، انتظار بیش از حد از خود، سرزنش کردن، اجتناب از مشکل، درماندگی برای تغییر، بی مسئولیتی عاطفی، واکنش عاجزانه به ناکامی). این مطالعه نشان داده تفاوت‌های فرهنگی در اضطراب و باورهای غیرمنطقی نقش دارد.

وودز[۵۷] (۲۰۰۹) در پژوهشی به بررسی نیمرخ باورهای غیرمنطقی برای خشم و اضطراب در بین یک نمونه ۴۴۶ نفری پرداختند و نتیجه گرفتند که چهار باور غیرمنطقی (تقاضا برای تاییددیگران، انتظارات بالا از خود، سرزنش کردن، اضطراب زیاد، واکنش به ناکامی) نقش عمده ای در هر نوع آشفتگی عاطفی بازی می‌کنند. در پژوهش اف، کاش[۵۸] (۲۰۰۹) که در زمینه رابطه بین افسردگی و آزمون باورهای غیرمنطقی انجام داد نشان داده شد که بین نمره کل آزمون باورهای غیرمنطقی و آزمون افسردگی، ضریب همبستگی ۳۵ درصدی وجود دارد که در سطح ۹۹ درصد معنادار است.

در پژوهشی که کیم (۲۰۰۸) انجام داد، نتیجه گرفت که بین متغیرهای روان شناختی و بهزیستی روانی افراد رابطه معناداری وجود دارد. باورهای خود کارآمدی به صورت نیرومندی با افسردگی و اضطراب رابطه دارند. باورهای خودکارآمدی نشان دهنده این هستند که فرد توانایی تغییر حالت منفی روانی خود را دارد. کیم نشان داد افسردگی با سطح بالای نگرش منفی و باورهای ضعیف خود کارآمدی رابطه دارد. خود کارآمدی، نقش میانجی در کاهش نشانه های افسردگی ایفا می‌کند و اضطراب و افسردگی افراد بالغ، با افزایش و تقویت باورهای خودکارآمدی کاهش می‌یابد.

فصل سوم:

روش شناسی پژوهش

روش پژوهش

روش پژوهش انتخاب شده در این تحقیق پس رویدادی از نوع مقطعی- مقایسه‌ای است. در این روش پژوهشگر به دنبال کشف بررسی روابط بین عوامل و شرایط خاص یا نوع رفتار که قبلاً وجود داشته یا رخ داده از طریق مطالعه نتایج حاصل از آن ها می‌باشد. به عبارت دیگر، پژوهشگر در پی بررسی امکان وجود روابط علت و معلولی از طریق مشاهده و مطالعه نتایج موجود و زمینه قبلی آن ها با امید یافتن علت وقوع پدیده‌ها یا عمل است (دلاور، ۱۳۸۰). که در آن وضعیت آزمودنی ها (دانشجویان دارای علائم افسردگی و دانشجویان با علائم اضطرابی) به عنوان متغیر مستقل و متغیرهای باورهای غیرمنطقی اساسی، بهزیستی روانی و طرحواره های ناسازگار اولیه به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.

جامعه پژوهش

جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانشجویان حاضر در خوابگاه های دانشگاه تهران در سال ۹۳- ۹۴ در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در هر رشته تحصیلی هستند.

نمونه پژوهش و روش نمونه گیری

نمونه این پژوهش شامل ۱۰۰ نفر از دانشجویان دارای علائم افسردگی و اضطرابی بود، که با مراجعه به پرونده و سابقه بالینی افراد و توجه به نظر روانپزشک آن ها، افراد مستعد به اضطراب و افسردگی شناسایی شد و بین آن ها یک گروه ۵۰ نفری با علائم افسردگی و یک گروه ۵۰ نفری با علائم اضطرابی به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. و ‌در مورد انتخاب ۱۰۰ نفر (۵۰ نفر برای هر گروه) نمونه باید اشاره کرد که در روش های علی- مقایسه‌ای، هر زیر گروه باید حداقل ۱۵ نفر باشد و برای این که نمونه انتخاب شده نماینده واقعی جامعه باشد و اعتبار بیرونی بالایی داشته باشد تعداد نمونه ۱۰۰ نفر(۵۰ نفر برای هر گروه) در نظر گرفته شد (دلاور، ۱۳۸۰).

ابزارهای پژوهش

پرسشنامه فرم کوتاه یانگ[۵۹]

این پرسشنامه توسط جفری یانگ ساخته شده است و پژوهش های روانسنجی آن توسط اسمیت، جوینر، یانگ و تلچ صورت گرفته است. در ایران توسط “آهی” در سال ۱۳۸۴ بر روی ۳۸۷ نفر از دانشجویان دانشگاه تهران انجام و هنجاریابی شده است. این پرسشنامه یک ابزار ۷۵ سوالی برای سنجش طرحواره های ناکارآمد اولیه با طیف لیکرت بر روی یک مقیاس ۶ درجه ای از (کاملا درست درباره ی من تا کاملا غلط درباره ی من) درجه بندی می شود. یانگ این پرسشنامه را از روی فرم پرسشنامه اصلی، فرم ۲۰۵ سوالی طراحی کرد. پرسشنامه طرحواره یانگ برای ارزیابی ۱۵ طرحواره ناکارآمد اولیه ساخته شد (یانگ، ۲۰۰۱).

اعتبار و پایایی پرسشنامه یانگ

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت