عوامل توجیه کننده تقاضا برای حسابرسی به سه عامل تقسیم شده است :

1. 1. پیامدهای اقتصادی با اهمیت : نامربوط و ناقص بودن اطلاعات می‌تواند منجر به تصمیم غلط شود و به تصمیم گیرنده زیان وارد کند.

1. 1. پیچیدگی : اطلاعات اقتصادی پیچیده تر مشکل استفاده کننده را در ارزیابی اطلاعات بیشتر می‌کند پس حسابرسی وسیله ای برای حصول اطمینان اطلاعات دریافت شده است.

   

1. عدم دسترسی مستقیم : در شرایطی که استفاده کننده به دلایلی همچون جدایی فیزیکی، مقررات سازمانی و… ارزیابی و دسترسی مستقیم به اطلاعات برای وی مقدور نیست مجبور است یا به کیفیت اطلاعات اعتماد کند یا به قضاوت افراد مستقل(حسابرس ) اتکا کند.

عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی به دو گروه اصلی تقسیم شده است :

الف) عوامل مربوط به عرضه کنندگان خدمات حسابرسی مانند کیفیت حسابرسی، اندازه مؤسسه‌ حسابرسی، تخصص صنعتی مؤسسه‌ حسابرسی ، شهرت و اعتبار مؤسسه‌ حسابرسی.

ب) عوامل مربوط به متقاضیان خدمات حسابرسی مانند اندازه شرکت صاحبکار، دعاوی حقوقی شرکت صاحبکار، ریسک شرکت صاحبکار ، بودجه زمانی شرکت صاحبکار، شهرت و اعتبار شرکت صاحبکار.

۲-۸-۱) عوامل مربوط به عرضه کنندگان خدمات حسابرسی

۱- کیفیت حسابرسی : کیفیت حسابرسی بر حسب میزان اعتبار دهی حسابرسی تعریف شده است. قابلیت اتکا به صورت های مالی حسابرسی شده، کیفیت حسابرسی را منعکس می‌کند. کیفیت حسابرسی شامل اثر بخشی و کارایی فرایند حسابرسی، قابلیت حسابرسان در کشف نواقص و تحریفات صورت گرفته در حسابرسی و نیز کشف دستکاری انجام شده در سود خالص می‌باشد. ارزیابی کیفیت حسابرسی برای سنجش مزایا و هزینه حسابرسی بسیار مهم تلقی می شود. با بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و پیشنهادات اولیه حسابرسی ‌در مورد حق الزحمه پرداختی می توان نتیجه گیری نمود که کیفیت خدمات حسابرسی تحت تاثیر پذیرش حق الزحمه پیشنهادی حسابرس است .

۲- اندازه مؤسسه‌ حسابرسی : مؤسسات بزرگ حسابرسی به دلیل شهرت بالا از حسابرسان متبحر و آموزش دیده و کنترل کیفی قوی تری برخوردارند، تحقیقات نشان داده است که هرچه مؤسسه‌ حسابرسی از شهرت و بزرگی بیشتر برخوردار باشد حق الزحمه بیشتری را از آن خود خواهد کرد. برخی از پژوهش ها ‌به این موضوع پرداخته‌اند که حق الزحمه ای که به یک مؤسسه‌ حسابرسی بزرگ پرداخته می شود بیشتر از حق الزحمه ای است که به مؤسسات حسابرسی کوچک پرداخت می شود. مؤسسات حسابرسی بزرگ، کار با کیفیت بالایی را در مقایسه با مؤسسات حسابرسی کوچک ارائه می‌دهند صاحبکاران بزرگ دارای امکانات و ثروت بالایی هستند و در هنگام ورشکستگی احتمال دارد بر علیه مؤسسه‌ حسابرسی اقامه دعوی کنند. چنین ریسک بالایی سبب می شود که مؤسسه‌ بزرگ حسابرسی برای خنثی کردن اثر مخاطرات بالا، حق الزحمه حسابرسی بیشتری را مطالبه کند. در بازار حسابرسی، مؤسسه‌ های حسابرسی بزرگ رقابت کمتری را در مقایسه با مؤسسات کوچک احساس می‌کنند ‌بنابرین‏ در چنین بازاری آن ها قادر هستند تا حق الزحمه بالایی را در حسابرسی از آن خود کنند.

۳- تخصص صنعتی مؤسسه‌ حسابرسی : تخصص صنعتی حسابرسان موجب می شود که آن ها حق الزحمه بالایی را دریافت کنند، افزایش سهم بازار در یک صنعت خاص باعث افزایش تولید شده و در نهایت کاهش قیمت را به دنبال خواهد داشت. همچنین این اعتقاد وجود دارد که زمانی که سهم بازار یک صنعت به مقدار قابل ملاحضه ای بالاتر از دیگر رقبا باشد این امر سبب می شود که حسابرسان متخصص در یک صنعت خدمات متعدد را عرضه کنند. ‌بنابرین‏ زمانی حق الزحمه حسابرسان متخصص بالاتر خواهد رفت که سهم بازار یک صنعت خاص بالاتر رود.

۴-شهرت مؤسسه‌ حسابرسی: شهرت ساختاری چند بعدی دارد، در صورتی که یک مؤسسه‌ حسابرسی دارای شهرتی چند بعدی باشد این امر نشانگر شهرت این مؤسسه‌ در انجام کار با کیفیت در ارائه خدمات مورد تخصصی خود خواهد بود. مؤسسات حسابرسی که شهرت و آوازه ای با بهره گرفتن از توسعه مهارت‌های صنعتی خود کسب می‌کنند و مهارت های بالایی در مقایسه با دیگر مؤسسات به دست می آورند انتظار حق الزحمه بالاتری دارند.

۲-۸-۲) عوامل مربوط به متقاضیان خدمات حسابرسی

۱- اندازه شرکت صاحبکار : اندازه شرکت نمایانگر اهرم شرکت، برتری رقابتی شرکت، توانایی مدیریت اطلاعات و در نهایت ریسک کلی شرکت است. تحقیقات پیشتر نشان می‌دهند که شرکت های صاحبکار بزرگ وابستگی اقتصادی به وجود می آورند چرا که سبب می‌شوند مؤسسات حسابرسی استقلال خود را تنها برای حفظ مشتری با ارزش از دست بدهند.

۲- دعاوی حقوقی شرکت صاحبکار : دعاوی حقوقی صاحبکار علیه مؤسسه‌ حسابرسی می‌تواند اعتبار مؤسسه‌ مورد نظر را در ارائه خدمات با کیفیت بالا به خطر بیندازد همچنین حق الزحمه حسابرسی به احتمال زیاد توسط ریسک دعاوی حقوقی تعدیل می‌گردد. افزایش دعاوی حقوقی و افزایش قوانین و مقررات، حق الزحمه حسابرسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تیلور (۲۰۱۲)¹ اثر دعاوی حقوقی علیه حسابرسان را بر حق الزحمه حسابرسی در ۲۰ کشور مختلف در سطح بین‌المللی را بررسی و نشان داده شده که دعاوی طرح شده علیه حسابرسان بر نوسانات حق الزحمه حسابرسی در بازارهای جهانی خدمات حسابرسی اثرگذار است .

۳- ریسک شرکت صاحبکار: روش تحلیل ریسک در حسابرسی، به حساب هایی که احتمال اشتباه در آن ها زیاد است توجه دارد و ‌بنابرین‏ هدف این روش شناسایی حساب هایی است که به طور تخمینی بالاترین احتمال وقوع اشتباهات جدی را دارند. برخی اعتقاد دارند که هزینه حسابرسی تابع دو عنصر میزان ساعات صرف شده برای حسابرسی و میزان احتمال ضرر و زیان در آینده است. به اعتقاد آن ها ریسک شرکت صاحبکار هر یک از این دو عنصر را تحت تاثیر قرار خواهد داد. علاوه براین احتمال مشاهده رابطه مثبت بین حق الزحمه حسابرسی و ریسک شرکت صاحب کار بالا خواهد رفت .

۴- بودجه زمانی شرکت صاحبکار : بودجه زمانی حاصل جمع زمان برآورد شده برای هر مرحله از فرایند حسابرسی است. به برخی از مزایای کاربرد بودجه زمانی از جمله تامین مبنایی برای برآورد حق الزحمه، سنجش میزان کارایی کارکنان حسابرسی، تعیین میزان پیشرفت هریک ‌از مراحل رسیدگی برای سرپرستان حسابرسی، خلق یک محیط مناسب جهت انگیزش مثبت افراد می توان اشاره کرد. حق الزحمه کارکنان حسابرسی نیز بر مبنای ساعات کاری است که هر نفر روی یک پروژه خاص صرف می‌کنند. مجموع تعداد ساعات کاری که کارکنان مؤسسه‌ حسابرسی روی یک پروژه حسابرسی صرف کرده‌اند مبنای محاسبه صورتحساب برای یک شرکت است(کاشانی پور،۱۳۸۵).

۱-Taylor

پالم روس و همکاران (۲۰۰۴) به بررسی ارتباط قرارداد حسابرسی با حق الزحمه حسابرسی و ساعات حسابرسی در ۳۶۱ شرکت که صورت های مالی حسابرسی شده منتشر می‌کردند پرداختند. نتیجه آن ها در این تحقیق گویای این مطلب بود که با بستن قراردادهای مقطوع حسابرسان ریسک بیشتری را تقبل می‌کنند و انگیزه های بیشتری برای کارایی دارند.