مردم برخی مناطق محروم مجبور شدند تا همانند ‌گروه‌های مسلح شبه نظامی که برای تامین مالی هزینه های خود دست به اقدامات غیر قانونی می زدند، برای به دست آوردن پول مورد نیاز خود وارد اقداماتی همچون آدم ربایی و راهزنی دریایی شوند. عدم وجود یک دولت قدرتمند مرکزی در سومالی برای کنترل این اقدامات و پول کلان ناشی از آن سبب تشویق سایرین شده است. ( همان منبع ، ۱۲۶)

سوء استفاده از فقدان مداوم و مستمر دولت توانمند، و هم چنین حضور ‌گروه‌های تروریستی و نیز مخاصمات مسلحانه و سیاسی در سومالی موجب شد دزدان دریایی شمار زیادی از مردم، از جمله صیادانی که در مسائل کشتی های حمل و نقل دارای متبحر بودند را جذب کنند. این اقدامات تهدیدی جدی برای عبور و مرور کشتی هایی که از کانال سوئز می‌آیند، و از طریق خلیج عدن به سمت منطقه ی کوچکی که میان شاخ آفریقا و شبه جزیره ی عربی قرار دارد، محسوب می شود. (تروس ،۱۳۹۱،۳۴)

الف – فعالترین دزدان دریایی در سومالی :

در سواحل سومالی ۱۲ اردوگاه ویژه دزدان دریایی شناسایی شده که در آن ها بیش از ۱۰۰۰ نفر به سر می‌برند. در سال ۲۰۰۸ بیش از۱۵۰ مظنون توسط گشتی های دریایی در خلیج عدن دستگیر شده اند. در عین حال به موازات افزوده شدن تعداد گشتی های بین‌المللی بر میزان دزدان دریایی افزوده می شود. گفته می شود بسیاری از دزدان امروز، از مأموران سابق پلیس ساحلی هستند. (نظافت،۱۳۸۸،۲۵۲)

پنج گروه سازماندهی شده بیشتر حملات دزدی دریایی را در سواحل سومالی هدایت می نمایند و با استخدام ماهیگیران محلی تلاش می نمایند ضمن انجام اقدامات مورد نظر، از ردیابی و دستگیری مصون باقی بمانند. ‌بر اساس اطلاعات کسب شده از یک دزد دریایی دستگیر شده، برای هر شناور ۱ الی ۲ میلیون دلار دریافت می شود که این مبلغ به شرح ذیل تقسیم می‌گردد: ۲۰ درصد به رییس گروه، ۲۰ درصد برای سرمایه گذاری که شامل خرید سلاح، مهمات، سوخت، مواد غذایی، سیگار و دیگر لوازم مورد نیاز عملیات های آتی می‌باشد، ۳۰ درصد به دزدان دریایی ۳۰ درصد به عنوان رشوه به حکومت محلی پرداخت می شود.( همان منبع ، ۱۲۶)

ب- پنج گروه فعال دزد دریایی در سومالی به شرح ذیل می‌باشند :

۱٫ایل(Eyl)از زیر قبایل عیسی محمود و لیلکاس (The Isse Mahmud and Leelkasse)که از قبیله بزرگ دارود (The Darood clan) می‌باشد.

۲٫گاراد (Garad)از زیر قبیله عمر محمود (The Omar Mahmuud subclan)که از قبیله بزرگ دارود می‌باشد.

۳٫هوبیو (Hobyo)از زیر قبیله هبرگدیر Habargedir) (The که خود از قبیله بزرگ هاویه (The Hawiye clan) می‌باشد.

۴٫هاردهیر (Hardheere) از قبیله هبرگدیر (The Habargedir) خود از قبیله بزرگ هاویه
می‌باشد.

۵٫موگادیشو (Mogadishu) از زیر قبیله هبرگدیر (The Habargedir) خود از قبیله بزرگ هاویه می‌باشد. (همان منبع ، ۱۲۷)

در وضعیت امروزی سومالی، دزدی دریایی یگانه محل “درآمد ملی” کشوری شده است که به دلیل از هم گسیختگی سیاسی و اقتصادی ناشی از جنگ های داخلی، تبدیل به ویرانه ای شده است که شاید دیگر نتوان آن را کشور خواند. (همان منبع ،۱۲۴)

بر اساس برآوردهای انجام شده یک دزد دریایی سالانه بین ۱۰ تا ۳۰ هزار دلار درآمد کسب می‌کند حال آن که درآمد سالانه یک سومالیایی کمتر از ۶۰۰۰ دلار برآورد شده است. منابع غربی معتقدند دزدان دریایی درآمد حاصل از دزدی خود را از طریق شبکه ای از حساب های بانکی در نایروبی، دبی و مومباسا، در بانک های دبی، کانادا، لندن و یا هنگ کنگ سرمایه گذاری می‌کنند و از آن برای خرید قایق های تندرو و تجهیزات نظامی پیشرفته تر و یا تقسیم میان شبه نظامیان داخلی استفاده می کند. در حال حاضر با مجهز شدن دزدان دریایی به انواع تکنولوژی پیشرفته هیچ جای آب های سومالی با وجود وسعت زیادی که دارد امن محسوب نمی شود.دزدی دریایی برای سومالی به یک صنعت سودآور تبدیل شده تعداد افراد فعال در آن طی سه سال تا حال حاضر، از ۱۰۰ نفر به ۱۰۰۰ نفر افزاش یافته است. (نظافت،۱۳۸۸،۲۵۲)

بر اساس گزارش دفتردریایی بین‌المللی IMBدر سال ۲۰۱۳ خلیج عدن که بین کشور یمن و سومالی واقع شده و اقیانوس هند را به دریای سرخ پیوند می‌دهد. بحرانی ترین مسیر از نظر دزدی دریایی و تعداد گزارشات دزدی دریایی می‌باشد. (Tillmann,2013,1)

افزایش چشمگیر حملات راهزنان دریایی سومالیایی به کشتی های مختلف در سال ۲۰۰۸ میلادی، امنیت مسیرهای کشتیرانی را که هر ساله حدود بیست هزار کشتی در انواع مختلف از آن عبور
می‌کنند به شدت به خطر انداخته است (ICC IMB ,2013,21-23)

بجز تردد سالانه نزدیک به ۲۰ هزار کشتی در آب های این منطقه ، تردد قایق های لوکس، تفریحی و ماهی گیری ‌از کشور های مختلف ویژه اروپایی نیز حائز اهمیت است ، ۹ درصد از ۷/۷ میلیون تن کل کالای تجاری که در کشتی رانی جهانی جا به جا می شود از این آبراهه می گذرد. آب های سومالی کانال ترانزیتی حدود ۲۰ درصد از نفت جهان را تشکیل می‌دهند. (نظافت،۱۳۸۸،۲۴۹)

حملات در شمال ، شرق و جنوب خلیج سومالی . تا نزدیکی کنیا و تانزانیا و سیشل و ماداگاسکار و کانال موزامبیک و تا اقیانوس هند و دریای عرب و نزدیکی عمان و خلیج عمان و غرب خلیج هند و شرق مالدیو دیده شده است . (ICC IMB ,2013,21-23)

دزدان دریایی برای انجام عملیات دزدی دریایی دست به ربودن کشتی های حامل کالاهای تجاری می زدند .

بسیاری از حملات با فاصله ای بیش از ۱۰۰۰ مایل دریایی از سواحل سومالی (بین غرب هند و جنوب سواحل در اقیانوس هند) انجام می شود و سواحل تانزانیا ، کنیا ، سومالی ، یمن و عمان در معرض چنین حملاتی بودند ICC IMB ,2013,21-23))

ج- برخی از دلایل افزایش دزدی دریایی در آبهای خلیج عدن و دریای سرخ :

۱- عوامل داخلی :

ایالت پانتلند سومالی دارای حدود ۱۳۰۰ کیلومتر ساحل از منطقه Gara’ad در حاشیه اقیانوس هند تا منطقه Laaso Surad در خلیج عدن می‌باشد (حسینی،۱۳۸۸،۱۲۹)

در سال های اخیر این منطقه تبدیل به مکانی امن برای فعالیت دزدان دریایی که می توان گفت اکثریت آن ها ماهیگیر می‌باشند، شده است. (همان منبع ، ۱۲۸)