مشتریان نیز در حالی که روی صندلی های راحتی خود نشسته اند، کالاها و قیمتهای مختلف آن را از روی کاتالوگ با هم مقایسه می‌کنند و بدون اینکه مجبور باشند منزل خود را ترک کنند، کالای مورد نیاز خود را سفارش داده و دریافت می‌کنند.

بازاریابی مستقیم برای فروشندگان امکان زمان بندی ارسال پیام را فراهم می‌کند، به طوری که هر پیام درست در زمان مناسب در دست مشتریان بالقوه قرار می‌گیرد. همچنین مسائل محرمانه باقی می ماند، زیرا کالایی که بازاریاب عرضه می‌کند و خط مشی اتخاذی او، دور از چشم رقبا باقی می ماند. مزیت دیگر برای ‌فروشنده این است که می‌تواند با هر مشتری رابطه پایدار و همیشگی برقرار کند مثلاً برای والدین جدید به طور مرتب نامه های پستی ارسال کند که در آن لباسهای جدید، انواع اسباب بازی و سایر محصولاتی که برای کودکان در حال رشد ایشان مورد نیاز است، معرفی می‌شوند.

• فروش مستقیم :

فروش خانه به خانه، یکصد سال پیش با دوره گردی^[۳۲] آغاز شد و هم اکنون به صنعت عظیم تبدیل شده است .

از مزایای آن راحتی برای مصرف کننده است و از معایب آن هزینه های زیاد استخدام، آموزش، حقوق و مزایای فروشندگان است که موجب افزایش قیمت کالاها می‌شوند. با پیشرفت‌های تکنولوژیکی اخیر ‌در مورد ‌بازاریابی مستقیم متقابل، فروش خانه به خانه ممکن است در آینده جای خود را به تلفن، تلویزیون یا کامپیوتر خانگی بدهد.

• فروش اتوماتیک :

امروزه با بهره گیری از تکنولوژی عصر فضا و کامپیوتر، طیف گسترده ای از کالاهای راحتی نظیر سیگار، نوشیدنی های مختلف، شکلات، روزنامه، مواد غذایی، انواع خوراکی های سرپایی، پیتزا، نوار ویدیوئی و کاست و …. را به طور اتوماتیک از طریق ماشین‌های اتوماتیک به فروش می‌رسد.

در این ماشین‌ها که شبانه روزی عمل می‌کنند، هزینه اقلام بالا و در نتیجه قیمت‌ها بالا است. همچنین باید تحمل خرابی های دستگاه را داشته باشد و بپذیریم که امکان مرجوع کردن هم وجود ندارد (Kotler & Armestrong . 2003: 471)

۲-۱-۵ -۲-۱ -۲ : آینده خرده فروشی :

به طور کلی می توان گفت در آینده، رقابت در زمینه خرده فروشی افزایش چشم گیری خواهد داشت. در این زمینه رقابتی، موفقیت با کسانی است که بتوانند کالاهای با کیفیت بالاتر را با قیمت ارزانتر و با مکانیزمی روان در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. در کشور ما پیش‌بینی می شود که تعداد پارتمان استورها و فروشگاه های زنجیره ای افزایش یابد، زیرا خرده فروشی به شکل سنتی نمی تواند مقرون به صرفه باشد. از طرفی دیگر، شیوه جدید « خرده فروشی بدون فروشگاه » هنوز در ایران به خوبی معرفی نشده است و پیش‌بینی می شود در آینده نه چندان دور، فروش از طریق پست تلفن و فاکس توسعه یابد ( محبعلی ، ۱۳۷۸ ، ۳۱۳).

۲-۱-۵-۲-۲ : عمده فروشی^[۳۳]:

عمده فروشی به مجموعه فعالیت‌هایی اطلاق می شود که هدف از آن فروش کالا و خدمات به کسانی است که برای فروش مجدد یا مصارف تجاری کالا را خریداری می‌کنند.

عمده فروشان با مشتریان تجاری و نه مصرف کنندگان سرو کار دارند و به تبلیغات، فضای عمومی، مکان، توجه کمتری نشان می‌دهند. همچنین عمده فروشان، مناطق عملیاتی بیشتری را تحت پوشش قرار می‌دهند و حجم معاملات آن ها از خرده فروشان به مراتب بیشتر است (Kotler& Armestrong . 2003: 475).

بنا به تعریف دیگر :

عمده فروش یک شخصیت حقیقی یا حقوقی است که کالاهای تولید شده در یک واحد تولیدی را در زمان تولید ، در حجم زیاد و با قیمت نازل خریداری می‌کند، آن را با تغییر شکل یا بدون تغییر شکل ظاهری، با تغییر در زمان و مکان به حلقه بعدی یعنی خرده فروشی انتقال می‌دهد، عمده فروش در جریان داد و ستد خود، با انبار کردن کالا در زمان عرضه تغییر می‌دهد، با انتقال کالا از محل کارخانه یا محل مزرعه به انبار خود در مکان تغییر می‌دهد، با افزایش قیمت و درخواست حداقل ۵ تا ۱۰% حق العمل یا سود در بهای کالا تغییر می‌دهد و بالاخره در صورتی که تغییراتی از نظر بسته بندی، تفکیک و جداسازی کالاهای فاسد یا ضایع شده از کل محموله انجام دهد، ارزش افزوده بیشتری به وجود می آورد و برای این اقدام نیز بر قیمت کالا می افزاید. عمده فروش‌ها معمولاً از قدرت مالی زیادی برخوردار است و می‌تواند به خرده فروش تسهیلات مالی اعطا کند و آن ها را در تأمین نیازهای خود خریداری بخشد ( بلوریان تهرانی، ۱۳۷۸، ۱۲۷).

علل استفاده عمده فروشان به جای فروش مستقیم به خرده فروشان عبارت است از :

• • توانایی‌های عمده فروشان امکان دستیابی تولید کنندگان به مصرف کنندگان کوچک بسیاری را فراهم می آورد و آن هم با هزینه ای نسبتاً پایین . تماس عمده فروش با خریدار بیشتر است.

• • عمده فروشان با انتخاب اقلام مختلف، ترکیب جور کالای مورد نیاز مشتریان خود را فراهم می‌کنند. بدین ترتیب کار و زحمت مصرف کنندگان به میزان قابل توجهی تقلیل می‌یابد.

• • عمده فروشان موجودی جنسی در اختیار دارند. ‌بنابرین‏ هزینه های موجودی جنسی فروشندگان کالا و مشتریان را کاهش می‌دهند.

• • تحویل کالا توسط عمده فروشان به خریداران، سریعتر انجام می شود، چون فاصله ایشان به خریداران کمتر است.

• • عمده فروشان با فروش نسیه، در واقع مشتریان خود را از نظر مالی تأمین می‌کنند.

• • عمده فروشان با قبول مالکیت کالا، مخاطراتی را می‌پذیرند ، مخاطراتی نظیر خسارت ناشی از سرقت، خرابی کالا، فاسد شدن و از مد افتادن.

• • عمده فروشان اطلاعات لازم را درباره رقبا، کالاهای جدید، تغییر قیمت‌ها، در اختیار فروشندگان کالا و مشتریان قرار می‌دهند.

• • عمده فروشان اغلب به خرده فروشان در آموزش پرسنل فروش کمک می‌کنند. کمک برای نمایش کالا در فروشگاه بهبود شکل ظاهری فروشگاه و ایجاد سیستم‌های کنترل موجودی حسابداری (Kotler& Armestrong . 2003: 477).

۲-۱-۵-۲-۲-۱ -۱ : عمده فروشان تجاری :

عمده فروشان تجاری واحدهای تجاری مستقلی هستند که مالکیت کالای مورد معامله در اختیار ایشان است. این دسته از عمده فروشان، بزرگترین گروه عمده فروشان را تشکیل می‌دهند. ۵۰% کل عمده فروشی توسط عمده فروشان انجام می شود. عمده فروشان تجاری خود شامل دو نوع اصلی عمده فروشان با خدمات کامل و عمده فروشان با خدمات محدود می‌شوند.

• عمده فروشان با خدمات کامل:

عمده فروشان با خدمات کامل، خدمات کاملی را به خریداران خود ارائه می‌دهند نظیر خرید کالا، استفاده از پرسنل فروش اعتباری، تحویل کالا و خدمات مدیریتی. عمده فروشان با خدمات کامل شامل تجار عمده فروش یا توزیع کنندگان صنعتی هستند (Kotler & Armestrong . 2003: 479).

الف – تجار عمده فروش – اکثر کالاهای خود را همراه با خدمات کامل به خرده فروشان می فروشند. دو گروه از تجار عمده فروش که در بازار نقش دارند، عمده فروشهای عمومی و اختصاصی هستند. عمده فروشهای عمومی مجموعه ای از چند خط محصول را توزیع می‌کنند، در حالی که عمده فروشان اختصاصی در توزیع یک خط محصول تخصص دارند.

ب – توزیع کنندگان صنعتی _ این گروه محصولات را به تولید کنندگان عرضه می‌کنند و ممکن است مجموعه ای از چند محصول یا یک خط محصول را توزیع کنند. بعضی از این تجار عمده فروش اقلام مربوط به نگهداری، تعمیر و لوازم یدکی و تجهیزات گوناگون را ارئه می نمایند. ( ونوس و همکاران، ۱۳۷۹: ۳۰۸ )

۲-۲– ماضویت الفاظ عقد نکاح

سوالی که در این مبحث قابل طرح می‌باشد و ما در صدد ‌پاسخ‌گویی‌ به آن می باشیم، این است که آیا، انعقاد صیغه عقود، مخصوصاً عقد نکاح، باید به صیغه ماضی باشد؟ یا انعقاد آن به صیغه های دیگر، مانند مضارع نیز جایز می‌باشد ؟

در خصوص پاسخ ‌به این سوال، به طور کلی می توان گفت که : میان فقها و حقوق ‌دانان، اختلاف نظر وجود دارد، ‌به این معنا که، عده ای معتقد هستند که صیغه عقد نکاح باید حتماً ماضی باشد، یعنی، صیغه ایجاب آن باید « زَوَجتُکَ » { تو را به ازدواج خود در آوردم }، « اَنکَحتُکَ » { تو را به نکاح خود در آوردم }و « مَتَعتُکَ » {تو را به نکاح خود در آوردم }، و صیغه قبول آن باید « قَبِلتُ التَزویج او النکاح » { ازدواج یا نکاح را پذیرفتم } یا « تَزَوجتُ » { ازدواج را پذیرفتم } یا « قَبِلتُ » { پذیرفتم } باشد .( شهید اول، ۱۳۹۰، ج۲ : ۵۵ و شهید ثانی ، ۱۳۸۹ : ۳۷۶ و خمینی ، ۱۳۹۰ : ۳۶۳ و محقق حلی ، ۱۳۹۲ ، ج ۱ : ۴۴۰ ) در مقابل عده ای دیگر معتقد هستند که، آنچه که در عقد مهم است، قصد باطنی است و لفظ، کاشف از آن می‌باشد، ‌بنابرین‏، هر لفظی که دلالت بر اراده نکاح کند، باید معتبر شناخته شود . ( صفایی و امامی ، ۱۳۸۹ : ۵۰ و لنگرودی ، ۱۳۸۶ : ۱۰۱ و محقق داماد ، ۱۳۹۰ : ۱۶۹ ) با توجه به مطالب مطرح شده، موضوع را در سه گفتار مورد بررسی قرار خواهیم داد : گفتار اول- ادله طرفداران ماضویت صیغه عقد نکاح ؛ گفتار دوم – ادله مخالفین ماضویت صیغه عقد نکاح ؛ و گفتار سوم – وضعیت ماضویت صیغه عقد نکاح، در قانون مدنی

۲-۲-۱- ادله طرفداران ماضویت صیغه عقد نکاح

طرفداران ماضی بودن صیغه عقد نکاح، برای این ادعای خود به دلایلی استناد نموده اند، که به طور کلی می توان آن ها را در چهار دسته قرار داد، که در ذیل، به بررسی این ادله خواهیم پرداخت .

۲-۲-۱-۱– صراحت لفظ ماضی

طرفداران این دلیل، معتقد هستند که، صراحت داشتن لفظ در معنی شرط می‌باشد، زیرا همان‌ طور که در ماده، معتبر و شرط است، در هیئت و صیغه عقود نیز شرط است ،و هیچ تردیدی هم وجود ندارد که صیغه امر، این ویژگی را دارا نیست . برای مثال : اگر شخص « الف » به شخص « ب » بگوید که خانه ات را به من بفروش، در اینجا عقدی منعقد نمی شود، چون هدف عقد، انشای اثر است و دستور، چنین اثری ندارد . ‌در مورد صیغه مستقبل نیز این احتمال وجود دارد که فقط پرسشی مطرح گردد یا صرفاً وعده داده شود، ‌بنابرین‏ صیغه مستقبل، تصریحی بر وقوع عقد و انشای آن ندارد، مضافاً برا اینکه، جمله اسمیه هم صراحت در اخبار دارد، ‌بنابرین‏ انشای عقود، منحصراًً با صیغه ماضی ممکن است . ( حسینی مراغی ، ۱۳۹۲ ، ج ۱ : ۳۰۶ و انصاری ، ۱۳۹۲ ، ج ۴ : ۲۴۴۴ و نجفی ، ۱۳۹۳ ، ج ۲ : ۱۳۶ ) بنا بر همین دلیل است که محقق حلی (ره) در کتاب شرایع الاسلام، در این باره نوشته اند : « ناچار است، ازواقع شدن ایجاب و قبول { عقد نکاح } به لفظ ماضی، که دلالت کننده است، بر صریح انشاء، به جهت اقتصار نمودن بر قدر یقینی . » ( محقق حلی ، ۱۳۹۲ ، ج ۱ : ۴۴۱ )

۲-۲-۱-۲– استناد به نظر مشهور

بعضی از فقها برای این ادعای خود، به نظری که میان فقهای ما قبل خود شهرت زیاد داشته است، استناد نموده اند ، مثل : شیخ محمد حسن نجفی در جواهر الکلام ( نجفی ، ۱۳۹۳ ، ج ۲ : ۱۳۶ ) و شیخ انصاری (ره) در کتب مکاسب ( انصاری ، ۱۳۹۲ ، ج ۴ : ۲۴۳ ) و النکاح . برای مثال، ایشان در کتاب اخیر ، در این مورد نوشته اند که ^[۵]: « مشهور میان فقها این است که صیغه ایجاب و قبول به لفظ ماضی باشد، چون لفظ ماضی دارای صراحت در انشاء می‌باشد، بر خلاف صیغه امر و مضارع » . (انصاری ، ۱۴۲۰ ه .ق ، ۷۸ )

۲-۲-۱-۳– عموم و اطلاقات ادله عقود

طرفداران این نظر معتقد هستند که، عموم و اطلاقات ادله عقود، فقط شامل عقودی می شود که معهود و متعارف بین مردم است و تردیدی نیست که فقط صیغه ماضی، معهود است و صیغه های دیگر، متعارف و معهود نیستند . یعنی مردم، معمولاً عقود خود را به صیغه ماضی، منعقد می‌سازند، ‌بنابرین‏ سبب بودن صیغه ماضی، برای انشای عقد، به اثبات رسیده است، اما صیغه های دیگر، مانند : امر و مضارع و جمله اسمیه، تحت شمول اصل عدم اعتبار باقی می مانند . یعنی اصل آن است که عقود، با صیغه ای منعقد نشوند مگر، صیغه هایی که اعتبار آن ها به اثبات رسیده باشد و اعتبار صیغه { ماضی } به اثبات رسیده است . ( حسینی مراغی ، ۱۳۹۳ ، ج ۱ : ۳۰۷ )

۲-۲-۱-۴- اجماع

گروهی از فقها، بر عدم جواز انشای عقد با صیغه های دیگر، غیر از ماضی، ادعای اجماع { اجماع منقول } کرده‌اند؛ که ضعف این اجماع، با عمل کردن مشهور فقها به آن جبران شده و این اجماع، با اصل عدم اعتبار صیغه های غیر ماضی نیز تقویت می شود . مضافاً بر اینکه، با روش و طریق احتیاط نیز سازگاری دارد . ( نجفی، ۱۳۹۲ ، ج ۱ : ۱۳۷ و حسینی مراغی ، ۱۳۹۳ ، ج ۱ : ۳۰۷ )

۲-۲-۲– ادله مخالفین، ماضویت صیغه عقود

در مقابل طرفداران ماضی بودن صیغه عقود، افرادی وجود دارند که ماضویت را شرط اجرای صیغه عقد نکاح نمی دانند و برای این ادعای خود، به دلایلی استناد نموده اند که عمده دلایل آن ها سه مورد می‌باشد، که در ذیل به بررسی آن ها خواهیم پرداخت .

۲-۲-۲-۱– عدم انحصار صراحت، به لفظ ماضی

از اینرو در مطالعه حاضر درصدد تبیین عوامل مؤثر بر افزایش سهم سپرده بانک ملی ایران در بازار می‌باشیم. لذا با بهره جستن از مدل ارائه شده در مطالعه سال ۱۳۸۸،رافیک نظریان و مرجان محمد اسماعیل به تبیین چگونگی افزایش سهم سپرده بانک ملی ایران در بازار می پردازیم .بر طبق ادبیات پس انداز ونظریه تقاضای پول میلتون فریدمن ، دو دسته عوامل محیطی شامل متغیرهای کلان اقتصادی مانند قیمت املاک و مستغلات ،نرخ بهره و نرخ تورم وهمچنین عوامل خاص بانکی شامل متغیرهائی که مختص هر بانک بوده و بیان کننده ویژگی‌های آن بانک است مانند حجم تسهیلات ،تعدادشعب ، تعداد پرسنل در میزان جذب سپرده بانک‌ها موثرند.در واقع مسئله اصلی تحقیق حاضر این است که چه عواملی سبب افزایش حجم سپرده های بانک ملی ایران در بازار خواهد شد؟

۱-۳-ضرورت انجام تحقیق

بانک‌ها زمانی قادربه ادامه فعالیت خواهند بود که سهم خود را از سبد پولی حفظ نموده و درصدد افزایش آن برآیند به همین دلیل شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش سپرده های بانک‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است.سپرده گذاری نزد بانک‌ها از سه جهت دارای اهمیت است: اول آن که پول های سپرده در نزد بانک باعث افزایش موجودی بانک می شود و همین امر بانک را قادر می‌سازد تا چند برابر وجه نقد را به صورت حواله منتشر و به وام گیرندگان جدید واگذار کند. دوم آن که هر قدر تعداد سپرده گذاران و مقدار سپرده در نزد یک بانک بیشتر شود شهرت و اعتبار و اطمینان مردم نسبت به آن بانک بیشتر خواهد شد. سومین اهمیت سپرده های مردم در نزد بانک ها در تمایل آن ها برای نگهداری حواله های بانکی(رسیدهای بانکی)است(شادمانی، ۱۳۹۰).

تجهیز منابع همواره اصلی ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. در جهان امروز منابع مالی آنقدر برای بانک‌ها مهم وحیاتی شده است که رقابت شدیدی در این زمینه ایجاد نموده است. یکی از شواهد ارائه خدمات نوین، جلب اطمینان وتشویق بیشتر مردم برای سپرده گذاری در بانک می‌باشد. با توجه به وظیفه نظام بانکی در تجهیز منابع مالی و تخصیص بهینه آن در سیستم اقتصادی، هر چه نظام بانکی در تجهیز منابع مالی ‌و تخصیص آن در فضای رقابتی به صورت کاراتری عمل نمایند، می توان شاهد کاهش هزینه های تولید و بهبود امر تولید و اشتغال و رشد اقتصادی بود. بانک‌ها وجوه مازاد را جمع‌ آوری و با دادن وام به متقاضیان، وظیفه سنتی خود یعنی واسطه گری را میان سپرده گذاران و وام گیرندگان ایفا می نمایند. جذب منابع مالی برای هر بانک وسیستم بانکی هم به عوامل درون سازمانی وهم به عوامل برون سازمانی مربوط می شود، لذا شناخت این عوامل ومیزان تاثیر پذیری هر کدام از آن ها برای موفقیت در این زمینه مهم واساسی است. وجه مشترک عوامل برون سازمانی مؤثر بر افزایش یا کاهش منابع مالی بانک‌ها تاثیر یکسان ‌و یکنواخت آن ها بر کلیه بانک‌های تجاری می‌باشد (Alipour et al, 2013).

۱-۴- اهداف تحقیق

در این تحقیق سعی خواهد شد عوامل کمی که منجر به افزایش حجم سپرده بانک ملی ایران در بازار می شود مورد بررسی قرارگیردسپس این عوامل از نظر اهمیت اولویت بندی شوند.

هدف اصلی

تعیین عوامل کمی مؤثر برافزایش سهم سپرده بانک ملی ایران در بازار.

اهداف فرعی

1. 1. سنجش رابطه میان نرخ سود واقعی سپرده های بانک ملی ایران با افزایش سهم سپرده آن در بازار .

1. 1. سنجش رابطه میان شاخص قیمت املاک و مستغلات کشور با افزایش سهم سپرده بانک ملی در بازار .

1. 1. سنجش رابطه میان تعداد شعب بانک ملی ایران با افزایش سهم سپرده آن در بازار.

1. 1. سنجش رابطه میان حجم تسهیلات بانک ملی ایران با افزایش سهم سپرده آن در بازار.

1. سنجش رابطه میان هزینه تبلیغات بانکداری الکترونیکی با افزایش سهم سپرده بانک ملی در بازار.

۱-۵- سوالات تحقیق

1. آیا رابطه ای بین عوامل کمی خدمات بانک ملی ایران و افزایش سهم سپرده آن در بازار وجود دارد؟

اولویت شدت رابطه عوامل شناسایی شده چگونه‌ است؟

۱-۶- چارچوب نظری

چارچوب نظری پایه ای است که تمام تحقیق بر روی آن تکیه می‌کند.یک شبکه منطقی،توسعه یافته،توصیف شده و کامل بین متغیرهایی است که از طریق فرایندهایی مانند مصاحبه،مشاهده و بررسی ادبیات موضوع پیشینه ی تحقیق مشخص شده اند.این متغیر ها با مسئله تحقیق در ارتباط است. یک چارچوب نظری خوب، متغیرهایی مهم و مؤثر در شرایط مربوط به مسئله ای تعریف شده را شناسایی و نشان می‌دهد و ارتباط بین متغیرها را به صورتی منطقی توصیف می‌کند (خاکی،۱۳۸۹).

در مطالعه حاضر درصدد تبیین عوامل مؤثر بر افزایش سهم سپرده بانک ملی ایران در بازار می‌باشیم. لذا با بهره جستن از مدل ارائه شده در مطالعه سال ۱۳۸۸،رافیک نظریان ومرجان محمد اسماعیل به تبیین چگونگی افزایش سهم سپرده بانک ملی ایران در بازار می پردازیم .

مدل اقتصاد سنجی که بر اساس الگوی نظریه تقاضای پول میلتون فریدمن و ادبیات مرتبط به پس انداز افراد برآورد شده است به شرح زیر می‌باشد:

که در رابطه فوق:

DEP: حجم سپرده های سرمایه گذاری به عنوان نماینده شاخص سهم بازار می‌باشد.

NET: نرخ بهره واقعی بانک است که از تفاضل نرخ بهره اسمی و نرخ تورم به دست آمده است.

HUS : شاخص قیمت املاک و مستغلات کشور در مناطق شهری می‌باشد.

FCL: حجم تسهیلات ارائه شده توسط بانکملی می‌باشد.

BRN: تعداد شعب بانکملی است.

در این الگو از دو گروه متغیر استفاده شده است ، گروه اول متغیر های اقتصاد کلان شامل نرخ سود و شاخص بهای املاک و مستغلات که برای همه بانک‌ها مقدار ثابتی است و گروه دوم متغیر های مختص بانکداری شامل تعداد شعب ،حجم تسهیلات ‌بانک‌هاست که از بانکی به بانک دیگر متفاوت است.

به منظور تطابق هرچه بیشتر مدل فوق با سنجش عوامل بهینه کمی در صنعت بانکداری کشوروهمچنین بومی سازی تحقیق شاخص هزینه تبلیغات بانکداری الکترونیک ‌بر اساس تحقیق حیدر پور و طهماسبی گتابی (۱۳۸۷) به عنوان شاخص کمی دیگر به ابعادچهار گانه بالا افزوده شده است و در نتیجه مدل اقتصاد سنجی به صورت زیر خواهد شد:

که در آن ADV : هزینه تبلیغات می‌باشد.

این مدل با بهره گرفتن از داده های سالانه اداره امور شعب بانک ملی استان گیلان به همراه چهار اداره امور شعب استان‌های همجوار به صورت مدل داده های تابلوئی متوازن برای سال‌های ۱۳۸۸ لغایت ۱۳۹۳ برآورد شده است.

بر این اساس مدل تحلیل تحقیق حاضر به شرح نمودار زیر می‌باشد:

نرخ بهره واقعی

تعداد شعب

هزینه تبلیغات بانکداری

به طور کلی سازمان های رسمی از خصوصیاتی برخوردارند که گرچه در هر نهاد و سازمان ممکن است تا حدودی با یکدیگر متفاوت باشند، اما این ویژگی ها، به هر شکلی در هر سازمان وجود دارند. ساختار سازمان های رسمی برای مدیران و کارکنان به طور دقیق، از پیش تعیین می شود تا از این طریق، نقش محوله به آنان تا حدود زیادی روشن شود. اکثر سازمان ها از یک دوام نسبی برخوردارند. ممکن است ساختار و اعضای آن، اعم از کارکنان و مدیران و حتی هدف های آن در دراز مدت تغییر کند، اما سازمان، خود پابرجا می ماند (ال.دفت، ۱۳۸۶).

۲-۲-۴ . مؤلفه های رسمی ساختار سازمانی

۲-۲-۴-۱ . تمرکز

در سلسله مراتب اختیارات، متمرکز بودن به آن سطح از اختیارات گفته می شود که قدرت تصمیم گیری دارد. هنگامی که تصمیم در سطح بالای سازمانی گرفته شود، آن سازمان را متمرکز می‌نامند. هنگامی که تصمیم گیری ها به سطوح پایین تر سازمان تفویض گردد، می‌گویند که سازمان غیر متمرکز است. در رابطه با خرید وسایل، تعیین هدف، انتخاب تأمین کنندگان کالا، تعیین قیمت، استخدام کارکنان و مشخص کردن حیطه کنترل و بازار یابی یک سازمان می‌تواند به صورت متمرکز یا غیر متمرکز عمل کند.

۲-۲-۴-۲٫ رسمیت

رسمیت به اسناد و مدارکی اطلاق می شود که در سازمان وجود دارد. در این اسناد روش ها، شرح وظایف، مقررات وسیاست هایی را که سازمان باید رعایت و اجرا نماید نوشته شده است. این اسناد نشان دهنده نوع رفتار و فعالیت هاست. اغلب میزان رسمی بودن یک سازمان را از طریق شمارش تعداد صفحه های اسناد موجود در سازمان تعیین می‌کنند.

مستند سازی توانمندی لازم را برای اطلاع رسانی نسبت به اهداف، نیّات و سازگاری یک فعالیت به وجود می آورد.

۲-۲-۴-۳٫ پیچیدگی

مقصود از پیچیدگی، تعداد کارها یا سیستم های فرعی است که درون یک سازمان انجام می شود یا وجود دارد. پیچیدگی را می توان از مجرای سه بعد سنجید: عمودی، افقی و فضایی.

مقصود از عمودی تعداد سطحی است که در سلسله مراتب اختیارات وجود دارد. پیچیدگی سازمان از نظر افقی مربوط به تعداد عنوان شغل یا دوایری است که به صورت افقی در سراسر سازمان وجود دارند. پیچیدگی سازمان از نظر فضایی به محل ها و مناطق جغرافیایی اطلاق می شود. مثلاً سازمانی را در نظر بگیرید که از نظر عمودی پنج سطح دارد، از نظر افقی سی و چهار عنوان شغلی یا هفت دایره اصلی دارد و از نظر فضایی پیچیدگی چندانی ندارد و همه فعالیت ها در یک مکان انجام می شود.

۲-۲-۵ . محدودیت های ساختار های سنتی

ساختار سنتی که بر اساس مؤلفه های رسمی ساختار شکل گرفته اند، به علت سادگی و سهولت کاربرد، در بسیاری از سازمان ها مورد استفاده قرار گرفته است. اما ساختارهای مذکور محدودیت ها و نارسایی هایی دارند که باعث شکل گیری ساختارهای جدید شدند. برخی از این محدودیت ها عبارتند از:

• • بر اساس سلسله مراتب ایجاد شده اند و ارتباطات سازمانی کند، طولانی و فاقد دقت لازم است.

• • به روابط جمعی و گروهی توجهی نمی شود.

• • افراد در یک زمینه خاص انجام وظیفه می‌کنند و با سایر تخصص ها بیگانه اند.

• • تخصص های ویژه تنها در واحد های سازمانی خاص متمرکز شده اند.

• • ساختار سنتی انعطاف پذیر نیست و در مقابل تغییرات محیط به کندی عمل می‌کند.

• • روابط بین واحد ها به دلیل نبود اعتماد کافی، اثر بخش نیست.

• به جنبه‌های انسانی کارکنان و نیاز های آنان کمتر توجه می شود.

۲-۳ . بخش دوم: مدیریت کیفیت جامع

۲-۳-۱ . مفهوم کیفیت

تعریف واحدی از کیفیت وجود ندارد. افراد زیادی در این باره نظر می‌دهند. گاهی اوقات مشکل این است که تعریف خیلی کلی و عمومی است و قابل استفاده در عمل نیست و گاهی آنقدر جزئی بیان می شود که تنها برای یک بخش خاص مناسب است و قابل بسط به سایر حوزه ها نیست ( گاستر ، ۱۹۹۵ ).^[۱۵]

کیفیت را به عنوان انجام کارها به طور درست و پیوسته در همه رده های سازمان می توان تعریف کرد. یعنی، عاملی که بین نیاز مشتریان، کارکنان و هدف های مالی سازمان توازن به وجود می آورد. انجام کار درست به طور پیوسته، یعنی تأمین خواسته های مشتری (مهربان،۱۳۸۸).

۲-۳-۲٫ مفهوم مدیریت کیفیت جامع

۲-۳-۲-۱ . مدیریت کیفیت جامع چیست؟

با توجه به تعریف های موجود، مدیریت کیفیت جامع را باید سیستمی در مدیریت دانست که انجام کارها را به طور درست، پیوسته و در همه رده های سازمان تضمین می‌کند.

بنابر تعریف های ذکر شده، تحقق موارد بالا به استقرار نظامی در سازمان نیاز دارد که بتواند به دو پرسش زیر پاسخ دهد؛ یعنی نظام موجود باید پاسخ پرسش های زیر را به طور پیوسته در بر داشته باشد:

1. 1. کارهای درستی که باید انجام شود، چیست؟

1. روش درست انجام آن ها چیست؟

نگاهی دقیق تر ‌به این پرسش ها نشان می‌دهد که برای انجام درست کارها، طرح زیر بنایی سیستم باید درست باشد؛ یعنی کیفیت طراحی سیستم و به طور کلی، فعالیت هایی که در سازمان انجام می‌گیرد، به گونه ای باشد که کارهای مربوط به کارکنان به طور سازمان یافته ای شناسایی شود و سیستم موجود رهنمود های لازم را برای همه کارکنان در همه سطوح ارائه دهد تا روش انجام آن برای آنان روشن باشد. طرح کیفی را با شکل زیر روشن تر می توان بیان کرد. مدیریت کیفیت جامع، آن طرح زیر بنایی سیستم است که کیفیت لازم را برای نظام در بر دارد.



شکل ۲ – ۱ طرح کیفی

اما روش صحیح انجام کارها بدین معنا است که کارها همواره به گونه ای انجام شود که نتیجه مورد نظر را داشته باشد. یعنی مطابقت کیفی مورد نظر به دست آید. مطابقت کیفی را به کمک شکل زیر می توان روشنتر ساخت :

شکل ۲ – ۲ مطابقت کیفی

با پیاده سازی اجزای روش مدیریت کیفیت جامع، مسئولان و کارمندان سازمان می‌توانند کارهای مهم را همواره شناسایی کنند و با انجام آن ها به طور پیوسته به نتیجه دلخواه دست یابند (مهربان ، ۱۳۸۸ ).

مفهوم عمده ی مدیریت کیفیت جامع بر محور کیفیت دورمی زند و بیشتر مفاهیم آن بر مشتری و نیازهای وی متمرکز است.

هدف مدیریت کیفیت جامع در نهایت گامی جلوتر از تأمین نیاز های مشتریان است و آن پیشی گرفتن از آن ها و همین طور پیشی گرفتن از استانداردهای متعارف بر پایه بهبود مستمر است.

مدیریت کیفیت جامع فلسفه ای مدیریتی و یک تلاش مستمر جهت تحقق بخشیدن به نیاز های مشتریان و پیش‌بینی انتظارات آن ها در پایین ترین هزینه است که با بهره گرفتن از روش های بهبود مستمر و مشارکت همه اعضای سازمان و تمرکز بر فرآیندها، سعی در استفاده بهینه از فرصت های موجود و منابع در دسترس برای افزایش کیفیت با محور قرار دادن رضایت مشتری دارد ( برگمن و کلفسِیج ).^[۱۶]

۲-۳-۲-۲ . مشخصات اصلی مدیریت کیفیت

مشخصات اصلی مدیریت کیفیت جامع عبارت است از:

اول اینکه این روند بر پایه نظریه سیستم ها شکل گرفته است و ‌بنابرین‏ دیدی کل نگر دارد و به طور یکسان مسائل درون سازمانی و برون سازمانی (محیطی) را مورد توجه قرار می‌دهد.

1. 1. 1. نیاز به تعلیم و تربیت بیشتر : امکانات زیادی که فناوری اطلاعات برای ‌گروه‌های ناکارآمد مانند ‌بی‌سوادان ، ناتوانان جسمی ، بیکاران ، جوانان ، دختران و پناهندگان و مهاجران ایجاد می‌کند گرایش استفاده از فناوری اطلاعاتی را ایجاد ‌کرده‌است . در تمام دنیا ورود فناوری جدیدتر علاقه به کسب دانش با روش های متنوع را بیشتر ‌کرده‌است امروزه آموزش مبتنی بر فناوری در دانشگاه های پیشرفته قابل دستیابی است ؛ مدرسه های هوشمند ، جهشی در یادگیری مجازی ایجاد کرده‌اند .

      

   

1. 1. انفجار اطلاعات : میزان اطلاعات بشر هر ۴ یا ۵ سال دو برابر می شود معلمان باید تبحر لازم را داشته باشند که فراگیران را در جهت کسب و استفاده از این اطلاعات راهنمایی کنند .

1. 1. شهروندی جامعه مدرن : برای عملکرد مؤثر در جامعه مدرن ، شهروندان به تعلیم و تربیت پیشرفته نیاز دارند . ساختار و محتوای فعالیت های یادگیری باید کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان را برای کسب دانش ، مهارت ها ، ارزش ها ، طرز برخوردها و … آماده کند و آن ها را برای مشارکت و مسئولیت پذیری در زندگی اجتماعی شان توانمند سازد .

1. مبارزه با بی سوادی : با وجود انفجار دانش و پیشرفت اطلاعات و فناوری در بسیاری از کشورها تعدادی از مردم سواد خواندن و نوشتن ندارند یکی از عمده ترین موراد استفاده از فناوری اطلاعات آموزش به کارگران است . پیشرفت مداوم با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات برای کارگران نتایج خوبی را نشان داده است ( عطاران ، ۱۳۸۱ : ۲۲ ) .

۲-۲-۳ ) نگرش های توسعه فاوا

پیشرفت فناوری و روش ادغام فناوری در یک سیستم ، یک فرایند پویا است . هر مدرسه باید در درون بافت سیستم خود کار کند تا با گزینه هایی که به بهترین وجه با موفقیت و فرهنگ منحصر به فرد آن تناسب دارد ، هماهنگ شود . حتی در داخل یک مدرسه ، واحدها و دوره های مختلف ، ممکن است از نگرش های متفاوتی استفاده کنند . نگرش ها ( رویکرد ها ) سلسله مراتبی هستند و در آن ها نگرش ظهور کننده ، به عنوان نقطه ی آغازین و نگرش تحولی به عنوان یک هدف در آینده ی آموزش و پرورش تلقی می شود ( کارشناسان بخش آموزش عالی یونسکو ، ترجمه قورچیان ، ۱۳۸۲ : ۲۴ ) .

۲-۲-۳-۱ ) نگرش ظهور کننده

رهیافت ظهور کننده به مدارسی مربوط می شود که در اولین مرحله توسعه فاوا قرار دارند . این مدارس شروع به خریداری تجهیزات کامپیوتری و نرم افزار نموده یا شاید به آن ها اهدا شود . در این مرحله ی اولیه ، مدیران و معلمان فقط شناسایی امکانات و پیامد های افزودن فاوا به مدیریت مدرسه و برنامه درسی را آغاز می‌کنند . مدرسه کماکان و به شدت تحت تاثیر روش های معلم محوری و سنتی است . برای مثال ، معلمان به روش سخنرانی توجه دارند و مطالبی تهیه می‌کنند دانش آموزان نیز گوش می‌دهند و یادداشت بر می دارند و بر اساس محتوای تعیین شده مورد ارزیابی قرار می گیرند . دانش آموزان فقط از طریق معلمان به فناوری ها دسترسی پیدا می‌کنند . برنامه درسی که بر مهارت های اساسی و آگاهی از کاربرد فاوا تکیه می کند به پیشروی به سمت رهیافت بعدی کمک می‌کند ( همان منبع : ۲۵ ) .

۲-۲-۳-۲ ) نگرش کاربردی

نگرش کاربردی به مدارسی مربوط می شود که در آن ها درک تازه ای از نقش فاوا در یادگیری به وجود آمده است . در این مرحله ، مدیران و معلمان از فاوا برای انجام وظایفی که قبلا در مدیریت مدرسه و برنامه درسی اجرا کرده‌اند ، استفاده می نمایند . معلمان هنوز هم تسلط زیادی بر محیط یادگیری دارند . برای مثال ، ممکن است آموزش با بهره گرفتن از برخی فناوری ها مانند اسلاید های الکترونی و راهنمای واژه پرداز انجام شود . دانش آموزان ضمن دریافت آموزش ، یادداشت هایی را به جزوه های تهیه شده توسط معلم اضافه می‌کنند . آن ها ابزار فاوا را برای تکمیل دروس مربوطه به کار می‌برند و بر حسب مطالب از قبل تعیین شده ، ارزیابی می‌شوند . مدرسه ، مدت زمان مجزایی را برای هر یک از درس ها در نظر می‌گیرد که با انعطاف در تلفقیق موضوعات درسی و زمان توام می‌باشد . دانش آموزان از طریق یک یا دو کلاس کامپیوتر و آزمایشگاه های کامپیوتری به فناوری دسترسی پیدا می‌کنند ( همان منبع : ۲۶ ) .

۲-۲-۳-۳ ) نگرش ترکیبی ( ادغامی )

نگرش ترکیبی با مدارسی در ارتباط است که هم اکنون دارای گستره ای از فناوری های کامپیوتری در آزمایشگاه ها ، کلاس ها و حوزه های اداری هستند . معلمان ، روش های جدیدی را که فاوا می‌تواند موجب تغییر در بهره وری شخصی و روش حرفه ای آن ها می شود شناسایی می‌کنند . برنامه ی درسی ، موضوعات درسی را با هم ترکیب می‌کند تا انعکاسی از کاربرد در دنیای واقعی باشند . برای مثال ، مطالب از طریق شبکه عظیم جهانی از منابع مختلف مانند جامعه و منابع جهانی تامین می‌شوند . دانش آموزانی که به فناوری دسترسی دارند می‌تواند با انتخاب ابزار فاوا ، پروژه هایی را انتخاب کنند که در یادگیری آنان انگیزه ایجاد می‌کند و اطلاعات آن ها را در زمینه ی حوزه های درسی نشان می‌دهد . مدرسه در ترکیب موضوعات درسی و زمان ، انعطاف پذیری به وجود می آورد . دانش آموزان با توجه به اسلوب های یادگیری و خط مشی ها ، می‌توانند انتخاب های بیشتری داشته باشند و در خصوص یادگیری و ارزیابی مسئولیت بیشتری به عهده بگیرند . فاوا به عنوان یک موضوع درسی به برخی از دانش آموزان منتخب در سطح حرفه ای تدریس می شود .

۲-۲-۳-۴ ) نگرش تحولی

رویکرد تحولی ، با مدارسی که فاوا را خلاقانه برای بازسازی و تجدیدنظر در سازمان مدرسه به کار برده اند ارتباط دارد . فاوا به عنوان یک بخش اصلی اما نامرئی بهره وری شخصی و روش حرفه ای جلوه می‌کند . اینک کانون برنامه ی درسی غالبا دانش آموز محوری بوده و به حوزه های درسی در دنیای واقعی مبدل گردیده است .

دسترسی دانش آموزان به فناوری ، وسیع و نامحدود است . آن ها حتی مسئولیت بیشتری در قبال یادگیری و ارزیابی خود به عهده می گیرند . فاوا به عنوان یک حوزه ی درسی در یک سطح کاربردی تدریس می شود و در کلیه ی حوزه های حرفه ای گنجانده می شود . مدرسه به یک مرکز یادگیری برای جامعه مبدل شده است ( کارشناسان بخش آموزش عالی یونسکو ، ترجمه قورچیان ، ۱۳۸۲ : ۲۷ و ۲۸ ) .

۲-۲-۴ ) ماتریسی برای توسعه فاوا در مدارس

در ادامه یک ماتریس دو بعدی تهیه گردیده است که به مدارس کمک می‌کند تا مراحل پیشرفت خود را با توجه به اجرای فاوا در برنامه درسی تعیین کنند .

در بعد افقی ، ابتدا چهار رویکرد توسعه فاوا شرح داده شده است ، در حالی که در بعد عمودی ، هشت خصوصیت مدارس که در رابطه با توسعه فاوا می‌باشند توضیح داده شده اند ، هر یک از خانه های ماتریس ، تصویری مختصر و یا مجموعه ای از شاخص هایی را فراهم نموده که نشان می‌دهد یک رویکرد خاص فاوا در مدارسی که دارای خصوصیات مشابه هستند ، چگونه به نظر می‌رسد . در هر ردیف ماتریس ، یک مدرسه ممکن است خود را در یک خانه ای از جدول بیابد که در سایر خانه ها کمتر دیده می شود . هر دو رویکرد تعیین شده و خصوصیات مدارس که در جدول زیر نشان داده شده اند از روندهای بین‌المللی در کاربرد فاوا در آموزش و پرورش اقتباس گردیده اند .