۳-آزمون شخصیت نئو:

در سال ۱۹۸۵ توسط کاستا و مک ری ارائه شد و در سال ۱۹۸۹ بسط و توسعه داده شد و در ایران توسط حق شناس (۱۳۷۸) در شیراز هنجاریابی آن انجام شد. این آزمون ۵ عامل شخصیتی را می سنجد که هر کدم ۶ خرده آزمون دارند. این پرسشنامه ۵ عاملی از ۶۰ گویه بر اساس مقیاس لیکرت تهیه شده که هر ۱۲ گویه آن یکی از پنج عامل بزرگ شخصیت (برونگرایی، مقبولیت، وظیفه شناسی، روان آزرده خویی و گشودگی) را اندازه گیری و نمرات هر عامل را جداگانه محاسبه شده و در نهایت پنج نمره به دست می‌آید. نتایج ضرایب اعتبار پرسشنامه در نمونه ای از دانشجویان آمریکایی به فاصله ۳ ماه بین ۷۵/۰ تا ۸۳/۰ بود. ضریب پایایی طولانی (۶ ساله) برای مقیاس‌های روان آزرده خویی، برون گرایی و گشودگی در دامنه ۶۸/۰ تا ۸۳/۰ و برای دو رگه مقبولیت و وظیفه شناسی (با فاصله ۲ سال) به ترتیب برابر با ۷۹/۰ و ۶۳/۰ گزارش شده است (شاکریان، ۱۳۹۰).

۳-۷ تجزیه و تحلیل داه ها:

از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ استفاده شد. در این مطالعه از آزمون‌های آماری توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار و فراوانی و همچنین آزمون‌های استنباطی همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد.

فصل چهارم

نتایج

۴-۱ توصیف داده ها

جدول ۴-۱: شاخص‌های توصیفی رگه های شخصیت و تاب آوری در نمونه های مورد مطالعه

متغیر
میانگین
انحراف معیار
چولگی
کشیدگی
تاب آوری

۹/۵۸

۳۱/۱۱

۴۶/۰

۰۹۶/۰

روان رنجورخویی

۹۹/۲۲

۷۷/۵

۳۷/۰-

۷/۰

برونگرایی

۹۲/۲۸

۵۸/۶

۱۸/۰-

۵۸/۰-

گشودگی

۶۷/۲۳

۶۲/۴

۰۴۳/۰-

۱۴۴/۰-

توافق

۶۱/۲۶

۶۲/۵

۲۱/۰

۵۶/۰

وجدان گرایی

۰۹/۳۱

۰۵/۸

۰۹۲/۰

۸۳/۰-

در جدول فوق، شاخص‌های توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار رگه های شخصیت و تاب آوری افراد تحت بررسی آورده شده است.

جدول ۴-۲: شاخص‌های توصیفی سبک‌های دلبستگی در نمونه های مورد مطالعه

متغیر
میانگین
انحراف معیار
چولگی
کشیدگی
ایمن

۴۵/۱۲

۱۳/۳

۰۲۴/۰-

۰۶/۰

اجتنابی

۱۱/۱۲

۱۸/۳

۰۰۸/۰

۲۲/۰-

دوسوگرا

۳۷/۱۱

۸۱/۳

۱۹/۰

۲۱/۰-

در این جدول نیز، شاخص‌های توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار سبک‌های دلبستگی افراد تحت بررسی آورده شده است.

۴-۲ آزمون فرضیه‌ها

فرضیه اول: بین تاب آوری و صفات شخصیتی رابطه وجود دارد.

جدول ۴-۳: ضرایب همبستگی پیرسون رگه های شخصیت با تاب آوری در نمونه های مورد مطالعه

متغیر
تاب آوری
روان رنجورخویی

**۲۹۶/۰-

برونگرایی

**۴۳۸/۰

گشودگی

۰۴۲/۰-

توافق

**۲۷۳/۰

وجدان گرایی

**۵۹۵/۰

**۰۱/۰>P

در جدول فوق ضرایب همبستگی پیرسون رگه های شخصیت با تاب آوری آورده شده است. رگه شخصیتی روان رنجورخویی با تاب آوری رابطه معکوس و معنادار و رگه شخصیتی برونگرایی و توافق و وجدان گرایی با تاب آوری همبستگی مثبت و معناداری در سطح ۰۱/۰>P داشت. فرضیه دوم: بین تاب آوری و سبک‌های دلبستگی رابطه وجود دارد.

جدول ۴-۴: ضرایب همبستگی پیرسون سبک‌های دلبستگی با تاب آوری در نمونه های مورد مطالعه

متغیر
تاب آوری
ایمن

۰۷/۰-

اجتنابی

*۱۴/۰

دوسوگرا

۱۲/۰

۰۵/۰>P*

سبک دلبستگی اجتنابی نیز با تاب آوری در افراد تحت بررسی همبستگی مثبت و معناداری داشت ۰۵/۰>P.

جدول ۴-۵: سطح معناداری و Z کولموگروف جهت بررسی نرمالیتی متغیرهای پژوهش

متغیر
Z کولموگروف اسمیرنف
سطح معناداری
تاب آوری

۳۲/۱

۰۶۱/۰

روان رنجورخویی

۰۶/۱

۲۱/۰

برونگرایی

۱۷/۱

۱۲/۰

گشودگی

۱۳/۱

۱۵/۰

توافق

۳۳/۱

۰۶/۰

وجدان گرایی

۰۴/۱

۲۲/۰

ایمن

۲۱/۱

۱/۰

اجتنابی

۰۹/۱

۱۸/۰

دوسوگرا

۹۹/۰

۲۷/۰

۰۵/۰>P

در این جدول نیز سطح معناداری آزمون کولموگروف اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن نمره های متغیرها آورده شده است. با توجه به اطلاعات این جدول، کلیه متغیرهای پژوهش از مفروضه نرمال بودن پیروی کرده و در این صورت انجام رگرسیون خطی مانعی ندارد.

جدول ۴-۶: خلاصه اطلاعات مربوط به ضرایب رگرسیون، ضریب تعیین و خطای معیار برآورد پیش‌بینی تاب آوری بر پایه رگه های شخصیت (به روش رگرسیون گام به گام)

گام
متغیر
ضریب b
خطای معیار برآورد
ضریب بتا
نسبت t
سطح معناداری t
ضریب تعیین
اول

مسئولیت پذیری

۷۹/۰

۰۸۱/۰

۵۶/۰

۸۵/۹

۰۰/۰

۳۲/۰

دوم

برون گرایی

۳۶/۰

۱۱/۰

۲/۰

۲۳/۳

۰۰۱/۰

۳۵/۰

۵/۰>P

نتایج تکمیلی پیش‌بینی تاب آوری بر اساس رگه های شخصیت نشان داد که مقدار به دست آمده (۳۶۲/۰) است یعنی ۲/۳۶ درصد از واریانس متغیر تاب آوری توسط رگه های شخصیت تبیین می شود. مقدار R مشاهده شده (۶۰۱/۰) نیز نشان دهنده آن است که مدل رگرسیون خطی حاضر می‌تواند برای پیش‌بینی استفاده شود. علاوه بر این، نسبت F محاسبه شده (۰۱/۰P<،۹۹/۲۲F(2,203)=) در سطح اطمینان حداقل ۹۹ درصد معنادار است. ‌بنابرین‏، می توان نتیجه گرفت که بین تاب آوری و رگه های شخصیت همبستگی معنادار وجود دارد. نتایج جدول ۴-۶ نیز نشان داد که اثر مسئولیت پذیری (۰۰۰/۰P<،۸۶/۹t=،۷۹۴/۰b=) و برون گرایی (۰۰۱/۰P=،۳۸/۳t=،۳۸۷/۰b=) مثبت و معنادار است یعنی با یک واحد افزایش در مسئولیت پذیری و برون گرایی به ترتیب ۷۹/۰ و ۳۸/۰ افزایش در تاب آوری به وجود می‌آید اما سایر رگه های شخصیت اثر معناداری بر تاب آوری نداشتند.

جدول ۴-۷: خلاصه اطلاعات مربوط به ضرایب رگرسیون، ضریب تعیین و خطای معیار برآورد پیش‌بینی تاب آوری بر پایه سبک‌های دلبستگی (به روش رگرسیون گام به گام)

گام