فرهنگ های که در آن ها برابری اجتماعی وجود دارد میانگین یا متوسط سطح سلامت ذهنی بسیار بالاتر است . سلامت ذهنی در فرهنگ های فردگرا بیشتر از فرهنگ های جمع گرا است ، ( کار^[۱۰۰] ، ترجمه : شریفی و همکاران ، ۱۳۸۵ ) .

داینر و همکاران (۱۹۹۹ به نقل از آرجیل ، ترجمه: انارکی و همکاران ،۱۳۸۲) در جوامع جمع گرا رضایت از زندگی با هنجارهای ارزش گذاری بر این متغییر همبستگی دارد (۳۵/۰) در صورتی که در فرهنگ های فردگرا این طور نیست ؟ (۱۶/۰) . به طور واضح برخی از تفاوت ها ی فرهنگی ‌در مورد احساس مانند رضایت می‌تواند در مفاهیمی از این هنجارهای فرهنگی تبیین شود .

لوتز^[۱۰۱] ( ۱۹۸۸ ؛ به نقل از آرجیل ، ترجمه : انارکی و همکاران ، ۱۳۸۲ ) می‌گوید مکان هایی وجود دارد که شادکامی کتمان می شود . در این فرهنگ ها شادمانی از لحاظ اجتماعی قابل پذیرش نیست زیرا این ها فکر می‌کنند که وقتی افراد با خودشان لذت می‌برند ممکن است خودنمایی به نظر برسد . دیگران عصبانی می‌شوند و شخصی که شاد بوده مضطرب می شود .

شادمانی نیز با جنبه‌های مهمی از نهادهای دولت ارتباط دارد . در دولت هایی که به رفاه عمومی توجه دارند ، در کشورهایی که نهاد های عمومی به نحو مؤثر عمل می‌کنند و در جاهایی که بین شهروندان و اعضای دیوان سالاری روابط ارضاکننده وجود دارد ، سلامت ذهنی بالاتر است ، ( وست ؛ ترجمه : شهیدی و شیر افکن ، ۱۳۸۷ ) .

محیط و شاد کامی :

پژوهش نشان داده‌اند بسیاری از عوامل زیست محیطی چون آب و هوا و موقعیت جغرافیایی در خلق انسان مؤثر است . عواملی چون محیط سبز ، پایین بودن رطوبت هوا ، باز بودن فضا وجود آب و به طور کلی وجود آب و هوای معتدل باعث افزایش احساسات مثبت در انسان می شود . همچنین امکانات رفاهی در منزل مثل متراژ بالای خانه ، وجود تسهیلات رفاهی و به طور کلی کیفیت خانه در افزایش خلق مثبت به خصوص شادی مؤثر است ، ( کار ، ۲۰۰۴ ؛ به نقل از شهیدی : ۱۳۸۹ ) .

پاریچ^[۱۰۲] و همکاران (۱۹۹۱) ‌معتقدند که داشتن احساسات مثبت قوی با زندگی در محیط طبیعی به جای محیط های مصنوعی همبسته است . ساکنان مکان های جغرافیایی که دارای فضای سبز ، آب و چشم انداز گسترده است ، احساس مثبت را گزارش می‌کنند ، ( کار ، ۲۰۰۴ ؛ به نقل از شهیدی : ۱۳۸۹ ) .

کانیگهم^[۱۰۳] ، ( ۱۹۷۹ ؛ به نقل از کار ، ترجمه : شریفی و همکاران ، ۱۳۸۵ ) ، می‌گوید آب و هوای خوب ، خلق مثبت را القا می‌کند . زمانی که آفتاب می درخشد ، هوا گرم است ولی نه زیاد گرم ، میزان رطوبت پایین است ، مردم خلق مثبت تری را گزارش می‌کنند و اما در هر حال مردم خود را با شرایط آب و هوایی نامطلوب سازگار می‌کنند و در تمام ملت ها بین شرایط اقلیمی و رتبه بندی های شادمانی ملی همبستگی وجود ندارد . اندروز ویتنی^[۱۰۴] ( ۱۹۷۶ ؛ کمیل و همکاران ، ۱۹۷۶ ؛ به نقل از کار ، ترجمه : شریفی و همکاران ، ۱۳۸۵ ) ، بین کیفیت مسکن و رضامندی از زندگی همبستگی متوسطی به دست آوردند . نماینگرهای کیفیت مسکن عبارتند از مکان جغرافیایی ، اتاق بر حسب اندازه افراد ، اندازه اتاق ، وجود گرمایش . با وجود این انسان ظاهراً ‌به این عوامل زیست محیطی نیز عادت می‌کند و هر چند تفاوتهایی میان مردم کشورهای مختلف مشاهده شده ولی هیچ یک از این خصوصیات تاثیر معنی داری بر شادی فراگیر افراد نداشته است ، (کار ، ترجمه : شریفی و همکاران ، ۱۳۸۵ ) .

وضیعت جسمانی و شادمانی :

ورزش و تمرین های بدنی به حالت های خلقی مثبت می‌ انجامد اما پیوند میان سلامت جسمانی و شادمانی بسیار پیچیده است دینرو و همکاران (۱۹۹۹) عنوان می‌کنند در حالی که رتبه بندی های ذهنی از سلامت شخصی با شادمانی همبستگی دارد ، رتبه بندی های سلامت عینی توسط پزشکان این همبستگی را نشان نمی دهد مگر در مواردی که افراد به شدت ناتوان باشند ، ( شهیدی ، ۱۳۸۹ ) .

ویزنبرگ^[۱۰۵] و همکاران ( ۱۹۹۸ ) ، معتقدند که رتبه بندی های ذهنی از سلامت شخصی از صفات شخصیتی مانند روان رنجورخویی و راهبردهای کنار آمدن انکار یا چارچوب بندی مجدد بیشتر از سلامت جسمانی عینی متاثر است ، در افرادی که سطح روان رنجوری بالا است ممکن است از ضعف سلامت خود به شدت شکوه داشته باشند ، اما پزشکان آن ها از لحاظ جسمانی سالم ر تبه بندی می‌کنند . برعکس ، شخصی که پزشک او را کاملاً بیمار می‌داند ممکن است گزارش کنند که احساس کاملاً خوبی دارد زیرا این افراد ضعف سلامت جسمانی شان را انکار یا چارچوب بندی مجدد می‌کنند . همچنین هیجان های مثبت به ما امکان می‌دهد تحمل خود را در برابر درد افزایش دهیم ، ( شهیدی ، ۱۳۸۹ ) .

به جز افرادی که به شدت ناتوانند ، بیشتر مردم با مشکلات سلامت خود نسبتا سریع سازگار می‌شوند و خود پنداره از سلامت خود را پرورش می‌دهند که با سطح شادمانی آن ها همسو است به هر حال مجموعه ای از شواهد فزاینده وجود دارد که نشان می‌دهد شادمانی می‌تواند از طریق تاثیر گذاری در سامانه ایمنی برسلامت مؤثر باشد . سامانه ایمنی افراد شاد موثرتر از افراد ناشاد کار می‌کند . وضعیت جسمانی و میزان سلامتی فردی که شامل فعالیت‌های سالم برای حفظ تندرستی چون تغذیه مناسب و فعالیت بدنی کافی و نیز وضعیت دلخواه ظاهری بدن و سلامت مزاجی در شادکامی فرد تاثیر دارد ، ( شهیدی ، ۱۳۸۹ ) .

سارافینو^[۱۰۶] (ترجمه : احمدی و همکاران ، ۱۳۸۴ ) ، معتقد است که ورزش در کوتاه مدت حالت‌های خلقی مثبت را القا می‌کند ورزش منظم بلند مدت به شادکامی منجر می شود. اثرهای کوتاه مدت ورزش از این واقعیت ناشی می شود که اندروفین ، مواد شیمیایی شبیه مورفین را در مغز تولید می شود را رها می‌سازد . شادکامی افزوده بلند مدت حاصل از ورزش ‌به این واقعیت بر می‌گردد که ورزش منظم افسردگی و اضطراب را کاهش و سرعت و دقت در کار را افزایش می‌دهد و سطح خودپنداره را بالا می‌برد ، ( کار ؛ ترجمه : شریفی و همکاران ، ۱۳۸۵ ) .

تفریح و شادکامی:

تفریح می‌تواند افراد را شاد کند و از آنجا که تفریح برخلاف ارتباطات ، شغل و شخصیت ما تحت کنترل ماست و به راحتی می‌تواند تغییر کند اهمیت زیادی دارد ، ( آرجیل ، ترجمه : انارکی و همکاران ، ۱۳۸۲ ) .

لو و آرجیل (۱۹۹۴) در یافتند که بزرگسالان انگلیسی که فعالیت های تفریحی جدی داشتند از افرادی که این فعالیت ها را نداشتند شادتر بودند . اگر چه آن ها این فعالیت ها را پر استرس و چالش بر انگیز یافتند ، ( آرجیل ، ترجمه : انارکی و همکاران ، ۱۳۸۲ ) .

مردم در ایام تعطیل خلق مثبت بیشتر و تحریک پذیری کمتری را گزارش می‌کنند. زمینه یابی ها نشان داده‌اند که عضویت در ‌گروه‌های تفریحی و ورزشی ، کارهای داوطلبانه در امور خیریه یا ورزش توام با سوخت و ساز همه جانبه ، سطح سلامت را افزایش می‌دهد . علت آن است که عضویت در چنین گروه هایی تعامل با دیگران ، اغلب در یک بافت فرهنگی کوچک را شامل می شود که آداب و رسوم ، ارزش ها ، فعالیت و روابط اجتماعی خاص خود را دارد ، ( کار ، ترجمه : شریفی و همکاران ، ۱۳۸۵ ) .

‌بر اساس تئوری نمایندگی، مالکان یا سهام‌داران که با هدف کسب حداکثر بازده در مقابل ریسک معقول در یک شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند از طریق انتخاب فرد یا افرادی به عنوان مدیر یا مدیران شرکت اهداف خود را دنبال می‌کنند اما در موارد زیادی به دلیل جدا بودن مالکیت از مدیریت ممکن است اهداف دو گروه یاد شده در یک راستا قرار نداشته باشد. در نتیجه، تلاش‌های مدیران لزوماًً در راستای نیل به اهداف سهام‌داران به ‌کار گرفته نمی‌شود و ‌به این ترتیب نوعی تضاد منافع بین آن ها به وجود می‌آید. این معضل که از سال‌ها پیش مورد توجه سهام‌داران و کارشناسان حوزه مالی و سرمایه‌گذاری قرار گرفته است منجر این امر گردیده که برای حل مشکل از عوامل و ابزارهای انگیزشی استفاده شود. در نتیجه، هزینه هایی از ناحیه مغایرت نتایج عملکرد مدیران و انتظارات سهام‌داران، به‌کارگیری عوامل انگیزشی و استفاده از فرآیندها و سیاست‌های نظارتی برای سهام‌داران ایجاد شده است که از آن ها به عنوان هزینه های نمایندگی یاد می‌شود.

بدین ترتیب ‌می‌توان انتظار داشت که وجود تضاد منافع در شرکت‌های سهامی به طور معمول وجود داشته باشد، زیرا هیچگاه مدیران مالک کل سهام شرکت نیستند. حتی هنگامی که مدیران بخشی از سهام شرکت را در اختیار دارند با توجه به اینکه حاصل تلاش­ها و تدابیر آنان به طور ۱۰۰% نصیب خودشان نمی‌شود ممکن است از تمامی توان خود برای حداکثر کردن ثروت سهام‌داران بهره نگیرند. این وضعیت در شرکت‌های بزرگتر با شدت بیشتری نمود پیدا می‌کند که مدیران درصد کمی از سهام را در تملک خود دارند (شریعت پناهی ۱۳۸۲)

جنسن و مک لینگ (۱۹۸۶)هزینه­ های نمایندگی را به صورت زیر برشمر­ده­اند:

۱-هزینه­ های نطارت(کنترل) مدیر توسط مالک:

این هزینه­ ها شامل تلاش­هایی است، که از سوی مالکان در راستای کنترل رفتار نماینده و از طریق محدودیت در بوجه، طرح­های پاداش، استفاده از خدمات حسابرس مستقل، برنامه ­های اختیار خرید سهام، هزینه اخراج مدیران و…انجام ‌می‌گیرد.

۲-هزینه­ های التزام:

هزینه های مربوط به ساختار سازمانی و فرایند ایجاد محدودیت برای مدیران، از قبیل انتصاب افرادی خارج از شرکت در ترکیب هیئت مدیره

۳-زیان باقیمانده:

زیان باقیمانده تفاوت بین عملیات واقعی مدیر و عملیات مورد انتظار وی ‌می‌باشد که مربوط به دنبال کردن منافع شخصی است.

حال که ترکیب سهامداری و به ‌ویژ مالکیت مدیران در شرکت از موضوعات مهمی است که می‌تواند هزینه ها و یا فرصت‌هایی را در موقعیت‌های مختلف برای شرکت به وجود آورد باید دید چگونه می‌توان ساختار مالکیتی مناسبی را مورد توجه قرار داد که از یک سو تلاش‌های مدیریت در راستای تأمین اهداف سهام‌داران باشد و از سوی دیگر حتی‌الامکان هزینه های نمایندگی به حداقل ممکن برسد. در این زمینه پژوهشات و تجربیات متعددی پیش رو قرار دارد اما تنها بخشی از آن ها به بررسی تأثیر ترکیب مالکیت بر این موضوع پرداخته‌اند و مالکیت مدیران را مورد توجه قرار داده‌اند (عادل محمد، ۲۰۱۳)^[۱۰۴].

۲-۲-۳-۳-۲- ترکیب مالکیت و سهامداری مدیران

در میان سهام‌داران درونی آنچه مورد توجه کارشناسان و از نکات چالش برانگیز در مبحث حسابداری است عمدتاًً سهم مدیران از مالکیت شرکت است زیرا این گروه از یک سو به اطلاعات درونی و اخبار پنهانی شرکت دسترسی دارند و از سوی دیگر از قدرت تصمیم‌گیری برخوردارند. به همین دلیل حساسیت اصلی در رابطه با مالکیت افراد داخل سازمان، اغلب بیش از سایر کارکنان، معطوف مدیران رده‌های مختلف می‌باشد. اگرچه لااقل بخشی از کارکنان هر شرکت در زمره دارندگان اطلاعات نهانی قرار دارند و رفتارهای معاملاتی آن ها نیز باید به‌ دقت مورد توجه دست‌اندرکاران و فعالان بازار قرار­گیرد. در این رابطه مطالعه­ ای که در ژاپن صورت گرفته بیانگر این بوده است که در کل افزایش مالکیت سهام‌داران داخلی موجب کاهش تضاد منافع بین مدیران و سهام‌داران می­ شود و مالکیت اعضای هیئت مدیره بر عملکرد شرکت تأثیر مثبت دارد. به عبارت دیگر، برخلاف ایالات متحده، عملکرد شرکت‌های ژاپنی به موازات افزایش مالکیت مدیران افزایش می‌یابد (پاشنر، ۱۹۹۳)^[۱۰۵].

۲-۲-۳-۳-۳- ترکیب مالکیت و سهام‌داران نهادی و عمده

در خصوص رابطه سهام‌داران عمده و نهادی با بازده و ارزش شرکت مطالعات گوناگونی انجام شده و بر حسب شرایط مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به نتایج گوناگونی دست یافته‌اند. در برخی تحقیقات دولت از منظر یک سرمایه‌گذار عمده مورد توجه قرار گرفته و در برخی دیگر نقش مالکیتی دولت فراتر از صرفاً یک سهامدار مورد توجه قرار گرفته است. در گزارش حاضر رویه اول به کار گرفته شده و مالکیت دولتی در کنار مالکیت سایر نهادها و مالکان عمده مورد بررسی قرار گرفته است. سهام‌داران ﻧﻬﺎﺩﻱ ﻣﺤﺮﻙﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒـﻮﺩ ﻋﻤﻠﮑـﺮﺩ ‬ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻌﺸﺎﻥ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﻲﮐﻨﻨـﺪ ﺭﺍ نیز ﺩﺍﺭﺍ ‬ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. به طور کلی دو نگرش ‌در مورد سرمایه ­گذاران نهادی وجود دارد.‬ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﮐﺎﺭﺁﻣﺪ^[۱۰۶]ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬﺍﺭﻱ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬ ﺳـﻬﺎمداران ﻧﻬـﺎﺩﻱ، ﻧﻈـﺎﺭﺕ ﮐـﺎﺭﺍﺗﺮﻱ ﺗﻮﺳـﻂ ﺁﻧﻬـﺎ ﺍﻋﻤـﺎﻝ ﻣـﻲﺷـﻮﺩ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻓـﺎﺕ ﻋﻘﻴـﺪﻩ ﻭ‬‬‬ ﻣﺸﺎﺟﺮﺍﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﻮﻱ ﺑﺮ­ﻃﺮﻑ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ. ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ، ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳـﻲ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺑﻴـﺎﻥ‬ ‬‬ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﺑﺰﺭﮒ، ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ

ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﮑﻲ ﺑﺎ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺭﻧـﺪ. ﺩﺭ ﺳـﻄﻮﺡ ﺑـﺎﻻﻱ ﻣﺎﻟﮑﻴـﺖ، ‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻧﻬﺎﺩﻱ حتی ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻫیأﺕ

ﻣﺪﻳﺮﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺧﺬ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻏﻴﺮﺑﻬﻴﻨﻪ ﺗﺮﻏﻴـﺐ ﮐﻨﻨـﺪ ( حساس یگانه و دیگران ،۱۳۸۷ : ص۲۳).

سرمایه ­گذاران نهادی نسبت به سرمایه ­گذاران فردی، بیشتر قادر به شناسایی و تجزیه سریع اجزای تشکیل دهنده گزارش­های اطلاعات مالی برای ارزیابی مجدد درستی سود گزارش شده می­باشند. سرمایه ­گذاران نهادی به سایر منابع ارزشمند و به موقع اطلاعات خاص شرکت، دسترسی دارند، و از انگیزه، زمان و مهارت کافی برای تحت­نظر قرار دادن رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران برخوردارند. در واقع این سرمایه ­گذاران حرفه­ای نسبت به سرمایه ­گذاران غیرحرفه­ای، بیشتر قادر به تشخیص کیفیت گزارش­های حسابرسی می­باشند (بلسم و همکاران ۲۰۰۲ )^[۱۰۷].

به عقیده برخی صاحب‌نظران، وجود سهام‌داران عمده در شرکت از یک سو زمینه‌ها و انگیزه های نظارت بر عملکرد مدیران را تقویت می­ کند و از سوی دیگر، گاهی به دلیل عدم انطباق منافع و اهداف سهام‌داران بزرگ با منافع و انتظارات سهام‌داران خرد، هزینه های کنترل و همسو کردن خواسته‌های سهام‌داران عمده با منافع سایر سهام‌داران افزایش می‌یابد (وانگ و ژئو ۲۰۰۶)^[۱۰۸].

۲-۲-۳-۳-۴- رابطه ساختار مالکیت با کارایی بازار سرمایه

۲-۲-۴- معامله بلوک

معامله ای است که تعداد سهام و حق تقدم قابل معامله در آن برای شرکت هایی که سرمایه پایه آن ها بیش از یک میلیارد عدد است بزرگتر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد سرمایه پایه و برای شرکت هایی که سرمایه پایه آن ها کمتر یا مساوی یک میلیارد است بزرگتر یا مساوی یک و کمتر از پنج درصد سرمایه پایه شرکت باشد( دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران مصوب ۰۷/۰۶/۱۳۸۸).

“معامله بلوک،” معاملاتی است که در آن قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود.( سازمان بورس و اوراق بهادار، آئین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران )

۲-۲-۵- قیمت سهام

اصلی ترین عاملی که در بازار سهام ( همانند هر بازاری ) دخالت دارد، مبادله اطلاعات ‌در مورد قیمت ها، مقادیر، کیفیت ها و سایر ویژگی‌های سهام است. این اوراق معمولا دارای قیمت اولیه یا اسمی هستند که توسط منتشر کننده آن( دولت، شرکت‌های دولتی و خصوصی) روی آن ها ثبت می شود.خریداران معمولا در ابتدا، در ازای به دست آوردن این اوراق همان بهای اسمی را می پردازند. لیکن این قیمت معمولا ثابت نمی ماند و در بازارهای مختلف بویژه بورس، بر اساس عرضه و تقاضا و تحت تاثیر همه عوامل اقتصادی که قیمت ها را دستخوش تغییر می‌سازند، قیمت آن تغییر می‌کند. در واقع، بورس به تبادل اطلاعاتی می پردازد که این اطلاعات ار توجیحات خریداران و نیز بهره وری و کارایی فروشندگان نشأت می‌گیرد. کلیه این اطلاعات با یک رقم خلاصه شده آماری که همان « قیمت سهام » است بیان می شود. ‌بنابرین‏، با تغییر اطلاعات، قیمت سهام نیز نوسان می‌یابد. نوسان و تغییر قیمت سهام به یک معنی مترادف با ارزش سهام بنگاه و ثروت سهام‌داران آن است و در حقیقت به مثابه یک نظام پاداش و جریمه عمل می‌کند. به همین دلیل، در ادامه پیرامون نوسان و تغییر قیمت سهام خواهیم پرداخت( کرمی قهی، ۱۳۷۱).

۲-۲-۵-۱- تغییر قیمت سهام

تغییر قیمت سهام به یک معنی همان تغییر ارزش سهام شرکت و نقدینگی سهامدران آن است. چنانچه قیمت سهام افزایش یابد در آنصورت بر سرمایه اولیه خریداران سهام افزوده شده و در نتیجه وی از عایدی سرمایه منتفع خواهد شد و با کاهش قیمت، خریدار سهام با زیان سرمایه روبرو می شود. عوامل متعددی موجب تغییر قیمت سهام می شود که مهمترین آن ها عبارت است از:

اول- روند آینده اقتصاد ( انتظارات ) : چنانچه سرمایه گذاران بر این اعتقاد باشند که اقتصاد کشور در حال شکوفایی و رو به رشد است، تقاضا برای سرمایه گذاری و در نتیجه قیمت سهام افزایش می‌یابد، در مقابل، شرایط نامناسب اقتصادی به تعداد فروشندگان سهام افزوده و قیمت سهام را کاهش می‌دهد. رشد تولید ناخالص ملی و اوضاع سیاسی – اقتصادی از جمله عواملی است که روند آتی اقتصادی را نشان می‌دهد. نبض بازار نیز عاملی است که بر تغییر قیمت سهام تاثیر می‌گذارد. نبض بازار پدیده انتظارات مفروض است که وقتی بازار در حالت رکود باشد ارزش ذاتی سهام را فوق العاده کمتر از قیمت واقعی آن تخمین می زند. لذا انتظارات بازار عاملی تعیین کننده در این زمینه بوده و تا حدودی وضعیت و موقعیت بنگاه منتشر کننده سهام را نیز مشخص می‌کند.

دوم – کیفیت ترکیب سهام‌داران : به طور کلی سهامدارن را میتوان به سه گروه تقسیم کرد:

الف- سرمایه گذارانی که در بازار سهام از تحرک کافی برخوردار نیستند و نسبت به تغییرات قیمت سهام از خود واکنش چندانی نشان نمی دهند. برخی از افراد، موجودی سهامشان را به ارث برده و برنامه جدی را برای فروش آن ها ندارند. برخی دیگر بیشتر از هر چیزی سرگرم کار و مشغله خود هستند تا اینکه نگران وقایع بازار سهام باشند. سهامی که توسط این گروه نگهداری می شود، بخشی از موجودی سرمایه گذاری است و از نوع عرضه شناور نیست.

ب- سرمایه گذارانی که از قیمت های سهام اطلاع کافی دارند و نسبت به تغییرات آن واکنش نشان می‌دهند. این گروه افرادی هستند که سهام را مانند یک فرد سرمایه گذار نگهداری می‌کنند. در عین حال از رابطه بین قیمت های بازار و ارزش واقعی سهام آگاهند. آن ها بخاطر داشتند چنین اطلاعاتی از بازار، هنگامی که قیمت سهام توسط بازار سهام در سطح بالایی ارزشیابی شده باشد، شروع به فروش سهام و برعکس زمانی که قیمتهای سهام کمتر از واقع ارزیابی می‌شوند، مبادرت به خرید سهام می‌کنند. چنین واکنشی نسبت به نوسانات بازار موجب می شود که بخشی از موجودی سرمایه گذاری به عرضه شناور تعدیل شود.

ج- سومین گروه، سفته بازان هستند که در شرایط انتظار افزایش قیمت ها، خریدار و در مواقع انتظار کاهش قیمت ها فروشنده سهام هستند. در واقع، سفته بازار ( که مالکان آنی عرضه شناور سهام هستند) رفتارشان نتیجه انتظارات آن ها نسبت به تغییرات قیمتهای سهام است. از آنجا که سفته بازان علاقه ای به اینکه مالک دائمی عرضه شناور باشند، ندارند، لذا فقط سهامی را می خرند که بتوانند با توجه به پیش‌بینی های خود، آن ها را هرچه زودتر به قیمت های بالاتر بفروشند.

بسته به اینکه غالب سرمایه گذاران در بازار سهام از چه گروهی باشند، تغییرات قیمت سهام متفاوت خواهد بود . در شرایطی که سفته بازان نقش غالب را در بازار ایفاء می‌کنند، قیمت سهام به مقدار قابل ملاحظه ای نوسان داشته و معرف ارزش واقعی آن ها در یک نقطه از زمان نیست.

سوم – بازدهی و کارایی بنگاه ها : نوسانات قیمتهای سهام در واقع می بایست متناسب با بازدهی و کارایی شرکت های تولیدی باشد. هر چقدر کارایی و بازدهی واحد های تولیدی بالاتر باشد، افزایش قیمتهای سهام نیز بیشتر خواهد بود. پس هرچه توانایی مدیریتی شرکتی بالاتر ارزیابی شود، ارزش و موقعیت شرکت و طبعاَ قیمت سهام بالاتر خواهد رفت. متقابلاَ قیمت بالاتر سهام خود انگیزه ای برای افزایش کارایی به جهت حفظ آن قیمت است. افزون بر این عوامل،تورم، چگونگی توزیع درآمد و قیمت گذاری سهام نیز در کیفیت نوسان قیمت های سهام مؤثر است.

‌بنابرین‏ بدون وجود رهبری اثربخش امکان ‌پاسخ‌گویی‌ مناسب به مقتضیات محیطی برای دانشگاه فراهم نمی شود و شاید بتوان گفت هر چه رهبری اثربخش تر باشد توان ‌پاسخ‌گویی‌ هم بالاتر می رود. ‌پاسخ‌گویی‌ یکی از چالش های مهمی است که امروزه، نه تنها نهاد آموزش عالی، بلکه تمام نهاد های عمومی با آن مواجه اند، هر نهاد عمومی اثربخش نیازمند یک نظام مؤثر ‌پاسخ‌گویی‌ است (پرداختچی، بازرگان، آراسته و همکاران ۱۳۹۱). سازمان‌ها جهت ایجاد، حفظ و استمرار بقای معنادار خود در چنین محیط پیچیده ای ناچار به سازواری و ‌پاسخ‌گویی‌ پویا به اقتضائات درونی و محیطی خود می‌باشند (ترک زاده، ۱۳۸۸). در ادبیات واژه های مسئولیت و ‌پاسخ‌گویی‌ اغلب به صورت مترادف به کار می رود و تعاریف ‌شان اختلافات کمی با هم دارد. ‌پاسخ‌گویی‌ تمایل دارد که به واسطه و نظارت بیرونی دلالت داشته باشد در حالی که مسئولیت تا حد زیاد تری به اخلاقیات و نظارت درونی دلالت دارد (محبوبی، طبیبی، قهرمانی و همکاران ۱۳۹۲). ‌پاسخ‌گویی‌ سازمان به محیط به وسیله ویژگی‌های سازمانی مثل ساختار مالکیت ( گودریک و سالانسیک^[۹]، ۱۹۹۶)، اعتماد و هویت ( کوستوا و راث^[۱۰]، ۲۰۰۲) تحت تاثیر قرار می‌گیرد. ویتی (۲۰۰۵) ‌پاسخ‌گویی‌ را تعهد سازمان به پاسخ به نیازهای ذینفعان و همچنین تعهد در قبال تصمیم گیریها و فعالیت هایشان تعریف می‌کند.

با توجه به تعاریف مختلف ‌پاسخ‌گویی‌ می توان ‌پاسخ‌گویی‌ به محیط را احساس مسئولیت سازمان در قبال برآوردن به موقع و مطلوب نیازهای محیط بیرونی خود تعریف کرد، که این ‌پاسخ‌گویی‌ به موقع زمینه ساز اعتماد و حمایت محیط بیرونی ، حفظ بقای معنادار سازمان در محیط و همچنین دریافت منابع مطلوب می‌باشد.

در واقع بقا و فنای هر سازمان به ارتباط و تعامل مناسب و مؤثر با محیط بیرونی وابسته است، اگر سازمان توان ‌پاسخ‌گویی‌ خود را به مقتضیات و چالش‌های محیط بیرونی بالا ببرد باعث می شود که اعتبار سازمان در محیط بالا رود و تصویر بیرونی^[۱۱] مطلوبی در محیط تعاملی از خود بر جای بگذارد. تصویر بیرونی هر سازمان نقش به سزایی در جلب حمایت محیطی دارد و هر چقدر سازمان در محیط متلاطم و پویاتری حضور داشته باشد اهمیت تصویر سازمانی بیشتر می شود (قلی پور، پورعزت و حضرتی، ۱۳۸۸).

از نظر پولات^[۱۲] (۲۰۱۱) اصطلاح تصویر سازمانی در یک مفهوم کلی نشان دهنده درک ضمنی اعضای سازمان و نحوه تفکر افراد خارج از سازمان درباره سازمان است. در محیط رقابتی خشک امروز سازمان‌ها می‌توانند یک وجه تمایزی با سایر سازمان‌ها داشته باشند تا بتوانند توجه بیشتری را جلب کنند ‌بنابرین‏ از داشتن تصویر مثبت به عنوان یکی از شرایط قابل اعتماد برای موفق شدن در محیط اجتماعی یاد می شود (دمیر^[۱۳]،۲۰۰۳ وکاکماک^[۱۴]، ۲۰۰۸). در عصر حاضر بسیاری از سازمان ها منابع ، زمان و تلاش بسیاری را صرف ایجاد تصویری تاثیر گذار از سازمان یا کسب و کار خود می‌کنند ( باقری، عرفانی فر، ۱۳۸۹). پس سازمان‌ها باید بتوانند با دیدی وسیع همه عوامل تاثیر گذار بر تصویر بیرونی خود را مورد شناسایی قرار دهند تا بتوانند با مدیریت صحیح این عوامل، تصویر مطلوبی در محیط تعاملی خود برجای بگذارند. در این راستا یکی از عواملی که نقش مهم و اصلی را در مدیریت و شناسایی عوامل تاثیر گذار در ایجاد تصویر مثبت و مؤثر ایفا می‌کند رهبران سازمان ها هستند. رهبران سازمان‌ها با انتخاب جهان بینی رهبری مناسب می‌توانند نقشی بسیار مهم در این مورد ایفا کنند چرا که رهبران از جمله مهمترین و تاثیر گذارترین نقش را در سازمان به عهده دارند، و می‌توانند با مدیریت صحیح عوامل محیط درونی و بیرونی سازمان تصویر بیرونی مطلوب را ایجاد کنند. در این بین یکی از تلاشهایی که رهبران بواسطه آن می‌توانند ‌به این مهم دست پیدا کنند ‌پاسخ‌گویی‌ به موقع و مطلوب به نیازهای محیط بیرونی می‌باشد تا بدین وسیله وجهه و اعتبار خود را در محیط بالا ببرند وتصویر مثبت را ایجاد کنند. بر اساس موارد مطرح شده تئوریهایی به عنوان زیربنای این پژوهش مورد نظر هستند که از این قرارند:

برای جهان بینی رهبری از تئوری جهان بینی رهبری وکسلر(۲۰۰۶) که رهبری را مشتمل بر چهار نوع جهان بینی کار آفرینی^[۱۵]، تنظیمی^[۱۶]، اجتماعی^[۱۷] و شبکه ای ^[۱۸]مطرح می‌سازد استفاده شده است ، برای توان ‌پاسخ‌گویی‌ دانشگاه به عنوان یک سیستم رفتاری که دارای سه بعد مفهومی^[۱۹]، ساختاری^[۲۰] و عملکردی^[۲۱] می‌باشد (ترک زاده و نکومند، ۲۰۱۵) و همچنین برای متغیر تصویر بیرونی ازنظر (آبات وتزیورک^[۲۲]، ۲۰۱۰) که اذعان دارند : تصویر کلی از یک سازمان از کیفیت عملکرد^[۲۳]، تصویر و ویژگی‌های کالبدی^[۲۴] و تصویر و برداشت عمومی^[۲۵] ازآن سازمان شکل می‌گیرد. بعد کیفیت عملکرد مجموعه های از کیفیت عملکرد و کیفیت ارائه کارکردهای سازمان است. بعد تصویر عمومی از حضور سازمان در موقعیتهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی وسنتی نشأت می‌گیرد. و بعد تصویر ظاهری یا کالبدی از ارزیابی ظاهر و تجهیزات موجود و امکانات رفاهی و خدماتی سازمان شکل می‌گیرد استفاده شده است.

با توجه به مطالب بیان شده و اهمیتی که نقش جهان بینی رهبری مناسب در موفقیت مؤسسات آموزشی دارد. و به دنبال آن نقشی که رهبری می‌تواند در بالا بردن توان ‌پاسخ‌گویی‌ به مقتضیات محیطی و همچنین تقویت تصویر مطلوب سازمانی دارد این پژوهش به دنبال این است که به بررسی رابطه بین جهان بینی رهبری، توان ‌پاسخ‌گویی‌ و تصویر بیرونی در مؤسسه‌ آموزش عالی مهر اروند بپردازد.

۱-۳ ضرورت و اهمیت

رهبری به عنوان یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر سازمان‌ها مورد تحقیق گسترده ای قرار گرفته است میزان موفقیت سازمان در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده، مقدار تلاش کارکنان جهت موفقیت سازمان و تاثیر گذار بودن رهبر بر کارکنان وابسته به رفتارها و سبک رهبری می‌باشد، و موفقیت یا شکست سازمان وابسته به اثربخشی رهبری در تمام سطوح می‌باشد (حقیقی فرد، یوسفی و میرزاده، ۱۳۸۹).

یکی از مهمترین سازمان‌هایی که نقش رهبری درآن بسیار مهم و پر رنگ است سازمان‌های آموزش عالی هستند. با عنایت به نقش‌ها و رسالتهای جدید نظام آموزش عالی در شرایط پیچیده امروز دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی بدون رهبری و مدیریت اثربخش قادر نخواهند بود پاسخگوی مسئولیت‌های فزاینده خویش باشند (ساعتچی و عزیزپورشوبی، ۱۳۸۴) زیرا که یکی از عوامل مهم بقای سازمان‌ها و از جمله مراکز آموزش عالی ‌پاسخ‌گویی‌ مناسب و به موقع به نیازهای محیط می‌باشد.

برخی نظریه­پردازان معتقدند که یکی از رازهای موفقیت انسان­ها برقراری ارتباط مؤثر با دیگران است به میزانی که انسان بتواند در تعاملات اجتماعی خود با دیگران، ارتباطی مؤثر و سازنده برقرار نماید، به همان میزان بر ضریب موفقیت خود افزوده است. شاید بتوان گفت یکی از راهکارهای اساسی و مهم برای رسیدن به خوشبختی را برقراری ارتباط مؤثر دانست. متخصصان علوم رفتاری دریافته­اند که یکی از نیازهای اساسی انسان نیاز به محبت، عاطفه، توجه و مهربانی است. بر همین مبنا انسان به طور غریزی جهت ارضای این نیاز طبیعی تمایل به ارتباط با دیگران دارد و دوستی و برقراری ارتباط با همنوعان حد اعلای آن ‌می‌باشد. برقراری ارتباط دوستانه با دیگران دارای کارکردهای مفیدی است (مختاری دوست، ۱۳۸۶).

تغییر، ثابت­ترین رکن جوامع انسانی است. امکانات و شرایط اجتماعی نیز متناسب با این تغییرات متحول می­شوند. هر تغییری در پی نیازی می ­آید و نیازها نیز در پی تغییرات متحول شده و انسان را در مقابل نیازهای دیگری قرار می­ دهند. این تغییر و تحولات روندی متعادل و متکامل را در پیش می­ گیرند به نحوی که انسان حاضر، متأثر از تغییر و تحولات اجتماعی، به انسانی بدل شده است که بدون شک نیازهای او، به ویژه نیازهای اجتماعی و به تبع آن پاره­ای از نیازهای فردی بسیار متفاوت از نیازهای انسان چند دهه گذشته است. یکی از معضلات امروز جامعه بشری، عدم تحرک کافی و ضعف روابط اجتماعی است که خلاف فطرت وجود هر انسانی است. فرایند اجتماعی شدن، از مهم­ترین مؤلفه‌ ­های رشد و یکی از زیربنایی­ترین محورهای رشد شخصیت است. بیشتر تلاش­ها و فعالیت­های روزمره انسان به منظور دستیابی به بهزیستی^[۱] و رشد و کمال خود و همنوعانش ‌می‌باشد. برای نیل ‌به این اهداف اولین قدم کسب مهارت ­ها و کفایت­هایی است که او را مستقل می­سازد و نیز ارائه رفتارهای مناسب در زمان و وضعیت معین و ایجاد روابط سالم و سازگاری با دیگران بستگی به مهارت ­ها و کفایت­های اجتماعی او دارد و به همین جهت، بررسی مهارت­ های ارتباطی و ارزیابی رشد اجتماعی و پذیرش اجتماعی امری ضروریست.

لذا پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و تعاملات اجتماعی کودکان ابتدایی معتاد به اینترنت و عادی در مدارس ابتدایی منطقه ۵ تهران می پردازد.

اهمیت و ضرورت پژوهش

در بررسی‌های صورت گرفته در مدارس و نظام آموزشی، آنچه کمتر مورد اهمیت واقع شده است ، توجه به تأثیر استفاده از اینترنت بر شیوه های مبتنی بر تعاملات اجتماعی و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان است . به عنوان مثال تعامل اجتماعی میان اعضاء کلاس در ایجاد شرایطی است که موجب رویارویی دانش آموز با موقعیت‌های مختلف و مسئله های متفاوت و به تبع آن، یادگیری نحوه ی یافتن راه حل برای این مسائل می‌شود. و نیز از آنجا که اینترنت پدیده‌ای نو در جامعه ما محسوب می‌شود و هر پدیده‌ای بنا به ویژگی‌های خاص خود و شرایط زمانی کارکرد ها و کژ کارکرد های فراوانی دارد اما مطالعه دقیق در این زمینه یا نبوده و یا اگر هم بوده بسیار ناچیز بوده، و به اراده نظریات صاحب نظران امر و آمار و ارقام مربوط به گسترش استفاده از اینترنت اکتفا شده است . توجه به استفاده از اینترنت و رابطه‌ آن با ویژگی‌های شخصیتی و تعاملات اجتماعی کودکان موضوعی جدید بوده و کمتر به آن پرداخته شده است. از این رو محقق بر خود فرض دانست تا به بررسی و مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و تعاملات اجتماعی کودکان معتاد به اینترنت و عادی بپردازد.

آمارها در ایران نشان می­دهد که تعداد کاربران اینترنت در کشور در سال ۱۳۸۹ بیش از ۶ میلیون نفر بوده است. به گزارش بخش خبر سایت اخبار فناوری اطلاعات در ایران (۱۳۹۳)، تعداد کاربران اینترنت در چهار سال اخیر ۵/۲ برابر شده است و این تعداد روز به روز در حال افزایش است. این در حالی است که تعداد مطالعات صورت گرفته در این زمینه از تعداد انگشتان دست هم تجاوز نمی­کند. ‌بنابرین‏، لزوم و اهمیت بررسی و پژوهش­های گسترده در این زمینه با مدنظر قرار دادن شیوع روزافزون این فناوری و مشکلات ناشی از آن کاملاً احساس می­ شود.

با توجه به صدمات و خسارات جبران­ناپذیری که پدیده اعتیاد به اینترنت به دنبال دارد و از آن جایی که اقدامات تغییر رفتار در سطح فردی و اجتماعی طولانی­مدت و پرهزینه است، به نظر می­رسد پیشگیری بهترین رویکرد برای کاهش این گونه رفتارهای تهدیدکننده سلامت در سطح جامعه باشد. از این رو برنامه­ ها و اهداف آموزشی و پیشگیرانه در رابطه با اعتیاد به اینترنت کودکان و نوجوانان مورد توجه بسیاری از پژوهشگران اجتماعی قرار گرفته است و بدین منظور بسیار حائز اهمیت است که بتوان آن­هایی که در معرض بیشترین خطر درگیری در این گونه رفتارها و یا اختلالات هستند را شناسایی نمود.

با وجود آن که نمی­ توان از نظر دور داشت که استفاده از اینترنت در دنیای امروز یک ضرورت است، اما این ابزار می ­تواند علاوه بر به کارگیری درست و بجا ، به صورت نادرست و نابجا مورد استفاده قرار گیرد و شرایطی را فراهم آورد که ترک آن مشکلاتی را برای کاربر به وجود آورد. چگونگی استفاده می ­تواند به ویژگی­های شناختی، عاطفی، هویتی و شخصیتی کاربر مرتبط باشد. مطالعات فراوانی در حوزه اعتیاد به اینترنت در سایر کشورهای جهان صورت گرفته و عوامل بسیاری را نیز در ظهور این اختلال شناسایی کرده ­اند اما به منظور برنامه­ ریزی مبتنی بر پژوهش در هر جامعه­ای، توجه به تفاوت­های فرهنگی و اجتماعی ضروری است. به عبارت دیگر با تکیه بر نتایج مطالعات خارجی نمی­ توان به کارآمدی مداخلات پیشگیرانه امیدوار بود، لذا پژوهش حاضر ‌به این مهم کمک خواهد کرد.