کنوانسیون بین المللی هواپیمایی کشوری همچنین به عنوان کنوانسیون شیکاگو معروف است. کنوانسیون قواعد قلمرو هوایی، ثبت هواپیماها و ایمنی و جزئیات حقوق امضاء کنندگان معاهده در رابطه با سفر هوایی را مقرر نموده است. این سند در ۷ دسامبر ۱۹۴۴ در شیکاگوامضاء شد و در ۵ مارس ۱۹۴۷ به تصویب رسید. از آن پس کنوانسیون هشت بار مورد بازبینی قرار گرفت. امنیت سفر بین المللی نیاز به اسناد و همکاری های مربوطه دارد. در جامعه بین الملل و براساس این سند ایکائو تشکیل شد و استانداردها و رویه های مربوط به ویزا و پاسپورت و یک سفر ایمن را مقرر نمود. به موجب اسناد سفر، ایمنی بیشتر و سهم کشور صادرکننده این اسناد برای اتباع خود در زمینه مبارزه با جرائم و تروریسم بین المللی تبیین می گردد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

د) اعلامیه جهانی حقوق مردمان بومی^[۶۷]
اعلامیه جهانی حقوق مردمان بومی براساس قطعنامه مجمع عمومی به تصویب رسید. در شصت و دومین جلسه رؤسای سازمان ملل متحد در نیویورک و در تاریخ ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۷ میلادی اعلامیه خواهان شناسایی حق مردم بومی نسبت به تعیین سرنوشت و کنترل زمین می باشد. این اعلامیه استاندارد مهمی برای رفتار با مردمان بومی است که بدون شک یک شیوه عمده برای حذف نقض حقوق بشر علیه آنان و کمک به مبارزه با تبعیض نسبت به آنان است. برخوردهای غیر انسانی با مردمان بومی اینچنین برخوردها و رفتارهایی را با غیر بومیان و مهاجران نیز در پی خواهد داشت. مشکلات بومیان در عرصه های مختلف سبب نقض حقوق آنان و تبعیض علیه آنان محسوب می شود. بنابراین آنچه ملاک عمل است، ابتدا رعایت حقوق بومیان و سپس تضمین رعایت حقوق مهاجران می باشد.^[۶۸]
گفتار دوم: بررسی اجمالی سازمان های بین المللی در زمینه حمایت از حقوق مهاجران
در سطح بین المللی در زمینه مهاجرت نهادهای گوناگونی مشغول تولید اطلاعات، تحلیل و خدمات مهاجرتی اند. در حقیقت مهاجرت جهانی شده و جوامع با چالش های مثبت و منفی آن رودررو بوده و تلاش بازیگران بین المللی برای قاعده مند سازی مهاجرت ضروری است. در حقیقت هدف آنها اعم از اینکه نهادهای دولتی و یا غیر دولتی باشند، نظم بخشیدن به این پدیده جهانی است، که اصل مدیریت مهاجرت بین المللی را تشکیل می دهد.
حمایت از مهاجران در چارچوب سازمان های بین المللی مطرح گردیده است. این سازمان ها اعم از اینکه دولتی و یا غیر دولتی باشند، می توانند در حقوق بین الملل با توجه به نقشی که جهت حمایت از مهاجرت و مهاجران ایفاء می کنند بررسی گردند. هر یک از این سازمان ها در سطح منطقه ای و یا جهانی فعالیت می کنند. برخی از این سازمان ها به جنبه های حقوق بشری مهاجرت می پردازند و برخی نیز مهاجران و یا پناهندگان را به طور خاص مورد توجه قرار می دهند. بر همین اساس در قسمت اول این گفتار سازمان ها و نهادهای بین المللی دولتی بررسی می شود و در قسمت دوم تأکید بر نقشی است که سازمان ها و نهادهای بین المللی غیر دولتی در این زمینه دارند.
بند اول: سازمان های بین المللی دولتی^[۶۹]
الف) سازمان بین المللی مهاجرت^[۷۰]
سازمان بین المللی مهاجرت در سال ۱۹۵۱ میلادی تأسیس گردیده و اصلی ترین سازمان بین المللی بین دولتی است که در زمینه مهاجرت فعالیت می نماید. سازمان مزبور ۱۲۷ دولت عضو اصلی و ۱۷ دولت عضو ناظر دارد. همچنین سازمان های دولتی و غیر دولتی نیز اعضاء ناظر این سازمان را تشکیل می دهند.
سازمان بین المللی مهاجرت با هدف ارتقاء مهاجرت های انسانی و منظم جهت بهره مندی تمامی بشر شکل گرفته است. در همین راستا این سازمان با ارائه خدمات و توصیه به کشورها و مهاجران فعالیت می کند. لازم به ذکر است که سازمان بین المللی مهاجرت در زمینه مدیریت مهاجرت در چهار زمینه فعال می باشد:
۱- مهاجرت و توسعه،
۲- تسهیل مهاجرت،
۳- قاعده مند کردن و تنظیم کردن مهاجرت و
۴- مهاجرت اجباری.
سازمان بین المللی مهاجرت با شرکای دولتی و غیر دولتی خود همکاری نزدیکی دارد.^[۷۱]
ب) سازمان بین المللی کار^[۷۲]
یکی دیگر از سازمان های بین الدولی سازمان بین المللی کار است. این سازمان در ساز و کارهای مدیریت مهاجرت با سازمان بین المللی مهاجرت همکاری می نماید. با توجه به زمینه تخصصی سازمان بین المللی کار، این سازمان بر مهاجرت نیروی کار و حقوق کارگران مهاجر متمرکز است. سازمان با تدوین کنوانسیون های لازم در ساماندهی امور حقوقی کارگران مهاجر چارچوب های مفیدی را ارائه داده است.^[۷۳] با گسترش جهانی شدن و عبور افراد بسیاری از مرزهای ملی از جمله کارگران مهاجر، اشکال جدیدی از روابط شکل می گیرد که نیاز به سیاست گذاری دارد. بر همین اساس این سازمان استانداردها و حقوق بنیادین مهاجران کار را مورد توجه قرار داده است و در اسناد مختلف بر آن تأکید نموده است. در حقیقت این سازمان وظیفه اصلی تدوین مقررات و استانداردهای بین المللی کار را بر عهده دارد. از جمله می توان به مقاوله نامه ها و کنوانسیون های مصوب سازمان بین المللی کار اشاره کرد که همگی بنحوی با تعیین معیارهای جهانی از حقوق کارگران مهاجر حمایت نموده است.
ج) کمیسیون جهانی مهاجرت بین المللی^[۷۴]
کمیسیون جهانی مهاجرت بین المللی در ۹ دسامبر ۲۰۰۳ میلادی توسط دبیر کل سازمان ملل متحد و تعدادی از کشورها شکل گرفت.^[۷۵] هدف از تأسیس کمیسیون ارائه پاسخی جامع و جهان شمول به مسأله مهاجرت بین المللی بوده است. کمیسیون جهانی مهاجرت بین المللی در اکتبر ۲۰۰۵ میلادی گزارشی^[۷۶] ارائه نموده است. در حقیقت فعالیت های این سازمان بر رابطه مهاجرت با رشد اقتصادی و بازار کار، مهاجرت غیر قانونی، نقش مهاجران در جامعه و مدیریت مهاجرت تأکید دارد. همچنین به سیستم حقوق بشری سازمان ملل متحد و تقویت اهداف خود در این راستا تأکید می نماید.^[۷۷]
د) کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان^[۷۸]
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در سال ۱۹۵۰ میلادی توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تأسیس شد. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان موظف است حرکت های بین المللی را جهت حمایت جهانی از پناهندگان و حل مشکلات آنها هماهنگ و هدایت نماید. بویژه سه مورد ذیل از وظائف اصلی این کمیساریا می باشند:
حمایت از پناهندگان از طریق حصول اطمینان از اینکه به حقوق اولیه آنها در کشور میزبان احترام گذاشته می شود،
حصول اطمینان از اینکه دولت به اصل “عدم بازگرداندن پناهندگان به اجبار به کشوری که ممکن است در آنجا تحت تعقیب و آزار و شکنجه قرار گیرند” احترام می گذارد،
یافت راه حل های پایدار برای حل مشکل پناهندگان از طریق بازگشت داوطلبانه، ادغام محلی و اسکان مجدد.^[۷۹]
بند دوم: سازمان های بین المللی غیر دولتی^[۸۰]
الف) عفو بین الملل^[۸۱]
عفو بین الملل یک سازمان بین المللی غیر دولتی است که هدف از تأسیس آن پایان دادن به سوء استفاده از حقوق بشر و جستجوی عدالت برای کسانی است که حقوقشان نقض می گردد. مهاجران نیز یکی از گروه های انسانی هستند که با توجه به ارتباط حقوق بشر با حمایت از آنان به نوعی عفو بین الملل آنان را مورد توجه قرار داده است. مهاجران و خانواده شان بایستی همانند سایرین از تمام حقوق انسانی برخوردار باشند، اما اغلب بدون مجوز با تهدید نقض حقوق انسانی خود روبرو می شوند. از این جهت عفو بین الملل اصلاحاتی در قوانین مهاجرتی برخی کشورها خواستار شده است تا از برخورد محترمانه و برخورداری تمام مهاجران از حقوق انسانی اطمینان خاطر حاصل شود. برای نمونه سازمان عفو بین الملل در ۲۵ مارس ۲۰۰۹ میلادی طی گزارشی سیستم بازداشت مهاجران در آمریکا را غیر ضروری دانست.
ب) کمیسیون بین المللی مهاجرت کاتولیک^[۸۲]
کمیسیون بین المللی مهاجرت کاتولیک یک سازمان بین المللی است که از پناهندگان، آوارگان و مهاجران حمایت می کند. اقدامات این سازمان در ۳۰ کشور جهان متمرکز است. از جمله در پاکستان، ترکیه و لبنان. کمیسیون با ارائه راه حل ها و سیاست های مبتنی بر حقوق عمل نموده و از طریق یک شبکه جهانی تا سال ۲۰۰۶ میلادی از عضویت ۱۷۲ دولت بهره مند بوده است. فعالیت سازمان و برنامه اصلی آن اسکان مجدد پناهندگان، بازگشت، و پرداختن به مسائل اشخاص آسیب پذیر است. این سازمان مجموعه ای از اعضاء تقریباً از تمام کشورهای جهان است و در فعالیت های خود از پناهندگان، مهاجران، قربانیان قاچاق انسانی و آوارگان صرفنظر از مذهب، نژاد و قومیت حمایت می کند.^[۸۳]
ج) مرکز بین المللی مهاجرت و سلامت^[۸۴]
مرکز بین المللی مهاجرت و سلامت یک سازمان غیر دولتی است که در ژنو سوئیس مستقر می باشد. هدف از تأسیس این سازمان حمایت از سلامتی و رفاه اشخاصی است که مهاجرت می کنند. این سازمان همکاری نزدیکی با سازمان جهانی بهداشت در خصوص مسائل مربوط به سلامت اشخاص مهاجر دارد. گزارشات اخیر سازمان بر سلامت کودکان و سلامت ذهنی تأکید کرده است. از این جهت که سلامت مهاجران تنها سلامت جسمانی نیست، بلکه سلامت روانی آنان امروزه بیشتر مورد توجه است، این گزارش از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.
د) مؤسسه بین المللی حقوق بشردوستانه^[۸۵]
مؤسسه بین المللی حقوق بشردوستانه سازمانی غیر انتفاعی و مستقل است و در سال ۱۹۷۰ میلادی تأسیس شد. مرکز اصلی آن در ایتالیا می باشد. هدف اصلی این سازمان، ترویج و توسعه حقوق بین الملل بشر، حقوق پناهندگان و مهاجران و مسائل مربوطه می باشد. در حقیقت این نهاد به عنوان یک مرکز عالی در زمینه آموزش و پژوهش تمام جوانب حقوق بین الملل بشر شناخته شده است. همچنین این سازمان با بسیاری از سازمان های بین المللی در ارتباط می باشد.
نتیجه گیری
در این فصل تلاش گردید که به مسائلی چون تعریف و تبیین ماهیت مهاجرت و کلیاتی در خصوص مهاجران و حمایت از آنان در چارچوب اسناد و سازمان های بین المللی اشاره گردد. آنچه در تعاریفی که از مهاجرت ارائه می شود مشترک است، تغییر مکان می باشد. البته مدت اقامت در محل یا کشور جدید همچنان مورد بحث است. تحقق عنوان مهاجرت علاوه بر قصد و نیت به اقامت لااقل یک سال و یا براساس تعریف سازمان ملل متحد بیش از یک سال نیاز دارد. از جهتی می توان با تقسیم بندی مهاجرت از انواع مهاجرت تعاریف متمایزی ارائه داد. اما در تمام این موارد آنچه اهمیت دارد عبور از مرزهاست. از این جهت است که در مقایسه با مهاجرت های داخلی، مهاجرت های بین المللی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و به تبع آن دارای آثار بین المللی می باشند، آثاری که می تواند بیش از یک کشور را در بر گیرد.
مهاجرت آثار گوناگونی دارد، مهمترین این آثار عبارتند از: اثری که بر امنیت کشورها دارد، اثر اقتصادی مهاجرت و ایجاد توسعه و کاهش فقر در جوامع، اثر فرهنگی مهاجرت که ایجاد تبادلات فرهنگی و آشنایی تمدن ها با یکدیگر می باشد و از سویی نیز فرار مغزها که تأثیر فرهنگی منفی برای جوامع مهاجرفرست است. آثاری که مهاجرت بر جمعیت کشورها دارد نیز مورد ملاحظه است و از این جهت است که اولاً به عنوان شاخه ای از علم جمعیت شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد و ثانیاً بسیاری از کشورها با نرخ جمعیتی پایین از این پدیده جهانی نفع می برند. لازم به ذکر است که مهاجرت بین المللی با جهانی شدن در ارتباط است. امروزه مهاجرت یک مقوله جهانی است. بویژه از آن جهت که کشورها تابعان اصلی حقوق بین الملل اند و مهاجرت بین المللی یکی از مسائل مهم دولتها می باشد، در حقیقت مهاجرت به دغدغه ای جهانی تبدیل شده است و بدین جهت دارای آثار متعدد بر کشورها اعم از کشورهای مهاجرفرست، مهاجرپذیر و ترانزیت می باشد.
علل و عوامل گوناگونی سبب مهاجرت می گردد. علل اقتصادی، در نتیجه فقر و در زمان بلایای طبیعی و اوضاع نابسامان انسان ها صورت می گیرد. گاهی نیز مهاجرت برای جستجوی کار و استخدام است. علل فرهنگی، از جمله اینکه جوانان برای آموزش جذب کشورها می شوند و یا مهاجرت برای حفظ فرهنگ، زمانی که نمی توانند انگیزه ها و برنامه های خود را در کشور متبوع عملی سازند. علل سیاسی، تحت تعقیب بودن و یا مجرم بودن انگیزه مهاجرت می شود و یا جستجوی محیطی مساعد بدون وارد نمودن هیچ فشاری برای ارائه نظریات و عقاید سیاسی خود، حتی در برخی موارد کشور مهاجرپذیر پایگاهی برای مخالفان کشور متبوع می گردد تا بتوانند موضع گیری نموده و از دور اوضاع را به نفع خود کنترل نمایند. علاوه بر موارد فوق گاهی نیز مهاجرت دلائل شخصی دارد که از جمله تفریح، استفاده از آب و هوای مناسب، در کنار خانواده بودن می باشد. از علل دیگر مهاجرت می تواند عوامل اجتماعی باشد. نمونه معمول این مورد، مهاجرت زنان و کودکانی است که برای ملحق شدن به شوهران خود که در خارج از کشور کار پیدا نموده اند، از طریق اتحاد مجدد خانواده صورت می گیرد.
در خصوص حمایت های حقوق بین الملل از مهاجران نیز باید تأکید شود که شیوه های گوناگون حمایتی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این راستا مقررات و اسناد بین المللی متعددی وجود دارند که همگی از مهاجران حمایت کرده اند. بویژه بسیاری از این اسناد در چارچوب اسناد حقوق بشری قرار می گیرند که دارای سیستم های خاص نظارتی و اجرایی
می باشند. به علاوه برخی از اسناد بین المللی نیز به طور خاص به مهاجرت و مهاجران
پرداخته اند.
در چارچوب سازمان ها و نهادهای بین المللی نیز از مهاجران حمایت شده است. این
سازمان ها اعم از دولتی و غیر دولتی هستند و فعالیت های آنها در سطوح جهانی و یا
منطقه ای می باشند و برخی از آنها به طور مستقیم و برخی به طور غیر مستقیم با مسائل مربوط به مهاجران در ارتباط می باشند. هر چند تنها سازمان تخصصی سازمان بین المللی مهاجرت است، اما می توان سازمان ها و نهادهایی را نام برد که اگر چه فعالیت تخصصی دیگری دارند، اما بنحو فعالی با این سازمان همکاری می نمایند. در حقیقت فراتر از اسناد تأسیس سازمان ها و نهادهای بین المللی، همگی به نوعی در حمایت از مهاجران دخیل
می باشند و شاید بتوان گفت کمتر نهاد و سازمان بین المللی است که به مهاجرت اهمیت نداده و بنحوی در این زمینه فعالیت ننموده باشد.
فصل دوم
نظام حقوقی بین المللی حاکم بر حمایت از مهاجران
مقدمه
حقوق بین الملل امروزه توجه بیشتری را به وضع قواعد و مقررات بین المللی در زمینه اشخاص دارد. بویژه در دهه های اخیر توجه ویژه ای به مسائل حقوق بشری در عرصه جهانی شده است. اگر چه اعلامیه ها و اسناد مربوط به حمایت از حقوق اساسی بشر در مراحل اولیه از قدرت اجرایی برخوردار نشده اند و در عمل با فراز و نشیب هایی مواجه بوده اند، مفاد آنها را می توان در حقوق اساسی و سایر قوانین کشورها مشاهده نمود و بدین ترتیب زمینه های اجرای آنها فراهم گردیده است. با وجود آنکه در اسناد بین المللی حمایت از حقوق انسان ها مد نظر بوده است، این اسناد به طور کامل نتوانسته اند مانع بروز نابرابری و ستم گردند.
بهر حال به تدریج شاخه ای از حقوق بین الملل به نام حقوق بین الملل بشر شکل گرفت تا حقوق بشر را تقویت و تضمین نماید. بدین ترتیب حقوق گوناگون حقوق بشر و مکانیزم های حمایت از آنها در موازین، اعلامیه ها و معاهدات جهانی درج گردیدند. در ضمن اقداماتی در چارچوب سازمان های بین المللی نیز در کنار وضع قوانین و مقررات بین المللی، برای حمایت از حقوق بشر اتخاذ گردیدند. حقوق بین الملل بشر، چه در سطح بین المللی و چه در سطح منطقه ای موجد حقوق و امتیازاتی برای همه انسان ها است.این نظام حقوقی متضمن یک سلسله قواعد حمایتی از حقوق و آزادی های افراد و گروه های انسانی در سطح بین المللی و منطقه ای است. امروزه مفهوم قواعد حقوق بشر در سطح قواعد آمره حقوق بین الملل توسعه یافته و حتی آن را حقوق بین الملل کرامت انسانی می نامند. بدین ترتیب در عرصه کنونی حقوق بین الملل بشر مفهومی قانونی است که با بررسی و ارائه اسناد بین المللی و تلاش های سازمان ها و نهادهای بین المللی به نوعی تضمین کننده استقلال و آزادی فردی فارغ از نژاد، فرهنگ و آیین است.

۲-۲-۱ پروژه های ساخت
کلمه ساخت و نصب معادل فارسی کلمه Construction قرار داده شده است. عنوان ” ساخت” برپا کردن، تعمیر و تخریب خانه، فروشگاه، سد، پل، جاده، فرودگاه، کارخانه و .. را در بر می گیرد. ساخت، گرچه مفهوم نوپایی نیست اما پس از صنعتی شدن، رشد شتابانی داشت. انقلاب صنعتی منجر به ظهور مصالح نو و روش های جدید کار شد و نوآوری بیشتری را به دنبال داشت. (محمد کریمی،۱۳۸۹،ص۱)
قراردادهای ساخت ونصب به دو گروه قراردادهای ساختمانی (ساخت اعیانی بر روی عرصه یا تعمیرات لازم برای انتفاع از یک ساختمان) و صنعتی تقسیم می شوند. در معنای صنعتی این عنوان به ایجاد و ساخت کلیه زیربناها، تاسیسات، سکوهای نفتی، تاسیسات مربوط به حفاری و استخراج نفت و گاز، کارخانه ها، نیروگاهها و … اطلاق می شود که توسط شرکتهای پیمانکاری بزرگ با سرمایه های عظیم و در راستای کسب سود انجام می گیرد. (محمد کریمی،۱۳۸۹،ص۱)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به دلیل پیچیدگی ها و تنوع فوق العاده زیاد در کارهای پروژه های ساخت و به منظور اجرای موفق پروژه ها نیاز به قراردادی که نیازمندی ها، تعهدات و مسؤولیتهای قراردادی طرفین را به طور کامل و به دور هر گونه ابهام بیان کند اجتناب ناپذیر می باشد. (عربشاهی،۱۳۸۹:ص۲)
۲-۳-۱ قراردادهای ساخت
قراردادهای ساخت، مبنای ارتباطات را بین عوامل دست اندر کار صنعت ساخت، تعیین می کند. در اصطلاح فن، قرارداد عهد و توافقی است که از نظر قانونی باید اجرا شود. به بیان دیگر، قرارداد ساخت، تعهد یک گروه برای تهیه کالا و یا ارائه خدمت در ساخت، به ازای دریافت پول از گروه دیگر است. قراردادهای ساختمانی غالبا” طولانی و پیچیده هستند. در نتیجه ، تعهدات قراردادی می تواند منشأ اختلافات باشند. هرگاه یک گروه احساس کند که تعهدات و انتظارات قرادادیش برآورده نشده است و خود را مستحق جبران مالی و زیانی بداند، ممکن است ادعای خسارت کند. در سالهای اخیر به واسطه ظهور قراردادهای نوین در محیط های تجاری، دعاوی ساخت افزایش یافته است. با وجود این، بسیاری از شرایط قراردادی که امروزه بکار می روند بر اساس مستنداتی است که در قرن نوزدهم تهیه شده است. و بسیاری از قوانین ساخت، مبتنی بر دادگاهها و داوری های به وقوع پیوسته در دوران انقلاب صنعتی است. (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۷)
قراردادهای مهندسی راه و ساختمان، عمدتا” در قرن نوزدهم و در نتیجه توسعه حمل و نقل ( ساخت ابراه و راه آهن) ظهور کردند. در اکثر قراردادهای اولیه، ماده هایی مربوط به قیمت، مدت زمان قرارداد، جبران خسارت و مشخصات کارها وجود داشت. اما با ساخت آبراهها و راه آهن ماده هایی بیشتر نظیر بهداشت و ایمنی وارد قراردادها شد. (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۷)
در همان زمان و با پیشرفت مهندسی راه و ساختمان و هجوم نیروی کار به شهرها، تقاضای بیشتری برای ساخت و احداث کارخانه ها، کارگاهها و هتلها ظهور کرد. از این رو در قراردادهای ساخت، فشار مضاعفی برای تکمیل به موقع کارها بوجود آمد. به تدریج محتوای قراردادها یپیچیده تر شد و استانداردها و مشخصات جدیدی برای استفاده از مصالح نوین همچون فولاد را در بر گرفت. برخی مفاد قراردادها، از قوانین موضوعه اقتباس شدند و بعضی هم تحت تأثیر موسسات حرفه ای جدید و انجمن های صنفی و تخصصی وارد قراردادهای ساخت شدند. (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۷)
علی رغم انکه اغلب پیمانکاران، پروژه های خود رابا موفقیت پشت سر گذاشتند، بسیاری دیگر از آنها بر اثر دست کم شمردن مشکلات اجرایی کار، رعایت نکردن استانداردها در تمامی شرایط کار، بی اطلاعی از عواقب تأخیر و نقض جدی مفاد قرارداد، ورشکسته شدند. به سرعت معلوم شد که بخش بزرگی از کار در عدم قطعیت مقادیر کار و شرایط متغیر زمین مستتر است. برای حل فصل این معضل، رسیدگی به قراردادهای عمرانی، بر اساس متره کارهای انجام شده و نرخ های توافقی در شروع کار، توسعه و بسط یافت. (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۸)
به خاطر دقت مطلوب و کافی که در ماهیت اغلب قراردادهای ساختمانی وجود دارد، در قرارداد به متره کارهای انجام شده اشاره نشده بود و ریسک هر گونه خطای اندازه گیری احجام بر اساس نقشه ها بر عهده پیمانکاران گذاشته شد. هزینه های زیاد تهیه پیشنهاد قیمت در کارهای ساختمانی، پیمانکاران شرکت کننده در مناقصه را بر آن داشت تا بطور مشترک برآورد کنندگان ماهری را برای اندازه گیری احجام استخدام کنند و در پرداخت اجرات آنها سهیم شوند. زمان زیادی طول نکشید که کارفرمایان برای اندازه گیری احجام کار، شخصا” یک برآورد کننده استخدام کنند و حق الزحمه برآورد کننده را در فهرست مقادیر کار برای اطلاع پیمانکاران قید کردند تا پس از برگزاری مناقصه، این هزینه از پیمانکار برنده اخذ شود.
این روشها مورد استفاده بودند لکن در صورت به نتیجه نرسیدن جلسه و بدون برنده بودن مناقصه، مشکل آفرین می شد. چراکه برخی از کارفرمایان، خود را متعهد به پرداخت حق الزحمه برآورد کننده، نمی دانستند.
در سال ۱۹۳۳ ، ماده ۱۴ فرم نمونه قرارداد انجمن سلطنتی مهندسین بریتانیا^۱ پیمانکار را موظف می دانست که حق الزحمه براوردکننده را به سرعت و پس از دریافت خدمات، پرداخت کند.(محمد کریمی،۱۳۸۹،ص۸)
در حالی که بسیاری از پرونده های حقوقی مربوط به قراردادهای ساخت، در قرن نوزدهم شکل گرفتند، تفسیر احکام این پرونده ها در طول قرن بیستم ادامه پیدا کرد.
RIBA-1
همزمان، فرمهای استاندارد قرارداد توسط شرکتهای سهامی عام منتشر شد. بازنگری در بسیاری از فرم های قرارداد، اغلب بر اثر احکام دادکاهها شکل گرفت.
فرم های استاندارد قرارداد که در کارهای ساختمانی، عمومیت یافت، توسط انجمن سلطنتی مهندسین بریتانیا توسعه یافت. در ابتدای قرن بیستم، استفاده از فرمهای قراردادی انجمن سلطنتی مهندسین بریتانیا گسترش یافت. این فرمهای قراردادی که چندین بار مورد تجدید نظر قرار گرفه بودند، مبنای بیشتر قراردادهای ساختمانی بعدی و اساس فرم های قراردادی ۱۹۶۳و۱۹۸۰دیوان عمومی قراردادها^۱ قرار گرفت. اولین ویرایش شرایط قراردادهای موسسه مهندسی عمران^۲ در سال ۱۹۴۵ منتشر شد.
یک ویژگی این فرمهای قراردادی، تأیید و پذیرش آن توسط موسسات حرفه ای و جامعه پیمانکاران است. فرم های استاندارد قرارداد در سطح بین المللی، به ویژه در کشورهایی که تحت نفوذ بریتانیا قرار داشتند، به همان رویه رایج در بریتانیا توسعه یافتند.
فدراسیون بین المللی مهندسین مشاور^۳ یک استاندارد قراردادی برای استفاده در سطح بین المللی منتشر کرد که از نظر قالب و محتوی تقریبا” شبیه قرارداد موسسه مهندسی عمران^۲ است. ویرایش جدید فیدیک ۱۹۹۹، دیگر از قالب موسسه مهندسی عمران^۲ پیروی نمیکند. (کریمی،۱۳۸۹،ص۱۸)
JCT-1
-۲ICE
-۳FIDIC
۲-۴-۱ اجزای اصلی قرارداد
برای آنکه یک قرارداد معتبر باشد لازم است که اجزای اصلی آن به روشنی مشخص باشند. اجزای اصلی قرار داد در قوانین مدنی هر کشوری، ضرورتا” یکسان نیست هر چند که مشابهت های بسیاری در آنها مشاهده میشود که این مشابهت ها عمدتا"عبارتند از(عربشاهی،۱۳۸۹،ص۲۰):
الف)رضایت طرفین
ب)ایجاد و قبول
ج)معوض
۲-۱-۴-۱رضایت طرفین: بدین معنی است که با توافق طرفین در انجام یک معامله خود به خود یک قرار داد تشکیل شده است. از این رو نکته مبهمی در خصوص چگونگی پدید آمدن قرار داد وجود ندارد. این توافق دو طرفه، باید تمام جنبه های مهم خود را در بر گیرد.
هر چند بطور عام قرارداد به یک سند کتبی اطلاق میشود ولی در واقع این سند چیزی بیش ازیک مدرک در اثبات قصد طرفین قرار داد نیست. آنچه یک قرارداد را ایجاد میکند رضایت متقابل است نه امضای پای اوراق. با این وجود به خاطر آنکه قانون استناد به اظهارات شفاهی و تفسیر طرفین را در تبیین شرایط توافق محدود میسازد، سند کتبی، دلیل بسیار محکمی در بیان شرایط توافق است. اگر قرار داد مکتوب، شفاف و بدون ابهام باشد ، شرایط موجود در آن با تفسیر به رأی یکی از طرفین قرار داد به چالش کشیده نمی شود و شرایط صریح ذکر شده در قرار داد، صرف نظر از هر گونه درک ناقص و شناخت هر یک از طرفین، حاکم بر روابط قرار دادی است. (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۲۴)
۲-۱-۴-۲ ایجاب و قبول: برای رسیدن به نقطه ای که طرفین، متقابلا” شرایط قرار داد را بپذیرند، ضروری است که یک طرف پیشنهاد را ارائه دهد (ایجاب) و دیگری بپذیرد(قبول). هر چند که این موضوع به نظر واضح میرسد ولی همواره تشخیص ایجاب و قبول راحت نیست. از این رو تشخیص نقطه ای که طرفین به توافق رسیده اند دشوار است.
اگر یک پیشنهاد دهنده تمام اجزای اصلی یک قرار داد، نظیر قیمت، برنامه زمان بندی و قلمرو کاری را بیان کند میگوییم این پیشنهاد آماده به پذیرش است و اگر یک یا چند جزء اصلی پیشنهاد را نداشته باشد، صرفا” یک مذاکره محسوب میشود و در معرض پذیرش نخواهدبود. (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۲۵)
۲-۱-۴-۳ معوض: مضاف بر ایجاب و قبول رکن سوم ضروری برای نافذ بودن یک قرار داد معوض است. معوض به زبان ساده هر مورد با ارزشی است که طرفین قرار داد بر اثر قرار داد به آن دست می یابند. بدون وجود معوض متقابل، هیچ قرار دادی قابل اجرا نیست . (عربشاهی،۱۳۸۹،ص۲۷)
۲-۱-۵ عوامل درگیر در یک پروژه
عوامل و طرفهای اصلی درگیر در یک پروژه ساخت کارفرما، پیمانکار، مشاور می باشند. در زیر به اختصار توضیحاتی در باره این طرفها داده می شود.
۲-۱-۵-۱ کارفرما
کارفرما در لغت به معنای صاحب­کار، صاحب­ کارخانه، آن که به کاری فرمان دهد و نیز کسی که دستور کار بدهد، آمده است و در مقابل کارگر می­باشد. (عمید، ۱۳۸۰، ص ۹۵۵)
در اصطلاح حقوقی نیز کارفرما کسی است که دیگری را اجیر کند تا به دستور وی کاری معین را انجام دهد.
از دیدگاه حقوقی، کارفرما شخصی است که طرف قرارداد کار یا رابطه کارگری و کارفرمایی است و به این اعتبار، تعهدهایی را در برابر کارگر برعهده می­گیرد که سرمایه و دارایی او تضمینی برای اجرای این تعهدهاست. کارفرما می ­تواند یک فرد باشد و یا یک شخص حقوقی.
(جعفری لنگرودی، ۱۳۷۸، ص ۱۹۸۸)
«کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق­السعی کار می­ کند. مدیران و مسؤلان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده­دار اداره کارگاه هستند، نماینده کارفرما محسوب می­شوند و کارفرما مسؤول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می­گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد، در مقابل کارفرما ضامن است». (مفاد ماده۳ قانون کار)
۲-۱-۵-۲ پیمانکار
پیمانکار شخص حقیقی یا حقوقی که برای انجام کار، طبق مقررات و شرایط مندرج در آیین نامه، گواهینامه صلاحیت پیمانکاری دریافت کرده است. (آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
۲-۱-۵-۲-۱ تعریف پیمانکار حقوقی:
پیمانکاری است که پی از ثبت در اداره شرکتها و مالکیتهای صنعتی و یا در اداره ثبت اسناد و املاک، با داشتن شرایط لازم، گواهینامه صلاحیت پیمانکاری دریافت کرده است. (آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
۲-۱-۵-۲-۲ تعریف پیمانکار حقیقی:
فردی است که با داشتن شرایط لازم، گواهینامه صلاحیت پیمانکاری دریافت کرده باشد.
(آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
۲-۱-۵-۲-۳ گواهینامه صلاحیت پیمانکاری:
مدرکی که بر اساس مقررات آیین نامه طیقه بندی و تشخیص صلاحیت پیمانکاران و به ازای احراز شرایط لازم از سوی سازمان برای فعالیت پیمانکاری در چارچوب کاربرد این آیین نامه صادر و طی ترتیبات مقرر در این ایین نامه اصلاح و تمدید می گردد. (آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
۲-۱-۵-۲-۴ انواع پیمانکاران:
پیمانکاران بر حسب توان (پایه) به شرح زیر طبقه بندی می شوند.

۳۵

هگمتانه

رباط شورین

۳۳۶

۸۶

الوند کوه غربی

حیدره بالای شهر

۳۵۵

۹۱

کل

۹

۹

۱۵۶۵

۴۰۰

۳-۶- تعریف نظری مفاهیم:
متغیرهای مورد مطالعه بر اساس مولفه‌های موجود در ذیل هر پرسش در پرسشنامه ی استاندارد سنجیده شده اند.
۳-۷- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق
در این تحقیق، دودسته متغیر در نظر گرفته شده است: متغیرهای مستقل و متغیر وابسته. متغیرهای مستقل چهار دسته اند: متغیر‌های جمعیتی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی، سرمایه اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، و متغیر وابسته، کیفیت زندگی است. که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
۳-۷-۱- متغیر‌های مستقل
همانطور که اشاره این متغیرها چهار دسته اند که عبارتند از: متغیر‌های جمعیتی ( سن سرپرست، تعداد اعضای خانوار ) متغیر‌های اقتصادی – اجتماعی ( تحصیلات سرپرست، نوع مالکیت منزل مسکونی ملکی یا اجاره ای، میزان درآمد، شاخص ثروت، شغل سرپرست، تعداد شاغلان خانوار)، و سرانجام متغیرهای سرمایه اجتماعی و احساس محرومیت نسبی، که در ادامه ابتدا به تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی آنها می‌پردازیم.
۳-۷-۱-۱- متغیر‌های جمعیتی
- سن سرپرست: تعداد سال‌هایی که از تولد فرد می‌گذرد، که در سطح فاصله ای با پرسش از افراد اندازه گیری شد. سن ( سطح سنجش فاصلهای) پاسخگویان نیز، با بهره گرفتن از دستور ریکود به پنج دسته: ۱- ۳۱ تا ۴۰ سال، ۲- ۴۱ تا ۵۰ سال، ۳- ۵۱ تا ۶۰ سال، ۴- ۶۱ سال به بالا رتبه بندی می‌شود. و سپس از ان فراوانی گرفته خواهد شد.
- تعداد اعضای خانوار : مجموع افراد یک خانواده اعم از پدر و مادر و فرزندان و..، که با پرسش از سرپرست خانوار اندازه گیری شده است. برای سنجش بعد خانوار ( سطح سنجش فاصلهای)، به سه دسته: ۱- ۱ تا ۴ فرزند، ۲- ۵ تا ۶ فرزند، ۳- ۷ فرزند به بالا رتبه بندی شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۷-۱-۲- متغیر‌های پایگاه اقتصادی – اجتماعی
- تحصیلات: میزان تحصیلات ( سطح سنجش رتبهای) که به تعداد سال‌های تحصیل و مدرک تحصیلی موجود یک فرد اطلاق می‌شود، برای سرپرست و کلیه اعضای خانوار در قالب یک پرسش عنوان شد. در این پژوهش، سطوح تحصیلات به بیسواد، ابتدایی و راهنمایی، متوسطه و دیپلم، لیسانس و فوق لیسانس به بالا تقسیم شده است. اما برای سنجش آن به عنوان یکی از متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، به سه دسته: ۱- بی سواد، ابتدایی و راهنمایی، ۲- متوسطه و دیپلم و ۳- فوق دیپلم، لیسانس و بالاتر، تقسیمشده است.
- شاخص ثروت: در پرسشنامه، سوالاتی در مورد دارایی‌های خانوار و امکانات کشاورزی عنوان شده است، متغیر‌های دیگر اقتصادی – اجتماعی شامل وضعیت ملکی یا اجاره ای بودن منزل مسکونی، شغل سرپرست، تعداد شاغلان خانواده و درآمد ماهیانه (فاصلهای)، میباشند، که مثلا درآمد یا هزینه خانوار به دلیل اینکه یک متغیر فاصلهای بوده، با بهره گرفتن از عمل ریکود، برای قرار دادن آنها در متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی به سه دسته: ۱- ۵۰۰۰۰ هزار تا ۵۰۰۰۰۰هزار تومان، ۲- ۵۰۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰۰ تومان، ۳- ۱۰۰۰۰۰۰ به بالاتر، و رتبه بندی شده است.
برای سنجش شغل هم، با توجه به نمره های استانداردی که در رابطه با منزلت شغلی افراد وجود دارد، به همه شغلها نمره داده شده و سپس نمره Z( استاندارد) آنها گرفته شده و طبق آن نمره های استاندارد شده در ویژوال بین به چهار دسته منزلت پایین، متوسط به پایین، متوسط به بالا و بالا تقسیم شدهاند. و سپس از آنها فراوانی گرفته شده است.
برای سنجش متراژ (سطح سنجش فاصلهای) هم، از آنجا که پایینترین متراژ در روستا ۲۲ متر و بالاترین آن ۲۰۰۰ متر بود، بنابراین با بهره گرفتن از دستور ریکود، به سه دسته: ۱- متراژ۲۲ متر تا ۱۰۰ متر، ۲- ۱۰۱ متر تا ۲۰۰ متر،۳- بالای ۲۰۰ متر.
در نهایت، زمانی که جهت تمام زیرمجموعههای پایگاه اقتصادی- اجتماعی (فاصلهای)، یکسان شود، نمره z( استاندارد) آنها را گرفته و در ویژوال بین آن را به چهار دسته پایگاه اقتصادی- اجتماعی پایین، متوسط به پایین، متوسط به بالا و بالا، تقسیم شده و فراوانی و درصد آن مورد سنجش قرار میگیرد.
برای سنجش درآمد سرانه ( سطح سنجش فاصلهای) نیز، کل درآمد خانوار بر تعداد بعد خانوار تقسیم شده و سپس به چهار دسته درآمد سرانه پایین، متوسط به پایین، متوسط به بالا و بالا تقسیم میشود.
۳-۷-۱-۳- سرمایه اجتماعی :
در مبحث مبانی نظری، به تفصیل پیرامون سرمایه اجتماعی در عرصه‌های فردی و اجتماعی آن بحث شد و تعاریف گوناگون ارائه شد. اما اینک نیز به اقتضای مبحث مربوط به تعاریف متغیرهای پژوهش، مجددا به اختصار به آن می‌پردازیم : سرمایه اجتماعی هم یکی دیگر از متغیرهای این تحقیق است، در مورد سرمایه اجتماعی در متون مرتبط با این موضوع تعاریف گوناگون ارائه می‌شود و محققان در مورد این گوناگونی دلایل مختلفی ارائه کرده اند، گروتارت و باستلر معتقدند که تحقیقات در مورد سرمایه اجتماعی به طور نسبی جدید به شمار می‌رود اگر چه ریشه‌های این اصطلاح به اوایل قرن بیستم و تا حدودی هم قرن نوزدهم باز می‌گردد، اما تازه در بیست سال انتهای قرن بیستم بود که این اصطلاح توجه محققان و کارورزان توسعه در زمینه‌های متفاوت تحقیقی را به خود جلب کرد، و تعجبی ندارد که یک تعریف مورد قبول عام برای سرمایه اجتماعی نداشته باشیم، و با آگاهی از کاربرد چند رشته ای آن رشد تفاسیر و تعاریف متفاوت این مفهوم روشن می‌شود.
از این سنتهای نظری می‌توان با این اصطلاحات یاد کرد : رهیافت اقتصادی که روی افراد تمرکز دارد. رهیافت جامعه سیاسی که بر نقش نهاده و هنجارهای اجتماعی و سیاسی تاکید می‌کند، رهیافت جامعه شناسانه که بر برخی جنبه‌های سازمان‌های اجتماعی مانند اعتماد، کنش متقابل و شبکه‌های مشارکت مدنی تاکید می‌گذارد، و رهیافت انسان شناسی که برای رفتار جمعی انسان یک بنیان زیست شناسانه قایل است. اما همان گونه که گفته شده به رغم تفاوتها، مضامین مشترکی نیز بین همه تعاریف ارائه شده آنها وجود دارد (گروتارت و باستلر^[۴۷] ۲۰۰۹).
آپهوف و ویجایارانتا می‌گویند: « اگر سرمایه اجتماعی چیزی بیشتر از یک استعاره باشد، پس باید به چیزهایی برگردد که قابل مشاهده و اندازه گیری باشد » (آپهوف و ویجیارانتا^[۴۸] ۲۰۰۰).
آپهوف در جای دیگر در مورد سرمایه اجتماعی می‌گوید : « سرمایه اجتماعی یک دارایی است که دارای دو جزء ساختاری و شناختی بوده که جز ساختاری، کنش جمعی دارای منافع دو طرفه را تسهیل کرده و جزء شناختی وابستگی متقابل مثبت را برای کنش جمعی دو طرفه خلق وتقویت می‌کند (آپهوف ۲۰۰۰).
در این پژوهش سرمایه اجتماعی ( سطح سنجش فاصلهای) شامل دو بعد سرمایه اجتماعی ساختاری و شناختی است که هر کدام از این دو نیز به ابعاد کوچکتر تقسیم میشوند.

محصول نیم ساخته
محصول نیم ساخته
محصول نهایی
انبار
انبار
مواد اولیه
مواد اولیه
خرده فروشی
خرده فروشی
خرده فروشی
خرده فروشی
مشتری
مشتری
مشتری
مشتری
شکل۲-۵- شبکه زنجیره تأمین مختلط]۲۶[
مجموعه بنگاههایی که از شروع تا انتهای زنجیره با هم در ارتباطند، دامنه ی زنجیره تأمین را تشکیل می دهند. درشبکه ی زنجیره تأمین مختلط شکل(۲-۵)، دامنه از بنگاه مواد اولیه تا بنگاه خرده فروش می باشد.
بنگاههای مشابه زنجیره تأمین را یک سطح زنجیره تأمین می نامند. در شکل(۲-۵)، یک سطح از زنجیره تأمین بین خطوط خط نقطه چین مشخص شده است. منظور از زنجیره تأمین دوسطحی زنجیره تأمینی است که دامنه ی آن محدود به دو نوع بنگاه شود].۲۶[
۲-۸-فرآیندهای زنجیره تأمین
یک زنجیره تأمین یک رشته از فرآیندها و جریان هایی است که در بین مراحل مختلف زنجیره تأمین به وقوع می پیوندد و جهت رفع نیاز مشتری به یک محصول با هم ترکیب می شوند . دو دیدگاه مختلف نسبت به اجرا دیدگاه فرآیندی در یک زنجیره تأمین وجود دارد .
۲-۸-۱- دیدگاه سیکلی^[۹]
در این دیدگاه فرآیندهایی که در طول زنجیره تأمین به وقوع می پیوندد ، به چهار چرخه تقسیم می شود که به شرح زیر هستند :
الف) چرخه سفارش مشتری
ب)چرخه پرکردن مجدد
ج) چرخه ساخت
د) چرخه تدارکات
هر کدام از این چرخه ها بین دو مرحله از این زنجیره اتفاق می افتد . البته در همه زنجیره های تأمین نمی‌توان این چهار چرخه را به وضوح مشاهده کرد ، اما در اکثریت زنجیره ها قابل مشاهده است.
۲-۸-۲- دیدگاه کششی – فشاری^[۱۰]
فرآیندهای کششی با شروع تقاضای مشتری اجرا می گردد، اما فرآیندهای فشاری با پیش بینی تقاضای مشتری انجام می گیرد . با این وجود در انجام فرآیندهای کششی ، تقاضای مشتری معلوم و مشخص می‌باشد در حالی که در فرآیندهای فشاری تقاضا نامعلوم و باید پیش بینی گردد.
فرآیندهای کششی ممکن است به عنوان فرآیندهای عکس العملی اطلاق شوند چرا که آنها در مقابل تقاضای مشتری عکس العمل نشان می دهند. فرآیندهای فشاری به عنوان فرآیندهای خطرناک یا نامطمئن شناخته می شوند چرا که آنها پاسخی به پیش بینی هستند تا تقاضای واقعی. حد ومرز فعالیت های کششی و فشاری در یک زنجیره تأمین از یکدیگر مجزا است. دید کششی – فشاری در یک زنجیره تأمین ، زمانی که تصمیمات استرتژیک در ارتباط با طراحی زنجیره تأمین را مورد ملاحظه قرار می دهیم ، بسیار مفید می‌باشد.
۲-۹- برنامه ریزی در زنجیره تأمین
در یک زنجیره تأمین در هر مقطع زمانی باید تصمیمات مجزای زیادی اتخاذ شده وهماهنگ شوند.این تصمیمات دارای اهمیت های یکسانی نیستند.به طور مثال، آنها از این سؤال بسیار ساده"کدام کار بعدی باید توسط کدام اپراتور انجام شود؟"تا یک کار مهم مانند"آیا یک کارخانه باید باز بوده یا بسته شود؟"را شامل می شود. زنجیره های تأمین بسیار پیچیده هستند. بنابراین همیشه لازم است که واقعیت را خلاصه کردواز این مفهوم ساده شده ی واقعیت، به نام مدل، به عنوان پایه ای برای تهیه ی یک برنامه استفاده کرد. کار مهم مدلسازی در این است که واقعیت را درحد امکان ساده، اما با جزئیات لازم ارائه دهد. به عبارتی ازهیچ محدودیت مهم دنیای واقعی صرف نظر نشود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برنامه ها برای همیشه ایجاد نمی شوند.اعتباریک برنامه به افق برنامه ریزی از پیش تعیین شده محدود می شود. براساس طول افق برنامه ریزی واهمیت تصمیمی که باید گرفته شود، وظایف برنامه ریزی معمولا درسه سطح مختلف طبقه بندی می شوند]۲۷[

• • برنامه ریزی بلند مدت

• • برنامه ریزی میان مدت

• • برنامه ریزی کوتاه مدت

تصمیمات در سطح برنامه ریزی بلند مدت، تصمیمات استراتژیک نامیده می شوند وپیش نیازهای توسعه یک سازمان یازنجیره تأمین را در آینده ایجاد نمایند. آنها معمولا برای چندین سال اثرات بلند مدت وقابل توجهی دارند. درسطح برنامه ریزی میان مدت که تصیمات تاکتیکی نامیده می شوند، شرح مختصری از عملیات متداول را معین می کند. افق برنامه ریزی از شش ماه تا ۲۴ ماه می باشد وتوانایی رسیدن به توسعه های فصلی تقاضا را دارا می باشد. تصمیمات در سطح برنامه ریزی کوتاه مدت که تصمیمات عملیاتی نامیده می شوند، پایین ترین سطح برنامه ریزی است که باید همه فعالیتها را به صورت دستورالعمل برای اجرا وکنترل مشخص کندو به بالاترین رده از جزئیات ودقت نیاز دارد.
به عنوان مثال فعالیت حمل ونقل را دریک سیستم در نظر بگیرید.انتخاب مدل حمل ونقل، تعیین اندازه ی باروتوزیع امکانات وسایل نقلیه ی مختلف به ترتیب مثالهایی از تصمیمات استراتژیک، تاکتیکی وعملیاتی می باشد.
مدل مورد بررسی در این پایان نامه یک مدل از نوع برنامه ریزی تاکتیکی زنجیره تأمین می باشد.
۲-۱۰- مروری بر تحقیقات پیشین
طراحی شبکه زنجیره تأمین یک طرح بهینه برای مدیریت زنجیره تامین تهیه می کند. مساله مهم، مدیریت عملیات در مدیریت زنجیره تأمین می باشد. طراحی شبکه توزیع یکی از مهمترین موضوعات استراتژیک در مدیریت زنجیره تامین است و در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در ادامه مروری بر تحقیقات پیشین خواهیم داشت.
یکپارچه­سازی و هماهنگی سیستم­های مجتمع خرید- تولید- توزیع موضوع بسیاری از تحقیقات مسائل زنجیره تأمین در سالهای اخیر شده است. ارنگوک و همکاران [۲۸]، سارمینتو و ناگی [۲۹]، بیلگن و اوزکاراهان [۳۰]، آرشیندر و همکاران [۳۱]، پیدرو و همکاران [۳۲]، میولا و همکاران [۳۳] یک مرور کامل بر روی مدل­های تولید و توزیع انجام دادند. کاندرا و فیشر [۳۴] یک مقاله بنیادی در مورد سیستم یکپارچه تولید، موجودی و توزیع منتشر کردند که به بررسی یک سیستم دو مرحله­ ای شامل تنها یک تولید­کننده که محصول نهایی را تولید می­ کند و مسیریابی این محصولات بطوری که تقاضای خرده­فروش­ها تأمین گردد، می­پرداخت. چندین مدل که موضوع هماهنگی زنجیره تأمین را بررسی می­کردند، در کارهای زیر توسعه یافته­اند؛ دی مته و میلر [۳۵]، فلیپه و فینک [۳۶]، اکسیوغلو و رومین [۳۷]، فومرو و ورسیلیس [۳۸]، لی و همکاران [۳۹]، اوزدامار و یازداک [۴۰]، پارک [۴۱]، ریزک و همکاران [۴۲]، تسیاکیس و پاپاگورگیو [۴۳].
میرزاپور و همکاران به بررسی تولید ادغامی در یک زنجیره تأمین چند محصولی، چند منزلگاهی از طریق یک مدل جدید از بهینه سازی چندهدفه پرداختند ودر نهایت، مدل ارائه شده را به صورت یک برنامه ریزی مختلط اعداد صحیح تک هدفه با بکارگیری روش LP-metric حل کردند].۴۴[
لیونگو وو]۴۵[ یک مدل بهینه سازی پایا برای برنامه ریزی تولید ادغامی احتمالی ارائه دادند. تانگو همکاران ]۴۶[ ، یک روش نوین برای مدلسازی مسایل برنامه ریزی تولید ادغامی چند محصوله با تقاضا و ظرفیت تولید فازی ارائه کرد. تابع هدف مساله مورد نظرکمینه سازی هزینه ی کل تولید ( یک تابع درجه دوم) و تابع هزینه نگهداری موجودی( یک تابع خطی) بود.
فولیا آلتیپارماک و همکاران ]۴۷[ برای حل مساله طراحی شبکه زنجیره تأمین چند محصولی یک الگوریتم ژنتیک یکنواخت(دائمی)^[۱۱] که شامل ساختار جدید رمزگذاری برای طراحی شبکه زنجیره تأمین تک منبعی، چند محصولی و چند مرحله ای است، ارائه کردند. آنها برای بررسی کارایی الگوریتم، نتایج حاصل از الگوریتم را با نرم افزار cplex ،الگوریتم ابتکاری لاگرانژین^[۱۲] ، الگوریتم ترکیبی ژنتیک و الگوریتم بازپخت شبیه سازی شده^[۱۳] مقایسه نمودند. همچنین در سال ۲۰۰۶]۴۸[ نیز آنها یک مدل زنجیره تأمین سه هدفه با اهداف مینیمم کردن کل هزینه ها، ماکزیمم کردن سطح سرویس دهی و ماکزیمم کردن ماتریس استفاده ازظرفیت مراکز توزیع ارائه نموده ومدل پیشنهادی خودرا با یک الگوریتم ژنتیک به منظور به دست آوردن مجموعه جواب های پارتو حل نموده اند.
سجادی و داودپور]۴۹[ مساله طراحی شبکه زنجیره تأمین دوپله ای را در محیطی معین، تک پریودی و چند محصولی مطرح نمودند. مساله آن ها شامل سطوح تاکتیکی و استراتژیک برنامه ریزی زنجیره تأمین (مکان یابی کارخانه های تولیدی و انبارهای مراکز توزیع، تخصیص تقاضای مشتریان به انبارهای مراکز توزیع و تخصیص مراکز توزیع به کارخانه ها در مدلهای مختلف) بوده و آن ها یک مدل برنامه ریزی عددصحیح مختلط با هدف کمینه سازی کل هزینه شبکه، که شامل هزینه حمل و نقل، زمان تقدم، هزینه نگهداری موجودی و هزینه های عملیات و تاسیس تسهیلات است، ارائه کردند. آنها برای حل مسأله مورد بررسی شان الگوریتم لاگرانژ بر پایه الگوریتم حل ابتکاری برای یک مورد مطالعاتی واقعی ارائه نمودند.
پیشوایی و ترابی ]۵۰[ به بررسی مساله شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته و محصور پرداختند. آن ها با توجه به اهمیت این مسأله در محیط های تولیدی و تجاری به بررسی این مسأله در محیط های نامعین پرداخته و روش های برنامه ریزی امکان پذیر را در این محیط مطالعه کردند. بررسی آن ها نشان داد به دلیل شرایط نامعین و وجود ریسک در چنین شبکه هایی نیاز مبرم به سیستم تصمیم گیری جهت غلبه بر ریسک های ناشی از پارامترهای نامعین وجود دارد. به دلایل ذکر شده آن ها یک مدل ریاضی عدد صحیح مختلط امکان پذیر دوهدفه برای مساله مذکور ارائه کردند. مدل پیشنهادی آن ها شامل تصمیم گیری در شبکه های زنجیره تامین معکوس^[۱۴] و تصمیم گیری شبکه استراتژیک با جریان مواد تاکتیکی جهت جلوگیری از بهینه های محلی در هر دو قسمت است. آن ها برای حل مساله مورد بررسی از روش حل فازی عکس العملی که از ترکیب روش های حل موجود در تحقیقات پیشین بدست آمده، استفاده کردند.
چانگ یانگ ]۵۱[ یک الگوریتم ژنتیک که با مفاهیم تکاملی و ارضاء محدودیت منطبق شده بود برای حل مساله طراحی شبکه زنجیره تأمین مطرح نمود. الگوریتم وی ترکیبی از دو حالت تکاملی که با معیارهای مختلف و تغییرات پویا منطبق بوده و مد نظر محدودیت ظرفیت در فضای جواب می باشد که این ترکیب به سرعت یافتن جوابی که مساله طراحی شبکه زنجیره تأمین را حل می کند، کمک می کند. در مجموع وی برای حل مدل ریاضی، یک الگوریتم ژنتیک ساده، الگوریتم ژنتیک تکاملی، الگوریتم ژنتیک ارضاء محدودیت و الگوریتم محدود تکاملی را برای حل مساله انتخاب نموده و نتایج این الگوریتم ها و زمان حل آنها را با هم جهت تعیین کارایی الگوریتم پیشنهادی مقایسه نموده است.

خیابانی که فاقد این شروط اساسی باشد ناامن و خطرناک است و مردم می­کوشند از آن دوری جویند در نتیجه خیابان تنها مورد استفاده کسانی خواهد بود که چاره­ای جز استفاده از آن ندارند. به عکس خیابانی که در آن مردم برای تفریح پرسه می­زنند، در آبمیوه­فروشی­ها جمع می­شوند و روی پله­ها نوشابه می نوشند، سرشار از زندگی شهری است (شوای، ۱۳۷۵: ۳۶۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جیکوبز رابطه سطحی را بسیار مهم و زمینه­ ساز برای زندگی مناسب در پیاده­روها می‎داند، به گونه ­ای که در صورت فقدان چنین روابطی، انسان می­باید در پی جایگزین­هایی برای آن باشد. به باور جیکوبز این کار تنها با گسترش زندگی خصوصی انسان امکان­ پذیر است. یعنی اینکه همسایه­ها را در زندگی خصوصی خود شریک نمایند ( پاکزاد، ۱۳۸۶: ۱۳۴).
جیکوبز احساس زنده بودن شهر را در گرو مراکز شهری می‎داند و به آثار مثبت اقتصادی، اجتماعی و روانی- عاطفی این­گونه مراکز اشاره می­ کند. وی خواهان توقف تفکیک عملکردها در طراحی شهری است و معتقد است احداث واحدهای مسکونی بر روی واحدهای تجاری و اداری موجب می­ شود که بعد از ساعات پایانی کار هنوز زندگی در فضا جریان داشته باشد (مرادی، ۱۳۸۱: ۱۱۴). این استدلال که وجود چنین ویژگی­هایی تعداد بیشتری از ساکنین شهر را به مراکز شهری جلب کرده و ضمن آنکه موجب ارتقاء بازده اقتصادی این-گونه محیط­های شهری می­ شود به آنها چهره­ای فعال و پرتحرک می­بخشد و این خصوصیات به کل شهر تسری می­یابد (حبیبی و تسلیمی، ۱۳۷۶: ۳۵).
۲-۳-۱-۵-۴- راب کریر^[۵۴]
راب کریر ضمن انتقاد از سازماندهی شهرهای مدرن که به ایجاد فضاهای شهری در مقیاس پیاده بی­توجه بوده ­اند، راه­حل را بازگشت به انتظام گذشته شهرها و اصالت­های دیرین میدان و خیابان می­داند (کاشانی­جو، ۱۳۸۹: ۹۸). وی معتقد است بافت شهری از درهم آمیختگی کلیه فعالیت­ها شکل می­گیرد. گردش، خرید، گفتگو، کار و ایجاد ارتباط اجتماعی را نمی­ توان از یکدیگر به صورت کاملاً مطلق جدا نمود. جدا کردن این فعالیت­ها به معنی تقسیم شهر به اجزاء عملکردی باعث از هم گسیختگی و عدم یکپارچگی شهر می­ شود. او به سلسله مراتبی از توزیع کار­ها در سطح شهر معتقد است تا این کاربری­ها در کنار یکدیگر و لیکن با مقیاس­ها و شدت و ضعف­های گوناگون قرار گیرند. این الگو می ­تواند شامل سرزندگی فضای شهری و جلوگیری از اتلاف هزینه­ های زیاد جهت حمل و نقل گسترده باشد. راب کریر بر حرکت پیاده در سطح شهر، توجه و تأکید دارد و سازماندهی شهر مدرن را به دلیل بی توجهی‎اش به ایجاد فضای شهر به ویژه در مقیاس پیاده، عامل پدیدآوردن ترکیبات فضایی متشکل از اجزاء پراکنده و فاقد انسجام دانسته و آن را در پاسخ به نیازها و انگیزه­ های انسانی ناتوان می­بینند (حبیبی و سلیمی، ۱۳۷۶: ۳۵). یکی دیگر از عواملی که از نظر کریر در سرزندگی فضاهای شهری نقش دارد ورودی­های ساختمان­های مجاور این گونه فضاهاست که بهتر است به داخل خیابان یا میدان باز شود تا فضای شهری از فعالیت حیاتی خود محروم نشود. همین­طور اینکه باید کاربری­های در اطراف میدان و فضاهای شهری ایجاد گردد که عملکرد شبانه­روزی داشته باشند (کریر: ۱۳۸۳: ۱۹).
۲-۳-۱-۵-۵- جان مونتگومری^[۵۵]
مونتگومری در کتاب «مکان­های عمومی- فضاهای شهری» نکته کلیدی در موفقیت فضاهای عمومی را در وجود یک « مبنای تعادل» شناسایی می­داند. چنین فعالیتی بایستی در عین ممکن بودن پیچیده نیز باشد. بدون حضور فعالیت­های اقتصادی درسطوح و لایه­ های مختلف نمی­ توان فضاهای موفق شهری را ایجاد کرد. از آنجا که تبادل فقط در فعالیت­های تجاری خلاصه نمی­ شود، فضاهای عمومی شهر بایستی امکان ایجاد ارتباطات اجتماعی و فرهنگی را نیز فراهم آورند (مونتگمری، ۱۹۸۸: ۹۹).
مونتگومری سرزندگی را درکنار تنوع از اجزای اصلی، سازنده فعالیت در یک فضای شهری بر شمرده و معتقد است سرزندگی موجب تمایز مناطق موفق شهری از یکدیگر می­گردد. وی سرزندگی را به تعداد افراد در خیابان (حجم تردد عابر پیاده) در طی تمام روز و شب، استفاده از خدمات، تعداد رخدادهای فرهنگی و مراسم طی سال، حضور فعالیت­های زندگی در خیابان و به طور کلی، احساس زنده بودن مکان وابسته می­داند (همان،۹۷). و راه­های خلق سرزندگی را برنامه­ ریزی برای رخداد فعالیت در خیابان ها، ساختمان­ها و فضاها دانسته و در درازمدت، تنوعی از کاربری­های عمده شهری و فعالیت می‎داند (همان ،۹۸).
۲-۳-۱-۵-۶- یان گِل^[۵۶]
گِل معتقد است تعداد کاربران (کمیت)، عامل مهمی است اما عامل دیگری که به همان اندازه برای زندگی در شهر اهمیت دارد مدت زمانی است که کاربران در فضای عمومی شهر صرف می­ کنند. زندگی در فضای شهری، آن­گونه که انسان هنگام حرکت در شهر حرکت می­ کند به این وابسته است که برای دیدن و تجربه کردن در محدوده­ اجتماعی دیدِ صد متر چقدر دیدنی وجود دارد. فعالیت در محدوده­ دید به تعداد مردم حاضر و مدت زمانی که هر کاربر در محل سپری می­ کند ارتباط دارد. سطح فعالیت عملاً محصول تعداد و زمان است. مردم زیادی که به سرعت از میان فضا عبور می­ کنند، مشخصاً زندگی کمتری در شهر ایجاد می­ کنند تا از گروهی از مردم که در آن وقت می­گذرانند (گِل،۱۳۹۲: ۷۱).
گِل معتقد است سرزندگی، حضور مردم در شهر به اهداف مختلف و برای در جامعه بودن (چه به صورت فعال و چه به صورت غیرفعال) است. این حضور با واژه­ی شلوغی و پربودن فضا نیز همراه است، وی دو تفاوت عمده­ی این مفهوم را از حالتی دیگر به نام « ازدحام » که بار منفی یافته این کیفیّت است تمیز می­دهد. نخست آنکه سرزندگی با حضور انسان پیاده در شهر رابطه مستقیم دارد. لذا هر جا صمیمیت از شلوغی فضا به واسطه تسلط حضور خودروها در فضاست این کیفیّت به طور کل منتفی است و با ازدحام در فضا روبرو هستیم. شهر پرازدحام، شهرهایی را شامل می­شوند که در رفت و آمد بیش از حد اتومبیل­ها غرق شده ­اند تا حدی که عابران پیاده و زندگی جمعی تقریباً به دست فراموشی سپرده شده ­اند (گِل، ۱۳۸۹: ۹). اهمیت حضورپذیری و لذت بردن از فضاهای بیرون و استفاده از فضاهای عمومی شهر نه فقط به منظور انجام فعالیت­های ضروری شهروندان بلکه به منظور جایی برای بودن و جایی برای زندگی جمعی مطرح می­باشد. یان گِل نشان داده که در جوامع کمتر توسعه یافته فضاهای شهری صرفاً برای فعالیت­های ضروری مورد استفاده قرار می­گیرند. در حالی­که در جامعه­ای که استفاده از فضاهای عمومی امری مهم شده است، استفاده از فضای عمومی به عنوان یک انتخاب مطرح می­ شود و بودن در فضا باعث بوجود آمدن راحتی، حفاظت و لذت در شهروندان می­گردد و همین امر می ­تواند به مرگ یا زنده ماندن شهرهای مهم منجر شود (گل،۱۳۸۷: ۱۵). فرصت دیدن، شنیدن و ملاقات دیگران می ­تواند به عنوان مهمترین عامل جذابیت در مراکز شهری و پیاده راه ­ها مطرح گردد. در این ارتباط، تمامی اشکال فعالیت انسانی با حداکثر تمایل به عرصه ظهور می­رسند (همان، ۲۳).
۲-۳-۱-۶- سرمایه اجتماعی
۲ -۳-۱-۶-۱- نان لین^[۵۷]
لین سرمایه اجتماعی را به عنوان مفهومی در نظر می­گیرد که در شبکه ­های اجتماعی و روابط اجتماعی ریشه دارد. از همین رو لین برای سرمایه اجتماعی عنوان دارایی ارتباطی را به کار می­گیرد. لین سرمایه اجتماعی را به مثابه­ی منابع نهفته در ساختار اجتماعی تعریف می‎کند که با کنش­های هدفمند قابل دسترسی یا گردآوری است. در این شکل، سرمایه نه بر روی افراد بلکه بر روی روابط شکل می­گیرد. او به مواردی درباره کارکرد سرمایه اجتماعی اشاره می­ کند و معتقد است این کارکردها در اشکال شخصی سرمایه به وجود نمی­آید. مثلاً به تسهیل جریان اطلاعات در برخی پیوندهای اجتماعی اشاره می­ کند که به وسیله­ آن اطلاعات سودمندی درباره انتخاب­ها و فرصت­ها به فرد می­رسد. همچنین روابط اجتماعی در نظر او هویّت و اعتبار را تقویت می­ کند (توسلی و موسوی به نقل از لین، ١٣٨۴:١٢). لین با طرح« نظریه‌ی منافع اجتماعی^[۵۸]» در سال ۱۹۸۲ مشخصا این مسئله را مطرح کرد که دست‌یابی به منافع اجتماعی و استفاده از آن‌ها (منافع نهفته^[۵۹] در شبکه‌ی اجتماعی) می‌تواند به موقعیت‌های اجتماعی- اقتصادی بهتر منجر گردد. از نظر لین، سرمایه‌ی اجتماعی از سه جز تشکیل شده است، منافع نهفته در ساختارهای اجتماعی، قابلیت دسترسی افراد به این گونه منابع و استفاده یا گردآوری این گونه منابع در کنش‌های هدفمند (لین، ۱۹۹۹: ۷).
بر اساس نظریه لین، عناصر سرمایه اجتماعی با افزایش ارتباطات و افزایش سطح دسترسی به منابع، در نهایت منجر به ایجاد نتایج مطلوب مانند دارایی، قدرت، شهرت، سلامت جسمانی، سلامت روانی و رضایت از زندگی خواهد شد و این عوامل علاوه بر آنکه بخشی از کیفیّت زندگی محسوب می­شوند، تأثیر مثبت و مستقیمی بر افزایش دیگر سطوح مرتبط با مفهوم کیفیّت زندگی دارند (حریرچی و همکاران،۱۳۸۶: ۹۶).
۲-۳-۱-۶-۲- فوکویاما^[۶۰]
فوکویاما معتقد است:« سرمایه اجتماعی را به سادگی می­توان به عنوان مجموعه­ معینی از هنجارها یا ارزش­های غیررسمی تعریف کرد که اعضای گروهی که همکاری و تعاون میان آنها مجاز است، در آن سهیم هستند. مشارکت در ارزش­ها و هنجارها به خودی خود باعث تولید سرمایه اجتماعی نمی‎گردد، چراکه این ارزش­ها ممکن است منفی باشد. برعکس، هنجارهایی که تولید سرمایه اجتماعی می­ کنند اساساً باید شامل سجایایی از قبیل صداقت، ادای تعهدات و ارتباطات دوجانبه باشند (فوکویاما، ۱۳۷۹: ۱۰). از نظر فوکویاما، سرمایه اجتماعی بر پایه هنجارها و ارزش­های مشترک در یک اجتماع و همچنین بر تمایل به جایگزینی منافع شخصی با منافع گسترده­تر استوار است. ارزش­های مشترک به دیگران اجازه می­دهد تا به یکدیگر اعتماد کنند، که نوعی اعتماد از اعضای یک اجتماع دارای رفتار مشارکتی، صادقانه و متعادل، بر پایه­ هنجاهای مشترک رایج، انتظار می­رود. اعتماد امری است که به افراد امکان می­دهد تا با دیگران معاشرت کنند و از این طریق به ظهور سرمایه اجتماعی می­انجامد، که این توانایی را به افراد می‎دهد که برای تحقق اهداف مشترک با همدیگر همکاری کنند (نوابخش و فدوی، ۱۳۸۸: ۲۹).
۲-۳-۱-۶-۳- پاتنام^[۶۱]
پاتنام معتقد است همکاری داوطلبانه و افزایش اعتماد اجتماعی، ناشی از هنجارهای معامله متقابل عمومی و شبکه ­های مدنی است، زیرا آنها انگیزه­ های عهد شکنی و جوّ ابهام­آمیز و غیرشفاف را کاهش داده و الگوهایی برای همکاری ارئه می­ دهند (پاتنام،۱۳۸۰: ۳۰۳). به نظر پاتنام سرمایه اجتماعی از طریق افزایش هزینه‎های بالقوه جدا شدن؛ تقویت هنجارهای مستحکم بده و بستان؛ تسهیل جریان اطلاعات، از جمله اطلاعات مربوط به شهرت کنشگران و تجسم موفقیت­های گذشته سعی دارد به تحقق کنش جمعی کمک کند (پاتنام ،۱۹۹۳)
انسان­ها از مسیر اعتماد می­توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و با هم همکاری کنند. تمایل فرد به قبول ریسک در یک موقعیت اجتماعی مبتنی بر حسّ اطمینان دیگران است؛ یعنی به گونه ­ای که از آنها انتظار می­رود عمل کنند و شیوه­ای حمایت کننده در پیش می‎گیرند. از نظر پاتنام شبکه‎هایی که بر اساس ارزش­ها و هنجارهای مشترک شکل می­گیرند، منبع تولید و بسط اعتماد اجتماعی هستند و نوعی دارایی را تشکیل می­ دهند که اعضای آن­ها به عنوان سرمایه از آن استفاده می­ کنند (پاتنام، ۱۳۸۰: ۶۷).
سرمایه اجتماعی قبل از هر چیز افرادی را که سرمایه اجتماعی را می­سازند منتفع می­سازد ولی در عین حال آثار خارجی هم دارد که اجتماع بزرگ­تر را منتفع می­سازد. وی در رابطه با تأثیر سرمایه اجتماعی بر اجتماع مدنی اشاره می­ کند که، تفاوت در سرمایه اجتماعی علت اصلی ایجاد تفاوت بین مناطق مختلف در زمینه­ اجتماع مدنی است (همان: ۲۹۵). وی معتقد است با بالا رفتن سطح سرمایه اجتماعی نتایج مثبتی، از جمله افزایش رفاه اقتصادی، سلامت روان بهتر، دستاوردهای آموزشی بالاتر، سطوح پایین­تر جرم و جنایت و همچنین افزایش کیفیّت زندگی را در پی دارد و تأثیر مثبتی بر استانداردهای زندگی و افزایش پتانسیل برای منافع اقتصادی دارد ( احمدی و همکاران، ۱۳۹۲: ۱۴۱).
وی به رابطه و همبستگی بین سرمایه اجتماعی و تمام شرایط اجتماعی مثل نرخ پایین جرم و جنایت و بِزه، سطح بالای تولید ثروت، حد بالای سلامت و احساس خوشبختی و رضامندی از زندگی اشاره کرده و سرمایه اجتماعی را در تولید یا عدم تولید این مؤلفه­ ها مؤثر می­داند (محمدی، ۱۳۸۴: ۸۰-۷۴). منظور پاتنام از سرمایه اجتماعی به طور کلی سازمان­های اجتماعی نظیر اعتماد، هنجارها و شبکه­هاست که می­توانند با تسهیل اقدامات هماهنگ کارآیی جامعه را بهبود بخشند (پاتنام، ۱۳۸۰).
۲-۳-۲- متغیر وابسته:رضایت از کیفیّت زندگی شهری
۲-۳-۲-۱- آمریگو و اُراگونس^[۶۲]
آمریگو و اُراگونس در توضیح رضایت مسکونی به سه نوع تعامل بین فرد و محیط اشاره دارند. جنبه شناختی تعامل فرد و محیط که شامل؛ روابط با همسایگان، حفظ حریم خصوصی، رضایت از آرامش واحد مسکونی و اطراف آن و احساس امنیت، است.
در جنبه­ رفتاری تعامل فرد با محیط، زمانی که فرد نسبت به محیط مسکونی خود نگرش مطلوبی داشته باشد، از محیط زندگی خود راضی است و رفتاری سازگار با این نگرش در ارتباط با محیط از خود نشان می­دهد مانند روابط خوب با همسایه­ها و مشارکت در فعالیت‎های محله، مشارکت در فعالیت­های محلّه و فراوانی ملاقات با همسایه­ها مربوط به درجه بالایی از رضایت از محیط مسکونی می­ شود. جنبه عاطفی رضایت، واکنشی احساسی، یک پاسخ عاطفی به محیط مسکونی است؛که احساس مثبت یا منفی را شامل می­ شود که افراد نسبت به جایی که در آن زندگی می کنند دارند. آنها جنبه‎های روان­شناختی محیط مسکونی را روابط همسایگی و حس تعلّق مکان می­دانند که پیش ­بینی­کننده ­ای برای رضایت از محیط زندگی است. علاوه بر عوامل ذکر شده به زیرساخت­ها، ویژگی­های فیزیکی و تجهیزات خانه و محله نیز به عنوان پیش ­بینی­کننده­ های رضایت صحبت می­ کنند (آمریگو و اُراگونس،۴۹:۱۹۹۷).
۲-۳-۲-۲- میچلسون
میچلسون بیان می­ کند که رضایت مسکونی می ­تواند از سه جنبه دیده شود مثل تحرک و انتخاب، نیازها، رفتار ساکنان با محیطشان. رضایت مسکونی زمانی می ­تواند دیده شود که افراد آماده استقرار گزینه سازگاری با محیط یا گرفتن تصمیم تحرک مسکونی به مکانهای مختلف هستند. البته میچلسون این فرض را مورد سؤال قرار داد که رضایت از مسکونی و تحرک مسکونی متغیرهای مرتبط به هم هستند. او متوجّه شد که مردمی که در­حال­حاضر از خانه خود راضی بودند قصد به تحرک در آینده را داشتند. او معتقد بود که تحرک مسکونی ممکن است بدون یک عامل­فشار یا بدون کمبود ­رضایت مسکونی رخ دهد. میچلسون ادعا کرد که مردم می­توانند از مسکن خود راضی باشند حتی اگر مسکن اهداف نهایی آنها را تحقق نبخشد علاوه بر این ممکن است مردم از آپارتمان خود راضی باشند و همچنان بخواهند آنجا را ترک کنند (میچلسون،۱۹۹۷).
۲-۳-۳- مدل­های کیفیّت زندگی شهری
۲-۳-۳-۱- عبدالمحیط و همکاران
عبدالمحیط و همکاران (۲۰۱۰) رضایت مسکونی را مبتنی بر ساختار مرکبی از شاخص­ های رضایت می­دانند که ادراک پاسخگویان درباره ویژگی­های واحدهای سکونتی، خدمات پشتیبانی واحدهای مسکونی، امکانات عمومی، محیط اجتماعی و امکانات همسایگی از جمله آنهاست. در مدل رضایت مسکونی آنها ارزیابی پاسخگویان از ویژگی­های عینی سکونتی به واسطه ویژگی­های اجتماعی- اقتصادی و جمعیت­شناختی که ویژگی­های ذهنی را می­سازند در نظر گرفته شده است؛ در این مدل پنج مؤلفه رضایت مسکونی وجود دارد و پنج مؤلفه با هم مبنای رضایت محیط مسکونی ساکنان را تشکیل می‎دهد (عبدالمحیط،۲۰۱۰: ۲۰).
ویژگی­های عینی محیط مسکونی
امکانات همسایگی(فاصله تا مرکز شهر، محل کار، مدرسه، بیمارستان، ایستگاه­ اتوبوس)
محیط اجتماعی(سرو صدا، خطرات، ایمنی، امنیت، کنترل، روابط اجتماعی)
ویژگی­های واحد مسکونی(منطقه سکونت،فضای ناهار خوری،فضای اتاق خواب و غیره)
واحد مسکونی(خدمات، راهرو، راه­پله،آسانسور، پاکیزگی درون، روشنایی خیابان، جمع­آوری زباله)
خدمات عمومی منطقه(مکان­های بازی،پارکینگ،نمازخانه، جاده­های محیط،محیط­های تفریحی پیاده
برداشت­های پاسخگویان بر اساس هنجارها و ارزش­های فردی و خانوادگی
خانواده، ویژگی­های سنی، تحصیلات، اندازه خانواده، درآمد، طول اقامت
ویژگی­های عینی محیط مسکونی
رضایت/نارضایتی از ویژگی­های خانه مسکونی
رضایت/نارضایتی از ویژگی­های خدمات واحد مسکونی
رضایت/نارضایتی از خدمات عمومی
رضایت/نارضایتی از محیط اجتماعی
رضایت/نارضایتی از امکانات همسایگی
رضایت سکونتی
(عبدالمحیط و همکاران،۲۰۱۰)
۲-۳-۳-۲- داس^[۶۳]
داس محیط را به عنوان مجموع کل عوامل فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی مناطق شهری می­داند که شهروندان در آن زندگی می­ کنند. چارچوب مورد نظر داس ترکیبی از کیفیّت عینی شرایط زندگی و درک شخص از محیط زندگی (کیفیّت ذهنی) است. در این چارچوب مفهومی شرایط فیزیکی بیرونی، محیط اقتصادی و اجتماعی شامل شرایط در دو حالت کیفیّت زندگی عینی و رضایت­مندی از شرایط عینی کیفیّت زندگی (کیفیّت زندگی ذهنی) مد نظر قرار گرفته است.